شريف مرتضی (د. ۴۳۶ ق) و شيخ الرئيس ابن سينا (د. ۴۲۸ ق)، دو دانشمند نامدار و برجسته نيمه نخست سده پنجم درست معاصر هم می زيسته اند؛ يکی در بغداد و ديگری در خراسان و ری و همدان. يکی از برجسته ترين متکلمان عصر خود در ميان اماميه و پيشوای آنان در بغداد و ديگری بزرگترين و نامدارترين فيلسوف اسلامی. شريف مرتضی البته به دليل اطلاع عميقش نسبت به دانش کلام معتزلی و پيروی از مکتب بهشمی در بسياری از مسائل فلسفی علم کلام، نمی توانسته با آرای فلسفی فيلسوفان موافق بوده باشد؛ با اين وصف از برخی مطالبی که در کتابهای خود ارائه داده روشن است که کم و بيش اطلاعی و گرچه ناقص از مباحث فلسفی فيلسوفان داشته است و دست کم بر اساس سنت کتابهای کلامی در ذيل برخی مباحث با نقطه نظرات فيلسوفان و عقايد "اوائل" آشنايی داشته و بدانها اشاره کرده است. البته شريف مرتضی به دليل حضور در بغداد که يکی از مراکز اصلی دانش فلسفی در دوران آل بويه بوده است، با مکتب فيلسوفان و منطقيان بغداد آشنابوده است و اين امر در آثار شريف مرتضی کاملا هويداست؛ مانند آشنايی او با يحيی بن عدي، فيلسوف و منطقی و پيشوای مکتب منطقيون بغداد (نک: فهرست آثار شريف مرتضی در رجال نجاشي، ص ۲۷۰ و منابع ديگر که به چندين اثر او در رد بر عقايد يحيی بن عدي اشاره دارند). اما در مقابل، ابن سينا با آرای متکلمان آشنايی نسبتا خوبی داشته است؛ گرچه همه جا در کتابها و رسائل خود آرای آنان را رد می کند و به هيچ می انگارد و گاه به سخره می گيرد؛ مانند بحث در موضوع جزء لا يتجزا و يا مباحث منقول از ابراهيم نظام (نک: الشفاء، در ذيل مباحث جزء لا يتجزا و مباحث طفره؛ نيز نک: الشفاء، السماع الطبيعي، جلد اول، ص ۳، جلد سوم، ص ۱۱۴؛ منطق شفاء، ص ۱۴۵؛ همان، الحساب، ص ۶۰؛ الاضحوية، ص ۱۷۶؛ النجاة، ص ۵۲۲، ۵۲۹؛ رسائل ابن سينا، چاپ بيدار، ص ۲۴۰؛ المباحثات، ص ۳۶۰؛ رسالة احوال النفس، چاپ دار بيبليون پاريس، ص ۱۸۳). با اين وصف جالب است بدانيم که خود ابن سينا بعدها از سوی ابن رشد متهم می شود که در مباحث وجود و برخی مباحث ديگر تحت تأثير متکلمان بوده است (نک: ابن رشد، تفسير (کبير) ما بعد الطبيعة، ۳/۱۲۷۹ تا ۱۲۸۲، ۱۶۳۲؛ نيز نک:۱/۳۱۳؛ ۲/۸۸۶؛ ۳/۱۴۹۸؛ تلخيص ما بعد الطبيعة، ص ۱۰ تا ۱۱؛ نيز بنگريد به تحليل ماجد فخري، در سير فلسفه در جهان اسلام، ترجمه فارسی، ص ۳۰۸-۳۱۰). از اين ميان ابن سينا به طور خاص در برخی از آثار خود آرای معتزله را (و به طور خاص آرای بهشميان معاصرش را به طور کلی) نقل و رد کرده است (نک: المباحثات، ص ۹۳، ۱۵۲، ۲۳۴، ۲۴۱، ۳۴۴؛ التعليقات، ص ۵۲ به بعد؛ ۱۳۱ به بعد؛ ۱۳۸- ۱۳۹؛ الاضحوية، ص ۱۷۷). به هر حال آشنايی ابن سينا با متکلمان و از جمله متکلمان دورانش امری طبيعی بوده است (نک: ذکری و نقلی از شرح المقالات قاضي عبدالجبار در ضمن پرسشی از ابن سينا و يادکرد نام عبدالجبار در کلام ابن سينا؛ در رسائل ابن سينا، چاپ دانشکده ادبيات استانبول، ۲/ ۱۵۵ و ۱۵۸). البته در حالی که هيچ سندی در اختيار نيست که نشان دهد ابن سينا شريف مرتضی را می شناخته است، در ميان رسائلی که از شريف مرتضی همينک در اختيار است، يکجا با نام ابن سينا در ضمن پرسشی از شريف مرتضی بر می خوريم که از ابن سينا و استدلال او در مورد وجود باری سخن به ميان آورده است. اين رساله موسوم به "مسئلة في توارد الأدلة" است که در مجلد دوم رسائل الشريف المرتضی (ص ۱۴۵ تا ۱۵۲) به چاپ رسيده است. اين رساله در حقيقت مشتمل بر پرسشی است از شريف مرتضی همراه با پاسخ وی در يک موضوع کلامی. موضوع مرتبط است با مباحث "نظر" و شروط آن. اين موضوع طبعا موضوعی است کاملا کلامی که تنها متکلمان و گروههای وابسته به طرح آن علاقمند بوده اند و برای فيلسوفان مسئله ساز نبوده است. از ميان مباحث جالب توجهی که در ضمن بحث نظر طرح می شود اين است که از ديدگاه برخی يکی از شروط انتاج علم از طريق به کار گيری "نظر" در "دليل"، اين است که ناظر در مسئله محل نظر شک داشته باشد و الا اساسا "نظر" تحقق پيدا نمی کند. به عبارت ديگر اينکه اگر کسی چيزی از معلومات را به "دليل" و "نظر" در آن بداند و علم بدان در او واجب گردد؛ يعنی آن علم به جهت نظر در "دليل" در او تحقق پيدا کند و راه رسيدن به آن علم از طريق نظر بوده باشد، امکان ندارد همان چيز از طريق ديگری بر اساس نظر معلوم او گردد و باز ديگر بار "نظر" در دليل محقق و مدلول معلوم گردد. اين بحث اصطلاحا نزد متکلمين موسوم است به "ترادف/ توارد الأدلة" (برای "نظر" و احکام آن از ديدگاه متکلمين، به طور مثال، نک: ابن متويه، التذکرة، تحقيق دانيل ژيماره، ۲/ ۶۶۳ به بعد). ادامه دارد... @vajeazeh

