🛎#تفسیر
💡#سوره_حمد / ۳
🔑#بسم_الله
❇️ اسم لفظی و عینی ❇️
🖋در ابتدا به نظر می رسد «إسم» به معنای عنوانی لفظی است که اشاره به شیئی دارد و شامل نام، لقب و کنیه می شود.
✅ اما برخی استعمالات «#إسم» در متون دینی با معنای ذکر شده (الفاظ وضع شده برای اشاره به شیء) سازگاری ندارد. مانند :
«و بأسمائک التى ملأت أرکان کل شى ء» (دعای کمیل). روشن است که نام خداوند -تبارک و تعالی- ارکان اشیاء را پر نکرده است و مراد از «اسم» در این عبارت امور و حقایق تکوینی عینی نیست -نه وجود لفظی-.
«أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الَّذِي تُمْسِكُ بِهِ السَّمَاوَاتِ أَنْ تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِك». اسمی که آسمانها را نگه داشته است، نام و الفاظ وضع شده برای ذات باری تعالی که توسط ما تلفظ می شود، نیست، بلکه اسمی است غیر لفظی، موجودی است حقیقی و واقعیتی است با اثرگذاری خارجی.
امثال این تعابیر در متون دینی بسیار است.
✅ در حقیقت «اسم» به معنای عامّ «#ما_يعرف_به_ذات_الشيء» یا «عَلَامَةٌ للشَّيْءِ يُعْرَفُ به» است -چه الفاظ موضوع باشد و چه حقائق خارجی که ذات با آنها شناخته می شود و علامت آن به حساب می آیند-. (ر.ک. مفردات راغب)
✅ پس «اسم الله» به معنای علامتی که ذات خداوند -تبارک و تعالی- با آن نمایان شود، به «#اسم_لفظی» و «#اسم_عینی» تقسیم می شود.
🆔https://eitaa.com/yaddashhayetalabegi
🛎 #تفسیر
💡 #سوره_حمد / ۴
🔑 #بسم_الله
اقسام #اسم_عینی
با دقّت در نصوص دینی، کشف می شود که دو نوع اسمِ تکوینی و عینی برای ذات باری تعالی وجود دارد :
1⃣ اوصاف ذات باری تعالی (#اسم_ذاتی) :
اسامی که در اصطلاح رایج ما #اوصاف تکوینی و خارجی باری تعالی هستند، مثل قادر، علیم و حیّ (ذات باری تعالی با تعین قادریت یا عالمیت).
[📚ر.ک. تفسیر تسنیم، علامه جوادی آملی، ذیل تفسیر "بسم الله" در سوره مبارکه حمد].
✅ التوحید، ۱۸۶ :
عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا ع أَنَّهُ قَالَ: اعْلَمْ عَلَّمَكَ اللَّهُ الْخَيْرَ أَنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى قَدِيمٌ وَ الْقِدَمُ صِفَةٌ ... فَسَمَّى نَفْسَهُ سَمِيعاً بَصِيراً قَادِراً قَائِماً ظَاهِراً بَاطِناً لَطِيفاً خَبِيراً قَوِيّاً عَزِيزاً حَكِيماً عَلِيماً وَ مَا أَشْبَهَ هَذِهِ الْأَسْمَاء.
2⃣ مخلوقات باری تعالی (#اسم_فعلی) :
✅ در تفسیر العیاشی آمده است :
«عن الرضا ع قال إذا نزلت بكم شدة فاستعينوا بنا على الله- و هو قول الله: «وَ لِلَّهِ الْأَسْماءُ الْحُسْنى فَادْعُوهُ بِها» قال: قال أبو عبد الله: نحن و الله الأسماء الحسنى- الذي لا يقبل من أحد إلا بمعرفتنا».
اشاره دارد که ذوات مقدّس معصومین -علیهم الصلاه و السلام- «اسم الله» هستند. روشن است که مراد از «اسم الله» در این عبارت نام و الفاظ موضوع یا اوصاف ذاتی باری تعالی نیست، بلکه مراد #مخلوقات_الهی است.
📚 علامه حسن زاده، ممد الهمم فی شرح فصوص الحکم :
به این معنا [اسم فعلی] هر شیئی «اسم الله» است، هر چند اشیاء خارجی در «اسم الله» بودن و معرّف بودن برای ذات الهی مختلف هستند. مثلا «سنگ» اوصاف الهی را نشان می دهد، اما «انسان» که اشرف مخلوقات است، بیش از سنگ دلالت بر علم و قدرت الهی دارد.
از بین انسانها هم وجودات مقدس #معصومین -علیهم الصلاه و السلام- و در رأس وجود مقدس #نبی_اکرم -صلی الله علیه و آله و سلم- که اشرف مخلوقات است و مراتب مخلوقی را به انتها رسانده است، «ثُمَّ دَنا فَتَدَلَّى فَكانَ قابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنى ... عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهى» (سوره مبارکه نجم، آیه شریفه ۸ تا ۱۴) بیش از هر مخلوقی معرّف برای کمالات الهی است و اشاره به تمام کمالات الهی از علم، قدرت، حکمت، صبر، عزت و ... دارد.
به همین جهت این وجود ختمی مرتبت را «#اسم_الله_الاعظم» می گویند.
🆔https://eitaa.com/yaddashhayetalabegi