🕊 تفسیر آیه ۳۸ تا ۴۷ سوره مدثر 🕊
🍃 كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ (۳۸)🍃
🍃إِلَّا أَصْحَابَ الْيَمِينِ (۳۹)🍃
🍃فِي جَنَّاتٍ يَتَسَاءلُونَ (۴۰)🍃
🍃عَنِ الْمُجْرِمِينَ (۴۱)🍃
🍃مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ (۴۲)🍃
🍃قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ (۴۳)🍃
🍃وَلَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ (۴۴)🍃
🍃وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِينَ (۴۵)🍃
🍃وَكُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ (۴۶)🍃
🍃حَتَّي أَتَانَا الْيَقِينُ (۴۷)🍃
ترجمه :
🍃 هركسى در گرو چيزى است كه كسب كرده است.🍃
🍃مگر اصحاب يمين،🍃
🍃كه در باغ هاى بهشتى🍃
🍃از مجرمان مى پرسند:🍃
🍃چه چيز شما را روانه دوزخ كرد.🍃
🍃گويند: ما از نمازگزاران نبوديم.🍃
🍃و افراد مسكين را اطعام نمى كرديم🍃
🍃و با اهل باطل در سخنان باطل فرو مى رفتيم.🍃
🍃و پيوسته روز جزا را تكذيب مى كرديم🍃
🍃تا آن كه مرگ به سراغ ما آمد.🍃
مراد از اصحاب يمين همان گروهى هستند كه در آيه ۲۷ سوره واقعه از آنان ياد شده است: «و اصحاب اليمين ما اصحاب اليمين فى سدر مخضود...» كسانى كه نامه عمل آنان را در قيامت به دست راستشان مى دهند.
در قيامت، گفتگوهاى تلخ و شيرين، سلام يا نفرين، سؤال و توبيخ، انداختن گناه و جرم به گردن ديگران و لعنت به يكديگر بسيار است و گفتگوى مؤمنان با مؤمنان، مجرمان با مجرمان، مجرمان با مؤمنان، و مؤمنان با مجرمان و نيز فرشتگان با مؤمنان و مجرمان در قرآن آمده است.
مراد از اطعام مسكين، يا زكات واجب است كه ترك آن مستوجب دوزخ است و يا آن است كه حتّى اگر زكات پرداخت شد ولى در جامعه گرسنه اى وجود داشت، سير كردن او واجب است و بى تفاوتى نسبت به او، سبب دوزخى شدن مى گردد.
شايد مراد از اطعام مسكين، تمام نيازهاى او باشد نظير پوشاك، مسكن، نه فقط خوراك و غذا.
هم تكذيب قيامت، مقدمه گناه است: «ارأيت الذى يكذّب بالدين فذلك الذّى يدعّ اليتيم» و هم گناه، انسان را به سوى كفر و تكذيب مى كشاند: «ثمّ كان عاقبة الّذين اساؤا السواى اَن كذّبوا». بنابراين آيه «و كنّا نكذّب بيوم الدين» هم مى تواند علت كارهاى مجرمين در آيات قبل باشد و هم مى تواند معلول گناهان آنان باشد.
مراد از «يقين» در اين آيه، مرگ است، يا به خاطر آن كه يقينى ترين امر در نزد همه است و احدى در آن شك ندارد و يا به خاطر آن كه در لحظه مرگ تمام حقايق براى انسان كشف مى شود و همه به درجه يقين و باور مى رسند. «حتى اتانا اليقين»
نمازى كه گاه و بيگاه خوانده شود، انسان را در زمره نمازگزاران قرار نمى دهد. «لم نك من المصلّين» يعنى نماز ما استمرار نداشت. در سوره ماعون نيز آمده است: «فويل للمصلّين الّذينهم عن صلاتهم ساهون» و اين چنين نمازى انسان را مشمول شفاعت شافعان قرار نمى دهد. «لم نك من المصلّين... فما تنفعهم شفاعة الشافعين» و اين همان حديث معروف امام صادق عليه السلام است كه در آستانه شهادت فرمودند كه بستگانم را حاضر كنيد و خطاب به آنان فرمودند: «لا ينال شفاعتنا من استخف بالصّلاة»
مردم يا فائزند يا خائض؛ يعنى يا به فوز و فلاح و رستگارى مى رسند كه فائز هستند و يا در ياوه و باطل خوض مى كنند و فرو مى روند كه خائض هستند.
قرطبى از مفسرين معروف اهل سنّت از امام باقر عليه السلام نقل كرده كه فرمود: ما و شيعيان ما اصحاب يمين هستيم و هركس كينه و بغض ما اهل بيت را داشته باشد، در گرو است. «نحن و شيعتنا اصحاب اليمين و كلّ من ابغضنا اهل البيت فهم المرتهنون»
📌 پیام ها
🌿 رفتار انسان، سازنده شخصيت اوست. «كلّ نفس بما كسبت رهينة»
🌿 نجات انسان در قيامت و رهايى او از عذاب الهى، در گرو پاسخگويى به سؤالات در دادگاه عدل خداوند است. «كلّ نفس بما كسبت رهينة»
🌿 پرسيدن سؤالات پى در پى از مجرمان در قيامت، نوعى عذاب روحى براى آنان است. «يتساءلون عن المجرمين»
🌿 كسى با يك بار گناه به دوزخ نمى رود اصرار و مداومت به گناه و فساد، سبب رفتن به دوزخ است. (عبارت «لم نك» و «كنّا» نشانه استمرار فعل است.)
🌿 اطعام مسكين لازم است، اگرچه مسلمان نباشد. «لم نك نطعم المسكين»
🌿 گذراندن عمر به بطالت، جرمى نابخشودنى است. «كنّا نخوض مع الخائفين»
🌿 يكى از عوامل دوزخى شدن، همرنگ شدن با جماعت فاسد است. «كنّا نخوض مع الخائضين»
🌿 دوست و همنشين بد، زمينه ساز دوزخى شدن است. «كنّا نخوض مع الخائضين»
🌿 مرگ، فنا نيست، بلكه آزاد شدن از اسارت دنياى مادى و ديدن حقايق ماورايى است. «كنّا نكذّب بيوم الدين حتّى اتانا اليقين»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۴۸ تا ۵۵ سوره مدثر 🕊
🍃 فَمَا تَنفَعُهُمْ شَفَاعَةُ الشَّافِعِينَ (۴۸)🍃
🍃فَمَا لَهُمْ عَنِ التَّذْكِرَةِ مُعْرِضِينَ (۴۹)🍃
🍃كَأَنَّهُمْ حُمُرٌ مُّسْتَنفِرَةٌ (۵۰)🍃
🍃فَرَّتْ مِن قَسْوَرَةٍ (۵۱)🍃
🍃بَلْ يُرِيدُ كُلُّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ أَن يُؤْتَي صُحُفاً مُّنَشَّرَةً (۵۲)🍃
🍃كَلَّا بَل لَا يَخَافُونَ الْآخِرَةَ (۵۳)🍃
🍃كَلَّا إِنَّهُ تَذْكِرَةٌ (۵۴)🍃
🍃فَمَن شَاء ذَكَرَهُ (۵۵)🍃
ترجمه :
🍃 پس شفاعت شافعان سودشان ندهد.🍃
🍃چه شده آنان را كه از تذكّر (قرآن) روى گردانند؟🍃
🍃گويا آنان گورخرانى هستند🍃
🍃كه از شير مى گريزند.🍃
🍃بلكه هريك از آنان توقّع دارد كه نامه هايى سرگشاده (از سوى خدا) به او داده شود.🍃
🍃چنين نيست، بلكه آنان از آخرت نمى ترسند.🍃
🍃چنين نيست، همانا آن (قرآن) تذكّرى ارزشمند است.🍃
🍃پس هركس خواست، با آن تذكّر يابد.🍃
«حُمُر» جمع «حِمار» به الاغ وحشى گفته مى شود و معادل فارسى آن گورخر است. كلمه «گور» به معناى صحرا و گورخر يعنى الاغ صحرايى.
در تشبيه فرار كفّار از قرآن، به فرار گورخر از شير نكاتى نهفته است:
الف) فرار گورخر از شير بر اساس عقل و شعور نيست.
ب) اين فرار با وحشت همراه است.
ج) فرار با هدف خاصى صورت نمى گيرد.
د) فرار كننده توان و فرصتى براى تجديد قوا ندارد و عاقبت اسير خواهد شد.
«قَسورة» از «قَسر» به معناى قهر و غلبه و يكى از نام هاى شير است و در برخى موارد به معناى شكارچى نيز آمده است. به نظر مى رسد مراد، فرار گورخر از شير يا صيّاد باشد.
در برخى روايات آمده است كه ابوجهل و جماعتى از قريش به پيامبر اسلام صلى الله عليه وآله گفتند: ما به تو ايمان نمى آوريم مگر آن كه نامه اى از آسمان بياورى كه عنوانش اين باشد: از پروردگار جهانيان به فلان فرزند فلان و در آن رسماً به ما دستور داده شود كه به تو ايمان آوريم.