در ضمن بحث و پرسش درباره اين مسئله است که شخص پرسش کنده مثالی را مطرح می کند در رابطه با اثبات حدوث اجسام از طريق دليل اعراض و يا از طريق ادراک اخص الأوصاف که از سوی متکلمان پيشنهاد می شده و از ديگر سو، طريق ابن سينا برای اثبات باری تعالی با هدف طرح اين پرسش که آيا امکان دارد اثبات حدوث به عنوان مدلولی برای چند دليل مورد نظر قرار گيرد يا خير؟ البته پرسش کننده تنها اشاره ای به طريقه ابن سينا برای اثبات باری می کند و به مضمون آن که وسيله ابن سينا ارائه شده بوده، نمی پردازد. اما اين همه نشان می دهد که شخص پرسش کننده و محتملا خود شريف مرتضی با برهان وجوب و امکان ابن سينا آشنايی داشته اند. امروزه می دانيم که متکلمان آن دوره با براهين فلسفی اثبات وجود خدا که شيوه ای متفاوت با بحث از طريق اثبات اعراض و حدوث آنها و مبتنی بر فاعل مختار بودن انسان (در قياس غائب به شاهد) بوده است (طريق متکلمان)، به لطف ابو الحسين بصري، متکلم نامدار معتزلی آشنا بوده اند؛ البته با تقريری کم و بيش متفاوت با ابن سينا. ابو الحسين به دليل آشنايی با آرای فلاسفه و اتخاذ باورهايی متفاوت در موضوعات فلسفی علم کلام، شيوه متفاوتی را برای اثبات وجود باری تعالی پيشنهاد می کرد که متخذ از شيوه فيلسوفان و بحث از امکان و وجوب بوده است (در اين مورد، نک: تحقيقات پروفسور مادلونگ در رابطه با ابو الحسين بصري و از جمله مقاله او در رابطه با موضوع دليل اثبات وجود خدا از ديدگاه ابو الحسين). به هر حال اين رساله شريف مرتضی سندی است ديگر برای آشنايی متکلمان با شيوه فيلسوفان در بحث از برهان وجوب و امکان و البته اين بار بر اساس تقرير ابن سينا. اينکه در روزگار شريف مرتضی شخصی با او در اين باره پرسشی را مطرح کرده، و شايد درست زمانی که هنوز ابن سينا در قيد حيات بوده، نشان از اين دارد که نه تنها ابن سينا برای فيلسوفان بغدادی (که البته مورد سختترين انتقادات ابن سينا هم قرار می گرفتند، نک: المباحثات، ص ۳۷۲؛ الشفاء، الطبيعيات، ج ۲، الکون والفساد، ص ۸۱؛ همان، ج ۲، السماء والعالم، ص ۴۴؛ نيز نک: تحقيقات متعدد عبدالرحمان بدوي و نيز به خصوص يحيی ميشو در اين باره) که حتی برای متکلمان آنجا هم در آن زمان شخصيتی شناخته شده بوده است. 📝دکتر حسن انصاری @vajeazeh

