تاملات
📍دانشگاه مدرن و جامعه ایرانی نقدی بر روایت مقصود فراستخواه از نهاد علم در ایران #دانشگاه_مدرن به م
🔘 بخش 1 از 2
🔹 برخی روایتهای پربسامد ارائه میشود با این مفروض که جامعه ایرانی در تأسیس نهاد علمی آموزشی پایدار ناتوان بوده و در حالی که هنوز کشور ایران، حتی یک دانشگاه هم نداشت، در انگلستان، بالغ بر دهها دانشگاه بزرگ با هزاران دانشجو، مشغول تربیت نسل آینده کشور خود بودند و از این دست قبیل سخنان. یکی از مروجین اصلی این نوع روایت از تأسیس نهاد علم در ایران، دکتر #مقصود_فراستخواه است.
🔹او به طور مفصل تاریخ #دانشگاه_در_ایران را بازخوانی کرده و از #صفویه تا بعد از انقلاب مورد خوانش قرار داده است؛ اما پرسش اصلی او در کل این روایت و بازخوانی تاریخی، این است که چرا جامعه ایرانی دچار یک پسافتادگی و ناهمزمانی شده و از حیث ایجاد نظام آکادمیک مدرن، دچار تعویق و تأخیر شده است؟!
🔹این پرسش در محل خود بهجاست اما روایتی که فراستخواه در پاسخ به این پرسش ارائه میدهد ناصواب است. او با غفلت از فرایند #استعمار_پنهان جامعه ایرانی به ویژه حوزه در فرهنگی و سیستم آموزشی مدرن، نقطه پیکان انتقادات را به سمت بافتار سیاسی و اقتصادی جامعه ایرانی حواله میدهد.
🔹 او در جایی از کتاب خود مینویسد:« مقارن تغییر و تحولات دورة سوم یعنی رنسانس تا روشنگری که به گسترش آموزش و نوآوریها و رهیافتهای فکری و اجتماعی و رشد نهادهای جدید آموزشی و دانشگاهی انجامید، جامعه ایران آماج حوادثی شد که بر اثر آن، ضعفهای ساختاری درونی جامعه شدت میگرفتند و آنرا در مسیر نزولی سوق میدادند... در حالی که جوامع غربی با نقد سنتهای تعلیمیشان و با تحول بخشیدن به نهادها، برای تکوین نخستین دانشگاههای جدیدشان در قرن12 میلادی بسترسازی میکردند، مدارس نظامیة ما بر اثر سلطه مقاصد انحصارطلبانه و تنگنظریهای حکومتی، با آفت تعصب و تکنگری و غلبة آموزشهای شرعی بر آموزشهای علمی و فنی دست به گریبان بودند و بهتدریج به انحطاط گراییده و از رونق افتاده بودند.» ص43
🔹آقای فراستخواه به طور مستقیم بر مراکز و نهادهای آموزش سنتی میتازد که به جای پرداختن مسائل فنی و علمی! (که مشخصا منظورشان از علم مرادف since است!) به سمت آموزشهای دینی و شرعی میرفتند! در ادامه نیز حکومت صفویان را مستبد قلمداد کرده و به آنها خورده میگیرد که چرا پیشرفتهای جامعه غربی را نادیده انگاشتند: «بارزترین دورهای که پای غربیها و بهتبع آن، برخی از آثار و محصولات علمی وفنی نوینشان به ایران باز میشد، دوره حکومت صفویان است. این در حالی بود که حکمرانان مستبد صفوی در عالمی از اوهام و غرور به سر میبردند، به راز پیشرفتهای جوامع غربی اعتنایی نداشتند و فقط گاهی به اقتضای نیازشان به برخی نمودها و آثار جدید علمی و فنی اروپا توجه میکردند...» مفروض این روایت همان ادامه مسیر #روشنفکری دوره قاجار به بعد است که راه شکوفایی ایران و توسعه را در مسیر غربیشدن میداند.
