✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️از ديدگاه امام علی (علیه السلام) علت «زوال نعمت ها» چيست؟
🔹#امام_علی (علیه السلام) در بخشی از خطبه ۱۷۸ #نهج_البلاغه ميفرمايد: «به خدا سوگند! هرگز ملتى كه در ناز و نعمت مى زيستند، #نعمتشان زوال نيافت، مگر بر اثر #گناهانى كه مرتكب شدند؛ زيرا #خداوند هرگز به بندگانش ستم روا نمیدارد». در واقع اين سخن برگرفته از #آيات_قرآن است؛ آنجا كه ميفرمايد: «إِنَّ اللهَ لا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْم حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِمْ» (خداوند #نعمت هاى هيچ قوم و ملتى را تغيير نمیدهد، مگر آنكه آنها آنچه را مربوط به خودشان است، تغيير دهند).
🔹و نيز ميفرمايد: «وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاءِ وَ الْاَرْضِ وَ لَكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْنَاهُمْ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ» [اعراف، ۹۶] (اگر اهل شهرها و آبادى ها ايمان مى آوردند و #تقوا پيشه ميكردند، #بركات آسمانها و زمين را بر آنها مى گشوديم؛ ولى آنها [حقّ را] تكذيب كردند، ما نيز آنان را به #كيفر_اعمالشان مجازات كرديم). به يقين #نعمتهاى_الهى بر حسب #شايستگیها و لياقتها در ميان بندگان تقسيم میشود؛ لذا پاكان و #صالحان شايسته آنند، نه #گنهكاران_آلوده.
🔹پرسشی در اينجا مطرح میشود، اینکه در روايات میخوانيم خداوند براى ترفيع مقام #اوليايش گاه آنها را به #بلاهايى مبتلا مى سازد؛ همانگونه كه در تعبير معروف آمده است: «اَلْبَلَاءُ لِلْوَلَاءِ»؛ [۱] و از بعضى آيات و روايات استفاده میشود كه #بلاها گاهى براى #آزمايش_مؤمن و پاداشهاى بزرگ الهى، و نيز گاه براى هشدار و بيدارى بندگان است؛ آيا اين موارد با آنچه در عبارت #امام ذكر شد منافات ندارد؟
🔹پاسخ این است که آنچه در كلام #امام_علی (عليه السلام) آمده، يك #قانون_كلى است و ميدانيم هر قانون كلى #استثنائاتى دارد. موارد #آزمايش و بيدار باش و امثال آن، استثنائاتى در قانون كلى فوق محسوب میشود و به تعبير ديگر آنچه حضرت فرموده، حمل بر غالب میشود و اين شبيه چيزى است كه در #قرآن_مجيد بيان شده است: «وَ مَا أَصَابَكُمْ مِّنْ مُّصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَ يَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ» [شوری، ۳۰] (هر #مصيبتى بر شما میرسد به سبب #اعمالى است كه انجام داده ايد و بسيارى را نيز عفو میكند).
🔹به يقين اين آيه با آيه «وَ لَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَىْءٍ مِنَ الْخَوْفِ... » [بقره، ۱۵۵] كه از #آزمايش هاى مختلف الهى به وسيله بلاها سخن ميگويد، و نيز با آيه «ظَهَرَ الْفَسَادُ فِى الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِى النَّاسِ لِيُذِيقَهُمْ بَعْضَ الَّذِى عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ» [روم، ۴۱] (#فساد در خشكى و دريا به دليل #كارهايى كه مردم انجام داده اند آشكار شد، خدا میخواهد نتيجه بعضى #اعمالشان را به آنها بچشاند؛ شايد [به سوى حقّ] بازگردند) منافاتى ندارد؛ و اگر انسان درست دقت كند غالباً میتواند مواردى را كه #بلاها جنبه #مجازات_الهى دارد، از مواردى كه براى #آزمايش يا #هشدار است بازشناسد.
🔹هرگاه #گناه مهمى از او سر زد و يا #جامعهاى آلوده به انواع #مفاسد شد، حوادث تلخى كه بعد از آن پيدا میشود، قطعاً #مجازات است؛ ولى حوادث تلخى كه براى #صالحان و پاكان پيش مى آيد، معمولاً جنبه #آزمايش و هشدار براى ترفيع مقام است. سپس امام (عليه السلام) در ادامه اين سخن كه در واقع نتيجه مستقيم يادآورى پيشين است، ميفرمايد: «و اگر مردم زمانى كه #بلاها بر ایشان نازل میشود و #نعمتها از آنان زايل مى گردد، با #صدق_نيّت در پيشگاه خدا #تضرّع كنند و با قلب هاى پر از عشق و محبّتِ به خدا، از او درخواست [توبه] نمايند، يقيناً آنچه، از دستشان رفته به آنان بازمیگردد و هر خرابى را براى آنها اصلاح میكند».
