💠

نکاتی در باب #اندیشه‌های_سهروردی

هرچند وزنی که او در آثار اشراقی‌اش همانند حکمت اشراق، به شهود و سلوک می‌دهد بیش از وزنی است که به برهان می‌دهد، اما شهود او را از برهان باز نمی‌دارد و شهودش او را بی‌نیاز از برهان نمی‌کند بلکه شهود او سبب تقویت برهان او می‌شود. با این توضیح که سهروردی با طرح شهود و حکمت حقه، توانست بر دامنه منابع فکری خویش بیفزاید و از میراث عرفانی، آیات و روایات، حکمت یونانی، مصری، بابلی، هندی و حکمت ایران باستان هم استفاده کند و با گسترش منابع یک فیلسوف، تحلیل و تبیین دقیق‌تری از مسائل فلسفی ارائه کند. به همین دلیل، به‌نظر می‌رسد تنوع منابع فکری سهروردی در پرتو شهود و سلوک، او را قادر ساخت تا بهتر از فیلسوفانی که به انکار شهود و تجربه‌های عرفانی پرداختند به تحلیل و برهان‌آوری و تدقیق در مسائل اهتمام داشته باشد. ✍️ عبدالله صلواتی ⚜️ @taammolat74

💠 نکاتی در باب #اندیشه‌های_سهروردی منزلت شهاب‌الدین سهروردی در تاریخ فلسفه اسلامی بسیار با اهمیت است. تمامی اندیشه اسلامی متأثر از یونان نیست. بررسی ارسطو و الهیات شفای ابن‌سینا، نشان می‌دهد نوآوری‌های زیادی در اندیشه‌های ابن‌سینا درباره اصول فلسفی وجود دارند که در فلسفه یونان وجود نداشتند. این جریان بدیع ادامه داشت تا به سهروردی رسید. شهاب‌الدین سهروردی به عنوان دومین مؤسس حوزه فلسفی در تاریخ فلسفه اسلامی، اصول فلسفی خودش را در بررسی حمکت مشاء به‌دست آورد. نمی‌توان بدون سیر در سنت تاریخ فلسفه، به تأسیس حوزه‌ای جدید دست یافت. به همین دلیل سهروردی بررسی وسیعی در اندیشه‌های فارابی و ابن‌سینا انجام داد و ضمن تحلیل مسائل متداول در این فلسفه، توانست به فلسفه اشراق دست پیدا کند. ✍️ حسین سیدعرب ⚜️ @taammolat74

💠 نکاتی در باب #اندیشه‌های_سهروردی من از استعاره یا ایده کتاب شیخ اشراق شهاب‌الدین سهروردی، «عقل سرخ»، استفاده می‌کنم. به نظر می‌رسد در ادامه مسیر حکمت اسلامی بعد از ابن‌سینا، سهروردی در «عقل سرخ» تلاش می‌کند به‌طور واقعی طرح معرفت و انسانی را که تحقق وجودی دارد، دنبال کند. اگر با نگاه تطبیقی بنگریم، این موضوع با پروژه ایده‌آلیسم آلمانی بسیار مشابهت دارد. با این تفاوت که مشکل ایده‌آلیسم آلمانی -که آن هم تعالی‌گرایی و تحول‌پذیری و تحقق وجودی را دنبال می‌کرد- این بود که «خودآگاهی انسان» را به مثابه «غایت تاریخ» در نظر می‌گرفت اما نهایتا آن را در «فرد» می‌دید و نمی‌توانست با «جامعه»، «امت» و «تمدن»، رابطه رئالیستی برقرار کند. بنابراین معتقدم در پدیدارشناسی انسان و معرفت در کتاب «عقل سرخ» سهروردی، که مثال‌واره‌ای از حکمت اسلامی است، انسان و معرفتی است که تحقق وجودی پیدا می‌کند و تحقق وجودی در معنای اتّمش خودش را در مفهوم «شهادت» پیدا می‌کند. شهادت، یک مرتبه بسیار حقیقی از تحقق وجودی است که متاسفانه آن وجه ناسوت‌گرایانه‌ فرداندیشانه‌اش، در برخی رهیافت‌های ایده‌آلیستی به خودکشی تبدیل می‌شود. این فراتر از جامعه‌شناسی خودکشی است، در واقع پدیدارشناسی خودکشی هم شرایطی است که به دنبال تحقق وجودی بود اما ما در حکمت اسلامی نقطه اوج تحقق وجودی را در شرایطی می‌دانیم که انسان کامل به این تحقق وجودی و «فنا» می‌رسد و مفهوم «فنای اجتماعی» رخ می‌دهد. ✍️ سید مجید امامی ⚜️ @taammolat74