⚜️ @Taammolat74
🔘 بخش 2 از 2
🔹 این نوع روایت و دیدگاه از جهات متعددی مورد ایراد و دقتنظر است که مبحث مفصل خود را میطلبد و در این مقال شاید گنجایش پرداخت به آن نباشد، اما در مقابل روایت مستندتری نیز از وضعیت نهاد علم در ایران وجود دارد و معتقد است اساساً شکل سنتی مراکز آموزشی در عین نقاط ضعفهایی که داشت، پاسخگو مسائل و نیازهای زمانه بوده است و اینگونه نیست که تنها مسیر توسعه و پیشرفت جامعه از طریق نهاد مدرنی مثل دانشگاه باشد، آنهم نهادی که از جهت مبنا و اغراض، ذاتاً با تفکر جامعه ایرانی که آمیخته با مذهب است، سرناسازگاری دارد.
🔹دکتر #موسی_حقانی از جمله این افراد است که روایت دیگری نسبت به وضعیت نهاد علم در ایران دارد. او در مصاحبهای که با همین موضوع ایراد کرده میگوید: «جریانی تقریباً از اوایل قاجاریه در کشور ما آمد که راه رشد و شکوفایی ایران را تبعیت از #فرهنگ_غربی میدانست، همان در مؤسسات آموزشی ما رسوخ و نفوذ کرد و همهی دستاوردهای گذشته را با نفرت کنار گذاشت و سپس بنای جدیدی را گذاشت که این بنای جدید مبانی آن غربی است.
🔹به همین جهت اگر شما بهترین مهندسین را هم تربیت کنید -البته این را من عرض میکنم و شاید هم آنها به همهی تعهدات خود نرسیدند- این افراد در یک نظام فرهنگی آموزش میبینند که آن نظام فرهنگی با #نظام_فرهنگی ما بیگانه است. هنگامی که وارد عرصهی #علوم_انسانی و غیره میشویم بهمراتب وضع بدتر میشود و افرادی کاملاً غربزده بیرون میآیند که کاملاً سمتوسوی فرهنگی کشور را تدوین و تعیین میکنند و همین تفکر به سینمای ایران میآید و در بخشهای دیگر نیز خود را نشان میدهد.»
🔹 حقانی همچنین مسیر برونرفت این مشکل را اینگونه توضیح میدهد: «ما به جای برخوردهای شکلی و صوری با مقولة فرهنگ در کشورمان، باید روی مبانی تأکید کنیم و اصلاح مشکلاتی که ما در حوزهی مبانی داریم. باید به سمت تعامل و تلاش جدی فکری برویم. برای تعریف نظام تعلیم و تربیت خود، بر اساس مبانی ایرانی، اسلامی برویم...
🔹 اگر با این مبنا که از تجربیات دیگران استفاده کنیم و به بسترهای فرهنگی خود و زمینههایی که داریم و ذخایری که در کشور از جهت فرهنگی وجود دارد، توجه کنیم و سعی کنیم با استفاده از تجربیات جدید بشری، نظام آموزشی خود را دچار یک تغییر اساسی محتوایی و روشی کنیم، میتوان تحولات مهمی را ایجاد کرد و #سیستم_آموزشی بومی را تأسیس کنیم. در برخی از زمینهها شامل رکود هستیم؛ یعنی هیچ نوآوری را مشاهده نمیکنیم و لازمهاش این است که هم در روشها و هم در مبانی با تکیه بر همان مبانی دینی اسلامی دست به نوآوری بزنیم.» این نوع روایت دوم، از سرآغاز با روایت غربیزده اول متفاوت است و همین مبنا در تحلیل تاریخ مؤثر باشد.
بخشی از گزارش مقاله خودم در شماره 43 نشریه دیدهبان اندیشه
⚜️ @Taammolat74
🔉 سخنرانی
🔶 موضوع | مسئله #حجاب در اندیشه فرهنگی
🎙 مهدی جمشیدی
سلسله جلسات تحلیل شعار «زن، زندگی، آزادی»
رسانه کتابچی
⏰ ۲۲ آبان ۱۴۰۱
⚜️ @Taammolat74 👇👇👇
دکتر مهدی جمشیدی.mp3
38.52M
🔉 سخنرانی
🔶 موضوع | مسئله #حجاب در اندیشه فرهنگی
🎙 #مهدی_جمشیدی
🔹 #حجاب_اجباری یا الزامی؟
🔹 نقش #دولت_اسلامی در گسترش ارزشهای دینی و معنوی
🔹 هیجانزدگی و بیدقتی در فهم مسائل و رخنه فرهنگی علل اصلی وقایع اخیر بوده است.