🔹در واقع اين طبيب حاذق الهى بعد از ذكر درد، به بيان درمان مى پردازد و راه دفع آفات و بلاها را به آنها مى آموزد و #دعايى را كه #صادقانه باشد و از اعماق جان برخيزد و در يك كلمه، در انسان #تحول ايجاد كند، #برطرفكنندهبلاها میشمرد؛ همانگونه كه در احاديث متعدد ديگرى وارد شده است؛ از جمله امام سجاد (عليه السلام) ميفرمايد: «#دعا بلاهايى را كه نازل شده و نازل نشده است، برطرف میسازد».
پی نوشتها؛
[۱] اين عبارت كه در كلمات علما و بزرگان آمده، متن حديث نيست، بلكه برگرفته از احاديث اسلامى است؛ از جمله در حديثى از امام صادق(ع) میخوانيم كه فرمود: «پيامبران الهى بيش از همه [با آفات و مصايب] آزمايش ميشوند؛ سپس كسانى كه بعد از آنها قرار دارند و به همين ترتيب آنها كه برترند آزمون بيشترى دارند). الكافی ج۲ ص۲۵۲
[۲] الكافی، همان، ج۲ ص۴۶۹
📕پيام امام اميرالمومنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دارالكتب الاسلاميه، چ۱ ج۶ ص۶۲۷
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#نعمت
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکموردرضایتنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امام علی (علیه السلام) در خطبه ۲۲۳ نهج البلاغه، چه راهکاری برای بیداری از خواب غفلت و رهایی از گناهان ارائه می دهد؟
🔹#امام_علی (عليه السلام) در بخشی از خطبه ۲۲۳ #نهج_البلاغه مى فرمايد: «يَا أَيُّهَا الاِْنْسَانُ، مَا جَرَّأَكَ عَلَى ذَنْبِكَ، وَ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ، وَ مَا أَنَّسَكَ بِهَلَكَةِ نَفْسِكَ؟» (اى انسان! چه چيز تو را بر #گناهت جسور ساخته؟ و چه چيز تو را در مقابل #پروردگارت #مغرور كرده؟ و چه چيز تو را بر #هلاكت_خويش علاقه مند نموده است؟). اشاره به اينكه #غريزه #حبّ_ذات در انسان نيرومندترين غرائز است؛ #انسان به طور طبيعى خود را بيش از هر كس دوست دارد و هرگاه ببينيم كسى خنجر برداشته، بر سينه و بازو و پهلوى خود مى زند وحشت مى كنيم و با خود مى گوييم آيا گرفتار جنون شده است. مگر ممكن است انسان عاقل، علاقمند هلاكت خويش شود؟
🔹اگر #انسان كمترين علاقه اى به هلاكت خويش ندارد، پس چرا #گناه و غرورى كه مايه #هلاكت اوست را پذيرا مى شود؟! در ادامه سخن مى افزايد: «آيا درد تو درمان ندارد، يا از اين #خوابت بيدارى ای نيست؟ چرا آن گونه كه به ديگران رحم مى كنى به خودت #رحم نمى كنى؟!». سپس با ذكر مثالى اين حقيقت را روشن تر مى سازد و مى فرمايد: «چه بسا كسى را در دل آفتاب سوزان مى بينى، و در برابر حرارت آفتاب بر او سايه مى افكنى، يا بيمارى را مشاهده مى كنى كه درد جانكاهى بدن او را سخت آزرده، و از روى ترحّم بر او مى گريى [پس چرا درباره خود بى تفاوت هستى] چه چيز تو را بر اين #بيمارىات شكيبا ساخته، و بر مصائب خود صبور كرده و از گريه بر خويشتن باز داشته است، در حالى كه هيچ چيز براى تو عزيزتر از #نفس_خودت نيست».
🔹اشاره به اينكه چرا انسان هايى را مى بينيم كه گرفتار تناقض در عمل و دوگانگى در قضاوت هستند، در برابر ناراحتى ديگران و بيمارى بيماران، سخت عكس العمل نشان مى دهند، و گاه سيلاب اشكشان فرو مى ريزد، در حالى كه #بيمارى_خودشان سختتر و مصائبشان سنگين تر است و هيچگونه عكس العملى در برابر آن نشان نمى دهند. #امام_علی (عليه السلام) مى خواهد اين #غافلان_بیخبر، و اين #خفتگان_بىدرد را با اين بيان منطقى و گويا از #خواب_غفلت بيدار كند و به #سرنوشت_خطرناكى كه در پيش رو دارد متوجّه سازد، شايد #توبه كنند و به سوى خدا بازگردند.
