📌 #معنای_دعا (بخش1)
🔰آیا هر دعایی عبادت است؟
🔻شبهه:
روایاتی وجود دارند که هر دعایی را عبادت می داند «الدعاء هو العباده»؛ پس هرگاه کسی غیر خدا را می خواند و دعا می کند، در واقع او را عبادت می کند.
همچنین آیاتی در قرآن مجید وجود دارند که که نهی از دعا و خواندن غیر خدا می کنند مانند: «وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدًا ﴿الجن: ١٨﴾» و اینکه مساجد از آن خداست، پس هیچ کس را با خدا نخوانید!
👈در نتیجه وقتی مسلمانان اولیاء و صالحین را می خوانند و از آنها استمداد می طلبند، غیر خدا را عبادت کرده اند و مشرک شده اند.
❇️پاسخ:
🔹 سوال اصلی که در این شبهه وجود دارد این است که آیا هر دعایی عبادت است؟
🔸پاسخ به این سوال را در چند مرحله بیان می کنیم:
📗الف) در قرآن مجید دعا در معانی گوناگونی استعمال شده است:
1️⃣ استعانت(طلب یاری): «وَادْعُوا شُهَدَاءَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ ﴿البقرة: ٢٣﴾»
و گواهان خود را - غیر خدا - برای این کار، برای کمک فرا خوانید اگر راست میگویید!
2️⃣ سؤال و تقاضا: «وَقَالُوا يَا أَيُّهَ السَّاحِرُ ادْعُ لَنَا رَبَّكَ بِمَا عَهِدَ عِندَكَ إِنَّنَا لَمُهْتَدُونَ ﴿الزخرف: ٤٩﴾» گفتند: «ای ساحر! پروردگارت را به عهدی که با تو کرده بخوان که ما هدایت خواهیم یافت!»
3️⃣ قول(گفتگو): «فَمَا كَانَ دَعْوَاهُمْ إِذْ جَاءَهُم بَأْسُنَا إِلَّا أَن قَالُوا إِنَّا كُنَّا ظَالِمِينَ ﴿الأعراف: ٥﴾»
و در آن موقع که عذاب ما به سراغ آنها آمد، سخنی نداشتند جز اینکه گفتند: «ما ظالم بودیم!»
4️⃣ نداء: «قُلْ إِنَّمَا أُنذِرُكُم بِالْوَحْيِ وَلَا يَسْمَعُ الصُّمُّ الدُّعَاءَ إِذَا مَا يُنذَرُونَ ﴿الأنبياء: ٤٥﴾»
بگو: «من تنها بوسیله وحی شما را انذار میکنم!» ولی آنها که گوشهایشان کر است، هنگامی که انذار میشوند، سخنان را نمیشنوند!
5️⃣ عبادت: «وَلَا تَدْعُ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنفَعُكَ وَلَا يَضُرُّكَ فَإِن فَعَلْتَ فَإِنَّكَ إِذًا مِّنَ الظَّالِمِينَ ﴿يونس: ١٠٦﴾»
جز خدا، چیزی را که نه سودی به تو میرساند و نه زیانی، مخوان! که اگر چنین کنی، از ستمکاران خواهی بود!
6️⃣ ادعاء: «أَن دَعَوْا لِلرَّحْمَنِ وَلَدًا ﴿مريم: ٩١﴾»
از این رو که برای خداوند رحمان فرزندی قائل شدند!.
⭕️در نتیجه تنها یک قسم از دعا در قرآن به معنای عبادت است و نمی توان همه اقسام دعا را عبادت دانست.
#دعا
#دعای-عبادی
🚩مشکات
@sonnatenabavii
#معنای_دعا ( بخش2)
📗ب) معنای صحیح «الدعاء هو العباده»
🔹وهابیت با استناد به روایاتی از این دست بر این باور هستند که هر دعایی عبادت محسوب می شود.
اشکال وهابی ها در برداشت نادرست از این روایت و به ویژه از «ال» داخل بر «دعاء» است.
🔸بر اساس قواعد ادبیات عرب، «ال» مفید دو معنا است:
1️⃣ جنس: همه افراد جنس خود را شامل میشود به گونه ای که میتوان بجای آن از کلمه «کُل» استفاده نمود
مانند: إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِي خُسْرٍ ﴿العصر: ٢﴾ که انسانها همه در زیانند.
2️⃣ عهد: بیان گر این است که مقصود گوینده از افراد آن، قبلا مشخص شده است.
مانند «كَمَا أَرْسَلْنَا إِلَىٰ فِرْعَوْنَ رَسُولًا ﴿١٥﴾ فَعَصَىٰ فِرْعَوْنُ الرَّسُولَ فَأَخَذْنَاهُ أَخْذًا وَبِيلًا ﴿المزمل: ١٦﴾ همان گونه که به سوی فرعون رسولی فرستادیم! (۱۵) (ولی) فرعون به مخالفت و نافرمانی آن رسول برخاست.
🔸بر اساس تفسیر وهابیت، «ال» داخل بر «دعاء» مفید جنس استغراقی است. به این معنا که جنس دعا یا همه افراد دعا را شامل می شود.
⬅️ لازمه این تفسیر این است همه افراد دعا باید عبادت باشند که در نتیجه شامل هرگونه دعایی حتی دعای انسان حی و حاضر و قادر نیز می شود. در حالی که حتی وهابیت این ادعا را قبول ندارند و دعای انسان حی و حاضر و قادر را جایز می دانند.
⬅️ همچنین بر اساس این تفسیر سایر اقسام دعا که در قرآن مجید ذکر شده، باید عبادت باشد در حالی که هیچکسی این سخن را قبول ندارد زیرا نمی توان دعای استعمال شده در معنای استعانت، سوال، قول، نداء، ادعاء و عذاب را(کهدقبلا گذشت) به معنای عبادت دانست.
مثلا آیه «وَادْعُوا شُهَدَاءَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ ﴿البقرة: ٢٣﴾» را اینگونه ترجمه کرد: گواهان خود را - غیر خدا - برای کمک عبادت کنید!
⬅️ در نتیجه «ال» در این عبارت به معنای «عهد» است و مراد از آن دعایی است که مورد نظر گوینده بوده و مخاطب نیز به آن علم داشته است.
👈در تایید این تفسیر می توان به خود روایت «الدعاء هو العباده» اشاره کرد. متن اصلی این روایت اینگونه است:
✳️ عنِ النُّعْمَانِ بْنِ بَشِيرٍ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «الدُّعَاءُ هُوَ الْعِبَادَةُ»، ثُمَّ تَلَا {وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ} [غافر: 60]
📚سنن ترمذی، ج 5 ص 80
🔄نعمان بن بشیر از رسول خدا(ص) نقل می کند که حضرت فرمودند: دعا همان عبادت است و سپس این آیه را تلاوت کردند: «و گفت خدای شما که مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم»
🏷 مفسرین در تفسیر این آیه گفته اند که دعای در این آیه به معنای عبادت است زیرا در ادامه آیه بیان می شود «إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ» همانا کسانی که برای عبادت من تکبر می ورزند، به زودی با ذلت و خاری وارد جهنم می شوند.
⭕️ در نتیجه «ال» در «دعاء» نمی تواند دارای معنای جنس یا استغراق باشد بلکه به معنای عهد است و مراد از آن دعایی است که با نیت تعبد و اعتقاد به الوهیت و ربوبیت دعاشونده اداء شود که در این صورت این دعا خودش عبادت می شود.
#دعا
#الدعاء_هو_العباده
🚩مشکات
@sonnatenabavii
👆👆👆👆👆
📌 #معنای_دعا (بخش 3)
📗ج) معنای صحیح آیاتی که نهی از دعای دون الله می کنند
🔹وهابیت با استناد به آیاتی که مشرکین را از دعای دون الله(خواندن و صدا زدن غیر خدا) نهی می کند، به این نتیجه رسیده اند که توسل، استغاثه، استشفاع و... شرک است.
🔸با نگاهی به تفسیر این دسته از آیات می بینیم که دعا در این آیات به معنای صدا زدن و خواندن نیست، بلکه به معنای عبادت کردن است.
در واقع خداوند در این آیات از عبادت و پرستش دون الله نهی می کند.
چنانچه قبلا نیز بیان شد در عبادت، قصد تعبد، اعتقاد به الوهیت و ربوبیت مخضوع له باید وجود داشته باشد.
🚫هیچ شک و تردیدی نیست که مسلمانان هیچگاه هنگام توسل و استغاثه و...، در فکر عبادت و پرستش مستغاث نیستند و مقایسه این فعل مسلمانان با مشرکین از خطاهای آشکار وهابیت است.
🚫 وهابیت با استناد به این آیات که از عبادت غیر خدا نهی می کنند، اینگونه نتیجه می گیرند که نباید غیر خدا را صدا بزنیم. در حالی که در آیات مربوطه، دعا به معنای عبادت است یعنی نباید غیر خدا را عبادت کنیم.
👈 اگر در این آیات دعا را به معنای صدا زدن و خواندن بگیریم، اشکال اصلی متوجه خود وهابیت می شود. زیرا از دیدگاه آنان دعای انسان حی و حاضر و قادر جایز است در حالی که بر اساس این دسته از آیات، این دعا نیز باید شرک باشد چونکه انسان حی حاضرِ قادر، دون الله محسوب می شود و خداوند از دعای دون الله نهی کرده است. 👉
🏷 نکته قابل توجه اینکه عموم مفسران نیز در تفسیر این آیات تصریح کرده اند که دعا در این آیات به معنای عبادت است و نه صرف صدا زدن و خواندن.
💠 در نتیجه دعا در این آیات به معنای عبادت کردن است و خواندن و صدا زدن غیر خدا تنها در صورتی که با اعتقاد به الوهیت و ربوبیت و با نیت تعبد باشد، شرک است اما اگر بدون این اعتقاد و قصد باشد، هیچ اشکالی ندارد.
❇️شواهد قرآنی، روایی و تاریخی زیادی مشروعیت این عمل را تایید می کنند که در مباحث بعدی به آنها اشاره می کنیم.
#دعا
#عبادت
#الدعاء_هو_العباده
🚩مشکات
@sonnatenabavii