🔹 ترکیب انتخاب ایمانی و الزام حکومتی
⚜️ @Taammolat74
⭕️ جواد طباطبایی تئوریسین پروژه ایرانشهری درگذشت
🔹 از آثار او میتوان به ابن خلدون و علوم اجتماعی، تاریخ اندیشه سیاسی در ایران، زوال اندیشه سیاسی در ایران، خواجه نظامالملک طوسی، تاریخ فلسفه اسلامی، فلسفه ایرانی و فلسفه تطبیقی، تاملی دربارهی ایران، ملاحظات درباره دانشگاه و … اشاره کرد.
#جواد_طباطبایی با خوانشی خاص از ایران در اندیشههای سیاسی خود به دنبال بازگشت سلطنت بود!
به زودی نقد و بررسی اندیشههای طباطبایی در کانال تاملات بررسی خواهد شد.
⚜️ @Taammolat74
🔰جواد طباطبایی ضدروشنگر است!
✍️ یدالله موقن
🔹 #دکتر_طباطبایی مدعی میشود که اسلام سکولار است. اما ایشان باید بهتر از بنده بداند که نه دین بلکه #دولت_سکولار میشود. یعنی در دولتهای مدرن غربی به قول نیچه انسان جای خدا را گرفته است و اکنون این انسان است که قانونگذاری میکند.
🔹 اندیشۀ آقای طباطبایی یکدست و منسجم نیست. او به #آلاحمد و #شریعتی و #احسان_نراقی و #داریوش_شایگان ایراد میگیرد که چرا میگفتند: «آنچه خود داشت ز بیگانه تمنا میکرد.»؛ ولی خودش هماکنون همین حرفها را میزند و حتی بلندتر و گوشخراشتر. ایدئولوگ ناسیونالیسم ایرانی شدن سبب میشود که ایدئولوگ دست به سفسطه و مغلطه بزند و ادعاهای عجیب و غریبی برای گذشتۀ ایران بکند.
🔹 ایشان میگویند محافظهکار و هگلی هستند. هگل میخواست «عدل خدا» یا تئودیسه را توجیه کند. از این رو مدعی بود که «آنچه هست عقلانی است.» او به #روشنگری ایراد میگرفت که در برابر «آنچه هست» یک «باید باشد» گذاشته است و وضع موجود را که عقلانی است، میخواهد به هم بریزد. به نظر میرسد که آقای دکتر طباطبایی هم چنین عقیدهای داشته باشند. یعنی ضد روشنگری و سنت پرست باشند.
⚜️ @Taammolat74
🔉 سخنرانی
🔶 موضوع | ایرانشهری، اندیشهای محافظهكارانه
🎙 یوسف اباذری
سخنرانی در جلسه پایان نامه «نقدی بر اندیشه محافظه كاری در ایران، با تاكید بر اندیشه جواد طباطبایی»
دانشكده علوم اجتماعی تهران
⏰ مهرماه 1397
⚜️ @Taammolat74 👇👇👇
@SocioMedia_نقد_بر_اندیشه_های_طباطبایی.mp3
7.04M
🔉 سخنرانی
🔶 موضوع | #ایرانشهری، اندیشهای محافظهكارانه
🎙 #یوسف_اباذری
🔹 او با ترسیم خط پیوندی كه جریان اعتدال را به اندیشه ایرانشهری وصل میكند به نقد اجتماعی اندیشه طباطبایی پرداخت و بیان داشت كه اساس پیوند این دو اندیشه در منطق مواجهه یكسان آنها با نظم سیاسی اجتماعی نهفته است.
🔹 #اباذری نیز به نقش #محمد_قوچانی و نشریات او در هژمونیك كردن ایده #بازار_آزاد در ایران اشاره كرد و گسترش ایده #ایرانشهری در سطح جامعه را نیز مرهون تریبونی دانست كه نشریات قوچانی در اختیار #جواد_طباطبایی قرار دادهاند.
🔹 او با تاكید بر تعارض بنیادین بازار آزاد و ایدئولوژیهای شوونیستی از جمله ایده ایرانشهری، تبلیغ این دست ایدئولوژیها در نشریات قوچانی را ناشی از ضعف نظری و تناقضات فكری این دو نحله در ایران دانست.
