#معرفی_شخصیت_زن_تاثیرگذار #بی‌بی_مریم_بختیاری زادهٔ ۱۲۵۳ منطقه بختیاری – درگذشتهٔ ۱۳۱۶ اصفهان، تنها زن سردار ایرانی در تاریخ ایران #زنی_بختیاری وجود دارد به غایت شجاع و دلیر که مقابل مستبدان قاجاری و پهلوی می‌ایستد و حتی فرزند غیورش «#علیمردان‌خان» که یکی از دلاوران بنام ایران است را فدا می‌کند. او مشهور به سردار مریم بختیاری، نویسنده ایرانی و از زنان فعال در انقلاب مشروطه بود. خانواده بی‌بی‌مریم از بانفوذترین خاندان‌های ایرانی دوره قاجار به‌شمار می‌آمد، پدرش؛ حسینقلی خان ایلخانی، از خوانین ایل بختیاری و برادران او؛ علیقلی خان سردار اسعد از رهبران انقلاب مشروطه و نجفقلی #صمصام‌السلطنه(۲ دوره رئیس‌الوزرای ایران) و نیز عموزادگان وی، از رجال شناخته‌شده دوران قاجار و پهلوی محسوب می‌شدند. او مادر علیمردان خان بختیاری بود. بی‌بی‌مریم از پیشگامان مطالبات حقوق زنان و از مدافعان ملّی سرزمین ایران، در خلال جنگ جهانی اول به‌شمار می‌آمد. بی‌بی‌مریم زنی باسواد و روشنفکر بود و از معدود زنان زمان خویش بود، که حوادث عصر خویش را می‌نوشت. کتاب خاطرات بی‌بی‌مریم سال‌ها پس از درگذشتش، منتشر شد، که در آن دربارهٔ دوران کودکی و نوجوانی، شرح زندگی و حوادث سیاسی تا پایان دوره مشروطیت را نوشته‌است. خاطرات، به قلمی ساده و روان، از سال ۱۲۹۶ هجری شمسی ثبت شده‌است بی‌بی‌مریم در ابتدای خاطراتش اینطور نوشته‌است: "به امید خداوند که امیدوارم فرصت بدهد به بنده که یک زن ایرانی و از ایل بختیاری می‌باشم، روزنامه خاطرات خود را ساده و مختصر بنویسم. به تاریخ ماه شعبان المبارک ۱۳۳۶ هجری قمری." #معرفی_شخصیت @tarikh_j

نمونه ای از کارت دریافت سهمیه وزارت بهداری در سال ۱۳۴۹☝️ برای تحلیل تاریخی و شناخت وقایع یک دوره، بررسی همه اسناد نظیر این کارت،شناسنامه ها،قباله های ازدواج و... حائز اهمیت و نشان دهنده #تاریخ_اجتماعی آن دوره است. #تاریخ #اسناد @tarikh_j

نقش #زنان در مرگ #گریبایدوف بخش اول: بر پایه ماده سیزدهم عهدنامه #ترکمانچای (۱۲۰۷/ ۱۸۲۸) همه کسانی که طی دو جنگ گذشته بین #ایران و روس از دو طرف به اسارت درآمده بودند، باید چهار ماه پس از انعقاد عهدنامه به سرزمین‌های خود بازمی‌گشتند. دولت روسیه گریبایدوف را برای بازگرداندن اسرای روسی و اجرای دیگر مفاد قرارداد ترکمانچای، به ایران فرستاد. گریبایدوف برای بازگرداندن #اسرای_زن شیوه نادرستی را در پیش گرفت. وی فرمان داد اسرای زن روسی که به همسری و کنیزی مردان ایرانی درآمده‌اند را بدون اجازه شوهران و صاحبان‌شان به نزد او ببرند تا خود از آنان بپرسد که آیا از روی رضا و رغبت در ایران می‌مانند یا اینکه می‌خواهند به وطن خود بازگردند. از جمله این زنان دو اسیر گرجی بودند که دین اسلام را پذیرفته و به همسری و کنیزی #آصف_الدوله، دولتمرد قاجاری درآمدند. مخالفت آصف‌الدوله سودی نبخشید و او