✍️ #مباحث| پایهگذار قواعد فقهی
🔸قواعد جمع قاعده به معنای اصل و اساس است. فقه در معنای لغوی یعنی فهم دقیق و عمیق و در اصطلاح به معنای مجموع احکام شرعی فرعی کلی یا وظایفی است که شارع یا عقل (در صورت نبود شرع) وضع میکند.
🔸قواعد فقهی بسیاری وجود دارد که هریک قاعدهای ضابطهمند و جامع دارد و نیز دربردارنده مسائل فقهی بسیار است. فقیهان با بررسی و پژوهش در مسائل فقهی و فروع آن، قواعد فقهی را استخراج میکنند و هر مجموعه را به قاعده ای کلی ارجاع میدهند که حکم آن بر تمام یا اکثر مسائل جزئی متشابه جاری و ساری است.
📌تعاریف ارائه شده برای قواعد فقهی:
🔹الحکم الکلی الذی ینطبق علی جمیع جزئیاته لتعرف احکامها منه؛ حکم کلی که بر تمامی جزئیاتش منطبق است تا احکام شناخته شود.
🔹قضیة کلیة یتعرف منها احکام جزئیات موضوعها؛ قضیهای کلی که احکام موضوعات جزئی مربوطه از آن فهمیده میشود.
🔹اصول فقهیة کلیة فی نصوص موجزة دستوریة تتضمن احکاماً تشریعیة عامة فی الحوادث التی تدخل تحت موضوعها؛ اصول کلی فقهی که در متون موجز (کوتاه و رسا) قانونی آمده، احکام عام و کلی تشریعی درباره رخدادهایی را دربر دارد که موضوع هریک از احکام کلی است.
🔹 قضیة کلیة تنطبق علی جمع جزئیاتها أو أکثرها تعرف منها احکامها؛ قضیهای کلی که قابل انطباق بر تمامی یا اکثر جزئیاتش است و احکام آنها بدین وسیله معلوم میگردد و ...
✅ قواعد فقهى، مقابل قواعد اصولی، و به معناى آن دسته از احکام کلی است كه در ابواب گوناگون فقه جريان داشته و منشأ استنباط احکام جزئی مىشود، مانند: قاعده «لا ضرر» كه هر جا، ضررى متوجه شخص شود، مطرح مىگردد؛ و در بسيارى از ابواب فقه، هم چون بیع ، اجاره ، طلاق و غيره به كار مىرود.
✅ کتاب القواعد و الفوائد شهید اول از نخستین کتابهاست که قواعدنگاری را پایهریزی کرده و جایگاه والا و ارزشمند دارد.
📌 قواعد فقهی برگرفته از قرآن کریم:
🔸لایکلف اللّه نفسا الا وسعها؛
🔸یرید اللّه بکم الیسر ولایرید بکم العسر؛
🔸ولا تلقوا بأیدیکم إلی التهلکه؛
🔸لا إکراه فی الدین، قد تبین الرشد من الغی؛
🔸ما یرید اللّه لیجعل علیکم من حرج؛
🔸ولا تزر وازره وزر اخری و ....
📌 قواعد برگرفته از سنت:
🔸انما الأعمال بالنیات؛
🔸الخراج بالضمان؛
🔸لاضرر ولاضرار؛
🔸الغرم بالغنم؛
👈 اصول و قواعد دیگری در تشریع فقهی وجود دارد، گرچه برخی آن را (قواعد) دانستهاند، بعضی عالمان آنها را جزء قواعد برنشمردهاند.
📚 wikifeqh.ir/پایهگذار_قواعد_فقهی
📎 #فقهی
📎 #قواعد_فقهی
📎 #مسائل_فقهی
🔘 #کانال_ویکیفقه
🆔 @wikifeqh