☀️3) الف. ابوذر روایت کرده که شنیدم که پیامبر ص فرمود: همانا هر چارپایی می‌گوید: خدایا مالک راست [کردار] و نیکویی روزی‌ام کن که مرا سیر و سیراب کند و بیش از تحملم باری بر دوشم نگذارد. 📚مكارم الأخلاق، ص262 رُوِيَ عَنْ أَبِي ذَرٍّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّهُ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص يَقُولُ: إِنَّ الدَّابَّةَ تَقُولُ اللَّهُمَّ ارْزُقْنِي مَلِيكَ صِدْقٍ يُشْبِعُنِي وَ يَسْقِينِي وَ لَا يُحَمِّلُنِي مَا لَا أُطِيقُ. ☀️ب. از امام صادق ع روایت شده است: هیچکس نیست که چارپایی خریداری کند مگر اینکه آن چارپا گوید: خدایا او را نسبت به من رحیم و مهربان قرار بده! 📚مكارم الأخلاق، ص262 عَنِ الصَّادِقِ ع قَالَ: مَا اشْتَرَى أَحَدٌ دَابَّةً إِلَّا قَالَتِ اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ بِي رَحِيماً. @Yekaye

☀️4) الف. محمد بن سنان نامه‌ای به امام رضا ع می‌نویسد و در آن مسائلی را پرسید و امام ع پاسخ دادند. در فرازی از پاسخ امام آمده است: و خداوند متعال گاو و گوسفند و شتر را حلال کرد به خاطر کثرت آنها و امکان یافتن آنها؛ و گاو وحشی [= گاومیش] و سایر حیوانات وحشی‌ای را که خورده می‌شود حلال کرد چرا که غذای آنها نه ناخوشایند است و نه حرام، و نه برای خودشان مضر است و نه برای انسان، و نه در خلقت‌شان امر نامطلوبی هست. 📚علل الشرائع، ج2، ص561 حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْعَبَّاسِ قَالَ حَدَّثَنَا الْقَاسِمُ بْنُ الرَّبِيعِ الصَّحَّافُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ أَنَّ أَبَا الْحَسَنِ الرِّضَا ع كَتَبَ إِلَيْهِ فِيمَا كَتَبَ مِنْ جَوَابِ مَسَائِلِهِ: أَحَلَّ اللَّهُ تَعَالَى الْبَقَرَ وَ الْغَنَمَ وَ الْإِبِلَ لِكَثْرَتِهَا وَ إِمْكَانِ وُجُودِهَا وَ تَحْلِيلِ بَقَرِ الْوَحْشِ وَ غَيْرِهَا مِنْ أَصْنَافِ مَا يُؤْكَلُ مِنَ الْوَحْشِ الْمُحَلَّلَةِ لِأَنَّ غِذَاءَهَا غَيْرُ مَكْرُوهٍ وَ لَا مُحَرَّمٍ وَ لَا هِيَ مُضِرَّةٌ بَعْضُهَا بِبَعْضٍ وَ لَا مُضِرَّةٌ بِالْإِنْسِ وَ لَا فِي خَلْقِهَا تَشْوِيهٌ. ☀️ب. از امام صادق ع از پدرشان روایت شده که از حضرت علی ع درباره گوشت فیل و خرس و میمون سوال شد. فرمودند: اینها از آن دسته از چارپایانی که گوشتشان خورده می‌شود [= حلال گوشت] ، نیستند. 📚تفسير العياشي، ج1، ص290 عَنْ وَهْبِ بْنِ وَهْبٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ أَنَّ عَلِيّاً سُئِلَ عَنْ أَكْلِ لَحْمِ الْفِيلِ وَ الدُّبِّ وَ الْقِرْدِ فَقَالَ: لَيْسَ هَذَا مِنْ بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ الَّتِي تُؤْكَل. @Yekaye