🔹در ادامه سخن مى افزايد: «وَ كَيْفَ لا يُوقِظُكَ خَوْفُ بَيَاتِ نِقْمَة، وَ قَدْ تَوَرَّطْتَ بِمَعَاصِيهِ مَدَارِجَ سَطَوَاتِهِ! فَتَدَاوَ مِنْ دَاءِ الْفَتْرَةِ فِی قَلْبِكَ بِعَزِيمَة، وَ مِنْ كَرَى الْغَفْلَةِ فِي نَاظِرِكَ بِيَقَظَة» (چگونه ترس از #بلاها و #عذاب هاى شبانه تو را بيدار نكرده، در حالى كه بر اثر #معاصى الهى هر روز، خود را به مرحله بالاترى از #خشم_خدا مى افكنى! حال كه چنين است بيمارى سستى دل خود را با داروى تصميم و #عزم_راسخ مداوا كن، و اين #خواب_غفلتى كه چشمت را فرو گرفته با بيدارى برطرف ساز). میدانيم براى #نجات و رهايى از خطر دو چيز لازم است: بيدارى و هوشيارى از يكسو و تصميم و عزم راسخ از سوى ديگر؛
🔹و #امیرالمؤمنین (عليه السلام) در اين عبارت كوتاه به هر دو اشاره فرموده است، و #بىخبران را هشدار مى دهد كه از #خواب_غفلت برخيزند و براى نجات خويش از چنگال #معاصى، كه آتش خشم و #غضب_الهى را بر مى افروزد، تا وقت نگذشته است تصميم بگيرند. تعبير به «بَيَاتِ نِقْمَة» (عذاب شبانه) براى اين است كه #بلاهايى كه در شب نازل مى شود، قربانى زيادترى مى گيرد؛ زلزله ها، سيلاب ها و طوفان هايى كه در شب رخ مى دهد، هنگامى كه مردم در خوابند و هيچ گونه دفاعى از خود ندارند.
🔹#قرآن_مجيد مى فرمايد: «أَ فَأَمِنَ أَهْلُ الْقُرَى أَنْ يَأْتِيَهُمْ بَأْسُنَا بَيَاتاً وَ هُمْ نَائِمُونَ - أَوَ أَمِنَ أَهْلُ الْقُرَى أَنْ يَأْتِيَهُمْ بَأْسُنَا ضُحىً وَ هُمْ يَلْعَبُونَ» [۱] (آيا اهل شهرها و آبادیها از اين ايمنند كه #عذاب ما #شبانه به سراغ آنها بيايد، در حالى كه در #خواب باشند؟ آيا اهل شهرها و آبادیها از اين ايمنند كه عذاب ما هنگامه روز به سراغشان بيايد در حالى كه سرگرم بازى هستند؟). سپس در پايان اين فقره میفرمايد: «وَ كُنْ للهِ مُطِيعاً، وَ بِذِكْرِهِ آنِساً» ([بنابراين بيدار باش] و مطيع خداوند شو و با ياد او انس گير).
📕پيام امام اميرالمومنين (عليه السلام)، مكارم شيرازى، ناصر، ج ۸، ص۳۷۳
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم (بخش آئین رحمت)
#غفلت #گناه #توبه
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکموردرضایتنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آيا روايات اسلامی جنبه تربيتی «مصائب و بلايا» را تأييد می كند؟
🔸در روايات اسلامى تعبيرات روشنى كه حاكى از رابطه ميان بعضى از #مصائب و مشكلات زندگى با #امور_تربيتى مى باشد، ديده مى شود كه آنچه را از طريق #عقل و #آيات_قرآن درک می کنیم تأييد مى كند؛ مانند:
1⃣در يكى از خطبه هاى اميرمؤمنان #امام_على (عليه السلام) در #نهج_البلاغه مى خوانيم: «اِنَّ اللهَ يَبْتَلى عِبادَهُ عِنْدَ الأَعْمالِ السيِّئَةِ بِنَقْصِ الثَّمراتِ وَ حَبْسِ الْبَرَكاتِ وَ اِغْلاقِ خَزائِنِ الْخَيْراتِ، لِيَتُوْبَ تائِبٌ وَ يُقْلِعَ مُقْلِعٌ وَ يَتَذَكَّرَ مُتَذَكِّرٌ وَ يَزْدَجِرَ مُزْدَجِرٌ!» [۱] (خداوند #بندگان خويش را به هنگامى كه #اعمال_بد انجام مى دهند، با كمبود ميوه ها و جلوگيرى از #نزول_بركات و بستن درهاى گنج هاى خيرات به روى آنان، #مبتلا مى سازد، تا توبه كاران #توبه كنند و آنها كه بايد دست از #گناه بكشند خوددارى نمايند و پند پذيران #پند گيرند و آنها كه آماده اند از #گناه باز ايستند).