تحت فشار شاه به بردن آن دو به سفارت روس رضایت داد اما آن‌گونه که #علی_اصغر_شمیم در کتاب «ایران در دوره سلطنت قاجار» نوشته است، آن دو  زن  به گریبایدوف گفتند که مایل‌اند در #تهران بمانند و به هیچ‌روی قصد بازگشت به گرجستان را ندارند. با این وصف گریبایدوف تصمیم گرفت همه این زنان را چند روزی در سفارت نگه دارد تا شاید بتواند آنان را تشویق به برگشتن کند. طول کشیدن اقامت زنان در سفارت برخلاف میل شخصی آنان بود و همچنین شوهرانشان را نگران کرده بود..... ادامه دارد.... نویسنده: دکتر مرتضی شیرودی @tarikh_j

#معرفی_کتاب #نقش_سياسي_اجتماعي_زنان_در_تاريخ_معاصر شيرودي، مرتضي/ 1386/ وزيري/ شميز/ 160 ص/ چاپ اول ناشر: قم - انتشارات زمزم هدایت خلاصه کتاب: درباره نقش زنان در تحولات سياسي و اجتماعي يک قرن اخير ايران، کمتر کتابي نوشته شده، زيرا در ظاهر شرايط حاکم بر جامعه ايران در سدة اخير، به آنان کمتر اجازه حضور در اجتماع و تأثيرگذاري بر روند سياسي يا اجتماع را مي¬داده است. نويسنده کتاب حاضر تلاش کرده است بيشتر از آن که به نقش زنانِ طبقات بالا و دربار بپردازد، نقش زنان مسلمان ايران را که هم مي¬خواهند از مدنيت برخوردار باشند و هم ديانت خود را پاس دارند، در يکصد سال اخير بررسي نمايد. فهرست مطالب: کلياتي درباره تاريخ، نخستين تلاشهاي سياسي ـ اجتماعي زنان در عصر قاجار، نقش سياسي ـ اجتماعي زنان در انقلاب مشروطه،‌ فعاليتهاي سياسي ـ اجتماعي زنان در دوره استقرار مشروطه، زنان مسلمان در عصر رضاخان،‌ زنان مسلمان و بيست سال آغازين حکومت پهلوي دوم، زنان در نهضت امام خميني،‌ نقش زنان در پيروزي انقلاب اسلامي، زنان در سالهاي نخستين پس از انقلاب اسلامي، جنگ تحميلي و نقشهاي مختلف زنان، زنان ايراني در عرصه¬هاي بين¬المللي،‌ زنان در عرصه تصميم¬گيري،‌ نقش سياسي/ فرهنگي/ اجتماعي/ اقتصادي زنان در دهه‌هاي دوم و سوم انقلاب اسلامي، شرايط و ويژگي‌هاي حضور سياسي ـ اجتماعي زنان، نقش سياسي ـ اجتماعي زنان در آينده، مقايسه حقوق سياسي ـ اجتماعي زنان پيش و پس از انقلاب اسلامي. #معرفی_کتاب @tarikh_j

#نقش_زنان در #مرگ_گریبایدوف بخش دوم: # آیت‌الله_میرزا_مسیح، #مجتهد معروف #تهران که درخواست‌هایش از دولت قاجاری و سفارت روس در تهران برای رها کردن این #زنان رد شده بود، فتوا داد که: #تکلیف است بر هر مسلمان تا هم‌مذهبان خود را از دست کافران نجات دهد. مردان و زنان که غیرت دینی‌شان به جوش آمده بود، به سوی #سفارت_روس رفتند. #قزاقان حافظ سفارت به روی آنان آتش گشودند. نوجوان چهارده ساله‌ای به شهادت رسید. پس از آن مردم به درون سفارت هجوم آوردند و هرکس که مانع آزادسازی زنان بود را کشتند، حتی #گریبایدوف را با خنجری از پای درآوردند و از این ماجرا #مالتسف، منشی سفارت که پنهان شده بود، نجات یافت. تعداد کشته‌های روسی را در این ماجرا بین ۳۵ تا ۸۰ نفر