📚پنج کتاب برای فهم ریشههای بحران در مشرق عربی، چرا مشرق عربی سیهروز است؟!
📮 اکنون یک سؤال مهم و اساسی وجود دارد و آن، این است که چرا بخش عمدهای از اخبار مربوط به مرگومیرها، قتلها و کشتارها و نیز ویرانیها و خرابیها باید در صدر اخبار «مشرق عربی» قرار داشته باشد؟ ریشههای این سیَهروزی که کشورهای «مشرق عربی» را به محاصره خود درآورده است، چیست؟ کشورهای «مشرق عربی» درحالی با چنین وضعیتی مواجه هستند که در کمتر از چند دهه پیش در خیابانها و میادین اصلی خود از آزادی و عدالت برخوردار بودند. بنابراین، اکنون چه اتفاقی رخ داده است که این کشورها به این فلاکت و سیَهروزی دچار شدهاند؟ برای پاسخگویی به سؤال مذکور به بررسی 5 کتاب تاریخی ـ تحلیلی درباره تاریخِ «مشرق عربی» میپردازیم که در آنها علل و عوامل بحران کنونی در «مشرق عربی» ریشهیابی شدهاند. در این کتابها با توجه به ابعاد و جوانب مختلفِ اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی به بررسی بحران کنونی در «مشرق عربی» پرداخته شده است. با بررسی این 5 کتاب میتوان به زمینههای تاریخیِ شکلگیری بحران در جوامع عربی پی بُرد...
🖇برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید.
#معرفی_کتاب
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba
📚 مروری بر «المرأه الجدیده» اثر قاسم امین؛ نخستین رویکردهای روشنفکران مسلمان به مساله زن
✂️برشهایی از متن:
🔺نتیجه میگیرد که عقبماندگی مصر و کشورهای دیگر اسلامی به وضع بد خانوادهها مربوط است. او وضع موجود را نتیجهٔ رفتار نادرست با زنان و برخوردار نبودن آنها از تربیت درست میداند و میگوید هیچ جامعهای نمیتواند طالب ترقی باشد مگر آن که برای پیشرفت و تعالی زنان اقدام کند.
🔺امین راهحل عملیاش را برای اصلاح وضع در فصل «التربیه و الحجاب» معرفی میکند: کنار گذاشتن حجاب. از نظر او، اشکال حجاب این است که جلوی کامل شدن تربیت زن را میگیرد. باید در نظر داشت امین از حجاب به معنای متداول در مصر زمان خودش سخن میگوید یعنی پوشاندن چهره با نقاب و محصور کردن زنان در خانه که هر دو مانع برقراری ارتباط با عالم بیرون است و تربیت جسمی و روحی زن را سخت یا ناممکن میکند.
🔺اگر قرار بود به دلیل ترس از فتنه صورتها پوشیده شود چرا امر به پوشاندن صورت مردان نشده است؟ چرا مردان حتی اگر زیبا باشند میتوانند صورت خود را باز بگذارند ولی همهٔ زنان باید صورت خود را بپوشانند؟ امین زیرکانه این سؤال را مطرح میکند که آیا چنین دستوری به این معناست که مردان در نگهداری از نفس خود از زنان ضعیفترند؟ و خود پاسخ میدهد که اگر زن بهتر میتواند خودش را کنترل کند پس باید مدیریت امور جامعه را به دست زنان سپرد.
🖇برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید.