💠 نکاتی در باب #اندیشه‌های_سهروردی سهروردی راه دانش حقیقی را در ۱۵ نور با ویژگی‌های خاص آن، تشریح می‌کند که این انوار شهودی از عالم عقل، فیضان می‌شوند و اکسیر علم و قدرت و حیات‌اند. شرط لازم برای چنین تجربه‌ای، تجرید از کالبدهای جسمانی است. او برای ریاضت و تهذیب نفس، دستوراتی دارد. از جمله: گرسنگی و روزه‌داری. زیرا هر آفتی از سیری و پرخوری است. کم‌خوابی و بیداری شب. عبادت پیوسته و ذکر نام‌های خدا که از ذکر زبانی آغاز می‌شود تا بدان جا که جان به ذکر آید. بریدن از جاذبه‌های دنیوی. پیروی از پیر و مرشدی که طی طریقت نموده باشد و راهنمایی و تلقین ورد کند و بر اعمال او نظارت و مراتب باشد. تضرع و دعا و اتصاف به فضایل و خصائل نیکوی اخلاقی همچون صدق، تواضع، شفقت و اخلاص و... با رعایت این امور، درهای ملکوت گشوده می‌شود و حقایق مشاهده می‌گردد. البته عرفان سهروردی، صبغه قرآنی و وحیانی دارد. سعادت، معرفت و فضیلت انسان در گرو سیر و سلوک معنوی و ستایش و پرستش خدا و تطهیر دل از آلودگی‌هاست. از این راه است که بارقه‌های الهی بر او اشراق می‌شود و درجات قرب الهی را طی می‌کند و به معرفت حقیقی و یقینی نائل می‌گردد. ✍️ حسن سعیدی 📚 عرفان در حکمت اشراق ⚜️ @taammolat74

💠 نکاتی در باب #اندیشه‌های_سهروردی 🔸عقل سرخ،‌ دنیایی از تأملات عاشقانه و عارفانه برای کشف روح گم‌گشتۀ بشر است؛‌ تلاشی در جهت رسیدن به رمزگشایی خویشتنِ خویش در عالم نور و معرفت است. ذکرشده که رسالۀ عقل سرخ، یکی از رمزی‌ترین و معتبرترین رسائل تمثیلی سهروردی بوده و ظاهراً یکی از چند رساله‌ای‌است که خلاصۀ نظریات شخصی و آراء واقعی شیخ اشراق را در بردارد. 🔹در رسالۀ عقل سرخ، قصۀ سرگذشت آدمی از نخستین منزل تا فرجامین منزلگه در دنیای دنی بیان‌می‌شود. در این سرگذشت گذرا و تدریجی،‌ توجه شیخ اشراق به نقطه نظرات الهی و دینی چشمگیر بوده و در سراسر رسالۀ مذکور به‌آسانی قابل تمیز است. انسان سالک، در عقل سرخ در پی آن است که خضر شده و از کوه قاف بگذرد و سرانجام به سرچشمۀ زندگانی برسد. 🔸سهروردی با استفاده از رمزهای عرفانی، از آفریده شدن انسان و جستجوی پیرامون خویش (=طلب)، الفت در عالم الست و دانۀ ارادت (=عشق)، آشنایی با ولایت دیگر (=معرفت)، بی‌نیازی از چشم ظاهری در ولایت دیگر (=استغناء)، احساس وحدت وجود علی‌رغم داشتن ده حس جدید و چهار طبع مختلف (=توحید)، رسیدن به عالم تحیر (=حیرت) و محو آدمی در ولایت تازه برای رسیدن به طیران (=فقر و فنا) در ابتدای رسالۀ عقل سرخ سخن گفته است. می‌توان به راحتی دانست که این سلوک عرفانی، بهترین سرآغاز برای ورود به بحث اصلی یعنی راز رهایی از عالم ماده و پرواز در ملکوت لایزالی به‌شمار می‌رود؛ اگرچه می‌توان آن را در سراسر این رساله و سایر رساله‌های شیخ اشراق نیز دنبال کرد. ⚜️ @taammolat74

💠 نکاتی در باب #اندیشه‌های_سهروردی 🔸در اندیشه شیخ اشراق، انسان حقیقتی اصیل از عوالم انوار دارد اما به ظلمتی گرفتار آمده است. حلقه وصل شرق هستی یعنی عالم الاه و عقول و غرب هستی که عالم ماده است، نفس انسانی است. حقیقت انسانی از عالم نور به عالم ظلمت کشیده شده است. سهروردی این را هبوط می‌نامد. 🔹انسانی که اصل خودش از آنجاست و به غرب هستی آمده و در ظلمت بدن گرفتار آمده و اصل خود را فراموش کرده، چنین ادبیاتی را شیخ اشراق هبوط می‌داند. حال چه باید کرد؟! راه رهایی چیست؟! شیخ اشراق تعبیر به رجعت و «بازگشت به وطن» دارد. راه رهایی از این دام این است که انسان دست به تجرد بزند. 🔸گاهی اوقات در زندگی، مساله‌ای برای ما پیش می‌آید که یاد وطن می‌افتیم و متوجه می‌شویم سنخ ما، سنخ دیگری است. در این موقع است که احساس غربت زنده می‌شود. به تعبیر شیخ اشراق، این حقیقت تذکار است. در رساله غربت غربیه، به انبیاء اشاره دارد. انبیاء آمدند تا ما را به یاد وطن بیاندازند. این تذکار موجب می‌شود که انسان به ولوله و اضطراب شود و شور بازگشت به وطن را در جان او می‌اندازد. فلسفه وجودی در این دنیا آمدن انسان این نیست که به فراموشی تن بدهد. برای رهایی به حبل الهی چنگ بزنید و ریاضت قدسی را شروع کنید. در نهایت به نورالانوار می‌رسید. ⚜️ @taammolat74