🔹اباذری همچنین ایرانشهری و #باستانگرایی رایج را تفكراتی اقتدارگرا و تداوم جریان ایرانپرستی بعد از مشروطیت دانست كه نمود سیاسی آن احزاب سومكا و پانایرانیست بوده و تجلی آن در دوران شاه سابق تابلوی مشهور شاه-خدا-میهنی بود كه سركار استوارها بالای سر خود آویزان میكردند.
⚜️ @Taammolat74
16.09M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎞 کلیپ تصویری | «ملیت» یا «دیانت»؟
👈 سال ۹۲ فصلنامه روایت میزبان گفتوگویی بود با موضوع: «خاستگاه #ناسیونالیسم_ایرانی»، بین سید #جواد_طباطبایی و #حسین_کچویان که حواشی زیادی را حول آن گفتگو ایجاد کرد.
پس از انتشار گفتوگو طباطبایی گفت؛ در این گفتگو که به وقت تلف کردنش نمیارزید کچویان او را به محورقرادادن مفهوم ملیت سوق می دهد.
کچویان نیز در گفتوگویی که مدتی بعد در برنامه دریچه سیمافکر داشت، طباطبایی را به نپذیرفتن نتیجه منطقی بحث به دلیل تبعات سیاسی متهم میکند.
🔹 این گفتگو شاید یکی از جدیترین بحثهایی بود که علاوه بر پرداختن به مسئله مهم «هویت ایرانی» ، افکار طباطبایی به چالش کشیده میشد. در این گفتگو دکتر طباطبایی چهار عنصر هویت ایرانی؛ یعنی اسلام، ایرانیبودن، سنت عقلی یونانی و نیز تجدد را برمیشمرد و میگوید تعادل این چهار عنصر قوام هویت ایرانی ما را ساخته است و یکی را نمیتوان به نفع دیگری مصادره کرد. کچویان اما معتقد است عنصر «دین» تمام حرکتهای ایرانیان را جهت داده و هرجا این عنصر از آنها جدا شده، فروریختهاند.
🔹🔹بخش اول این گفتگو را میتوانید در اینجا ببینید.
⚜️ @Taammolat74
🔉 مناظره
🔶 موضوع | خواستگاه ناسیونالیسم ایرانی
🎙گفتگوی حسین کچوئیان و جواد طباطبایی درباره هویت ایرانی و پروژه ایرانشهری
بخش اول
مجله تصویری سیمافکر
⏰ اسفندماه 1392
⚜️ @Taammolat74 👇👇👇
تاملات
🔉 مناظره 🔶 موضوع | خواستگاه ناسیونالیسم ایرانی 🎙گفتگوی حسین کچوئیان و جواد طباطبایی درباره هویت ای
خاستگاه_ناسیونالیسم_ایرانی1.mp3
13.15M
🔉 مناظره
🔶 موضوع | خواستگاه #ناسیونالیسم_ایرانی
🎙گفتگوی #حسین_کچوئیان و #جواد_طباطبایی درباره #هویت_ایرانی و پروژه #ایرانشهری
بخش اول
👈 ما باید به اکنونیت و لحظه اثرگذاری ایران در مواجهه با دوستان و دشمنانش، موفقیتها و شکستهایش، و موقعیتی که در جهان پیرامونش دارد توجه اساسی کنیم و با این توجه به فهمی از ایران برسیم. چه بسا ما با تقسیمبندیهای هویتیِ رایج که ایران را به مثابه تکههایی از مکتبهای گوناگون صورتبندی میکند، از ایرانی که حقیقتا صاحب اثر است و خود را در موقعیت امروزینش میشناساند غافل شویم.
🔹 #ناسیونالیسم مسئلهای نه برخاسته از فرهنگ و تاریخ ایرانی، بلکه حاصل مواجهه متجددانه با تاریخ ایران است. از نظر دکتر کچویان، در تاریخ معاصر ایران و از زمان مواجهه ما با غرب، همه کسانی که بهنوعی دل در گرو تجدد داشته و لذا برای خود جایی در سامان فرهنگی و اجتماعی جامعه ایران پیدا نمیکردند، به ناسیونالیسم پناه بردند. بنابراین، ناسیونالیسم ایدئولوژی مدرنی است که با نگرشی تجددی به تاریخ ایران، نقش محوری در هویتیابی #تجددگرایان_ایرانی داشته است.
⚜️ @Taammolat74