مشاهده فایل کامل نشست ارائه و بررسی کتاب الهیات سایبر 👇 https://www.aparat.com/v/yozYw دکتر قائمی نیا در این فایل به این سوالات پاسخ می دهند: ◽️مواجهه خود شما با فضای سایبر چگونه بوده است؟ وجودی یا متافیزیک ◽️شما در کتاب این مدعا را داشتید که انسان مجازی در ایران ساخته شده و به نحوی در دوره کرونا در جهان توسعه پیدا کرده است این مدعا مستلزم ادله و شواهد بسیاری است. ◽️از ظرفیت های فلسفه اسلامی، فلسفه قاره ای و فلسفه تحلیلی استفاده می کنم چگونه با توجه به اختلاف مبانی از این ها بهره برده اید؟ و آیا گزینش امکان دارد؟ ◽️رتروفیوچریزم ( گمانه زنی نسبت به آینده) یک مسئله ای است که تصورشون نسبت به آینده چه بوده است؟ آنچه ما تصور کنیم خیلی وابسته است به برخی از تغییرات کوچکی که در حوزه تکنولوژی رخ می دهد. فلسفه تکنولوژی، آینده پژوهی، مورد سوم از همه دقیق تر و همه جوانب رو دیدند نویسندگان ادبیات علمی تحیلی و گمانه زنی اند، تجربیات سریالی لنگ از جمله داستان هایی است که داستان قبل از اختراع اینترنت و رایانه های شخصی است. چیزی به اسم ناوی به وجود آمده است. ◽️در فضای سایبر معرفت به دیتا کاسته شده است نه اطلاعات، ما چیزی به نام اطلاعات نداریم. 👈 فلسفه زبان اسلامی در ایتا 🆔@projectsystem 🌐@kiamojtabaphd

نشست: انسداد باب علمی وچگونگی تحقق تمدن اسلامی ارائه: حجت الاسلام سید علی موسوی #نشست_علمی #استاد_سیدعلی_موسوی مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac __________________ @vajeazeh

#روش‌شناسی مقابله با #استحاله_فرهنگی #محمد‌جواد_فلاح ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• ▪️اولین گام فهم درست استحاله فرهنگی است ▪️بررسی علل استحاله فرهنگی ▪️#انگاره‌سازی و مخاطرات آن ••••••••••••••••••••••••••••••••••• @vajeazeh

جلسه هشتم #فقه_هوش_مصنوعی #استاد_مفیدی_یزدی •••••••••••••••••••••••••••••••••••••• ▪️قصد و فهم و آگاهی و جایگاه آن در فقه ▪️رفتار هوشمندانه انتظار ماست از هوش مصنوعی ضعیف ▪️هوش برخوردار از آگاهی را تقسیم کردیم به هوش پایه محور و هوش اشراق محور ▪️ارواح خمسه ( روح البدن ، روح الحیاة و روح المَدْرَجْ سه عنوان برای یک روح ؛ هوش پایه محور) ▪️هوش اشراق از بیرون وارد بر هوش پایه محور میشود ▪️شرط برقرار شدن نسبت بین دو کمیت ، متجانس بودن دو کمیت است ▪️کمیت‌های متجانس به دو شکل است؛ متشارک و متباین ▪️دو مرحله مهم : کندن طبیعت از دل فرد ، کندن طبیعت از دل تاریخ و بشر ▪️غیاث الدین جمشید کاشانی در رساله محیطیه خودش، اولین نفری است که عدد پی را بصورت فرمول در آورده است ، ارشمیدس عدد پی را با رسم شکل بدست آورده بود ▪️عدد پی، بینِ ۳/۱۴ و ۳/۱۵ قرار دارد ▪️عدد پی معین رسم ناپذیر است ▪️برای فهم هوش پایه محور ، فهم صوری سازی و معنا شناسی ( سمانتیک ) خیلی مهم است ▪️هوش پایه محور چهار بعدی است •••••••••••••••••••••••••••••• @hoomas