#معرفی_کتاب
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba
📚 نگاهی به اسلام آفریقایی (قسمت اول)؛ چرا اسلام آفریقایی با اسلام دیگران متفاوت است؟
مهدی رفیعی
✂️برشهایی از متن:
🔺این اسلام از سایر انواع اسلام متفاوت است و ویژگیهای خاص خود را دارد. این اسلام سیاه علاوه بر سیاهی چهره متدینین در نگاه یک انسان غربی به تمامه سیاه است چرا که در آن اموری مثل شعبده، سحر، عقبماندگی ذهنی و غلبه عاطفه بر عقل وجود دارد. علاوه بر این، عقبماندگی اقتصادی ویژگی مشترک ساکنین این حوزه به شمار میرود. او در ادامه میپرسد چرا اسلام در این منطقه با اسلام سایر مناطق متفاوت است؟ و در جواب میگوید سخن گفتن از انواع اسلام ذاتا مبنای عقیدتی ندارد بلکه بیشتر بر نوع عملکردهای دینی و مظاهر دین داری تکیه میکند. مظاهری که خصوصا در کارهای گروهی نمود مییابد و بنا به اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی حاکم بر هر منطقه یا ملتی متفاوت است. بنابراین اختلاف میان مسلمانان در طول تاریخ بیشتر از آنکه عقیدتی باشد سیاسی و اجتماعی بوده است.
🔺شیخ آمادو از شکستهای قبلی شیوخ گذشته درس گرفت و برای مقابله با توسعه استعماری و حفظ هویت خود نه از راه سیاسی بلکه از راه استقلال اقتصادی وارد شد. او طریقت جدیدی به نام مریدی بنیان نهاد که به سومین طریقت پرجمعیت پس از تیجانی و قادری تبدیل شد. بنابراین او علیرغم اینکه به جهاد و جنگ دعوت نکرد و به سیاست توجه چندان نداشت به جهاد علمی و اقتصادی تاکید کرد و طریقتی جدید بنا نهاد که در اوضاع سنگال موثر بود. شیوخ طریقت مریدی امروزه مردان کارند و موسسات کشاورزی و صنعتی بزرگی را اداره میکنند.
🖇برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید.
#آفریقا
#معرفی_کتاب
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba
📚 نگاهی به اسلام آفریقایی (قسمت دوم)؛ اسلام صوفی، اصلاحی و انقلابی در قاره سیاه
مهدی رفیعی
✂️برشهایی از متن:
📍با همه تغییر و تحولات امروزه ما در این منطقه شاهد سه نوع اسلام هستیم: اسلام صوفی سنتی، اسلام اصلاحگر و اسلام انقلابی. از این میان اسلام صوفی سنتی، اسلام عامه مردم را تشکیل میدهد و اولین اسلام رایج در این منطقه است. پس از آن اسلام اصلاحگر است که بیشتر شامل طبقات دانش آموخته در مشرق عربی و شاگردانش میشود. اسلام انقلابی نیز با حضور افرادی که با اسلام انقلابی در مشرق و مغرب عربی و یا اروپا و آسیا ارتباط گرفتهاند در اقلیت این سه گروه قرار دارد.
📍منطقه جنوب صحرا از نظر جغرافیایی و عقیدتی از اسلام انقلابی که در مشرق اسلامی و در جنوب آسیا از پاکستان تا ایران ظهور کرد و موفق به تشکیل دولتهایی هم شد به دور است. به دلیل غلبه رویکرد صوفی این نوع از اسلام در منطقه گسترش نیافت ولی این غلبه وجود برخی گرایشهای جهادی را از دید ما پنهان نمیکند.
🖇برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید.
#آفریقا
#معرفی_کتاب
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba
📚معرفی امارت اسلامی طالبان از زبان سران آن
علیرضا کمیلی
🔺از جمله مشکلات اصلی جریان طالبان این است که درباره تفکرات آن متونی که توسط اندیشمندان خود آنان نوشته شده باشد کمتر در دسترس است. از این رو کتاب «امارت اسلامی به ما چه داده است؟» که سال گذشته توسط خودشان به چاپ رسیده و حاوی مقالاتی از چهره های موثر کنونی این جریان است حائز اهمیت است. از همین رو برای آشنایی بیشتر اهل تامل، گزارشی از آن را تهیه و تقدیم می کنیم...
🖇برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید.