شمرده‌اند. در این حادثه چند نکته مهم و مرتبط به زنان وجود داشت: ۱) علت اساسی شکل‌گیری حادثه، زنانی بودند که اغلب برخلاف میلشان به سفارت برده شدند. ۲) فتوایی که میرزا مسیح داد، تنها برای آزادسازی زنان به سفارت برده‌شده بود. ۳) بخشی از جمعیتی که به سوی سفارت رفتند و سپس به آن حمله کردند را زنان تهرانی تشکیل می‌دادند. ۴) جمعیتی که به سفارت حمله برد همه تلاش خود را برای آزادی زنان به‌کار گرفت و هدف نخست‌شان آزادی آنان بود. ۵) زنان در این حرکت به هیچ‌وجه دنبال خواسته‌های جنسیتی نیستند، بلکه در تلاش برای تحقق آموزه‌های دینی‌اند. نویسنده: دکتر مرتضی شیرودی @tarikh_j

#معرفی_ کتاب نام کتاب: زندگانی بانوی ایرانی #علویه همایونی راوی: فاطمه رکنی @tarikh_j

#معرفی_شخصیتهای_تاثیرگذار #نسب_بانو_امین سیده نصرت بیگم مشهور به #بانو_امين با سي واسطه نسبتش به امام #علي_بن_ابيطالب(ع) مي رسد.وي در بيان مقام و موقعيت خاندان عصمت و طهارت و منزلت وجايگاه آنان تلاش مي كرد به طوري كه عشق وعلاقه اش به مقام والاي ولايت در كتاب"مخزن اللئالي في مناقب مولي الموالي حضرت علي( ع)"روشنگر اين حقيقت است. بانو امين از شيفتگان و معتقدان به انقلاب اسلامي ايران ورهبري عظيم الشان آن بودند.ايشان در سال1359 ه.ش. كه نمي توانستند از منزل خارج بشوند از راديو وتلويزيون در جريان انقلاب قرار داشتند و از زمان تفسير سوره حمد توسط #امام_خميني شيفته بيان و مطالب امام شدند و به مطالعه آثار ايشان پرداختند.وي به حد والاي عرفان امام خميني دست يافته بودند و مي گفتند: خداي ناكرده اگر كسي بخواهد توهين كند به امام،به او بگوييد بدمي بيني.همين طور امام نيز جوياي احوال اين #بانوي_مجتهد مي شدند و از روحانيون اصفهاني كه به ديدارشان مي رفته اند از سلامتي و اشتغالات بانو مجتهده امين سئوال مي كردند. خانم امين به مراتب بالايي از عرفان دست يافته بود و تمام پيشامدها وگرفتاري هاي خود را مايه امتحان و تهذيب نفس مي دانستند. خداوند كريم براي خالص گرداندن روح مطهرش، ايشان را ابتلائات وآزمايش هاي فراوان نمود. #معرفی_شخصیت @tarikh_j

#نقش_زنان_در_جنبش_تنباکو: شاه از مخالفت #آیت‏_الله_میرزاحسن_آشتیانی با قرارداد #توتون و تنباکو بر آشفت و سرانجام دستور داد او را به عراق تبعید کنند. #زنان مصمم شدند مانع از تبعید مجتهدشان شوند و لذا دسته‌دسته به سوی محله سنگلج حرکت نموده و در دارالشرع اجتماع کردند. آنها سپس به طرف بازار آمدند و هر مغازه‏ای را که گشوده می ‌دیدند، بستند. آنگاه با فریاد و فغان روی به ارگ سلطنتی آوردند. مردانی که قبل از زنان در سنگلج و دارالشرع گرد آمده بودند، به دنبال زنان راه افتادند. برخی از مردان برای مراقبت از آنان، در اطراف زنان راه می‏ رفتند. زنان در میدان ارگ به داد و فریاد پرداختند، به‌گونه‏ای‌که شاه را وحشت فرا گرفت. زنان همچنان فریاد