#بیان_مقدّمه 🔍قبل از بیان پاسخ شُبهه مذکور، لازم است مقدّمه ای ذکر گردد و آن این که علمای علم ادبیات، در مورد سماعی و قیاسی بودن وُرود موادّ به ابواب مزید و همچنین استعمال آن ها در جهت بیان معنایی از معانی ابواب، دو مبنا را اتّخاذ نمودند: 🔸۱) برخی همانند محقّق رضی معتقدند، هم وُرود مادّه در ابواب مزید، سماعی می باشد و هم اراده معنای هر یک از ابواب در مورد آن مادّه؛ یعنی در مثلِ مادّه {نَصر} گفته است: {این چنین نیست که بتوان هر مادّه ای را در هر بابی از ابواب مزید، به کار برد و آن را نیز استعمال کرد؟! بلکه باید هم ‌نسبت به ورود این مادّه به آن باب، سماع اهل لسان عربی را مدّنظر داشت و هم استعمال آن مادّه در آن باب به جهت اراده معنایی از معانی آن باب} #قال: {فَلَیسَ لَکَ اَن تقُولَ مَثَلَاً فِی ظَرف، اَظرَف و فِی نَصر، اَنصَر ... بَل یحتَاجُ فِی کُلِّ بَاب اِلی سمَاعِ استِعمَالِ اللَّفظِ المُعَیَّن و کَذَا استِعماله فی المَعنَی المُعیَّنِ}. 📚رجوع کنید: شرح شافیه ابن‌ الحاجب [لِلرّضی]، ج۱، ص۸۴، دارالکتب العلمیّه، نوبت چاپ:۱. 🔸۲) در مقابل برخی دیگر معتقدند در صورتی که موادّی کثیر، در بابی از ابواب مزید، کثیراً وُرود پیدا کرده باشد، می توان موادّ غیر مستعمَل را بر آن ها قیاس کرده و در جمیع موادّ، سرایت داد؛ به تعبیری دیگر این عدّه از علماء در بحث ما نحن فیه گفته اند: اگر مادّه ای، کثیراً در بابی از ابوابِ مزید استعمال شده است و معنایی از معانی آن باب اراده شده باشد، آن گاه می توان موادّی که اهل لسان عربی در آن باب استعمال نکرده اند را در آن باب استعمال کرد مثلاً اهل محاور مادّه {فَکَّر} که باب #تفعیل می باشد را به معنای {تَفَکَّر} که باب #تفعُّل است، به کار برده اند به همین جهت می تواند مادّه ای که اهل محاوره در باب #تفعیل استعمال نکرده اند را هم از حیث ورود آن در آن باب و هم از حیث استعمال آن در آن باب به جهت اراده معنایی از معانی باب تفعیل، به کار برد #قَالَ: {الَّذِی نَرَاهُ اَنَّهُ اذَا کَثُرَ وُروُدُ امثِلَه لِصیغه مِن هَذِهِ الصیغ فِی معنًی مِن هَذِهِ المَعَانِی، کانَ دَلیلاً عَلی اَنَّهُ یَسُوغُ لَکَ اَن تبنی علی مِثالِ هَذِهِ الصیغه لِافادهِ هذا المعنی الَّذی کَثُرَت فِیهِ و اِن لَم تَسمُعِ اللَّفظَ بِعَینهِ}. 📚رجوع کنید: شرح شافیه ابن‌ الحاجب [لِلرّضی]، ج۱، ص۸۵، ادامه پاورقی شماره:۱، دارالکتب العلمیّه، نوبت چاپ:۱. 💢💯#کپی با ذکر منبع و #فوروارد مجاز است. ✳️ ❌ ✳️ http://eitaa.com/joinchat/3330867217C71996cac28 ✳️ ❌ ✳️