#معرفی_کتاب
انقلاب اسلامی و توسعه علوم انسانی و اسلامی/ تالیف سید جواد میرخلیلی/ به اهتمام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی/ انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی/ 1397/ 468 صفحه.
کتاب حاضر با هدف آشنایی مخاطبان عرصه بین الملل و همچنین مخاطبان داخل کشور با توسعه علوم انسانی و اسلامی در دوران انقلاب اسلامی ایران تهیه شده است. انقلاب اسلامی ایران دستاوردهای مختلف و متعددی در عرصه های گوناگون از جمله در حوزه علوم انسانی و اسلامی داشته است. در این اثر تلاش شده ضمن برشماری حوزه های مختلف دانشی و مطالعاتی، توسعه کمی و کیفی آنها در طی چهار دهه بررسی شود. توسعه و پیشرفت حوزه های مطالعاتی مانند مدیریت، مطالعات اخلاقی، تاریخی و تمدنی، حقوقی، عرفانی، علوم سیاسی، قرآنی، فقهی، فلسفی، مهدویت، فلسفه سیاسی، فقه سیاسی، اقتصاد و ... در اثر حاضر مورد بررسی توصیفی قرار گرفته است.
#علوم_اسلامی
#علوم_انسانی
#انقلاب_اسلامی
#ایران
@tarikh_j
#فعالیتهای_زنان_دهقان_زاده_درباری:
چرا زنان حرمسرای سلطنتی، قلیان ها را شکستند؟ چرا برخی از آنان، خبرهای اندرونی را به مخالفان حکومت دادند؟ و به چه دلیل بعضی از زنان درباری، از افکار #سید_جمال_الدین و از اقدام #میرزارضای_کرمانی علیه #ناصرالدینشاه حمایت کردند؟ به این سؤالها، پاسخهای مختلفی داده شده و از جمله گفته شده است اغلب زنان شاه را دهقان زادگانی تشکیل می دادند که شاه بیشتر آنان را در گردش و شکار و به صورت تصادفی می یافت و به همسری برمی گزید.
اغلب این زنان وضعیت رضایت بخشی نداشتند. تعداد زیادی از آنها، تنها چندبار در سال همسر خود را می دیدند و گاه اتفاق می افتاد شاه حتی از تولد و مرگ فرزندان این زنان آگاه نمی شد. تاج السلطنه، دختر ناصرالدین شاه، درباره وضع این زنان شاه نوشته است: «در خانه هایی که دیوارهایش از سه تا پنج ذرع ارتفاع دارد، مخلوقاتی سر و دست شکسته، بعضی با رنگهای زرد و پریده، برخی گرسنه، برخی برهنه، بعضی در تمام شبانهروز منتظر و گریهکننده، در زنجیر به سر می برند. در مقابل این زندگانی تاریک، مرگ، روز سفید ما است. »(همان) تلاش این دسته از زنان در مخالفت با سلطنت را نمی توان در پرونده زنان مرفه و اشراف قرار داد، آنان بیش از آنکه به دربار تعلق داشته باشند، به جامعه دهقانی و روستایی تعلق داشتند. برخی از مهمترین حرکتهای ضد دولتی زنان شاه و در کل زنان دربار را به شرح زیر می توان نام برد:
۱) یکی از برجسته ترین مخالفتهای این زنان درباری با اقدامات شاه، طغیان آنها علیه #قرارداد_رژی بود. در این حادثه بسیاری از زنان درباری به حدی منقلب بودند که تمام قلیان های بلوری، چینی و گلی را شکستند و همه آثار دخانیات را از عمارت سلطنتی پاک کردند. در این حرکت، همه زنان، چه کوچک و چه بزرگ، همدست بودند. هم دستی زنان و پافشاری شان، شاه را شگفت زده کرد، به طوری که شاه با خشم و غضب می گفت: «زن هایم حاضر بودند، برای خوشی من جان خود را فدا کنند، اما امروز حتی از دادن یک سیگار به من مضایقه می کنند. »(اجتهادی، 1382: 162)
۲) جلوه دیگر مخالفت زنان شاه با #قرارداد_رژی، زمانی ظاهر شد که مأموران دولتی به سوی مردان و زنان تظاهر کننده آتش گشودند. در پی آن، زنان اندرونی بنای گریه و زاری گذاشتند. یکی از آنها، گریه و زاری بیشتر میکرد. #ناصرالدینشاه وقتی او را دید، برای آرام کردنش گفت: حکم تحریم تنباکو، از #میرزای_شیرازی نیست، و الا من هم اطاعت می کردم. آن زن پاسخ داد: پس این صدای تیر و تفنگ که به طرف سادات و علما شلیک می شود را نمی شنوید. شاه برای گمراه کردن آن زن گفت: این تیرها به هوا شلیک می شود. (بوشهری، 1347: 48)
۳) اوج مخالفت #زنان_حرمسرا با قرارداد را می توان در اقدام #انیس_الدوله، سوگلی شاه، مشاهده کرد. شاه قلیان درخواست نمود اما او که ریاست حرمسرا را بر عهده داشت، گفت: کشیدن قلیان حرام است. شاه گفت: چه کسی آن را حرام کرده. وی جواب داد: همان کسی که مرا بر تو حلال کرده است. انیس الدوله که دختر یکی از دهقانان لواسان تهران بود و در جریان مسافرت شاه به لواسان به عقد شاه درآمد، بارها در جهت خواست عمومی گام برداشت. بهعنوانمثال، «وی از شاه خواست که رکن الدوله حاکم شیراز را عوض نکند تا مردم مجبور نشوند با آمدن حاکم جدید، دوباره مالیات بدهند. شاه با تقاضای وی موافقت کرد. »(آدمیت و ناطق، 1356: 156)
نویسنده: دکتر مرتضی شیرودی
@tarikh_j
#معرفی_مستشرقین
#اسلام_پژوهان
✳️ ویلفرد فردیناند مادلونگ (Wilferd Ferdinand Madelung)
ویلفرد فردیناند #مادلونگ اسلامشناس و شیعهشناس آلمانی در26 دسامبر 1930 در اشتوتگارت زاده شد. در 1947 به همراه خانواده به آمریکا مهاجرت کرد. ابتدا به دانشگاه جورج تون رفت و سپس در سال 1953 درجه لیسانس تاریخ و ادبیات اسلامی را از دانشگاه قاهره اخذ کرد. در طول اقامت او انقلاب مصر که با قیام سربازان آزاد آغاز شده بود رخ داد. او در این مدت به دیدار حسن عباس، محقق سرشناس تاریخ اسلام میرفت. در سال 1957 از دانشگاه هامبورگ درجه دکتری در مطالعات اسلامی دریافت کرد. مادلونگ رساله دکتری خود را تحت نظر برتولد اشپولر به پایان رساند.
مادلونگ از 1958 تا 1960 وابسته فرهنگی سفارت آلمان در عراق بود. مدت کوتاهی پس از ورود او به بغداد سرهنگ عبدالکریم قاسم در یک کودتای خونین رژیم حاکم را سرنگون کرد (انقلاب 14 جولای). اما #مادلونگ به ناچار دو سال دیگر هم در #عراق ماند. پس از آن برای تدریس در دانشگاه به ایالات متحده رفت. در 1963 استادیار مطالعات اسلامی در دانشگاه تگزاس در اوستن بود، سپس از 1964 تا1978 در دانشگاه شیگاگو رشتههای مختلف مرتبط با علوم اسلامی را تدریس میکرد. از 1978 و به مدت بیست سال سمت عالیترین کرسی اسلامشناسی دانشگاه اکسفورد را در اختیار داشت. #تدریس_عربی در بالاترین سطح یکی از شرایط داشتن این سمت است. وى عضو تعداد زیادى از مجامع بینالمللی اسلام شناسى است و مرتباً در مجامع وکنفرانسهاى بینالمللی شرکت مىکند.
آثار زیادی درباره #تاریخ_اسلام و بخصوص در مورد تاریخ اسلام در سالهای ابتدایی از وی به چاپ رسیده است. او تحقیقات گستردهای را درباره فرق و جنبشهای اسلامی از جمله اسماعیلیه، زیدیه و نیز مذهب شیعه دوازده امامی دارد. همکاری قابل توجهی در نگارش دایرهالمعارف اسلامی داشت و از مشاوران ویرایشگر دایرهالمعارف ایرانیکا و عضو هیئت تحریریه مجله پژوهشهای عربی و اسلامی نیز است.
مادلونگ به روششناختی شیعه توجه داشته است و آثارش به نسبت آثار سایر شیعهشناسان غربی نقاط قوت بسیاری دارد. او از منابع و روایات اصیل شیعی استفاده میکند. از دیگر ویژگیهای سبک نگارش او تفکیک موضوعی و روشی منابع، توجه به فضا و تاریخ حوادث و آموزهها، فهم آموزهها در راستای یک نظام فکری، اشراف نسبتاً کامل به ابعاد گوناگون اسلام، شناخت دقیق دانشمندان و آثار معتبر ایشان، و نیز تسلط به زبان عربی است. همه این موارد کمک شایانی برای شناخت شیعه در جوامع غربی بوده است. او از زمره محققان غربی معتبر در نزد محققان شیعی است.
برخی آثار ترجمه شده از او که در ایران منتشر شده است عبارتند از: مکتبها و فرقههای اسلامى در سدههاى میانه، شیعه و معتزله و جانشینى حضرت محمّد (ص)؛ پژوهشى در خلافت نخستین. مادلونگ، انگیزه خود را در تألیف این کتاب، تجدید نظر در بیاعتمادی شدید اغلب مورخان غربی به منابع اسلامی مربوط به صدر اسلام و افسانه شمردن آنها و نگاهی دوباره به تحلیل این رخدادها بر پایه نزدیکترین منابع به آن دوره معرفی و به کوشش خود برای ایجاد توازن مناسب بین اختصار و وفادار بودن به متون و روایات تصریح کرده است. او در ابتدا با نگاهی به موضوع خویشاوندی در #قرآن به نقش خانوادههای پیامبران پیشین در حمایت از انبیاء و نیز وراثت آنان میپردازد و نتیجه میگیرد که بر اساس قرآن، جانشین طبیعی #پیامبر(ص) نمیتواند ابوبکر باشد. وی مینویسد: تا آنجا که قرآن، افکار محمد(ص) را بیان میکند روشن است که او در نظر نداشت ابوبکر جانشین طبیعی او باشد و رضایتی هم به انجام این کار نداشت. در ادامه، دیدگاههای دو شاهد واقعه یعنی عایشه و عبدالله بن عباس را مورد بررسی میدهد. این بحث او در حقیقت واکنشی است به گفتار آن دسته از محققان غربی که گزارشهای این دو را تعصبآمیز و تحت تأثیر حُبّ و بغضها معرفی کردهاند و مواردی را که به نفع شیعیان است، از جعلیات دورههای بعدی دانستهاند. وی همچنین در ابتدای کتاب، دو شجره از خاندان هاشم و امیه و همچنین سه صفحه گاهشمار حوادث مهم تاریخ صدر اسلام را ارائه میدهد. کتاب جانشینی محمد(ص) وی به عنوان کتاب برگزیده #جمهوری_اسلامی در 1377 انتخاب شد.
ویلفرد مادلونگ در حال حاضر محقق ارشد در موسسه مطالعات #اسماعیلیه در لندن است.
@tarikh_j
#یلدا
در #ایران_کهن از زمانهای پیش هر یک از سی روز ماه نامی ویژه (به نام فرشتگان)دارد که نام دوازده ماه سال هم در میان آنهاست. در هر ماه،روزی که نام آن روز با نام ماه یکی باشد،آن روز را جشن میگیرند و در این سی روز ماه،سه روز آن دی نام دارد.در گذشته،هر سه روز(روزهای هشتم،بانزدهم و بیست و سوم)را جشن میگرفته اند،اما در حال حاضر از این چهار جشن تنها شب نخستین روز دی ماه(#شب_یلدا:درازترین شب سال)را جشن میگیرند.
واژه ی #یلدا سریانی، به معنای #ولادت است،یعنی #ولادت خورشید (مهر/میترا)که رومیان آن را #ناتالیس_آنایکتوس(یعنی روز تولد «مهر»شکست ناپذیر)می نامند.
بنابر روایت پیشینیان،در پایان این شب دراز که آن را نامبارک و اهریمنی میدانستند و میدانند،تاریکی شکست خورده و روشنایی خورشید(تولد)پیروز میشود و روزها رو به بلندی خواهد رفت.
نام این روز میلاد اکبر و مقصود از آن #انقلاب_شتویست،زیرا در این روز نور از حد کاستی به حد زیادت خارج میشود و آدمیان نشو و نما آغاز میکنند و پریها به ذبول و فنا روی میآورند(آثار الباقیه تألیف #ابوریحان_بیرونی).
زایش خورشید و آغاز دی را،آئینها و فرهنگهای بسیاری از سرزمینهای کهن آغاز سال نو قرار دادند،به شگون روزی که خورشید از چنگ شبهای اهریمنی نجات مییابد و روزی مقدس برای مهرپرستان است.در سده ی چهارم میلادی بر اثر اشتباهی که در محاسبه ی کبیسه ها رخ داد،روز 25 دسامبر را(به جای روز 21 دسامبر)روز #تولد_میترا دانسته و تولد عیسی#مسیح(ع)را نیز در این آغاز سال قرار دادند که #سنایی در این تقارن اشاره یی دارد.
@tarikh_j
تصویر واقعی و درست از "مسجدالاقصی" یا" حرم شریف" در فلسطین☝️☝️
امام علی (ع) میفرماید: «چهار قصر بهشتی در این دنیا وجود دارد: مسجد الحرام، مسجد النبی، بیت المقدس، مسجد کوفه».
@tarikh_j
#پیامبر_اكرم (ص) فرمودند:
زمستان بهار مؤمن است، از شب های طولانی اش برای شب زنده داری، و از روزهای کوتاهش برای روزه داری بهره می گیرد.
📖 وسائل الشیعه، ج7، ص302
@tarikh_j
#معرفی_مراکز_شیعه_پژوهی_در_غرب
✳️ #بخش_اول: آشنایی با #دانشگاه_ها و #مراکز_علمی_غربی در حوزه #شیعه_شناسی
🔹 برخی از مهم ترین دانشگاه ها و مراکز علمی جهان غرب که دارای کرسی تخصصی شیعه شناسی هستند و یا دروس مربوط به تشیع، از جایگاه و اهمیت خاصی در آنها برخوردارند، عبارتند از:
1. #دانشگاه_عبری_اورشلیم (بیت المقدس/ رژیم اشغالگر قدس)
www.ol.huji.ac.il
دانشگاه عبری اورشلیم دارای کرسی تخصصی شیعه شناسی است. «تشیع(ساختار سنتی دنیای اسلام)» و «اندیشمند مسلمان مؤثر سده های میانه: ابن طاووس و کتابخانه اش» و «کلام و فقه در شیعه امامیه» به قلم «اتان کولبرگ» و «کتاب مقدس و تفاسیر آن در شیعه امامیه اولیه» به قلم براشر، از جمله آثار منتشر شده توسط انتشارات این دانشگاه است.
2. #دانشگاه_حیفا (رژیم اشغالگر قدس)
www.haifa.ac.il
توجه این دانشگاه بیشتر بر زبان و ادبیات عرب است و در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دانشجو می پذیرد. یکی از دروس آن «ابوالفرج اصفهانی»(صاحب الاغانی) است.
جهت گیری مقالات و اخبار این دانشگاه به سمت ایران، عراق، لبنان و شیعیان این مناطق است که عناوین بعضی از آنها عبارتند از: حزب الله کیست؟، قبایل عراقی و نظام پس از صدام.
3. #دانشگاه_بارایلان (رژیم اشغالگر قدس)
www.biu.ac.il
تمرکز تحقیقات بخش مطالعات عربی ـ اسلامی این دانشگاه و دانشکده زبان عربی، بر مسائل مربوط به ایران به عنوان مدل عینی حکومت شیعه است. در این دانشگاه مجله «مریا» در حوزه مذهب، فلسفه، کلام و عرفان منتشر می شود. از جمله طرح های مطالعاتی این دانشگاه عبارتند از: انتخابات سال 2000م (2 خرداد 1376) ایران؛ انتقال نظام سیاسی ایران به سمت مدلی جدید؛ تلاش برای ایجاد دموکراسی در جمهوری اسلامی ایران؛ ارزیابی نیروهای مسلح و نظامی جمهوری اسلامی ایران؛ مطالعه بر عکس العمل ایران نسبت به تحریم اقتصادی؛ ایران حل معما(نیکی کدی).
4. #دانشگاه_هاروارد (آمریکا)
www.harvard.edu
تمرکز این دانشگاه بر حقوق اسلامی در عصر معاصر است که با افتتاح برنامه «مطالعات حقوق اسلامی» در دانشکده حقوق این دانشگاه از سال 1991م به صورت جدی پیگیری می شود. دروس این دانشگاه نیز عمدتاً درباره نظام قضایی و حقوقی اسلام بوده و سمینارهای آن نیز اکثراً حول موضوعات حقوق اسلامی است؛ ولی به تأثیر از وقایع 11سپتامبر همایش هایی مرتبط با آن برگزار کرده اند. در این دانشگاه در باره «مفهوم سلطان عادل در جامعه چند حزبی دینی» مناظراتی میان دکتر عبدالکریم سروش و دکتر محسن کدیور در سال 2001م برگزار شد. @ThrillofPeace
5. #دانشگاه_پرینستون (آمریکا)
www.princeton.edu
هدف بخش مطالعات اسلامی این دانشگاه توسعه و پیشرفت مطالعات در حوزه عقاید و آداب اسلامی با تأکید بر تاریخ و فرهنگ خاورمیانه است. برخی از مواد درسی این دانشگاه عبارتند از: شیعه در دوران میانه، درآمدی بر اسلام، زیارت و سفر به اماکن مقدس اسلام،. ...
از کتاب های الکترونیکی درباره خاورمیانه و اسلام این دانشگاه می توان به «دشمن در آینه بنیادگرایی اسلامی و محدوده های عقل گرایی مدرن» نوشته «ایبان» اشاره کرد.
6. #دانشگاه_کالیفرنیا (UCLA آمریکا)
www.ucla.edu
«مرکز مطالعات خاور نزدیک گوستاو وون گرانبوم» این دانشگاه به مطالعات اسلامی و بررسی مسائل مختلف فرهنگی ـ اجتماعی خاورمیانه مشغول است. اولین پایگاه اطلاعاتی خاورمیانه در این دانشگاه با عنوان MEORO جهت دستیابی به منابع و اطلاعات در رابطه با خاورمیانه فعال است.
عناوین بعضی از دروس کارشناسی ارشد و دکتری عبارتند از: متون اسلامی، مشکلات موجود در هنر اسلامی، بررسی خاورمیانه، نهادهای نخستین اسلامی، مردم و حکومت در خاورمیانه، و مقدمه ای بر اسلام.
از پژوهش های انجام شده در این مرکز می توان به این موارد اشاره کرد: «مطالعات اسلامی و آینده اسلام» (فضل الرحمن) و «تصوف و شهادت» (آنه ماری شیمل).
7. #دانشگاه_ییل (آمریکا)
www.yale.edu
این دانشگاه در زمینه مطالعات اسلامی در مقطع دکتری پذیرش دارد. برخی از مواد درسی آن عبارتند از: شیعیان کلاسیک، توسعه افکار شیعی، جهاد و بنیادگرایی اسلامی (با تمرکز بر ایران، لبنان و مصر)، ساختار ایران مدرن.
از موضوعات و پروژه های تحقیقی مرتبط با تشیع در این دانشگاه می توان به این موارد اشاره کرد: درآمدی بر تشیع (تاریخ و دکترین شیعیان دوازده امامی)، ریشه های انقلاب (تاریخ تشریحی ایران مدرن)، اسلام تندرو، اسلام و انقلاب در خاور میانه. در سایت دانشگاه مقالات متعددی در مورد شیعه موجود است.
#ادامه_دارد ...
@tarikh_j