♦️ یکی از فعالان رسانه ای گزارش می دهد که من داشتم با کسی در فضای مجازی حرف می‌زدم که‌ خودش را این‌طور معرفی کرده بود: ♦️ من یک آتئیست تمام وقت هستم....من همه بیست و چهار ساعت روزم‌ را گذاشته‌ام‌ برای ترویج خداناباوری😳😳😳😳😢 ♦️ اگرچه در بین آتئیست ها هم همه رقم آدم وجود دارد اما نمی دانم چرا از این تیپ افراد پرتلاشی که شب و روز توی فضای مجازی می چرخند و از آتئیسم دفاع می کنند، فراوان یافت می شود و حال آن که در میانِ ما مسلمانان و شیعیان، متاسفانه تعداد آدم هایی که دغدغه ی پاسخگویی ( با پاسخ های بروزی که او هم بفهمد و با آن ارتباط برقرار کند) به شبهات خداناباوران را داشته باشند، و نه تمام وقت و نه نیمه وقت و نه ربع وقت، بلکه بخش کوچکی از وقت خود را صرف جلوگیری از نفوذ آتئیسم در بین بچه ها کنند، خیلی کم یافت می شود. ♦️ دقیقا نمی دانم چرا؟ ولی یک چیزهایی را محتمل می دانم: 1️⃣شاید علتش این است که فکر می کنیم با همان زبانِ فلسفی و کلامی مان می توانیم با این ها مبارزه کنیم. ( این حرف من را به معنای بی ارزشی زبان فلسفی و کلامی خودمان تلقی نکنید. مشکل این است که آنان این زبان را نمی فهمند و معمولا این زبان ما یکجوری است که نمی تواند از عهده ی فکرهای مسموم شده ی نسل جدید علمزده برآید) 2️⃣ شاید علتش این است که فکر می کنیم، خدا خودش دین خودش را حفظ می کند و نیازی به این کارها نیست! 3️⃣ شاید فکر می کنیم شبهات خداناباوران خیلی الکی است ( واقعا هم الکی است ولی مشکل این است که مبلغان و مروجان آتئیسم جوری مطلب خودشان را القا می کنند که دانشجوی بیچاره واقعا فکر می کند که آنان عین واقعیت را دارند خالصانه بیان می کنند) ولو واقعا این دلایل الکی است اما من باید بتوانم همین شبهات الکی را با زبانی که برای این دانشجوی بیچاره که می تواند پسر یا دختر من و شما و برادر یا خواهر من و شما باشد، به نحو قابل فهم بیان کنم. ⭕️ چرا من باید این مشکل جدی را کوچک جلوه دهم؟ شاید علتش این است که می خواهم خودم را فارغ از این مشکل کنم. ⭕️ تاریخ را بنگریم. هر زمانی که دشمن مان را کوچک فرض کردیم، ضربه خوردیم. بیاییم و باور کنیم که این مشکل، مشکل کوچکی نیست. و بعد از این که باور کردیم، ببینیم آیا ما هیچ سهمی در این میان نداریم؟ دکتر رضا ضیاء توحیدی ••••••••••••••••••••••••••••• @vajeazeh

زمینه های فکری و اجتماعی #استحاله_فرهنگی دکتر #احمد_رهدار •••••••••••••••••••••••••••• ◾استحاله فرهنگی پس از #نفوذ_فرهنگی صورت می‌گیرد ◾#شرق‌شناسی ( جریان استشراق ) و نفوذ فرهنگی ◾قرن ۱۰تا ۱۷ رویکرد تاریخی #مستشرقین ◾قرن ۱۷ تا ۲۰ مرحله دوم #شرق_شناسی ( رویکرد علمی مستشرقین) ◾قرن ۲۰ تا الان ( رویکرد میان رشته‌ایی ( مولتی دیسیپلین) ) ◾پنج مسئلهٔ مشترک همه مطالعات شرق شناسی ◾تزلزل بنیان هویتی و مستشرقین ◾مطالعه پیشنهادی کتاب #کنترل_فرهنگ #ادوار_برمن ◾مهمترین ماموریت تحول #علوم_اسلامی و اسلامی سازی #علوم_انسانی ، کنار زدن حوزه معرفتی دستگاه شرق شناسی است ◾#جریان_روشنفکری ، پیاده نظام مستشرقین ◾انسجام درونی #تمدن عامل قدرت تمدن آگاهی از میراث دشمن در عمق فکری خودی ••••••••••••••••••••••••• @vajeazeh

کتاب ارزشمند فاطمة الزهراء ؛وتر فی غمد ( زهی در نیام ) اثر سلیمان کتّانی اندیشمند مسیحی @vajeazeh

کتاب #عزای_فاطمی در گذر زمان (پیشینه #فاطمیه در تاریخ) شیخ مهدی آقابابایی بامقدمهٔ آیت الله سید حجت ابطحی http://eitaa.com/monzer_ir 〰〰〰〰 @vajeazeh