سیدابراهیم(شهیدصدرزاده)
🎇🎇🎇🎇🌿🌹🌿🎇🎇🎇🎇 💠 خودپسندى مانع (بزرگ) ترقى است. 📒 #نهج_البلاغه #حکمت167 @syed213 🎇🌹🕊 🎇🌿🌹 🎇🎇🎇🎇
✅ شرح حکمت ۱۶۷ نهج‌البلاغه...👇🏻👇🏻👇🏻
✨ ریشه خودپسندى #حب_ذات_افراطى است.
🔺 آن‌گونه که انسان #نقطه‌هاى_مثبت خود را #بزرگ‌تر از آنچه هست مى‌بیند و #نقطه‌هاى_ضعف را #هیچ‌گاه نمى‌بیند و یا #کمتر از آنچه هست مى‌بیند و در واقع #خودپسندى و #اعجاب_به_نفس یکى از حجاب‌ها و موانع شناخت و معرفت است.
1⃣ نخستین اثر آن این است که انسان را از #پیشرفت و #تکامل باز مى‌دارد، زیرا انسان تا زمانى که خود را ناقص مى‌بیند، براى پیشرفت تلاش مى‌کند. آن روز که خود را کامل دانست #متوقف مى شود.
💠 در حکمت ۳۸ و همچنین ۱۵۰ نیز اشاره‌اى به آثار سوء این رذیله اخلاقى شده بود تا آنجا که امام(علیه السلام) در حکمت ۳۸ فرمود: «بدترین تنهایى خودبینى است».
2⃣ اثر سوء دیگر همان است که در بالا اشاره شد: افراد خودپسند دوستان خود را از دست مى‌دهند و در زندگى تنها و منزوى مى‌شوند، زیرا لازمه خودپسندى خودبرتربینى و فخرفروشى است و این چیزى است که مردم آن را تحمل نمى‌کنند.
🔺 در روایات اسلامى اشارات گسترده‌اى به آثار سوء عُجب شده است؛در حدیثى امام صادق(علیه السلام) مى‌فرماید: «خدا مى‌داند که (حتى) گناه براى مؤمن از عُجب بهتر است (زیرا گناه، او را به نقایص خود آشنا مى‌سازد و به درگاه خدا مى‌رود، توبه مى کند و راه تکامل را مى‌پوید) و اگر چنین نبود هیچ گاه مؤمن به گناهى آلوده نمى‌شد».
🔹 در حدیث دیگرى از همان امام(علیه السلام) مى‌خوانیم: «کسى که گرفتار خودپسندى شود #هلاک مى‌شود».
3⃣ از دیگر آثار سوء عُجب و خودپسندى این است که گاه اعمال زشت خود را نیک و صفات رذیله خویش را حسنه مى‌پندارد و این #بلاى_بزرگى براى او مى شود؛ نه به #اصلاح خویشتن مى‌پردازد و نه از گناهان خود #توبه مى‌کند.
🔺 باز در حدیث دیگرى از آن حضرت آمده است: «انسان گاهى عملى انجام مى‌دهد و از آن بیمناک و ترسان است (چون مى داند یا احتمال مى دهد کار خلافى بوده) سپس کار نیکى انجام مى‌دهد و عُجب پیدا مى‌کند. امام(علیه السلام) فرمود: این شخص در حالت اول که #خائف است حالش #بهتر از حالت دوم است که #اعجاب_به_نفس دارد».
🔺 در ذیل حکمت ۴۶ نیز احادیثى دراین‌باره آورده‌ایم.
❇️ نقطه مقابل عُجب #خودکم‌بینى و #تواضع و #فروتنى است که سبب مى‌شود انسان در صدد #اصلاح خویش و #رفع_نقائص از وجود خود برآید و به یقین خداوند به چنین بندگانى نیز کمک خواهد کرد.
🍃 #سعدى در این زمینه مثال زیبا و پرمعنایى زده است:
یکى قطره باران ز ابرى چکید
خجل شد چو پهناى دریا بدید
که جائى که دریاست من کیستم
گر او هست حقا که من نیستم
چو خود را به چشم حقارت بدید
صدف در کنارش به جان پرورید
سپهرش به جایى رسانید کار
که شد نامور لؤلؤ شاهوار
بلندى از آن یافت کو پست شد
دَرِ نیستى کوفت تا هست شد...