می ‏زدند: «ای خدا می‏ خواهند دین ما را ببرند، علمای ما را بیرون کنند، تا فردا عقد ما را فرنگیان ببندند، اموات ما را فرنگیان کفن کنند و دفن کنند، بر جنازه ما فرنگیان نماز بگذارند. نایب‏السلطنه کامران‌میرزا، با ملایمت به آنها می ‏گفت: همشیره‏ ها، فرنگی را بیرون می‏ کنیم، هیچ‏ یک از علما را نمی ‏گذاریم بیرون بروند، خاطرتان جمع باشد و... اما پیش ‌از آنکه سخن وی به پایان برسد، زنان او را با داد و فغان فراری دادند. »(سیرجانی، 1362: 378) به جمعیت #زنان اطلاع رسید #امام_جمعه منصوب #شاه، به تهدید مردم مشغول شده است. از این ‌رو، زنان به مسجد شاه رفتند و او را از منبر به زیر کشیدند. آنها سپس به میدان ارگ بازگشتند و شعارهای وا شریعتا، وا اسلاما، یاعلی و یاحسین آنان در تمام کوچه‏ ها و بازارهای اطراف ارگ به گوش می ‏رسید. شاه بار دیگر با ارسال پیغام، آنان را به آرامش دعوت کرد؛ اما زنان فریاد می ‏زدند: ما شاه نمی‏خواهیم. در این ‌میان، زنان، وزیر دربار را که به آنها گفته بود چرا دیگر به خانه‏ هایتان نمی‏ روید، به باد کتک گرفتند و به نایب‏ السلطنه که بار دیگر به قصد متفرق‌کردن زنان آمده بود، حمله بردند و او را وادار به عقب‏ نشینی و فرار به داخل عمارت سلطنتی نمودند. یکی از زیردستان نایب‏ السلطنه که وضع را اینگونه دید، به دسته‏ای از سربازان که به بی‌پدران معروف بودند، دستور شلیک داد. عده‏ ای از مردان و زنان کشته شدند. پس‌ از آن، مردم به دستور علما متفرق شدند اما روز بعد دوباره بازگشتند و این کار تا لغو قرارداد توتون و تنباکو ادامه یافت. (اعظام قدسی، 1342: 44) اعتراض زنان به قرارداد رژی، به زنان تهران محدود نماند بلکه زنان دیگر شهرها به ‌ویژه شیراز و تبریز را در بر گرفت. در شیراز، زنان در کنار مردان به اعتراض عمومی دست زدند. زمانی‌که حکمران شیراز، روحانی مبارز سید علی‏اکبر فال‏اسیری را به‌ خاطر سخن‌ گفتن علیه قرارداد، دستگیر و تبعید کرد، قریب سه الی چهارهزار زن و مرد در شاه‏چراغ جمع شدند و تعدادی از آنان، به بستن بازار پرداختند. زنان ایلاتی اطراف شیراز هم همراه و همگام با مردان، همه ‌روز تلگرافهای تهدید آمیز به تهران مخابره می‏ کردند. در تبریز، دسته‏ای از زنان مسلح درحالی‌که چادر نمازهایی به کمر بسته بودند، به بازار آمدند و بازار را در اعتراض به قرارداد رژی بستند و به‌سرعت ناپدید شدند. رهبری این زنان را زینب‌ باجی بر عهده داشت. مأموران بارها کوشیدند بازار را باز نگاه دارند، اما هر بار گروه زینب، با اسلحه و چماق مانع از بازشدن بازار می‏شد و این کار را تا لغو قرارداد ادامه داد. (کربلایی، بی تا:110) نویسنده:دکتر مرتضی شیرودی @tarikh_j

#تازه_های_نشر رویکرد شناختی پاسخ علمای اهل سنت به مخالفان مهدویت/ تالیف حسین الهی‌نژاد/ به اهتمام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، پژوهشکده مهدویت و آینده‌‍‌پژوهی/ انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی/ 1398/ 347 صفحه. در این کتاب به بحث نگرش های مختلف مخالفان مهدویت در اهل سنت و پاسخ های علمای اهل سنت به آنها پرداخته می شود. رویکرد هایی نظیر حدیث شناختی، دین شناختی، مذهب شناختی، نماد شناختی، کارکرد شناختی، جامعه شناختی، روان شناختی. مثلا مخالفان مهدویت با رویکرد حدیث شناختی، احادیث مهدویت را ضعیف، متناقض و جعلی تلقی نموده اند و با رویکرد دین شناختی، اندیشه مهدویت را کپی برداری از مجوسیت، یهودیت و مسیحیت دانسته و اتهام وارداتی و غیر اسلامی بودن را نثار آن کرده اند و با رویکرد مذهب شناختی ، انگ فرقه ای و مذهبی بودن به اندیشه مهدویت زده و آن را از اختراعات و جعلیات شیعه تلقی نموده اند. و .... در پاسخ به ایرادات و اتهامات مخالفین، منکرین و مرددین مهدویت در اهل سنت، قاطبه علمای اهل سنت حرکت و تلاش مضاعفی بخرج داده و با ارائه دلایل و براهین عقلی و نقلی به وحیانی بودن اندیشه مهدویت نظر داده اند و با استناد به احادیث نبوی که توسط صحابه و تابعین در منابع دست اول حدیثی نظیر صحاح، مسانید، سنن، جوامع و اطراف آمده به توجیه اسلامی بودن آن همت گماشته اند. #مهدویت #اهل_سنت @tarikh_j

#معرفی_کتاب انقلاب اسلامی و توسعه علوم انسانی و اسلامی/ تالیف سید جواد میرخلیلی/ به اهتمام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی/ انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی/ 1397/ 468 صفحه. کتاب حاضر با هدف آشنایی مخاطبان عرصه بین الملل و همچنین مخاطبان داخل کشور با توسعه علوم انسانی و اسلامی در دوران انقلاب اسلامی ایران تهیه شده است. انقلاب اسلامی ایران دستاوردهای مختلف و متعددی در عرصه های گوناگون از جمله در حوزه علوم انسانی و اسلامی داشته است. در این اثر تلاش شده ضمن برشماری حوزه های مختلف دانشی و مطالعاتی، توسعه کمی و کیفی آنها در طی چهار دهه بررسی شود. توسعه و پیشرفت حوزه های مطالعاتی مانند مدیریت، مطالعات اخلاقی، تاریخی و تمدنی، حقوقی، عرفانی، علوم سیاسی، قرآنی، فقهی، فلسفی، مهدویت، فلسفه سیاسی، فقه سیاسی، اقتصاد و ... در اثر حاضر مورد بررسی توصیفی قرار گرفته است. #علوم_اسلامی #علوم_انسانی #انقلاب_اسلامی #ایران @tarikh_j

#فعالیتهای_زنان_دهقان‏_زاده_درباری: چرا زنان حرمسرای سلطنتی، قلیان ها را شکستند؟ چرا برخی از آنان، خبرهای اندرونی را به مخالفان حکومت دادند؟ و به چه دلیل بعضی از زنان درباری، از افکار #سید_جمال_الدین و از اقدام #میرزارضای_کرمانی علیه #ناصرالدین‌شاه حمایت کردند؟ به این سؤالها، پاسخهای مختلفی داده شده و از جمله گفته شده است اغلب زنان شاه را دهقان‏ زادگانی تشکیل می‏ دادند که شاه بیشتر آنان را در گردش و شکار و به ‌صورت‌ تصادفی می‌ یافت و به همسری برمی ‌گزید. اغلب این زنان وضعیت رضایت ‏بخشی نداشتند. تعداد زیادی از آنها، تنها چندبار در سال همسر خود را می‏ دیدند و گاه اتفاق می ‏افتاد شاه حتی از تولد و مرگ فرزندان این زنان آگاه نمی‏ شد. تاج‏ السلطنه، دختر ناصرالدین‏ شاه، درباره وضع این زنان شاه نوشته است: «در خانه ‏هایی که دیوارهایش از سه تا پنج ذرع ارتفاع دارد، مخلوقاتی سر و دست شکسته، بعضی با رنگهای زرد و پریده، برخی گرسنه، برخی برهنه، بعضی در تمام شبانه‌روز منتظر و گریه‌کننده، در زنجیر به سر می‏ برند. در مقابل این زندگانی تاریک، مرگ، روز سفید ما است. »(همان) تلاش این دسته از زنان در مخالفت با سلطنت را نمی ‏توان در پرونده زنان مرفه و اشراف قرار داد، آنان بیش‌ از آنکه به دربار تعلق داشته باشند، به جامعه دهقانی و روستایی تعلق داشتند. برخی از مهمترین حرکتهای ضد دولتی زنان شاه و در کل زنان دربار را به شرح زیر می ‏توان نام برد: ۱) یکی از برجسته ‏ترین مخالفتهای این زنان درباری با اقدامات شاه، طغیان آنها علیه #قرارداد_رژی بود. در این حادثه بسیاری از زنان ‏درباری به حدی منقلب بودند که تمام قلیان های بلوری، چینی و گلی را شکستند و همه آثار دخانیات را از عمارت سلطنتی پاک کردند. در این حرکت، همه زنان، چه کوچک و چه بزرگ، همدست بودند. هم ‏دستی زنان و پافشاری‏ شان، شاه را شگفت‌ زده کرد، به‌ طوری‌ که شاه با خشم و غضب می‏ گفت: «زن هایم حاضر بودند، برای خوشی من جان خود را فدا کنند، اما امروز حتی از دادن یک سیگار به من مضایقه می ‏کنند. »(اجتهادی، 1382: 162) ۲) جلوه دیگر مخالفت زنان شاه با #قرارداد_رژی، زمانی ظاهر شد که مأموران دولتی به سوی مردان و زنان تظاهر کننده آتش گشودند. در پی آن، زنان اندرونی بنای گریه و زاری گذاشتند. یکی از آنها، گریه و زاری بیشتر می‏کرد. #ناصرالدین‌شاه وقتی او را دید، برای آرام ‌کردنش گفت: حکم تحریم تنباکو، از #میرزای_شیرازی نیست، و الا من هم اطاعت می‏ کردم. آن زن پاسخ داد: پس این صدای تیر و تفنگ که به طرف سادات و علما شلیک می ‏شود را نمی ‏شنوید. شاه برای گمراه ‌کردن آن زن گفت: این تیرها به هوا شلیک می‏ شود. (بوشهری، 1347: 48) ۳) اوج مخالفت #زنان_حرمسرا با قرارداد را می‏ توان در اقدام #انیس‏_الدوله، سوگلی شاه، مشاهده کرد. شاه قلیان درخواست نمود اما او که ریاست حرمسرا را بر عهده داشت، گفت: کشیدن قلیان حرام است. شاه گفت: چه کسی آن را حرام کرده. وی جواب داد: همان کسی که مرا بر تو حلال کرده است. انیس ‏الدوله که دختر یکی از دهقانان لواسان تهران بود و در جریان مسافرت شاه به لواسان به عقد شاه درآمد، بارها در جهت خواست عمومی گام برداشت. به‌عنوان‌مثال، «وی از شاه خواست که رکن‏ الدوله حاکم شیراز را عوض نکند تا مردم مجبور نشوند با آمدن حاکم جدید، دوباره مالیات بدهند. شاه با تقاضای وی موافقت کرد. »(آدمیت و ناطق، 1356: 156) نویسنده: دکتر مرتضی شیرودی @tarikh_j