#چگونه_باید_یک_توافق_خوب_را_تشخیص_داد؟
✍ مسعود براتی
💥پاسخ روشن است، شاخصهای یک توافق خوب را باید شناخت و بعد توافق حاصل شده را با آنها ارزیابی کرد.
1⃣ توافق خوب برای ایران بر مدار انتفاع اقتصادی ایران از توافق میچرخد. انتفاع اقتصادی وابسته به تغییر وضعیت تحریمها است و برای همین اصلیترین هدف ایران از مذاکرات جدید که از سال ۹۲ آغاز شد، رفع تحریم بوده است. رهبر انقلاب در شروط نه گانه اینگونه بیان میکنند: «از آنجا که پذیرش مذاکرات از سوی ایران اساساً با هدف لغو تحریمهای ظالمانهی اقتصادی و مالی صورت گرفته است...»
نزدیک به همین تعبیر در دو قانون مجلس در سال ۹۴ و ۹۹ نیز وجود دارد.
2⃣ دامنه تحریمهایی که باید در یک توافق خوب رفع شوند، شامل تحریمهایی است که مانع انتفاع اقتصادی ایران میشود. قوانین کنگره، فرامین اجرایی و مقررات وزارت خزانهداری. بعد از برجام یک قانون کنگره داریم که باید پایان مییافت (قانون آیسا مصوب ۱۹۹۶) که تا ۲۰۲۶ تصویب شد و نقض برجام بود و یک قانون کاتساداریم که جدید تصویب شد و اثر مهمی دارد. تعدادی فرامین اجرایی داریم که باید پایان یابند (۱۳۸۷۶، ۱۳۹۰۲ و ...)
برخی مشکلات ناشی از تحریم U-Turn هم داریم که اگر انتفاع اقتصادی هدف باشد باید این تحریم را هم مدنظر قرار داد.
3⃣ کیفیت رفع تحریم که اگر به متون و بیانات رهبر انقلاب نگاه کنیم، ایشان برای همه از عبارت «لغو» استفاده کردهاند. اگر بخواهیم در سطح برجام بسنده کنیم، توقف موقت برای تحریمهای کنگره و پایان یافتن برای تحریمهای مربوط به فرامین اجرایی.
یک مقوله مهم که کمیتپذیر است، تعداد افراد و نهادهای ایرانی باقی مانده در لیست تحریم SDN List است. در زمان اجرای برجام ۱۸۰ نفر بودند و ریسک تحریمی را علیه ایران در سطحی حفظ کردند. هرچه تعداد این افراد بیشتر باشد، ریسک همکاری با ایران افزایش مییابد و همکاری کمتری رخ میدهد.
برای مطالعه بیشتر: http://fna.ir/5eelq
4⃣ با توجه به تجربه برجام، موضوع «راستیآزمایی» هم به مولفههای توافق خوب اضافه شد. راستیآزمایی یعنی اول آمریکا رفع تحریم کند و بعد در واقعیت ایران ببیند موانع تحریمی برداشته شده است و اگر مشکلی نبود، ایران به تعهدات هستهای خود برگردد.
برای مطالعه بیشتر: http://www.ion.ir/news/768327
5⃣ به دلیل رخ دادن خروج آمریکا از برجام، وجود تضمین برای عدم تکرار آن، اهمیت اقتصادی برای کاهش ریسک همکاری با ایران دارد. تضمین در توافق خوب در سه سطح باید دیده شود: تضمین عینی/ذاتی که مربوط به مهندسی تعهدات هستهای ایران است، تضمین اقتصادی در سطخ دوم و تضمین حقوقی-سیاسی در سطح سوم
eitaa.com/tahlilisiyasiseraat