🔹 این سخن را با سخنى از رسول اکرم(صلى الله علیه وآله) خاتمه مى‌دهیم: یکى از وصایاى آن حضرت به على(علیه السلام) این بود: «سه چیز است که انسان را هلاک مى‌کند؛ #بخلى که انسان از آن پیروى کند و #هواى_نفس که شخص در برابر آن تسلیم گردد و #اعجاب_به_نفس».
@syed213
سیدابراهیم(شهیدصدرزاده)
🎇🎇🎇🎇🌿🌹🌿🎇🎇🎇🎇 💠 خودپسندىِ انسان يكى از حسودانِ عقل اوست. 📒 #نهج_البلاغه #حکمت212 @syed213 🎇🌹🕊 🎇🌿
✅شرح و تفسیر حکمت ۲۱۲ نهج‌البلاغه...👇🏻👇🏻👇🏻
مى‌دانيم #حسود كسى است كه به نعمت‌هايى كه به انسان رسيده #رشك می‌ورزد و آرزوى #زوال آن را دارد و همين امر سبب مى‌شود به #دشمنى با او برخيزد و هر كارى از دستش ساخته است، در اين راه انجام دهد، چهره او را در جامعه نازيبا نشان دهد، عيوب او را فاش سازد، افراد را از طريق شايعه‌پراكنى از وى دور كند و حتى به خانواده و فرزندان او دشمنى ورزد، اگر بتواند، كسب و كار و مقام او را از وى بگيرد و اگر نتواند در مسير آن مانع‌تراشى كند.
👆🏻اينها كارهايى است كه يك حسودِ عنود انجام مى‌دهد.
💠خودپسندى در برابر عقل انسان نيز همين كارها را انجام مى‌دهد، قدرت عقل را از انسان مى‌گيرد و او را به خطا مى‌افكند، عيب انسان را ظاهر مى‌سازد، مردم را از او متنفر مى‌كند، حتى خانواده او را گرفتار مشكلات مى‌كند، جاه و مقام او را متزلزل مى‌سازد و گاه اموال و ثروت او را از دستش مى‌گيرد، چرا كه مردم هرگز حاضر به همكارى با افراد خودپسند و خودخواه نيستند.
✅تعبير به «يكى از حاسدان عقل» نشان مى‌دهد كه عقل انسان حاسدان ديگرى نيز دارد كه از آن جمله #هواى_نفس و #استبداد_به_رأى و #تكبر است و در عوامل ظاهرى نيز شراب و مواد مخدر دشمن و حسودِ عنود عقل‌اند.
✅عُجب و خودپسندى يكى از نشانه‌هاى #جهل و #نادانى است. انسان نادان در معرض هرگونه آفت مادّى و معنوى است. رذيله عُجب و خودپسندى سرچشمه رذيله هاى ديگر نيز نظير «تكبر» مى‌شود كسى كه خويشتن را مى‌پسندد هنگامى كه در برابر ديگران قرار گرفت تكبر می‌ورزد و گاه گرفتار رذيله‌هاى خودمحورى و انحصارطلبى نيز مى‌شود، زيرا وقتى زياد به خود معتقد شد، همه چيز را براى خود مى‌خواهد و در هر كارى #خويش را محور مى‌بيند.
🔸در آيه ۸ سوره «فاطر» مى‌خوانيم: «آيا كسى كه عمل بدش براى او آراسته شده و آن را خوب و زيبا مى‌بيند (همانند كسى است كه واقع را آنچنان كه هست مى‌يابد)؟! خداوند هر كس را بخواهد (و مستحق بداند) گمراه مى‌سازد و هر كس را بخواهد هدايت مى‌كند».
🔹در حديثى از اميرمؤمنان (عليه السلام) در كتاب تحف‌العقول آمده است: «خودپسندى ضد واقع‌بينى است وآفتى است براى عقل‌ها».
💠در حديث جالب و پرمعنايى اين حقيقت منعكس شده است كه حضرت مسيح مى‌گويد: «من بيماران غيرقابل‌علاج را درمان كردم و حتى مردگان را به اذن خدا زنده نمودم ولى نتوانستم #احمق را درمان كنم و هنگامى كه از حضرت سؤال مى‌كنند: احمق كيست؟ #بارزترين صفت او را #عُجب و #خودپسندى ذكر مى‌كند و اين اعجاب سبب مى‌شود كه تمام فضائل را مخصوص خود بداند و تمام حقوق را ويژه خود بشمارد و هيچ حقى براى ديگرى قائل نباشد. در آخر آن حديث آمده است: «اين همان احمقى است كه راهى براى درمان او نيست».
@syed213