#معرفی_کتاب
#طالبان
#افغانستان
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba
📚نگاهی به کتاب «الاسلام العربی»؛ اسلامِ عربی چگونه اسلامی است؟
مهدی رفیعی
✂️برشهایی از متن:
🔺دین جدید اعراب را در کنار هم جمع نمود و به آن ها وحدت بخشید و علیرغم کشمکش های موجود با تقسیم وظایف، دولتی واحد تشکیل داد و به هر اندازه اسلام گسترش می یافت الگوهای فرهنگ عربی و ارزش های آن ها نیز گسترش می یافت و اساسا یکی از دستاورهای اسلام احیای هویت امت عربی بود.
🔺هرچند بررسی دقیق آماری جمعیتی آن روز ممکن نیست ولی مورخان از رشد روزافزون اعراب در مناطق فتح شده گزارش های متعددی دارند. با مهاجرت های جمعی، ساختار جمعیتی برخی شهرها و روستاها تغییر یافت و با این تغییر، فرهنگ و روابط انسانی آن مناطق نیز متفاوت شد.
🔺به صورت کلی اسلام عربی از تاویل و مبالغه به دور ماند و با رسالت پیامبر ارتباطی مستقیم و بدون پیچیدگی برقرار نمود. مسلمان عربی هیچ گاه احساس نمی کرد که میان آیات قرآن ابهام و حجاب ضخیمی وجود دارد. در این دیدگاه اسلام آیینی است که تدین ظاهری در آن بسیار مهم تر از ایمان درونی و محرک است. شکوفایی فقه و توجه بسیار به آن و ضعف فلسفه خصوصا فلسفه الهی در حوزه اسلام عربی نشانگر امتداد این نگاه است.
🖇برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید.
#معرفی_کتاب
#جامعه_شناسی_کشورهای_اسلامی
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba
📚 جایگاه زنان در جوامع اسلامی با تاکید بر آراء مرتضی مطهری، سیدقطب و نصر حامد ابوزید
🔹 مسئله زنان یکی از مهمترین مسائل حال حاضر مطروح و جنجالی در کشورهای عمدتا مسلماننشین است. هرچند که اندیشمندان و روشنفکران مسلمان، با رویکرد و دیدگاهی اسلامی سعی کردهاند تا به بررسی جایگاه زن در اسلام بپردازند؛ اما بسیاری از این تفسیرها به نحوی در مقابل هم صفآرایی میکنند؛ به این معنا که، گرچه نظرگاه آنان نشأت گرفته و نُضج و نُمو یافته از یک دین بوده و منشاء و منبع نَشو و نمای آراء، جملگیشان مصادر غالباً یکسانی (همچون مُصحف، سنت، سیره و تاریخ اسلام) است، اما به سبب مداخلهی متغیرهای اجتماعی و فرهنگی متنوعی که رویکردهای «احیاگرایانه» و «اصلاحیِ» متفاوتشان را سبب گشته است، قرائتها، تفسیرها و تبعاً تقریرهای مخالفی از هر یک به بار آمده و نهایتاً استنتاجاتِ غایی متمایز و گاه متعارضی نیز از هر جرگه استحصال شده است. کتاب «زن در جدال سنت و تجدد: جایگاه زنان در جوامع اسلامی معاصر با تاکید بر آراء مرتضی مطهری، سیدقطب و نصرحامدابوزید» تلاشی است تا از دو جایگاه سنت و مدرنیته و از منظر متفکرین مسلمان به موضوع زنان نگاهی عمیقتر داشتهباشد. نویسنده کتاب خانم مینا جهانشاهی است و چاپ اول آن بوسیله نشر «نگاه معاصر» در قالب 244 صفحه به نشر رسیدهاست...
🖇 برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید.
