📷 نفر نشسته در وسط آیت‌الله میرزا محمدحسن آشتیانی. ▪️شخص ایستاده در بالای سر ایشان، آيت‌الله #شیخ_مرتضی_آشتیانی. ▫️شیخی که کنار مرحوم شیخ مرتضی ایستاده نیز احتمالا #ميرزا_جعفر_آشتیانی داماد میرزا حسن و پدر #میرزا_مهدی_آشتیانی است. 🍃 @feyziye_tehran

✍ آیت‌الله #شیخ_مرتضی_آشتیانی فرزند #میرزا_حسن_آشتیانی که به‌خاطر تولد در روز وفات مرحوم #شیخ_مرتضی_انصاری (استادِ پدرش) نام مرتضی بر او نهاده بودند، از علمای بزرگ تهران بود که تولیت #مدرسه_مروی را برعهده داشت و در #مسجد_خازن_الملک اقامه جماعت می‌کرد. 💠وی نقش فعالی در صحنه‌های گوناگون سیاسی از تحریم تنباکو، مشروطه، کشف حجاب و واقعۀ مسجد گوهرشاد داشت و سرانجام در ۲۷ آبان ۱۳۲۵ش در سن ۸۴ سالگی چشم از جهان فروبست و در محل دارالسعاده، پایین پای حضرت رضا(ع) دفن شد. ماجرای تخریب بانک روسی را که از مجاهدت‌های مرحوم شیخ مرتضی است در زیر بخوانید: 👇👇👇👇 🕌 @feyziye_tehran

🔆ماجرای جالب تخریب #بانک_روسی در یک ساعت به دست مردم تهران ✍ در نزدیکی مسجد خازن‌الملک که #شیخ_مرتضی_آشتیانی در آن به اقامۀ جماعت می‌پرداخت، مدرسۀ علمیه و قبرستانی کوچک قرار داشت که از رونق چندانی برخوردار نبود. بانک روسی علیرغم هشدار علما و مراجع تهران مبنی بر وقفی بودن این دو مکان، زمین آنها را تصرف کرده و شروع به بنای ساختمانی رفیع در آن کرد. #کسروی می‌نویسد: «روز سوم آذر (۲۶ رمضان)، ... و در چنان روزی مسجدها پر از انبوه مردم شدی، در #مسجد_خازن‌_الملک، حاجی شیخ مرتضی آشتیانی، خود به منبر رفت و باز داستان کاویدن گورستان و ساختن سرای را به میان آورد و گله و نالۀ بسیار کرد. با آن دلبستگی که مسلمانان به گورستان داشتندی و آن ارجی که به علماء گزاردندی، پیداست که این گله‌ها و ناله‌ها چه هنایش در دل‌ها می‌کرده. مردم برای یک تکانی آماده شده بودند.» فردای آن روز که مردم روزه‌دار تهران به رسم هر روزه در مسجد خازن‌الملک حضور داشته و نماز خود را پشت سر مرجع خویش، حاج شیخ مرتضی آشتیانی، به‌پا داشتند، حاج #شیخ_محمد_واعظ_خیابانی در حضور مرحوم حاج شیخ مرتضی به منبر رفت و با اشاره به پیشامد بنای بانک روسی در مکان وقفی مدرسه و قبرستان، چنین گفت: ✨ «آقایان علماء چندین دفعه به رجال دولت رسانیده و بیان نموده‌اند، امیدواریم برای اتمام حجت یک عریضه حضور شخص اعلیحضرت #مظفرالدین‌_شاه معروض دارند، بلکه اثر نماید و مانع شوند، اگرچه می‌دانم عرایض علما را به شاه نمی‌رسانند؛ فعلاً کاری که از ما ساخته است این است که زحمت دو قدم راه را بر خود گذارده، زیارتی از اموات و اجداد خود بکنید، بلکه یک وداع آخرین از قبور و استخوان‌های آنان بنمائید و فاتحه بر آنها بخوانید و روح آنها را شاد کنید که همین امروز و فردا این قبور لگدکوب روسیان خواهد گردید.» 📖 #ناظم‌الاسلام_کرمانی می‌نویسد: «این کلام معلوم است در روز روزه، در وسط طهران، با آن جمعیتی که در مسجد همه وقت حاضر است، که اکثر آنها طلاب و محصلین و مقدسین است، چه اثری خواهد نمود؛ وانگهی از دهان چنین واعظی که خودش از علماء باشد و حضور مجتهدی مانند حاج شیخ مرتضی که احدی اندک خلاف و ذره هوس و هوا در او ندیده، با آن نطق کذائی که روز قبل، این مجتهد بزرگ در همین محل فرمود، با آن مقدماتی که سابقاً تمهید شده بود. مجملاً دو ساعت به غروب ماندۀ روز شنبه، حاج شیخ محمد واعظ در بالای منبر مشغول موعظه بود، نیم ساعت به غروب مانده، اثری از عمارت بانک باقی نمانده بود، جز زمین مخروبه. متجاوز از دویست نفر بنّاء و عمله همگی فرار کردند. هرگاه هزار نفر عمله با بیل و کلنگ می‌خواستند این عمارت را خراب کنند، هرآینه ده روز لااقل طول داشت؛ به فاصلۀ یک ساعت چنان منهدم شد که گویا خبری از آن نبوده.» 🕌 @feyziye_tehran

📷سمت راست: آیت‌الله #شیخ_مرتضی_آشتیانی تولیت #مدرسه_مروی سمت چپ: شیخ محمد واعظ خیابانی ماجرای بانک روسی در دهه آخر ماه رمضان ۱۳۲۳ق👇👇 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

🗓دهـــۀ آخـــر مـــاه مــبــارک رمــضــان ســال ۱۳۲۳ق #بانک_روسی برای تأسیس شعبه‌ای در مرکز تهران به زمینی مناسب نیاز داشت. در نزدیکی #مسجد_خازن_الملک که #شیخ_مرتضی_آشتیانی در آن به اقامۀ جماعت می‌پرداخت، مدرسۀ علمیه و قبرستانی کوچک قرار داشت که از رونــق چندانی بــرخــوردار نبود. باوجود هشدارهای علما، دولت وقت و کارگزاران بانک روسی توجهی نکرده، دویست کارگر و بنّا در آن مکان مشغول ساخت بنای بانک شدند. 🔹کسروی می‌نویسد: «روز سوم آذر (۲۶ رمضان)، که آخرین آدینۀ رمضان بود و در چنان روزی مسجدها پر از انبوه مردم شدی، در مسجد خازن‌الملک، حاجی شیخ مرتضی آشتیانی، خود به منبر رفت و باز داستان کاویدن گورستان و ساختن سرای را به میان آورد و گله و نالۀ بسیار کرد. با آن دلبستگی که مسلمانان به گورستان داشتندی و آن ارجی که به علماء گزاردندی، پیداست که این گله‌ها و ناله‌ها چه هنایش در دل‌ها می‌کرده. مردم برای یک تکانی آماده شده بودند.» 📚#تاریخ_مشروطه ص۵۶ فردای آن روز حاج #شیخ_محمد_واعظ خیابانی در حضور مرحوم حاج شیخ مرتضی به منبر رفت و سخنان تکان‌دهنده‌ای در همین رابطه گفت. 🔹 #ناظم‌_الاسلام_کرمانی می‌نویسد: «این کلام معلوم است در روز روزه، در وسط طهران، با آن جمعیتی که در مسجد همه وقت حاضر است، که اکثر آنها طلاب و محصلین و مقدسین است، چه اثری خواهد نمود؛ وانگهی از دهان چنین واعظی که خودش از علماء باشد و حضور مجتهدی مانند حاج شیخ مرتضی که احدی اندک خلاف و ذره هوس و هوا در او ندیده، با آن نطق کذائی که روز قبل، این مجتهد بزرگ در همین محل فرمود، با آن مقدماتی که سابقاً تمهید شده بود. مجملاً دو ساعت به غروب ماندۀ روز شنبه، حاج شیخ محمد واعظ در بالای منبر مشغول موعظه بود، نیم ساعت به غروب مانده، اثری از عمارت بانک باقی نمانده بود، جز زمین مخروبه. متجاوز از دویست نفر بنّاء و عمله همگی فرار کردند. هرگاه هزار نفر عمله با بیل و کلنگ می‌خواستند این عمارت را خراب کنند، هرآینه ده روز لااقل طول داشت؛ به فاصلۀ یک ساعت چنان منهدم شد که گویا خبری از آن نبوده.» 📚 #تاریخ_بیداری_ایرانیان ج۱ ص۲۶۵ 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

✍ آیت الله #شیخ_مرتضی_آشتیانی که به دلیل تولدش در روز وفات شیخ مرتضی انصاری مرتضی نامیده شد، بعد از پدرش میرزا محمد حسن آشتیانی تولیت مدرسه علمیه مروی را عهده‌دار شد و این در حالیست که تولیت این مدرسه باید برعهده اعلم علمای تهران باشد. با وجود شخصیت‌های برتری در تهران در آن مقطع تاریخی همچون آیت الله #شیخ_فضل_الله نوری، طبیعتاً نباید تولیت نباید به شیخ مرتضی آشتیانی می‌رسید. در درگیری‌های مشروطه نیز از سوی دربار، تولیت مدرسه مروی از وی گرفته شد و به #میرزا_ابوالقاسم_امام_جمعه واگذار گردید که وضع را از آن هم وخیم‌تر کرد. گرچه برخی پژوهشگران کارنامه درخشانی برای شیخ مرتضی آشتیانی در آن مقطع قائل نیستند، اما از اسناد به دست می‌آید که وضعیت #مدرسه_مروی در زمان تولیت آیت الله آشتیانی از نظم خوبی برخوردار بوده است. بعد از #مشروطه و چندی پس از کودتای ۱۲۹۹ و به قدرت رسیدن #رضاخان، گویا از تلخ کامی حوادث سیاسی، تهران را ترک و به مشهد مقدس هجرت کرد. در سال ۱۳۱۳ شمسی به اجبار حکومت در تهران و در جوار حضرت عبدالعظیم (ع) ساکن شد. با سقوط رضاخان در ۱۳۲۰ از حصر رهایی یافت و به عتبات عالیات و سپس مشهد مقدس رفت و سرانجام در ۲۸ آبان ۱۳۲۵ دار فانی را وداع گفت. 📚صاحب گنجینه دانشمندان در جلد ۷ صفحه ۹۶مکاشفه‌ قابل توجهی از آیت الله شیخ مرتضی آشتیانی نقل کرده که نشان دهنده جایگاه معنوی وی است. 🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran