🎯گزارش یک جنایت خاک‌خورده؛ نگاهی به خاطرات جبار باغچه‌بان از سرنوشت آوارگان مسلمان ایروان محمد اصغری ✂️برش‌هایی از متن: 📮وجود نیمه‌جان من در دهکده‌ای افتاد، پای راه رفتن نداشتم زیرا با تمام افراد خانواده‌ام مبتلا به حصبه شده مدت 25 روز بی‌خبر از خود و جهان خارج، پهلوی هم افتاده و با تب‌های جهنمی دست به گریبان بودیم. روزی از شدت تب سر به بیابان گذاشتم، گویا می‌خواستم خود را به ارس بیندازم که مردم می‌رسند و مانع می‌شوند. بهرحال پس از 25 روز به هوش آمدم، نه فقط پرستاری بالای سر خود ندیدم، بلکه جزئی اثاثی که هنگام فرار از زادگاه خود، که به تصرف ارامنه درآمده بود، آورده بودم به سرقت رفته بود. 📮در سال 1298 شمسی کاروان‌های مفلوک و در‌به‌در آوارگان بلوای جنگ بین‌المللی اول از خانه و کاشانه‌ی خود رانده و فراری شده و سرگردان دشت و بیابان گشته بودند. عروسان شوهرمرده و دامادهای زن به غارت رفته و مادران و پدران بی‌فرزند مانده و کودکان یتیم شده که هستی‌شان سوخته یا تاراج شده مانند سیل عظیمی در دامن کوهسارها و صحراها سرازیر شده در حال وحشت بی‌ماوی و مامنی به هر سو می‌گریختند. در یک چنین هنگامی گروه عظیمی از آوارگان قفقاز مانند دود سیاه حریق مدهشی که بر اثر وزش باد به سرزمین‌های همسایه سرایت کند، از راه جلفای تبریز وارد خاک ایران شدند. 📮در آن سال‌های سیاه، ایروان به تدریج تنوع مذهبی خویش را از دست داد و در ادامه و با نزدیک شدن به قرن حاضر، به شهری یک‌دست ارمنی‌نشین مبدل گشت و خاطره‌ی قرن‌ها زندگی مسلمانان در این ولایت و تراث عظیم اسلامی این سرزمین به محاق فراموشی رفت. ایروانی که روزگاری شهر طلاب و فضلای بنام شیعی و نمادی از همزیستی میان ادیان و مذاهب بود، حالا هیچ نشانه‌ای از آن روزها ندارد و یکی از ظرفیت‌های فرهنگی مهم تاریخ جهان اسلام در ولایت ایروان، امروز تنها تبدیل به خاطره‌ای خاک‌خورده شده است. 🖇متن کامل: https://b2n.ir/198057 #قفقاز #مسلمانان_ایروان ‌ ⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان: @shouba