📷 قدیمی‌ترین تصویر شهر تهران مربوط به سال ١٢٩٠ق ✍ گرچه انتقال حوزه حکمت و فلسفه از اصفهان به تهران در نیمه قرن سیزدهم هجری قمری با هجرت #ملا_عبدالله_زنوزی صورت گرفت، اما دوران اوج حوزه حکمت تهران اواخر قرن سیزده می‌باشد. این دوران مصادف است با حضور سه حکیم بزرگ در دارالخلافه طهران که هریک به یک مشرب فلسفی شناخته می‌شدند. 🔹حکیم الهی #آقا_محمدرضا_قمشه_ای که در #مدرسه_صدر اقامت داشت و به تدريس #عرفان_نظری مشغول بود. 🔸#آقاعلی_مدرس که در #مدرسه_سپهسالار_قدیم به تدریس #حکمت_متعالیه اشتغال داشت. 🔹حکیم #میرزا_ابوالحسن_جلوه که اقامتگاه و کرسی تدریس وی در #مدرسه_دارالشفاء جای داشت و به #حکمت_مشاء شناخته می‌شد. همزمانی این سه حکیم بزرگ، یکی از باشکوه‌ترین حوزه های حکمی را پديدآور که برکات آن تا امروز ادامه دارد. 🍃 @feyziye_tehran

📚 شیخ #علی_اکبر_حکمی_زاده همان کسی است که تحت تاثیر افکار #کسروی، کتاب #اسرار_هزار_ساله را نوشت و حضرت #امام_خمینی(ره) با نگارش کتاب #کشف_الاسرار به مصاف او رفتند. ✍ اما حکمی زاده که بود؟ پدرش #شیخ_مهدی_حکمی_قمی در تهران تحصیل کرده و  در حکمت از شاگردان #حکیم_جلوه بود. 🔻پدر آقا شیخ مهدی نیز مرحوم #شیخ_علی_اکبر_حکمی_قمی در تهران تحصیل کرده و از محضر #میرزا_ابوالقاسم_کلانتر و حکیم #آقا_محمدرضا_قمشه_ای بهره برده بود. 🔻جالبتر آنکه آقا شیخ مهدی با دختر آیت الله #سید_ابوالحسن_طالقانی ازدواج کرد و از این رو حکمی زاده خواهرزاده #آیت_الله_سیدمحمود_طالقانی بود. 🍃 @feyziye_tehran

📷 تصویر تاریخی جمعی از اساتید و فضلای #دانشکده_معقول_ومنقول (دانشکده الهیات) ردیف اول از سمت راست: #بدیع_الزمان_فروزانفر، دکتر ولی الله خان نصر، شیخ محمدعلی لواسانی، #سید_کاظم_عصار، #میرزا_طاهر_تنکابنی، ذو المجدین، #میرزا_یدالله_نظرپاک، محمد درخشان. ✍ مرحوم میرزا طاهر تنکابنی از حکما و عرفای عصر بود که سه دوره نیز به نمایندگی از طلاب تهران، در مجلس شورای ملی حضور داشت. ✨ خواص میرزا او را به طی الارض می‌شناختند که گویا از استادش #آقا_محمدرضا_قمشه_ای فراگرفته بود. ⚡️میرزا طاهر اواخر عمر با #رضاخان درافتاد، و شاید همین امر باعث شد در سال ۱۳۱۴ش، شاگردش بدیع الزمان فروزانفر که مدیریت دانشکده معقول و منقول در #مدرسه_سپهسالار_جدید را برعهده داشت، از حضور وی در این مرکز علمی ممانعت کرد و استادش را بدانجا راه نداد. 🍃 @feyziye_tehran

📷از راست: آیت‌الله #سید_ابوالحسن_اصفهانی، میرزا جهانگیر خان قشقایی، #سید_عبدالرحیم_صاحب_فصول ✍در آن سالهای انتقال حوزه حکمی از اصفهان به تهران، جمعی از حکما و عرفا همچون #آقا_محمدرضا_قمشه_ای و آقا #سید_رضی_لاریجانی به تهران هجرت کردند و جویندگان حکمت و معرفت نیز برای استفاده از محضر این اساطین، به تهران آمدند. از آن جمله است #میرزا_جهانگیرخان_قشقایی که این روزها سالگرد درگذشت او است. 💡میرزا جهانگیر خان در #مدرسه_صدر تهران مشتاقانه خدمت حکیم قمشه‌ای رسید. ایشان خود در اینباره می‌گوید: «همان شب اول خود را به محضر او رساندم. وضع لباس‌های او علمایی نبود، به کرباس فروش‌های سِدِهْ می‌ماند. حاجت خود را به دو گفتم. گفت: میعاد من و تو فردا در خرابات. خرابات محلی بود در خارج خندق قدیم تهران. در آن‌جا قهوه خانه‌ای بود که درویشی آن را اداره می‌کرد. روز بعد اسفار ملاّصدرا را با خود بردم. او را در خلوتگاهی دیدم که بر حصیری نشسته بود. اسفار را گشودم. او آن را از بر می‌خواند. سپس به تحقیق مطلب پرداخت. مرا آن‌چنان به وجد آورد که از خود بی خود شدم، می‌خواستم دیوانه شوم. حالت مرا دریافت. گفت: آری! قوت می، بشکند ابریق را». 📚خدمات متقابل اسلام و ایران، ص ۵۲۳ 💥متاسفانه در این سالها کم‌کم به سوی انقراض #حوزه_حکمی_تهران میرویم که ضرورت دارد مسئولان حوزه چاره‌‌اندیشی کنند! 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