#معرفی_کتاب
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba
📚 مروری بر ویژگیهای اسلامِ بادیه
✂️برشهایی از متن:
🔺این طبیعت جغرافیایی تنها در دنیای فرد بدوی موثر نبود بلکه تصور او از آخرت را نیز تحت تاثیر قرار می دهد به نحوی که بهشت برای او نقطه مقابل صحرا نشینی است. تصویر بهشت با رودها و سایه ها و سرسبزی که در قرآن به آن اشاره شده است. اسلام بدوی دارای یک فرهنگ دینی است به این معنا که او با سازگاری با طبیعت خشن صحرا و صبر و پایداری و پشت سر گذاشتن این شان و منزلت پایین امیدوار است تا بتواند به آخرت آرمانی که در آن تمام اشکال رفاه برای او فراهم است دست یابد.
🔺مظهر پنجم از اسلام بادیه سلطه است. در اسلام بادیه دین با حمایت گروهی که هویت دینی نژادی دارد از سلطه مستند به مفهوم دینی حمایت می کند. بدویان مسئولیت های دینی را به افراد معنوی واگذار می کردند و برای حفظ وحدت و قدرت خود از آن ها حمایت می کردند. سرپرست جامعه از خانواده ای متدین و شایسته و صاحب کرامت انتخاب می شود و این واگذاری معمولا با نشانه ای از سحر و شعبده همراه می شود. برای مثال باران ناگهان فرو می ریزد و فرد بدوی با حیرتی که به آن دچار شده قدرت و سلطه معنوی را به فردی که صلاحیت دارد واگذار می کند.
🔺عنصر چهارمی که تلیلی از آن یاد می کند غلبه بی سوادی یا امی بودن است. مسلمان بدوی علی رغم بی سوادی اما فصیح و خوش بیان بود و حافظه ای قوی داشت. اما بی سوادی تاثیر منفی در تعلق او به مسائل دینی داشت و باعث شد از ارتباط مستقیم با متون و تدبر و تامل در آن ها باز بماند. مسلمان بادیه بخش اعظم اسلام نصی را نمی شناخت و همین امر باعث می شد اسلام بادیه بیش از وابستگی به تعالیم متنی مذهبی، به آداب و رسوم دینی و احساسات درونی به ارث رسیده به او وابسته باشد.
🖇برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید.
#معرفی_کتاب
#جامعه_شناسی_کشورهای_اسلامی
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba
📚 معرفی، مرور و خلاصهای از کتاب «امام موسی صدر، عالم تراز»
علی اکبری
✂️برشهایی از متن:
🔺ایشان به درستی یک عالم تراز دینی است. عالمی که معتقد است دین در خدمت انسان است نه انسان در خدمت دین. عالمی که معتقد است تا معضلات و مشکلات اجتماعی انسان ها در جامعه حل و مرتفع نشود، طرح مباحث دینی راه به جایی نخواهد برد. شخصیتی که به باور مولف در عمل نشان داد که در ارتباط با مردم حس اخوت دارد نه حس ابوت.
🔺مبانی نواندیشی امام موسی صدر در تقریر آقای مهریزی عبارت است از: 1- توجه به قرآن و مرکزیت دادن به آن در فهم 2- تفاوت گذاشتن بین اسلام با آداب و رسوم مسلمانان 3- تفاوت گذاشتن بین احکام ثابت و احکام تاریخ مند اسلام 4- تلاش برای کشف روح دین و شریعت 5- درک کردن واقعیت و شرایط جامعه برای فهم مسائل دینی و در نظر گرفتن آنها
🔺انبیاء هم واسطه اند. با این دیدگاه علت پیروی و اطاعت ما از پیامبر به خاطر سلطه داشتن و پدر بودن ایشان بر ما نیست، بلکه بخاطر واسطه بودنشان است. در ضمن پیامبر در قرآن «اخ» خطاب شده است نه «اب». پیامبران آمده اند تا بستری را فراهم کنند که انسانها عادل و قائم به قسط شوند نه اینکه عدل را فقط برپا کنند.
🖇برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید.
