✅ #علوم_حوزویِ مورد نیاز تولید #علوم_انسانی_اسلامی
سیدمهدی موسوی
برای دست یابی به #علوم_انسانی_اسلامی از میان دانش های حوزوی حداقل سه دانش بنیانی و بنیادی است و هر کس که بخواهد به تولید علوم انسانی اسلامی و #مطالعات_اجتماعی بپردازد ناگزیر از بهره مندی از آنهاست.
این دانش ها عبارتند از:
1. #فلسفه و #مابعدالطبیعه که سازنده بنیانها و مبادی #معرفت_شناسی، #هستی_شناسی و #انسان_شناسیِ علوم انسانی است.
2. #حکمت_عملی (اخلاق، تدبیرمنزل، سیاست مدن) که نمونۀ علوم انسانی تحقق یافته در #تمدن_اسلامی است و مسائل اصلی علوم انسانی را #تبیین می کند.
3. #اصول_فقه که به #روش شناسی و منطق #استنباط گزاره های دینی و #اجتهاد در مسائل جدید (حوادث الواقعة) مربوط به علوم انسانی می پردازد.
🍀 منابع آموزشی این سرفصل ها
در باب هر کدام از داش های ذکر شده کتابهای مفصل یا مختصری نوشته شده است اما به نظر می رسد که از میان کتاب های ارزشمندی که توسط متفکران و عالمان مسلمان نگاشته شده است باید دست به انتخاب زد و برای هر کدام یک منبع #جامع، #روزآمد، #عملیاتی و #خوش_نویس معرفی کرد تا کسانی که می خواهند در زمینه #علوم_انسانی_اسلامی و #مطالعات_تطبیقی و #اجتماعی وارد شوند در کمترین وقت، بیشترین بهره را برگیرند.
منابع پیشنهادی از این قرار است:
#اصول_فلسفه_و_روش_رئالیسم تألیف #علامه_طباطبایی در عرصه #فلسفه و #مابعدالطبیعه؛
#اخلاق_ناصری اثر حکیم #نصیرالدین_طوسی در عرصه #حکمت_عملی؛
#دروس_فی_علم_الاصول (حلقات) #شهید_صدر در عرصه علم اصول.
◀️چرایی معرفی هر یک از این منابع ، نیازمند به مجالی دیگری است.
هدایت شده از امتداد حکمت قرآنی و فلسفه الهی
📌ادامه حکمت عملی در تمدن اسلامی
🔹به نظر می رسد که نظر "انقطاع حکمت عملی پس از فارابی" صحیح نباشد و از شواهد کافی علمی و تاریخی برخوردار نباشد. بلکه با مشاهده تاریخ و میراث علمی و فلسفی موجود "حکمت عملی در تمدن اسلامی" پس از #فارابی نیز ادامه یافته و رونق متناسب با تاریخ و فرهنگ مسلمین داشته است.
🔸میراث عظیم اخلاقی و سیاسی و تدبیر منزل باقی مانده از متفکران مسلمان دلیل این مدعا است.
🔹ابن مسکویه، ابن سینا، ابوریحان بیرونی، نصیرالدین طوسی، شمس الدین آملی، جلال الدین دوانی، صدرالدین دشتکی، ملاصدرا تا متفکران انقلاب اسلامی همه اثار فوق العاده ارزشمندی در این زمینه دارند.
🔹#اخلاق_ناصری حکیم بزرگ #نصیرالدین_طوسی یک شاهکار بزرگ در حکمت عملی با طرحی جامع و نواوری های گسترده است.
🔸#مقدمه_ابن_خلدون اثر دیگری است که در ادامه حکمت عملی نوشته و درصدد ارایه طرحی نوین در شناخت عمل و جوامع انسانی است.
🔹البته چون تا کنون تاریخ صحیح و جریان شناسی حکمت عملی مسلمین توسط محققان عالم و بی غرض داخلی نوشته نشده است نویسندگان داخلی به تبع مستشرقان چنین مطرح می کنند که پس از فارابی، حکمت عملی ادامه نیافته است.
🔸در حالی که با توجه به تنوع رشته های علمی در جهان اسلام، مباحث مرتبط با حکمت عملی در شکل های مختلف ادامه یافته و اثار متنوعی با گرایش های مختلفی نگاشته شده است.
🔹حکمت عملی توسط ابن سینا بخشی از الهیات فلسفی تلقی شد و در فصول پایانی کتب فلسفی همچون #اشارات و #شفا مباحث مهم حکمت عملی مطرح شد و پس از وی نیز این سنت در اثار فلسفی ادامه یافت. به طور مثال #ملاصدرای شیرازی در پایان #مبدا_ومعاد و #شواهد_الربوبیه به مباحث حکمت عملی پرداخته است.
🔸دانش کلام نیز به مباحث حکمت عملی توجه داشته است ومباحثی همچون حسن و قبح و ایمان و کفر با روش شناسی عقلی طرحی برای تحلیل کنش های اختیاری انسان و مصالح زندگی اوست.
🔹دانش فقه و اصول فقه از امتدادهای مهم حکمت عملی است و فقیهان در ادامه قواعد کلی برآمده از عقل و بنااات عقلا، طرحی عملیاتی، هماهنگ با حکمت عملی با استفاده از ادله اربعه برای زندگی و سامان اجتماعی ارایه کرده اند.
🔸همچنین عرفان عملی و فتوت نامه ها و سیاست نامه ها وشاهنامه ها همه میراث حکمت عملی به معنای عام ان است و نقش فعالی در ساخت جامعه اسلامی داشته اند.
🔹همچنین در کتب طب و پزشکی مباحث گسترده حکمت علمی بحث شده است و طبیبان بزرگی چون #زکریای_رازی و برخی از متاخرین از اطبا اثاری را در حکمت عملی تدوین کرده اند که متاسفانه تاکنون به انها توجه نشده است.
🔹یکی از پایه های مهم نهضت احیای تفکر دینی از #سیدجمال_الدین اسدآبادی تا #امام_خمینی، #علامه_طباطبایی، استاد #شهید_مطهری و #آیت_الله_خامنه_ای، حکمت عملی و میراث بزرگ حکیمان و فیلسوفان بوده است. که نیازمند تحقیقی گسترده همه جانبه است.
❇️بنابراین
تاریخ حکمت عملی در تمدن اسلامی عرض عریض و تنوع گسترده ای دارد که در تحلیل تاریخ و هویت حکمت عملی و سیر تطور ان باید به این میراث عظیم ومتنوع توجه جدی شود.
هرچند که وضعیت موجود نمی تواند به تنهایی، پرسش های جدید انسان معاصر و افق های بلند تمدن نوین اسلامی را کفایت کند اما این میراث بزرگ و عظیم #اطمینان_بخشترین سکو برای پرش به اقیانوس عمیق حکمت عملی و نرم افزار تمدن نوین اسلامی است.
#تاملات
#امتداد_حکمت_و_فلسفه
ایتا
https://eitaa.com/hekmat121
بله
https://ble.ir/hekmat121
فلسفه علوم اجتماعی - رشته فقه و حقوق ۱_01.mp3
18.53M
📌 #فلسفه_علوم_اجتماعی
استاد: حجةالاسلام دکتر سید مهدی موسوی
قم: دانشگاه باقرالعلوم، دانشجویان دکتری و ارشد رشته فقه و حقوق
نیمسال اول سال تحصیلی ۱۴۰۳ ؛ عصر چهارشنبهها
⏹جلسه اول: چهارشنبه ۴مهر ۱۴۰۳
محور مباحث:
- علم حقوق از جمله علوم اجتماعی است؛
- علم فقه و علم مدنی از منظر فارابی؛
- علم فقه و علم مدنی از منظر حکیم نصیرالدین طوسی؛
- تفاوت «فلسفه اجتماعی» با «فلسفه علوم اجتماعی»؛
- گزارشی از فلسفه علوم اجتماعی در مکتب اثباتی، تفسیری و انتقادی.
#فلسفه_علوم_اجتماعی
#فقه
#حقوق
#علم_مدنی
#فارابی
#نصیرالدین_طوسی
❇️ #عقلانیت_انقلاب_اسلامی
https://eitaa.com/usul121/1597