. 1⃣ «أَ وَ لَمْ یرَوْا أَنَّا خَلَقْنا لَهُمْ مِمَّا عَمِلَتْ أَیدینا أَنْعاماً فَهُمْ لَها مالِكُونَ» بعد از اینکه در چند آیه قبل‌تر هشدار داد که اگر بخواهیم بینایی‌شان را می‌گیریم، آنها را مسخ می‌کنیم؛ و یادآوری کرد که آنان می‌بینند که با افزایش عمر، آنان را در سراشیبی ضعف می‌اندازیم، و در همه اینها نیاز شدید ما به خداوند را گوشزد کرد، اکنون سراغ یکی از امکاناتی که در عالَم و بیرون از وجود انسانها در اختیارِ آنان قرار داده و این نیاز را کاملاً ملموس می‌سازد، می‌آید: در چند آیه به چارپایانی خدا خداوند برای انسان آفریده، می‌پردازد: چارپایانی که انسانها کاملا خود را مالک و اختیاردار آنها فرض می‌کنند، از آنان سواری می‌گیرند، از گوشتشان تغذیه می‌کنند؛ از شیرشان می‌آشامند و منافع دیگری که از اینها عاید انسانها می‌شود. 💠تذکر #اخلاقی امروزه به نظر می‌رسد که برای مرکب سواری چندان نیازی به حیوانات نداریم، اما همچنان گوشت و شیر آنها از مهمترین مواد غذایی ما محسوب می‌شود و همچنان پوست و پشم آنان از مهمترین مواد اولیه پوشاک ماست. آیا اینها را می‌بینیم و واقعا متوجه این نعمتها هستیم؟ @Yekaye

. 2⃣ «أَ وَ لَمْ یرَوْا أَنَّا خَلَقْنا لَهُمْ ... أَنْعاماً» انسان مىتواند براى شناخت قدرت خدا، از توجّه به موجوداتى كه در دسترس اوست كمك بگيرد. 📚(تفسير نور، ج9، ص559) @Yekaye

. 3⃣ «أَنَّا خَلَقْنا لَهُمْ مِمَّا عَمِلَتْ أَیدینا أَنْعاماً فَهُمْ لَها مالِكُونَ» تعبیر «ما عملت ایدینا» یعنی «به دست خودمان» . می‌دانیم که همه آفریده‌های خدا و همه حیوانات به دست قدرت خدا آفریده شده‌اند. اما کاربرد این تعبیر در مورد «چارپایان» حکایت از عنایت خاصی در مورد آنان است؛ آن چیست؟ 🍃الف. خداوند حیوانات فراوانی آفریده، اما در این میان، حیواناتی را به نحوی آفریده که همگان نام آنان را حیوانات اهلی گذاشته‌اند، یعنی اساساً آنان را به نحوی آفریده که در برابر انسان رام باشند و خود را در اختیار انسان قرار دهند؛ و از سوی دیگر، بقدری آنان را متناسب با نیازهای ما آفریده که ما کاملا در مورد آنان – برخلاف سایر حیوانات – احساس مالکیت می‌کنیم و جالب است که این احساس مالکیت را نسبت به اغلب حیوانات نداریم. (در این برداشت، حرف «فـ» در ابتدای جمله «فهم لها مالکون» دارد می‌گوید چون به دست خودم آفریدم شما توانستید مالک آنها شوید؛ و اگر این عنایت ویژه نبود،‌ آنان همانند سایر حیوانات وحشی می‌بودند که نمی‌توانستید آنها را راه در اختیار گیرید) 🍃ب. گویی خداوند می‌خواهد بفرماید من که انسان را خلیفه در زمین قرار دادم، خودم به دست خود چیزهای خاصی را هم در زمین برای او آفریدم که معلوم شود که این را بر بقیه زمینیان برتری‌ داده‌ام. 🍃ج. می‌خواهد اشاره کند که آفرينش خداوند ابتكارى است نه تقليدى. 📚(تفسير نور، ج9، ص559) د. ... @Yekaye

. 4⃣ «أَنْعاماً فَهُمْ لَها مالِكُونَ» مقصود از «مالکون» در اینجا چیست؟ 🍃الف. «مالک» از کلمه «مِلک» و به همان معنای صاحب یک چیز است؛ و از این جهت تعبیر «مالک» را به کار برده که انواع منافع از آنها عاید انسان می‌شود. 📚(مجمع البيان، ج8، ص676) 🍃ب. «مالک» از کلمه «مُلک» و به معنای مسلط و حاکم بر آنهاست، از این جهت که این حیوانات هستند که رام انسان می‌باشند و وحشی نیستند. 📚(مجمع البيان، ج8، ص676) 🍃ج. ... @Yekaye

. 5⃣ «خَلَقْنا لَهُمْ مِمَّا عَمِلَتْ أَیدینا أَنْعاماً» در آیه 35 این سوره اشاره شد که در توليد گياهان و ميوه‌ها، انسان نقشى دارد (لِيَأْكُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ وَ ما عَمِلَتْهُ أَيْدِيهِمْ)، [ولى در اینجا توجه داده که خداوند به دست خود آفرید، یعنی] در آفرينش چهارپايان، انسان نقشى ندارد. و از نشانه هاى لطف خداوند همين بس كه انسان در پيدايش این حيوانات نقشى ندارد، ولى به راحتى مالك آنها مىشود. 📚(تفسير نور، ج9، ص560) @Yekaye

822 ) وَ ذَلَّلْناها لَهُمْ فَمِنْها رَكُوبُهُمْ وَ مِنْها یأْكُلُونَ 〽️ترجمه و آنها را برایشان رام گرداندیم؛ پس، از آنهاست سواری گرفتن‌شان، و از آنها می‌خورند. سوره یس (36) آیه 72 1397/6/27 7 محرم 1440 @Yekaye

@Yekaye

کلمات مربوط به این آیه اشتباهاً دیروز در کانال بارگذاری شد. شروع مطلب از لینک زیر https://eitaa.com/yekaye/2654 همچنین با توجه به تشابه مضمون دو آیه احادیثی که برای این آیه تهیه شده بود اشتباها در بحث آیه قبل قرار داده شد و از این رو احادیثی که برای آیه قبل تدارک دیده شده بود را در اینجا می‌آوریم

☀️1) روایت شده است که یکبار امام صادق ع در سفر بودند که به شخصی برخوردند که آثار غم و غصه در چهره‌اش نمایان بود. فرمودند: چه شده است؟ گفت: مرکب من سرکشی می‌کند و راه نمی‌رود. حضرت فرمود: عجب! خوب این آیه را در گوش او بخوان: «آیا ندیده‌اند که ما برای آنها به دست خویش چارپایانی آفریدیم تا آنان صاحب اختیارشان باشند؟! و آنها را برایشان رام گرداندیم؛ پس، از آنهاست سواری‌شان، و از آنها می‌خورند.» 📚طب الأئمة عليهم السلام، ص36 حَاتِمُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْأَزْدِيُّ قَالَ: حَدَّثَنَا أَبُو جَعْفَرٍ الْمُقْرِئُ إِمَامُ مَسْجِدِ الْكُوفَةِ قَالَ: حَدَّثَنَا جَابِرُ بْنُ رَاشِدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقِ ع قَالَ: بَيْنَا هُوَ فِي سَفَرٍ إِذْ نَظَرَ إِلَى رَجُلٍ عَلَيْهِ كَآبَةٌ وَ حُزْنٌ؛ فَقَالَ مَا لَكَ؟ قَالَ دَابَّتِي حَرُونٌ. قَالَ وَيْحَكَ اقْرَأْ هَذِهِ الْآيَةَ فِي أُذُنِهَا «أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّا خَلَقْنا لَهُمْ مِمَّا عَمِلَتْ أَيْدِينا أَنْعاماً فَهُمْ لَها مالِكُونَ وَ ذَلَّلْناها لَهُمْ فَمِنْها رَكُوبُهُمْ وَ مِنْها يَأْكُلُونَ». @Yekaye

☀️2) از امام صادق ع روایت شده است: هرکس که چارپایی را می‌خرد، سواری‌اش برای اوست و روزی‌اش را خدا می‌دهد. 📚مكارم الأخلاق، ص262 عَنِ الصَّادِقِ ع قَالَ: مَنِ اشْتَرَى دَابَّةً كَانَ لَهُ ظَهْرُهَا وَ عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا. @Yekaye

☀️3) از پیامبر اکرم ص روایت شده است: هر چارپایی بر عهده صاحبش حقوقی دارد: وقتی پیاده شد ابتدا به علف دادن او اقدام کند؛ اگر بر آبی عبور کردند، اجازه آب خوردن به او دهد؛ بر صورتش نزند چرا که او به ستایش پروردگارش تسبیح می‌گوید؛ بر پشت او نایستند مگر در راه خدا؛ باری فوق طاقتش بر رویش نگذارد؛ و جز آن مقدار که طاقت دارد، او را بر رفتن مجبور نسازد. 📚مكارم الأخلاق، ص262 عَنِ النَّبِيِّ ص قَالَ: إِنَّ لِلدَّابَّةِ عَلَى صَاحِبِهَا خصال [خِصَالًا] يَبْدَأُ بِعَلْفِهَا إِذَا نَزَلَ وَ يَعْرِضُ عَلَيْهَا الْمَاءَ إِذَا مَرَّ بِهِ وَ لَا يَضْرِبُ وَجْهَهَا فَإِنَّهَا تُسَبِّحُ بِحَمْدِ رَبِّهَا وَ لَا يَقِفُ عَلَى ظَهْرِهَا إِلَّا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ لَا يُحَمِّلُهَا فَوْقَ طَاقَتِهَا وَ لَا يُكَلِّفُهَا مِنَ الْمَشْيِ إِلَّا مَا تُطِيقُ. @Yekaye

. 1⃣ «وَ ذَلَّلْناها لَهُمْ فَمِنْها رَكُوبُهُمْ» اگر انسان‌ها می‌توانند از پاره‌ای از حیوانات سواری بگیرند، این به خاطر آن است که خداوند آن حیوانات را اهلی و رام برای بشر آفریده است، نه اینکه ناشی از آن است که انسان بر اثر تکامل داروینی به مرحله‌ای رسید که تواناییِ اهلی کردنِ برخی از حیوانات را پیدا کرد. 🔖 (توضیح بیشتر در نکته #انسان‌شناسی تدبر2) و این مضمون، که خداوند این چارپایان را برای انسان رام کرد، همان است که فرمود « وَ جَعَلَ لَكُمْ مِنَ الْفُلْكِ وَ الْأَنْعامِ ما تَرْكَبُون؛ لِتَسْتَوُوا عَلى ظُهُورِهِ ثُمَّ تَذْكُرُوا نِعْمَةَ رَبِّكُمْ إِذَا اسْتَوَيْتُمْ عَلَيْهِ وَ تَقُولُوا سُبْحانَ الَّذي سَخَّرَ لَنا هذا وَ ما كُنَّا لَهُ مُقْرِنين: و براى شما از كشتىها و چارپايان آنچه كه بر آن سوار مىشويد پديد آورد؛ تا بر پشت آنها قرار گيريد، سپس نعمت پروردگارتان را هنگامى كه بر آنها مستقر شديد ياد نماييد و بگوييد: منزه است آن كه اين را براى ما مسخر و رام نمود و (گرنه) ما قدرت آن را نداشتيم.» (زخرف/12-13) 📚(البحر المحیط، ج9، ص82) @Yekaye