#معرفی_کتاب
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba
📚نگاهی به دیدگاههای فرهنگی، اجتماعی، اخلاقی، سیاسی و سبک زندگی آیتالله سیستانی
محمد دشتی
🔹کتاب «نگاهی به دیدگاههای فرهنگی، اجتماعی، اخلاقی، سیاسی و سبک زندگی آیت الله سیستانی» به کوشش سیدمحمد غضنفری به رشته تحریر درآمده و انتشارات ایده نو آن را منتشر کرده است. این کتاب، مجموعهای از یادداشتهاست که افراد مختلف پس از دیدار با آیت الله سیستانی نوشته و در نشریات مختلف منتشر کردهاند. نویسنده در مقدمه کتاب میگوید:
«در جمع آوری مطالب کتاب سعی کردم از قول اشخاص ذیصلاح و دقیق استفاده کنم و با نقل قول از منبع معتبر و ارائه منابع در هر مورد و حفظ امانت در کلام، احتیاط لازم را انجام دهم و امیدوارم در این خصوص به حقیقت دست یافته باشم.»...
🖇برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید.
#معرفی_کتاب
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba
📚 کتابی که برای فهم چرایی قدرتگرفتن طالبان باید خواند
محمدهادی کاظمی
🔹 برای خیلی افراد، حتی افغانهای داخل و خارج افغانستان، بعد از توفیق طالبان در گرفتن پایتخت این سوال خلق شد: طالبان با تعداد نفرات نهچندان زیاد، چگونه توانستند ارتش تا دندان مسلح آمریکا و ناتو و اردوی ملی(ارتش) افغانستان را زمینگیر کنند و در مدت زمانی کوتاه، کل افغانستان را به تسخیر خود درآورند؟ این کتاب به خواننده کمک میکند تا حد زیادی به جواب این سوال برسد و درک کند که طالبان چگونه توانستند اراده خود را در زمانی نسبتا کوتاه محقق کنند. سوالی که پاسخ آن در قدرت و نفوذ طالبان، کمک همسایگان به آنها، ضعف و فساد دولت مرکزی، جغرافیا و شرایط خاص افغانستان، ضعف محاسباتی آمریکا و ناتو یا… منحصر نمیشود. بلکه همه اینها، حتی در عرض یکدیگر، بعلاوه نکاتی اجتماعی و سیاسی و البته دینی پدیدآورنده شرایط امروز افغانستان و توفیق فعلی طالبان شده است...
🖇 برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید.
#معرفی_کتاب
#جامعه_شناسی_کشورهای_اسلامی
#افغانستان
#طالبان
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba
📚گزارشی از دو کتاب درباره آیتالله سیستانی؛ عملکرد آیتالله سیستانی در بحران نجف
حانیه حسین زاده
✂️برشهایی از متن:
🔹دامنه شایعات درباره انگیزه سفر به لندن تا جایی است که روزنامه الشرق الاوسط به نقل از رئیس پلیس نجف مدعی میشود که پس از تلاش ناکام نیروهای مقتدی صدر برای کشتن یا ربودن آقای سیستانی، پلیس و نیروهای چندملیتی ایشان را از نجف بیرون برده، برای حفظ جان و نه برای درمان به لندن فرستادهاند.
🔹بحران در نجف به جایی میرسد که دولت تصمیم میگیرد برای پایان دادن به آن وارد فاز نظامی شود. اما آیتالله به حل مسالمتآمیز بحران باور دارد و پیغام میدهد که در صورت حمله نظامی به نجف «ما ساکت نخواهیم نشست». بحران شدت مییابد. دومین پیام آیتالله خامنهای به آیتالله سیستانی میرسد.
🔹تبلیغات بر ضد مرجعیت به اوج خود میرسد و هیچ اتهامی از جمله ترس و فرار و سکوت و تسلیم و خیانت فروگذار نمیشود. این در حالی است که بنا به گفته نویسنده، تلاشهای مرجع تقلید در سکوت و آرامش و مطابق روش همیشگی، بدون سروصدا انجام میگیرد و غیر از کسانی که به طور مستقیم با آن درگیر بودند، «کسی از آن اطلاع نداشت».
🖇برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید.
#معرفی_کتاب
#عراق
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba