✍ تا پیش از تأسیس حوزه علمیه قم، #حوزه_تهران نقش آماده‌سازی طلاب پیش از اعزام به #حوزه_نجف را ایفا میکرد. 🔻از زمان #فتحعلی_شاه_قاجار که مقارن با تأسیس مهمترین مدارس علمیه تهران بود، اساتید مبرز حوزه تهران، در مرحله نخست، عمدتا شاگرد #میرزای_قمی، #صاحب_فصول، #صاحب_جواهر و #صاحب_ریاض، بودند. 📚 بگونه‌ای که مرحوم #ملا_هادی_مدرس_طهرانی که شاید مهمترین مدرس فقه و‌ اصول تهران بود، برای اولین بار به چاپ و نشر و تدریس اثر ارزشمند استاد خود، #کتاب_ریاض_المسائل در تهران پرداخت. 🔻در دوره‌های پس از آن، اساتید بزرگ‌و فقه و اصول تهران عمدتا به ترتیب شاگرد #شیخ_انصاری، #میرزای_شیرازی، و #آخوند_خراسانی بودند. 📚 در میان شاگردان شیخ اعظم نیز #میرزا_ابوالقاسم_کلانتر با شرح #مطارح_الانظار و #میرزا_محمدحسن_آشتیانی با شرح #بحرالفوائد به‌عنوان برترین شارحان مکتب علمی استاد خود شیخ انصاری، باعث هجرت جویندگان سطوح فقه و اصول به حوزه تهران میشدند. ⚡️✨ در این دوره میرزای آشتیانی به خاطر توانایی ویژه در تقریر مباحث شیخ انصاری به #لسان_شیخ شهرت داشت. 🍃 @feyziye_tehran

💠 مجتهدی مخترع در تهران ✍ حاج شیخ علی مجتهد استرآبادی فرزند فقیه مجاهد حاج ملا محمد جعفر استرآبادی متولد ۱۲۴۲ق و متوفای ۱۳۱۵ق، از شاگردان #صاحب_جواهر و #شیخ_انصاری که در سال ۱۲۷۲ق و در زمان #ناصرالدین_شاه_قاجار به تهران بازگشت. از تشکیلات مرجعیت دوری کرد و در خانه و باغ خود در #دزاشیب که آن روز، روستایی در شمیران به شمار می‌آمد خلوت گزید و به نگارش آثاری ارزشمند (۸۰ اثر) دست زد و به خاطر استعداد فوق العاده‌اش اختراعاتی کرد. 📖 ناظم الاسلام کرمانی در اینباره می‌نویسد: «از مخترعات آن مرحوم تفنگ ته‌پر و ساعت دزدبگير و كالسكه خودرو جنگى و قبله‌نماى معروف كه هم قطب و قبله را نشان ميداد و هم ظهر و درجات را معين مينمود و هم خواص ديگر داشت. ديگر تختى بود كه وصيت كرد روى همان تخت او را غسل دهند. اين تخت هم تختخواب و هم درشگۀ خانگى و هم ذخيره و صندوق و هم محل مأكول و مشروب و هم در گرما و سرما آدمى را حفظ مينمود. ديگر آنكه مدعى شد اگر از او همراهى كنند اسبابى اختراع كند كه آب طهران را به كوه توچال برساند و يخ آن را بشهر طهران بياورد.» 📚 (تاریخ بیداری ایرانیان ج1 ص114) 🔸البته شاه بی‌کفایت ایران (ناصرالدین شاه) به دانش و اختراعات این فقیه دانشمند وقعی نگذاشت. چنانکه به کتاب #قانون_ناصری که شیخ علی به توصیه شخص شاه به عنوان قوانین حکومت قاجار نوشته بود هم (از ترس تضعیف سلطنتش) اعتنایی نکرد. 🔹 مسجد حاج شیخ علی واقع در خیابان دزاشیب، در واقع نمازخانه باغ حاج شیخ علی شریعتمدار بود که به صورت کنونی درآمده است. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

🔰 مهاجرت علما به تهران! ✍ حقیقت آن است که اگر هجرت یا بازگشت برخی از فقها و حکمای گذشته به تهران نبود، هرگز #حوزه_تهران به معنای حقیقی آن شکل نمی‌گرفت. شکل‌گیری #حوزه_حکمی_تهران با هجرت یکی از حکما یعنی #ملا_عبدالله_زنوزی از اصفهان به تهران آغاز شد و حکمای طبقه بعدی هم همگی مهاجر بودند. نخستین فقهای بزرگ حوزه تهران نیز عده‌ای از شاگردان #صاحب_جواهر و #صاحب_ریاض و #شیخ_انصاری بودند که از اقامت در حوزه نجف دست کشیدند و از میان همه شهرها تهران را برای اقامت، تدریس و ترویج برگزیدند. این مجموعه از حکما و فقها از آغاز تا چندی پیش، علت محدثه حوزه تهران بودند، اما امروز که این حوزه کهن نیازمند علت مبقیه است، دچار مهاجرت معکوس شده و متأسفانه بعد از پیروزی انقلاب تا امروز، این خلأ شدت یافته و به یک بحران تبدیل شده است. گذشتگان در مهاجرت به تهران چه انگیزه‌ و اندیشه‌‌ای داشتند که عالمان این عصر به آن نمی‌اندیشند؟! حتی در دوران طاغوت، آن زمان که حوزه علمیه قم به اقتدار رسیده بود، حوزه تهران همچنان در اوج بود؛ هم در فقاهت و هم در حکمت؛ مساجد و محلات هم سرشار از مجتهدانی مردمی و خدوم. اینان عمدتا شاگردان حاج شیخ یا آیت‌الله بروجردی و امام خمینی یا حوزه نجف بودند که ترجیح دادند به تهران بیایند و در حوزه تهران به تدریس و تبلیغ بپردازند. اما مشکل امروز چیست؟ علما به چه می‌اندیشند که از تهران، پایتخت نظام اسلامی دوری می‌کنند؟ چه موانعی برای مهاجرت فقها و حکما به تهران وجود دارد؟ #آسیب_شناسی_حوزه_تهران 📷 نمایی از یک حجره در یکی از مدارس تهران قدیم 🕌 @tarikh_hawzah_tehran