#مناسبت_روز 🗓 ۲۸ اردیبهشت، روز بزرگداشت فیلسوف، ریاضی‌دان، ستاره‌شناس و شاعر رباعی‌سرای قرن پنجم #خیام است. 🔹خیام شاگرد #بهمنیار (شاگرد نابغۀ #ابن_سینا) بود و با #خواجه_نصیرالدین دوستی داشت. گفته شده که فلسفه را مستقیما از زبان یونانی فراگرفته بود. 🔸 از برجسته‌ترین کارهای خیام سرپرستی محاسبات گاه‌شماری ایران و سامان دادن به تقویم جلالی بود. محاسبات او هنوز معتبر است و دقتی به مراتب بالاتر از گاه‌شماری میلادی دارد. پیش از تقویم جلالی، با توجه به اینکه فاصله بین دو اعتدال بهاری تقریباً ۳۶۵ روز و ۶ ساعت است، و با توجّه به اینکه در تقویم پیش از آن همۀ سال‌ها یکسان بودند، نوروز هر سال مقداری از اعتدال بهاری فاصله می‌گرفت و با گذشت سالیان به طور کامل از فصل بهار خارج می‌شد. در نظر گرفتن «سال کبیسه» در تقویم جلالی این مشکل را برطرف کرده است. 🔹وی برای نخستین بار در تاریخ ریاضی به نحو تحسین برانگیزی معادله‌های درجه اول تا سوم را دسته‌بندی کرد، و سپس با استفاده از ترسیمات هندسی مبتنی بر مقاطع مخروطی توانست برای تمامی آن‌ها راه حلی کلی ارائه کند 🔸بنا به روایتی قدیمی، #خیام، #حسن_صباح و #خواجه_نظام_الملک سه یار دبستانی بودند که در بزرگی هر یک به راهی رفتند. حسن صباح رهبر فرقهٔ اسماعیلیه، خواجه نظام‌الملک سیاست‌مداری بلندپایه و خیام دانشمند و شاعر شد. لیکن محمدعلی فروغی در مقدمهٔ تصحیحش از خیام اشاره کرده است که اگر این داستان راست باشد حسن صباح و خیام هر دو باید بیش از ۱۲۰ سال عمر کرده باشند که خیلی بعید است. 🔹رباعیات خیام به بیشترِ زبان‌های زنده دنیا برگردانده شده‌است. 🆔 @ss_alavi_ir

تا کی غمِ آن خورم که دارم یا نه وین عمر به خوشدلی گذارم یا نه پر کن قدح باده که معلومم نیست کاین دم که فرو برم بر آرم یا نه #خیام 😞