در آياتى از قرآن كريم از توقّع نابجاى كفّار كه مى گفتند: «و لن نؤمن لرقيك حتّى تنزل علينا كتاباً نقرؤه» ما هرگز به تو ايمان نمى آوريم مگر آنكه بر ما كتابى نازل كنى كه ما بخوانيم. سخن به ميان آمده است. در سوره انعام نيز مشابه آيه ۵۲ را مى خوانيم كه گفتند: «لن نؤمن حتّى نؤتى مثل ما اوتى رسول اللّه» ايمان نمى آوريم مگر آن كه آنچه براى انبيا آمده است، براى ما نيز بيايد. در پاسخ اين توقّعات نابجا خداوند مى فرمايد: «اللّه اعلم حيث يجعل رسالته» خداوند بهتر مى داند كه رسالتش را كجا قرار دهد.
شفاعت كنندگان در قيامت
در قرآن و روايات مى خوانيم كه خداوند در قيامت به افرادى اجازه مى دهد تا براى ديگران شفاعت كنند.
✅ در روايتى از پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله مى خوانيم: «انا اوّل شافع» اوّلين كسى كه شفاعت (امّت خود را) مى كند، من هستم.
✅ قرآن. اميرالمؤمنين على عليه السلام مى فرمايد: روز قيامت، قرآن از شفاعت كنندگان است.
✅ انبيا. در روايات آمده است كه انبيا در قيامت شفاعت مى كنند: «يشفع الانبياء»
✅ امامان معصوم و شيعيان واقعى. در روايتى از امام معصوم عليه السلام مى خوانيم: در قيامت، شفاعت براى ما و شيعيان ما خواهد بود. «لنا شفاعة و لاهل مودّتنا شفاعة»
✅ فرشتگان. در روز قيامت، به فرشتگان و شهدا اجازه داده مى شود تا (از كسانى كه مى خواهند) شفاعت كنند: «يؤذن للملائكة و الشهداء ان يشفعوا»
✅ شهدا. در قيامت هر شهيد هفتاد نفر از خانواده خود را شفاعت مى كند.
✅ عبادات. عبادات بندگان، از اسباب شفاعت در قيامت خواهد بود: «الصيام والقرآن شفيعان للعبد يوم القيامة»
شرايط شفاعت شوندگان
قرآن و روايات، كسانى را مشمول شفاعت معرفى مى كنند كه داراى شرايط زير باشند:
✅ الف) اهل ايمان و نماز و انفاق در راه خدا باشند و عمر را به هدر نداده باشند. «فما تنفعهم شفاعة الشافعين»
✅ ب) خداوند به شفاعت آنان اذن داده باشد. «من ذا الذى يشفع عنده الاّ باذنه»
✅ ج) با ايمان از دنيا برود.
✅ د) رابطه اى ميان شفيع و شفاعت شونده وجود داشته باشد. كسى كه با شافعان ارتباطى مكتبى نداشته باشد، مشمول شفاعت قرار نمى گيرد.
📌 پیام ها
🌿 تساهل در نماز و انفاق و اطعام نيازمندان و هدر دادن عمر، سبب محروم شدن از شفاعت در قيامت مى شود. «فما تنفعهم شفاعة الشافعين ...»
🌿 خداوند در قيامت به افرادى اجازه مى دهد تا براى ديگران شفاعت كنند ولى بسيارى از مردم، شرائط دريافت شفاعت را ندارد. «فما تنفعهم شفاعة الشافعين»
🌿 در قيامت، شفاعت كنندگان متعدّدند: انبيا، اوصيا، شهدا، قرآن و... «الشافعين»
🌿 مخالفان اسلام، هيچ دليلى براى نپذيرفتن آيات الهى و سخن وحى ندارند. «فما لهم عن التذكرة معرضين»
🌿 اعراض كنندگان از سخن حق، از عقل و خرد بهره اى ندارند. «كانّهم حمر»
🌿 داشتن توقّعات نابجا از خداوند (نظير درخواست نامه از خداوند)، نشانه حماقت است. «كانهم حُمر ... يريد كلّ امرء منهم...»
🌿 كفّار مغرورند و انتظار دارند كه براى هدايت هريك از آنان به راه حق، دعوت نامه اى خاص فرستاده شود. «بل يريد كلّ امرء منهم ان يؤتى صحفاً منشّرة»
🌿 به توقّعات نابجا قاطعانه پاسخ منفى دهيد. (خدا با فرستادن برهان و معجزه اتمام حجّت كرده است و نيازى به فرستادن نامه خصوصى نيست.) «كلاّ»
🌿 درخواست هاى نابجاى كفّار براى ايمان آوردن، بهانه اى بيش نيست. «يريد... كلاّ»
🌿 بى پروايى نسبت به قيامت سبب انكار نبوّت است. «عن التذكرة معرضين ... بل لا يخافون الاخرة»
🌿 انسان در انتخاب عقيده و انديشه، مختار و داراى اراده است. «فمن شاء»
🌿 قرآن بستر مناسبى براى هدايت بشر است، لكن هدايت شدن و بهره بردن از اين بستر، مشروط به خواست خود انسان است. «فمن شاء ذكره»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402