✍ اگر تهران روزی #شهر_هزار_حکیم شد، روز نخستش را تنها با یک حکیم یعنی #ملا_عبدالله_زنوزی آغاز کرده بود. آن هم حکیمی مهاجر که از حوزه اصفهان به اینجا هجرت کرد. نه تنها او، که در فاصله‌ای کوتاه، حکمای دیگری چون #سید_رضی_لاریجانی ، #میرزا_ابوالحسن_جلوه و #آقا_محمدرضا_قمشه_ای همگی از اصفهان به تهران هجرت کردند تا قوام‌بخش #حوزه_حکمی_تهران در آغاز شکل‌گیری آن باشند. در عرصه فقاهت نیز جمع کثیری از فقهای برجسته در طول این دو قرن، یا به تهران هجرت کردند و یا به این شهر به عنوان زادگاه و نخستین محل تحصیل خود بازگشتند. 🔹علمای برجسته‌ای چون میرزا مسیح مجتهد استرآبادی، ملا محمد جعفر استرآبادی، میرزا محمدحسن آشتیانی، حاج شیخ فضل‌الله نوری و بسیاری دیگر در زمره مهاجرین به تهران پس از رسیدن به رتبه‌های علمی بالا بودند و جمعی چون حاج ملاجعفر چاله‌میدانی تهرانی، میرزا ابوالقاسم کلانتر تهرانی، حاج ملاعلی کنی، و میرزا محمد اندرمانی عمدتا در تهران و نواحی آن متولد شده بودند، اما پس از رسیدن به رتبه‌های بالای علمی در حوزه نجف، به تهران بازگشتند. 🔅 گاهی شاهدیم که فقیه برجسته‌ای چون #میرزا_عبدالرحیم_نهاوندی از شاگردان شیخ انصاری وقتی به قصد زیارت مشهد مقدس رضوی (ع) از نجف به تهران می‌آید، به اصرار زعمای وقت حوزه تهران، در پایتخت مقیم می‌شود و نمونه دیگر آن در نخستین سال‌های پس از انقلاب هم #آیت‌_الله_جعفری_اراکی است که در سفر از نجف به تهران، به اصرار آیت‌الله مهدوی کنی در تهران می‌مانند. 🔅مهاجرت یا بازگشت به تهران، سیره مستمر فقها و حکمای حوزه تهران در طول دو قرن گذشته بود. چیزی که باعث شکل‌گیری و بقای #حوزه_عاصمه بود. در این سالهای اخیر و با درگذشت بسیاری از فقها و حکمای آن که حوزه تهران حال خوبی ندارد، نسخه‌ای که بتواند به فوریت آن را از این وضع خارج کند، استمرار همان سیره علمای تهران در دو قرن گذشته یعنی هجرت یا بازگشت است. چه مانعی دارد که تصمیم‌گیران امروز حوزه تهران به همان شیوه زعمای پیشین، با برنامه‌ریزی دقیق و حساب شده، از برخی فقها و حکمای برجسته حوزه در دیگر مراکز علمی همچون قم، که ویژگی‌های علمی و اجتماعی لازم برای استقرار در تهران را دارند دعوت نمایند تا به پایتخت هجرت کنند و علاوه بر تقویت فضای علمی حوزه تهران، در تعامل سازنده با مردم، رسیدگی به امور دینی اجتماع را برعهده گیرند. 🔹ناگفته‌ نماند که مطالبه عمومی می‌تواند به این روند سرعت بخشد و البته نکات و پیشنهادات دیگری هم در این باب هست که به مرور تقدیم خواهد شد. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

✍ روزی که گذشت یعنی اول ماه صفر (سال ۱۳۰۶ق) سالروز رحلت عارف و حکیم بزرگ #آقا_محمدرضا_قمشه_ای متخلص به صهبا بود. او یکی از اضلاع مثلث حکمت در #حوزه_حکمی_تهران در زمان خود بود. ▪️در منابع شرح حال، تصریحی به زمان و مکان دقیق رحلت #صهبای_قمشه_ای نشده است. گویا این امر به خاطر همزمانی وفات وی با تشییع پیکر #حاج_ملاعلی_کنی بوده و چون همه شهر از رجال حکومتی و توده مردم به اقامه عزای حاج ملاعلی مشغول بودند، از درگذشت عارف شهر غافل شدند. ▪️امر تشییع و تدفین آقا محمدرضا به همت حکیم #میرزا_ابوالحسن_جلوه برگزار شد و #حاج_شیخ_هادی_نجم_آبادی بر بدنش نماز خواند. برخی گزارش‌ها حکایت از آن دارد که صهبای قمشه‌ای در #مقبره_امام_جمعه دفن شده است. 📚 استاد #صدوقی_سها در کتاب «تاریخ حکما و عرفای متأخر» درباره زمان وفات، اول ماه صفر و درباره مکان دفن، مقبره امام جمعه را قوی‌تر میداند. .................. پی‌نوشت: ۱. اینک در ایام وفات حکیم آقا محمدرضا قمشه‌ای، حوزه حکمی تهران داغدار حکیمی دیگر، آیت‌الله #سید_حسن_مصطفوی شده است. روز سه‌شنبه ۸ شهریور ساعت ۹ صبح، از تکیه نیاوران، پیکر ایشان را بدرقه خواهیم کرد. ۲. تصویر فوق مربوط به تشییع پیکر #میرزا_حسن_آشتیانی در سال ۱۳۱۹ق در تهران است. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran