شگفتا!
یا علی بن الحسین!
چرا برای نشاندادن اهمیت امانتداری، این چنین تصویرگری میکنی؟
چرا برای اینکه بگویی امانتدار باشیم، میگویی اگر قاتل حسین شمشیرش را، همان شمشیری که با آن حسین را شهید کرد به تو امانت دهد، به او باز خواهی گرداند؟
تو چه بزرگی!
تو چه اخلاقمداری!
تو چه حق میگویی!
هیهات!
ما فقط بر شما گریستهایم و هنوز به شما نگرویدهایم.
درود پروردگار بر شما صاحبان اخلاق و انسانیت.
@tavanerejal
۸ مرداد ۱۴۰۳
علماء معاصر "مطالعات تطبیقی قرآن و عهدین" جمع هستند. رویکردهای مختلف و متضاد گاهی دارند. مثلا بین گویم دی و نیکولای ساینای اختلاف نظر جدی وجود دارد.
@tavanerejal
۱۹ مرداد ۱۴۰۳
🔻پیرامون تنها شرح کامل فارسی بر الکافی کلینی
✍مصطفی قناعتگر
🔹کتاب «صافی در شرح کافی» (ملا خلیل قزوینی) از جهات مختلف بسیار حائز اهمیت است. این کتاب، تنها کتاب فارسی است که به صورت کامل، الکافی را شرح کرده است. ما فقط دو شرح داریم که به صورت کامل الکافی را توضیح داده باشد؛ یعنی هر سه قسمت اصول، فروع و روضه را شرح زده باشد. یکی مرآة العقول مرحوم مجلسی دوم است و دوم همین کتاب صافی در شرح کافی. این دو کتاب از این جهت نمونه و سرآمد سائر شروح هستند.
🔸نکتهی جالب توجه این است که نسخ خطی که از کتاب صافی در شرح کافی وجود دارد، بیش از نسخی است که از مرآة العقول وجود دارد؛ یعنی اقبال نُسّاخ و کاتبان به این کتاب خیلی بیشتر از کتاب مرحوم مجلسی بوده است. شاید دلیل آن، فارسی بودن این کتاب باشد که در برههای از تاریخ صفویه، خیلی مورد مراجعه مردم بوده است.
🔹شاه عباس دوم، پیشنهادی به ملا خلیل قزوینی داد که: شما شرحی فارسی بر کتاب الکافی بنویس. مرحوم ملا خلیل قزوینی این پیشنهاد را قبول کرد که بیست سال تالیف این کتاب در ۳۴ جلد طول کشید! مانند مدت زمان تالیف الکافی توسط کلینی.
🔸مرحوم ملا خلیل از اخباریان متصلب بوده و تند بودن زبان ایشان، نسبت به اصولیان مشهود و در آثار ایشان مانند حاشیه بر العده مرحوم شیخ طوسی دیده میشود. شاید یکی از نکاتی که انتشارات وزین دارالحدیث از ادامهی تحقیق و تصحیح و چاپ سایر مجلدات این کتاب منصرف شد (در کنار کمبود بودجه)، همین زبان تند ایشان علیه اصولیان باشد.
👈 متن کامل گزارش را در «اجتهاد» ملاحظه نمایید.
@tavanerejal
۲۵ مرداد ۱۴۰۳
سلسله نشستهای علمی دهه آخر صفر ۱۴۴۶ق / ۱۴۰۳ش
بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی
گروه حدیثپژوهی پژوهشکده علوم اسلامی رضوی با همکاری انجمن ایرانی تاریخ شعبه خراسان رضوی برگزار میکند:
🔻«امام رضا علیه السلام و دو کتاب کهن»🔻
۱.صاحب بن عَبّاد وزیر آل بویه؛ نقش سیاسی و فرهنگی با تأکید بر ارتباط با شیخ صدوق، دکتر علی یحیایی، استادیار دانشگاه حکیم سبزواری، پنج شنبه، ۸ شهریور، ساعت ۱۷
۲. عیون اخبار الرضا و سیزده معجزه از مزار حضرت رضا علیه السلام، استاد مصطفی قناعتگر، پژوهشگر حوزه علمیه خراسان، شنبه، ۱۰ شهریور، ساعت ۱۶
۳. داستان کتابی از امام رضا علیه السلام در قزوین، دکتر محمود ملکی، استادیار پژوهشکده علوم اسلامی رضوی، یکشنبه، ۱۱ شهریور، ساعت ۱۷:۳۰
لینک ورود به جلسه (گوگل میت): https://B2n.ir/u29762
آی دی ارتباطی در ایتا:
@mohammd4030000
گواهی حضور در نشست صادر میشود
۷ شهریور ۱۴۰۳
تاوان | پژوهشهای قرآنی و حدیثی
سلسله نشستهای علمی دهه آخر صفر ۱۴۴۶ق / ۱۴۰۳ش بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی گروه حدیثپژوهی
امروز و تا دقایقی دیگر، پیرامون بافتار، ساختار و دلالتهای باب پایانی کتاب عیون اخبارالرضا اثر شیخ صدوق کوتاهسخنی خواهم داشت.
ساعت ۱۶
لینک ورود به جلسه (گوگل میت): https://B2n.ir/u29762
۱۰ شهریور ۱۴۰۳
تاوان | پژوهشهای قرآنی و حدیثی
امروز و تا دقایقی دیگر، پیرامون بافتار، ساختار و دلالتهای باب پایانی کتاب عیون اخبارالرضا اثر شیخ ص
عیون اخبارالرضا و سیزده گزارش شگفت از مزار رضوی.mp3
47.21M
🎤صوت نشست «عیون اخبار الرضا و سیزده معجزه (برکت) از مزار حضرت رضا علیه السلام»
@tavanerejal
۱۱ شهریور ۱۴۰۳
تاوان | پژوهشهای قرآنی و حدیثی
امروز و تا دقایقی دیگر، پیرامون بافتار، ساختار و دلالتهای باب پایانی کتاب عیون اخبارالرضا اثر شیخ ص
عیون اخبارالرضا و سیزده معجزه.pdf
424.3K
متن ارائهشده در نشست «عیون اخبار الرضا و سیزده معجزه (برکت) از مزار حضرت رضا علیه السلام»
@tavanerejal
۱۱ شهریور ۱۴۰۳
🔻کوتاه در دفن رسول الله
قبر پیامبر صلی الله علیه و آله در حجره یا همان اتاقی است که ایشان در آن به روز دوشنبه از دنیا رفتند در حالی که مسموم بودند. آن اتاق، اتاق مختص عایشه بوده است. پس از فوت پیامبر، در مکان دفن ایشان میان اصحاب و اهل بیت اختلاف میافتد. امیرالمومنین علی علیهالسلام پیشنهاد دادند که پیامبر در همان اتاق که از دنیا رفتند دفن شوند؛ زیرا خداوند پیامبرش را در پاکترین زمینها قبض روح میکند، پس بهتر است در همان زمین پاک دفن شود. در نهایت همه با نظر ایشان موافقت کردند.
📃... وَ قُبِضَ بِالْمَدِينَةِ مَسْمُوماً يَوْمَ الْإِثْنَيْنِ لِلَيْلَتَيْنِ بَقِيَتَا مِنْ صَفَرٍ سَنَةَ عَشَرَةٍ مِنَ الْهِجْرَةِ .... وَ قَبْرُهُ بِالْمَدِينَةِ فِي حُجْرَتِهِ الَّتِي تُوُفِّيَ فِيهَا وَ كَانَ قَدْ أَسْكَنَهَا فِي حَيَاتِهِ عَائِشَةَ بِنْتَ أَبِي بَكْرِ بْنِ أَبِي قُحَافَةَ فَلَمَّا قُبِضَ النَّبِيُّ صلی الله علیه و آله و سلم اخْتَلَفَ أَهْلُ بَيْتِهِ وَ مَنْ حَضَرَ مِنْ أَصْحَابِهِ فِي الْمَوْضِعِ الَّذِي يَنْبَغِي أَنْ يُدْفَنَ فِيهِ فَقَالَ بَعْضُهُمْ يُدْفَنُ بِالْبَقِيعِ وَ قَالَ آخَرُونَ يُدْفَنُ فِي صَحْنِ الْمَسْجِدِ فَقَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام إِنَّ اللَّهَ لَمْ يَقْبِضْ نَبِيَّهُ إِلَّا فِي أَطْهَرِ الْبِقَاعِ فَيَنْبَغِي أَنْ يُدْفَنَ فِي الْبُقْعَةِ الَّتِي قُبِضَ فِيهَا. فَاتَّفَقَتِ الْجَمَاعَةُ عَلَى قَوْلِهِ ع وَ دُفِنَ فِي حُجْرَتِهِ عَلَى مَا ذَكَرْنَاه (طوسی، تهذيب الأحكام، ج 6، ص 2-3؛ نیز نک: اربلی، كشف الغمة في معرفة الأئمة، ج 1، ص 18.).
@tavanerejal
۱۱ شهریور ۱۴۰۳
🔻جهانی موازی میان منبر و قبر نبی
بر اساس شمار زیادی از روایات، بین منبر پیامبر و منزل ایشان که در همانجا هم دفن شدند، باغی از باغهای بهشت است. حضور زائر در این قطعه از زمین و با توجه به این دسته از روایات، معنایی هتروتوپیایی دارد. فوکو از اصطلاح هتروتوپیا برای توصیف فضاهایی استفاده میکند که دارای لایههای مختلف معنا و رابطه با دیگر مکانها هستند؛ هر چند در ابتدا چنین به نظر نرسند. زائر در مسجدالنبی و بین منبر و قبر است، اما خود را در مکانی دیگر یعنی بهشت میبیند. به طور کلی هتروتوپیا «بازنماییِ مادیِ فضاهایی موازی» است. بودن بین قبر و منبر، بودن در جهانی موازی یعنی بهشت است.
📚برای نمونه نک: کلینی، الکافي، ج 4، ص 553؛ طوسی، تهذيب الأحكام، ج 6، ص 7.
@tavanerejal
۱۱ شهریور ۱۴۰۳
🕋مکعب مقدس، از موسم حج تا موسم ریاض
✍مصطفی قناعتگر
محترمترین ماده در میان مادیات حاضر در فرآیند حج، کعبه است؛ به گونهای که حتی مسجدالحرام و مکه نیز احترام خود را از دربردارندگی کعبه به دست آوردهاند[1]. اندیشۀ «حرمت» کعبه نزد زائر به ضمیمۀ معرفت بزرگان دین، در افزونیِ رتبۀ زیارت موثر میافتد[2]. حرمت کعبه در دوران پیشااسلامی، در زیارت مومنان به آن و عقاب حرمتشکنان آن نمود یافته است[3]. نیز اساسا تمام بایدها و نبایدهای «اِحرام» که برای زائر در نظر گرفته شده، به هدف «کعبهپایی» و حفظ حرمت آن است[4].
کعبه نزدیکترین مکان مادی زمینی است که «نماد» حضور خداست. این حضور به کعبه قداست داده، نمود آن قداست در حرمتگزاری به آن بروز کرده است. گرچه حضور خدا همهجایی است و حس حضور وی در همهجا بایسته است، اما تجسّم این تقّدس در فضاها و اشیاء مرتبط با کعبه و زمین حرم در مکه بیش از سایر مکانهاست و زائر خود را بیش از سایر فضاها در حضور خدا مییابد.
چیستیِ کعبه، چراییِ محوریت آن برای جهان اسلام، چراییِ طواف گرد آن و واردنشدن زائران به داخل آن، فلسفۀ پوشش آن با پارچهای ابریشمی و سیاه، مورد توجه برخی مطالعات در غرب قرار گرفته است. نیز سخن از شش نمودِ مادی آن یعنی: بهعنوان قبله، به عنوان محور و مبدأ جهان اسلام، بهعنوان یک معماری در بستر این جهان، بهعنوان مقصدی زیارتی و یک پایگاه اتحاد معنوی برای عرفا و متصوفه و به عنوان یک سکونتگاه، بررسی شده است[5].
ساختمان کعبه همانگونه که از نامش نیز پیدا است، به شکل یک مکعب ساده است که با معماریهای پُرکار و پرخرج بسیاری از بناهای مقدس دنیا متفاوت است (گرچه امروزه مینیمالیسم و سادگی در معماری خود جذابیتها و طرفدارانی پیدا کرده است). ارتفاع کعبه که به هیبت آن افزوده اینک بیش از 13متر است؛ اما شواهدی نشان میدهد که این ارتفاعِ نسبتا زیاد، اصالت ندارد. کعبه در دورانی به اندازه قد انسان بوده و بعدها به دست خلفای اسلامی مرتفع گردیده است[6].
شکل مکعب که در عربستان و فرهنگ اسلامی نماد بیت الله الحرام است، در جشنواره «موسم ریاض» و به صورت کلی در بناهای تجاری و تفریحی عربستان جدید به گونه معناداری به کار رفته است. این کاربست در معماری بناهای تفریحی و دیزاین محافل عیش، به صورت مشهود و غیرقابل کتمانی طعنه به حرمت کعبه میزند.
------------------------------------------------------------
[1]. حُرِّمَ الْمَسْجِدُ لِعِلَّةِ الْكَعْبَةِ وَ حُرِّمَ الْحَرَمُ لِعِلَّةِ الْمَسْجِدِ وَ وَجَبَ الْإِحْرَامُ لِعِلَّةِ الْحَرَمِ (ابنبابویه، محمدبن علی، من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 195؛ برقی، احمد بن محمد، «المحاسن»، جلالالدین محدث، ج 2، ص 330.).
[2]. مَنْ أَتَى الْكَعْبَةَ فَعَرَفَ مِنْ حَقِّنَا وَ حُرْمَتِنَا مَا عَرَفَ مِنْ حَقِّهَا وَ حُرْمَتِهَا لَمْ يَخْرُجْ مِنْ مَكَّةَ إِلَّا وَ قَدْ غُفِرَ لَهُ ذُنُوبُه ... (برقی، احمد بن محمد، المحاسن، ج 1، ص 69.).
[3]. إِنَّ الْعَرَبَ لَمْ يَزَالُوا عَلَى شَيْءٍ مِنَ الْحَنِيفِيَّةِ يَصِلُونَ الرَّحِمَ وَ يَقْرُونَ الضَّيْفَ وَ يَحُجُّونَ الْبَيْتَ- وَ يَقُولُونَ اتَّقُوا مَالَ الْيَتِيمِ فَإِنَّ مَالَ الْيَتِيمِ عِقَالٌ وَ يَكُفُّونَ عَنْ أَشْيَاءَ مِنَ الْمَحَارِمِ مَخَافَةَ الْعُقُوبَةِ وَ كَانُوا لَا يُمْلَى لَهُمْ إِذَا انْتَهَكُوا الْمَحَارِمَ وَ كَانُوا يَأْخُذُونَ مِنْ لِحَاءِ شَجَرِ الْحَرَمِ- فَيُعَلِّقُونَهُ فِي أَعْنَاقِ الْإِبِلِ فَلَا يَجْتَرِئُ أَحَدٌ أَنْ يَأْخُذَ مِنْ تِلْكَ الْإِبِلِ حَيْثُ ذَهَبَتْ ... (حر عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، ج 13، ص 238.).
[4]. حُرِّمَ الْمَسْجِدُ لِعِلَّةِ الْكَعْبَةِ وَ حُرِّمَ الْحَرَمُ لِعِلَّةِ الْمَسْجِدِ وَ وَجَبَ الْإِحْرَامُ لِعِلَّةِ الْحَرَم (ابنبابویه، محمد بن علی، علل الشرائع، ج 2، ص 415.).
[5]. See: Simon O’Meara, The Kaʿba Orientations: Readings in Islam’s Ancient House (Edinburgh University Press, 2022).
[6]. نک: جعفریان، رسول، «آثار اسلامی مکه و مدینه»، صص 53-92.
@tavanerejal
۲۸ آبان ۱۴۰۳
هدایت شده از یادداشتها
💢کالای خواب! شهر لوازم خانگی! فست فود و رستوران! پارک آبی چند منظوره! سرگرمیهای متنوع!
تحلیل روانی رفتار انسان برای من بسیار جذاب است. اگر بتوانم ریشهی رفتاری را کشف کنم حسابی کیفور میشوم.
تا به حال حتی به ذهنم خطور نکرده بود که ممکن است یکی از ریشههای تنوع در خوردن و نوشیدن تکبر باشد و ساده و یک رنگ خوردن و زیستن ریشه در تواضع داشته باشد.
حدیثی دیدم که برای پیامبر نوشیدنی مخلوط با عسل آوردهاند. ایشان فرموده حرام نمیکنم ولی به دلیل تواضع و خاکساری در پیشگاه خدا نمیخورم.
چه ربطی دارد؟ یعنی مثلا من که اهل معجون خوردنم متکبر تشریف دارم؟ نه لزوما ولی دستکم تکبر را باید لحاظ کنم و متوجه باشم که ممکن است یکی از ریشههای رفتارم باشد.
من کسی نیستم که بخواهند برایم تدارکهای آنچنانی دیده شود، چرا باید اهل سفرههای رنگین باشم؟ چرا اسم سفرههای رنگین را سفره شاهانه گذاشتهاند؟ اگر با غذای سادهای پذیرایی شوم آیا احساس میکنم به من توهین شده است؟ چه ربطی بین سادگی و توهین به من وجود دارد؟ تا چه حد سادگی در غذا را میتوانم تحمل کنم؟ آیا فقط سادگی در غذاست؟ یا سادگی در مرکب و سادگی در وسایل زندگی و سادگی در لباس را هم شامل میشود؟ به نظرم ملاک دارد و قابل تعمیم است: تواضع از ریشههای سادگی و کم بهره بردن از دنیا است و تکبر از ریشههای پیچیدگی و اشرافیت و پروتکلهای زیاد در خوردن و پوشیدن و زندگی کردن است.
البته نمیخواهم با اضافه کردن پیاز داغ، چیزی را که پیامبر حرام نکرده است حرام کنم، ولی گاهی اینقدر این فضایل مهجور میشوند که حتی در نگاه مؤمنان ضد ارزش تلقی میشوند. حواسمان باشد که انسان کم کم از راه دور و گمراهیش تبدیل به گمراهی دور میشود (ضلال بعید). وقتی فرسنگها از راه دور میشویم بازگشت سختتر و سختتر میشود. با خودم میگویم اهل عمل که نیستم بگذار با گفتن همین حرفها دست و پا بزنم و نگذارم ضلالم دورتر و دورتر شود.
📚الکافی 2: 122
ابْنُ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْحَجَّاجِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: أَفْطَرَ رَسُولُ اللَّهِ ص عَشِيَّةَ خَمِيسٍ فِي مَسْجِدِ قُبَا فَقَالَ هَلْ مِنْ شَرَابٍ فَأَتَاهُ أَوْسُ بْنُ خَوَلِيٍّ الْأَنْصَارِيُّ بِعُسِ مَخِيضٍ بِعَسَلٍ فَلَمَّا وَضَعَهُ عَلَى فِيهِ نَحَّاهُ ثُمَّ قَالَ شَرَابَانِ يُكْتَفَى بِأَحَدِهِمَا مِنْ صَاحِبِهِ لَا أَشْرَبُهُ وَ لَا أُحَرِّمُهُ وَ لَكِنْ أَتَوَاضَعُ لِلَّهِ فَإِنَّ مَنْ تَوَاضَعَ لِلَّهِ رَفَعَهُ اللَّهُ وَ مَنْ تَكَبَّرَ خَفَضَهُ اللَّهُ وَ مَنِ اقْتَصَدَ فِي مَعِيشَتِهِ رَزَقَهُ اللَّهُ وَ مَنْ بَذَّرَ حَرَمَهُ اللَّهُ وَ مَنْ أَكْثَرَ ذِكْرَ الْمَوْتِ أَحَبَّهُ اللَّهُ.
______________
عُس: نوعی ظرف
مخیض بالعسل: مخلوط با عسل
۸ آذر ۱۴۰۳
۱۵ آذر ۱۴۰۳