2⃣در حديث ديگرى از اميرمؤمنان #امام_علی (عليه السلام) مى خوانيم: «اِنَّ الْبَلاءَ لِلظّالِمِ اَدَبٌ وَ لِلْمُؤْمِنِ اِمْتِحانٌ وَ لِلأَنْبِياءِ دَرَجَةٌ وَ لِلأَوْلياءِ كَرامَةٌ!» [۲] (#بلا براى #ظالم «ادب»، و براى #مؤمن «آزمايش» و براى #انبياء «درجه» و براى #اولياء «كرامت» است).
3⃣در حديث ديگرى از #امام_صادق (عليه السلام) مى خوانيم: «اَلْمُؤْمِنُ لايَمْضى عَلَيْهِ اَرْبَعُونَ لَيْلَةً اِلاّ عَرَضَ لَهُ اَمْرٌ يُحْزِنُه يَذَّكَّرُ بِهِ» [۳] (#مؤمن چهل شب بر او نمى گذرد، مگر اين كه حادثه غم انگيزى براى او رخ مى دهد كه مايه #تذكر و #بيدارى او گردد).
4⃣در حديث ديگرى از #امام_صادق (عليه السلام) آمده است: «اِذا اَرادَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِعَبْد خَيْراً فَاَذْنَبَ ذَنْباً تَبِعَهُ بِنِقْمَة، فَنُذكِّرُهُ الاِْسْتِغْفارَ وَ اِذا اَرادَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِعَبْد شَرّاً فَاَذْنَبَ ذَنْباً تَبِعَهُ بِنِعْمَة، لِيُنْسِيَهُ الاْسْتِغْفارَ وَ يَتَمادى بِه وَ هُوَ قَوْلُ اللهِ عَزَّوَجَلَّ: سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لا يَعْلَمُونَ بِالنِّعَمِ عِنْدَ الْمَعاصى!» [۴] (هنگامى كه #خداوند خير و #سعادتى براى بنده اى بخواهد، اگر #گناهى كند او را به ناراحتى مبتلا مى سازد و #توبه و #استغفار را به ياد او مى آورد و هنگامى كه براى بنده اى [بر اثر طغيانگرى زياد] شرّى بخواهد، اگر گناهى كند نعمتى به او مى دهد! تا استغفار را فراموش كند و به راه خود ادامه دهد! و اين همان چيزى است كه خداوند فرموده: ما آنها را از آنجا كه نمى دانند #تدريجاً به سوى #عذاب مى بريم به اين گونه كه به هنگام #معصيت، نعمت به آنها مى دهيم).
5⃣اين بحث را با حديث ديگرى از #امام_على (عليه السلام) پايان مى دهيم، امير مومنان (عليه السلام) فرمود: «اِذا رَأَيْتَ اللهَ سُبْحانَهُ يُتابِعُ عَلَيْكَ اَلبَلاءَ فَقَدْ اَيْقَظَكَ، اِذا رَأَيْتَ اللهَ سُبْحانَهُ يُتابِعُ عَلَيْكَ النَّعَمَ مَعَ الْمَعاصى فَهُوَ اِسْتِدراجٌ لَكَ» [۵] (هنگامى كه مشاهده كنى [بعد از ارتكاب گناه] خداوند #بلاهايى پشت سر هم بر تو مى فرستد تو را #بيدار كرده، و هنگامى كه خداوند متعال با انجام #معاصى #نعمت هايش را بر تو مى فرستد اين، نوعى #عذاب_استدراجى است).
پی نوشتها؛
[۱] نهج البلاغة، صبحی صالح، هجرت، قم، چ۱، ص۱۹۹، خطبه۱۴۳. [۲] بحارالأنوار، دار إحياء التراث العربی، چ۲، ج۷۸، ص۱۹۸. [۳] الكافی، محقق / مصحح: غفارى على اكبر و آخوندى، محمد، دارالكتب الإسلامية، تهران، چ۴، ج ۲، ص ۲۵۴. [۴] الكافی، همان، ص ۴۵۲. [۵] عيون الحكم و المواعظ، ليثى واسطى، محقق / مصحح: حسنى بيرجندى، حسين، دار الحديث، قم، چ۱، ص۱۳۵
📕پيام قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، تهران، ۱۳۸۶ش، چ ۹، ج ۴، ص ۵۴۶
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#بلا #آزمايش
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکموردرضایتنمیباشد