"تفسیر نور (محسن قرائتی)
تفسير نور(10جلدى) ج5 43
وَ آتِ ذَا الْقُرْبى حَقَّهُ وَ الْمِسْكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ وَ لا تُبَذِّرْ تَبْذِيراً «26»
حقّ خويشاوند و بيچاره و در راه مانده را ادا كن و هيچ گونه ريخت و پاش و اسرافى نكن.
نکته ها
«تبذير» از ريشه‌ى «بذر» به معناى ريخت و پاش است. مانند آنكه براى دو نفر مهمان، غذاى ده نفر را تهيه كنيم.
امام صادق عليه السلام فرمود: هر كس چيزى را در غير مسير طاعت خدا مصرف كند، مبذّر
جلد 5 - صفحه 44
است. «1» آن حضرت در پاسخ به اين سؤال كه آيا در مخارج حلال نيز اسراف وجود دارد؟
فرمودند: بلى، زيرا كسى كه دارايى خود را چنان بخشش كند كه چيزى براى خود نگذارد، در مصرف حلال اسراف كرده است. «2»
پس از نزول اين آيه، پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله بدنبال مراد خداوند از «ذَا الْقُرْبى» بود. خداوند به او وحى كرد كه «فدك» را به فاطمه عليها السلام بدهد و آن حضرت «فَدك» «3» را به فاطمه بخشيد. امّا پس از آن حضرت، فدك را از اهل‌بيت به ناحقّ گرفتند واهل‌بيت براى گرفتن حقّ خود همواره به اين آيه استناد مى‌كردند.
مفسّران شيعه وسنّى مانند طبرى، با الهام از روايات، مى‌نويسند: امام سجاد عليه السلام در دوران اسارت وقتى همراه قافله اسرا به شام رسيد، در مقام محاجّه با آنان كه اسراى اهل‌بيت را بى‌دين و خارجى مى‌خواندند، با استناد به اين آيه فرمودند: مراد از «ذَا الْقُرْبى» ما هستيم! «4»
برخى روايات آيه را مربوط به خمس دانسته و برخى ديگر موضوع آيه را بالاتر از مسائل مادّى دانسته و گفته‌اند: آيه، به پيامبر صلى الله عليه و آله فرمان مى‌دهد كه حقّ علىّ‌بن‌ابى‌طالب عليهما السلام را با وصيّت به جانشينى او ادا كند. «5» و مراد از تبذير در آيه كه از آن نهى شده، «غُلوّ» است. «6»
«1». بحار، ج 75، ص 302.
«2». تفسير نورالثقلين.
«3». فدك، مزرعه‌ى بسيار بزرگى بود كه بدون جنگ در اختيار پيامبر قرار گرفت. آن حضرت باتوجّه به محبوبيّت، عصمت، زهد، امانت ودقّت اهل‌بيت عليهم السلام وپشتيبانى اقتصادى براى تبليغ خط و راه آنان و فقرزدايى از امّت، آن را در اختيار اهل‌بيت عليهم السلام گذاشت. امّا پس از رحلت پيامبر ابوبكر آن را گرفت، سپس عمربن عبدالعزيز آن را باز گرداند، باز غصب كردند و در زمان مأمون برگردانده شد و باز هم غصب كردند. درباره‌ى فدك، بحث‌هاى تاريخى، حقوقى و سياسى فراوانى است كه در ذيل اين آيه در تفاسير آمده كه از همه‌ى آن مباحث، صرف نظر مى‌كنيم.
«4». احتجاج طبرسى، ج 2، ص 33؛ تفسير نورالثقلين.
«5». امام صادق عليه السلام درباره اين آيه فرمودند: حقّ على‌بن ابى‌طالب عليهما السلام جانشينى رسول خدا و داشتن علوم نبوى است. كافى، ج 1، ص 294.
«6». تفسير فرقان.
جلد 5 - صفحه 45
پیام ها
1- دستورات دينى با فطرت هماهنگ است. انسان به طور فطرى در درجه اوّل به والدين و سپس به نزديكان علاقه دارد، دستور اداى حقّ در اسلام نيز بر اين اساس است. با توجّه به آيات قبل و «آتِ ذَا الْقُرْبى حَقَّهُ وَ الْمِسْكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ»
2- در انفاق، بايد اولويّت‌ها را در نظر گرفت. اوّل والدين، سپس فاميل، بعداً فقرا و ابن‌السبيل. آتِ ذَا الْقُرْبى ...
