💠 رابطه فرزند با پدر و مادر را نمى‌توان بر اساس قاعده عدل و قسط ارزش‌یابى کرد «وَاعْبُدُوااللّهَ وَلاَتُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْسانا» (نساء ۳۶) ترجمه «و خدا را بپرستيد و چيزى را شريك او قرار ندهيد و به پدر و مادر نیکی به سزا کنید.» 🔹️مهم‌ترین رابطه‌اى که ممکن است بین دو انسان تحقق پیدا کند، رابطه فرزند با پدر و مادر است که نمایانگر وابستگىِ وجود فرزند به وجود والدین او است. در این‌جا نمى‌توان رابطه متقابل را ملاک ارزیابىِ افعال و رفتار آن‌ها با یکدیگر قرار داد؛ زیرا هیچ‌گاه فرزند قادر نیست بر پدر و مادر خود تأثیرى داشته باشد، مانند تأثیرى که پدر و مادر در پیدایش فرزند خود دارند. وجود فرزند، بستگى به وجود والدین خود دارد؛ ولى وجود پدر و مادر هیچ بستگى به وجود فرزندشان ندارد. 🔸️بنابراین، رابطه فرزند با پدر و مادر خود را نمى‌توان بر اساس قاعده عدل و قسط ارزش‌یابى کرد؛ زیرا اساس عدل و قسط بر این است که دو نفر یا بیش‌تر، با هم روابط متقابل، و در نتیجه، حقوق و تکالیف متقابل داشته باشند. هر جا حق و تکلیف متقابلى مطرح باشد، یک نوع تأثیر و تأثر متقابل نیز وجود دارد؛ اما تأثیرى که پدر و مادر در به وجود آمدن فرزند خود دارند، به هیچ وجه براى فرزند نسبت به پدر و مادر خویش جبران‌پذیر نیست. 🔹️از این‌رو است که خداوند، در قرآن کریم، پیوسته احسان به پدر و مادر را توصیه مى‌کند و آن را ملاک ارزش، در رابطه فرزند با والدین خود قرار مى‌دهد. در هیچ آیه‌اى نداریم که فرزند باید با پدر و مادر خود به عدالت رفتار کند؛ زیرا در واقع، در رابطه فرزند با والدین خود، تحقق عدالت، ممکن نیست. 🔸️در این آیه، خداوند به دنبال امر به پرستش خدا و نهى از شرک، بلافاصله احسان به والدین را توصیه مى‌کند و این، اهمیت فوق‌العاده حقوق والدین بر فرزندان را نشان مى‌دهد. 📖اخلاق در قرآن جلد سوم صفحه ۵۷ 📝ترجمه آیه، از آیت الله مشکینی #معارف_قرآن 🌙 @mesbahyazdi_ir

💠اهمیت ویژه مقام مادر در قرآن «وَ وَصَّيْنَا الاِنْسانَ بِوالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ اُمُّهُ وَهْناً عَلى وَهْن وَ فِصالُهُ فى عامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لى وَ لِوالِدَيْكَ إِلىَّ الْمَصِیر» (لقمان ۱۴) ترجمه «و ما انسان را دربارۀ پدر و مادرش سفارش كرديم، در حالى كه مادرش او را (در شكم خود در ايّام باردارى) در حال ضعف روى ضعف حمل كرد، و (شير دادن و) از شير جدا كردنش در دو سال بود، (گفتيم) كه مرا و پدر و مادرت را سپاسگزار، كه بازگشت (همه) به سوى من است.» 🔹️آیه‌هاى متعددی در قرآن هست که ضمن تأکید بر بزرگىِ حق والدین و لزوم جبران آن، زحمت‌هاى طاقت‌فرسا و جبران‌ناپذیر مادر را گوشزد مى‌کند. از جمله این آیه که بر حق مادر تأکید بسیار شده است؛ چنان که در روایات نیز حق مادر، بیش از حق پدر تعیین گردیده است. نخست در مورد والدین، هر دو سفارش مى‌کند؛ اما جمله‌هاى بعد، همگى یادآورىِ حق مادر و زحمت‌هایى است که در دوران باردارى، شیردهى و پرورش فرزند مى‌کشد و هدف، بیان حکمت این است که چرا این همه درباره والدین و به ویژه، مادر توصیه به احسان و نیکى مى‌کند. 🔸️سپس جمله أَنِ اشْكُرْلى وَ لِوالِدَيْک آمده، که از تعبیرات عجیب قرآن است و در هیچ جاى قرآن، همانندى براى آن سراغ نداریم. خداوند سفارش مى‌کند که اول، شکر مرا به جاى آورید و سپس بلافاصله، سفارش به شکر و سپاس از والدین مى‌کند. جالب این است که در این جمله، شکر والدین را حتى از شکر خدا جدا نمى‌کند، بلکه امر به شکر خدا و شکر والدین را با یک فعل، ذکر کرده است که این نیز بیش از پیش، اهمیت حق والدین را نشان مى‌دهد. 📖اخلاق در قرآن جلد سوم صفحه ۵۹ 📝ترجمه آیه از آیت الله مشکینی #معارف_قرآن 🌙 @mesbahyazdi_ir