3- خويشاوندان، به گردن ما حقّ دارند وما منّتى بر آنان نداريم. «آتِ ذَا الْقُرْبى حَقَّهُ»
4- خويشاوندى، فقر و در راه ماندگى سبب پيدايش حقوق ويژه است. «آتِ ذَا الْقُرْبى حَقَّهُ وَ الْمِسْكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ»
5- در پرداخت حقّ خويشاوندان، فقر شرط نيست. «آتِ ذَا الْقُرْبى حَقَّهُ وَ الْمِسْكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ»
6- در انفاق بايد اعتدال را رعايت كنيم و از حد نگذريم. آتِ ... وَ لا تُبَذِّرْ
7- ريخت و پاش و مصرف بى‌مورد مال، حرام است. «وَ لا تُبَذِّرْ»
8- انسان در مصرف مال و ثروت خود به هر شكلى آزاد نيست. «وَ لا تُبَذِّرْ تَبْذِيراً»"
#تفسیر_سوره_اسرا_آیه_۲۶_جز۱۵
#سوره_مبارکه_اسرا
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6Asتلگرام
الله اکبر الله اکبر
رجز خوانی جبهه حق در مقابل جریان باطل
امشب ساعت ۲۱ همه با هم پشت بام‌منازل و سر دادن شعا« الله اکبر» به شکرانه پیروزی انقلاب اسلامی در شب ۲۲ بهمن
•┈┈•❀🕊🍃🌺🍃🕊❀•┈┈•
🌐https://eitaa.com/tafsir_qheraati
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كانُوا إِخْوانَ الشَّياطِينِ وَ كانَ الشَّيْطانُ لِرَبِّهِ كَفُوراً «27»
همانا اسرافكاران برادران شيطان‌هايند و شيطان نسبت به پروردگارش بسيار ناسپاس بود.
نکته ها
كلمه‌ى «اخ» در عربى هم به معناى برادر، هم به معناى ملازم و همراه مى‌باشد. مثل «اخو السفر» به كسى كه پيوسته در سفر است، و «اخو الكرم» كه به انسان كريم گفته مى‌شود. برادرى گاهى نسبى است، گاهى مسلكى ومرامى؛ اسرافكاران برادران مسلكى شيطانند. «إِخْوانَ الشَّياطِينِ» يعنى كسانى كه در مسير شيطان و همراه اويند.
جلد 5 - صفحه 46
در قرآن، پيوسته از وسوسه يا ولايت شيطان بر افراد، سخن به ميان آمده است، اما تنها موردى كه «إِخْوانَ الشَّياطِينِ» آمده اين آيه است، يعنى اسرافكاران همكار شيطانند، نه تحت امر او. پس كار از وسوسه شدن گذشته و به مرحله‌ى همكارى و معاونت رسيده است. چنانكه در جاى ديگر آمده است: «نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطاناً فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ» «1»
«تبذير»، گرچه بيشتر در مسائل مالى است، ولى در مورد نعمت‌هاى ديگر نيز وجود دارد، مانند هدر دادن عمر و جوانى، به كار گرفتن فكر، چشم، گوش و زبان در راه ناصحيح، سپردن مسئوليّت‌ها به افراد ناصالح، پذيرش مسئوليّت بدون داشتن لياقت و بيش از حد توان و ظرفيّت، آموزش و آموختن مطالب غير ضرورى وغير مفيد و امثال اينها. «2»
پیام ها
1- مصرف مال و دارايى در غير مورد آن، كارى شيطانى ونوعى ناسپاسى است. الْمُبَذِّرِينَ ... إِخْوانَ الشَّياطِينِ
2- مبذّر و اهل ريخت و پاش بايد تحقير شود، نه آنكه مورد تقدير و احترام قرار گيرد. «إِخْوانَ الشَّياطِينِ»
3- مؤمن با مؤمن برادر است، «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ» «3» و اسرافكار با شيطان. إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ ... إِخْوانَ الشَّياطِينِ
4- تبذير، نشانه‌ى كفران و ناسپاسى است، نه نشانه‌ى سخاوت و بخشندگى. الْمُبَذِّرِينَ ... لِرَبِّهِ كَفُوراً
«1». زخرف، 36.
«2». تفسير اطيب‌البيان.
«3». حجرات، 10."
#تفسیر_سوره_اسرا_آیه_۲۷_جز۱۵
#سوره_مبارکه_اسرا
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6Asتلگرام