. 2⃣«وَ ذَلَّلْناها لَهُمْ فَـ ... مِنْها یأْكُلُونَ» و خداوند چارپایانی را برای انسان‌ها رام و مطیع گردانده است؛ و چون خدا چنین کرده است، انسانها می‌توانند به این سادگی از گوشت و شیر و سایر محصولات آنها بخورند. #خوردن یکی از مهمترین عناصر حیات بشری است که اگرچه ظاهرا امری #غریزی به نظر می‌رسد، اما شروع آن برای انسان از بهشت بود (بقره/35 و اعراف/19) و همین #سرمنشأ_بهشتی داشتن این عمل انسان، موجب تفاوت‌های عمیقی بین پدیده خوردن در انسان با سایر حیوانات گردید 🔖(توضیح مبسوطِ این مطلب، در آیه 35 همین سوره [جلسه 783، تدبر3 و پاورقی 10 http://yekaye.ir/ya-seen-36-35/ ] گذشت.) در نظر بگیرید که خداوند هیچ چارپای اهلی‌ای نیافریده بود و همه حیواناتی که خوردن گوشتشان حلال بود وحشی می‌بودند؛ آیا واقعا این نحوه تمدن انسانی که این اندازه به «خوردن» وی وابسته است، میسر می‌شد⁉️ 📝نکته تخصصی #انسان‌شناسی برداشتن زحمت شکار توسط خدا یا خود انسان❓ مساله دامداری و پرورش حیوانات بقدری در زندگی بشر مهم بوده که در ادوار تطور بشر، عبور از دوره شکار و ورود در دوره دامپروری و کشاورزی را مهمترین دوره‌های رشد زندگی بشر امروزی می‌دانند؛ و حقیقت هم این است که انسانی که در قرآن کریم موضوع بحث است، انسانی که در علوم انسانی غربی و بویژه در رشته آنتروپولوژی معرفی می‌شود که سابقه دو میلیون سال دارد و شروعش با «انسان شکارچی» (یا به تعبیر دیگر، انسان ماهر) است، نمی‌باشد؛ بلکه این انسان که محل بحث‌های قرآنی است همان است که در آنتروپولوژی آن را «انسان مدرن» می‌نامند و بعد از «نئوآندرتال» است و سابقه‌اش به بیش از 15 هزار سال نمی‌رسد و اتفاقا شروع زندگی‌اش مقارن با دامپروری و کشاورزی بوده است. در واقع، برخلاف آنچه که نگاه‌های داورینی درباره انسان مطرح می‌کند، این حیوان تکامل یافته‌تر از میمون نبود که در مقطعی از وضعیت شکار به وضعیت دامپروری و کشاورزی روی آورد؛ بلکه در این مقطع خداوند موجود خاصی را آفرید که علاوه بر سابقه خاکی داروینی، از روح خود نیز در او دمید و نظامات عالم را با او متناسب کرد؛ و حیوانات اهلی، برای این انسان رام شدند، نه برای آنچه پیش از این انسان و از نسل میمون‌ها در جهان یافت می‌شد. @Yekaye

. 3⃣ «وَ ذَلَّلْناها لَهُمْ فَمِنْها رَكُوبُهُمْ وَ مِنْها یأْكُلُونَ» 🌐تقویت نگاه #توحیدی اگر برخی حیوانات در مقابل انسان رام و مطیع‌اند، این در اصل ناشی از قدرت و اراده خداست نه توانایی خود انسان. @Yekaye

. 4⃣ «وَ ذَلَّلْناها لَهُمْ فَمِنْها رَكُوبُهُمْ» اگر همه حيوانات وحشى بودند، بسيارى از سفرها انجام نمىگرفت. 📚 (تفسير نور، ج7، ص559) @Yekaye

. 5⃣ ذَلَّلْناها لَهُمْ ... وَ مِنْها يَأْكُلُونَ اگر گاو و گوسفند وحشى بودند، دنياى لبنيات با همه منافعى كه دارد به روى انسان بسته مىشد. 📚(تفسير نور، ج7، ص559) @Yekaye

. 6⃣ «وَ مِنْها يَأْكُلُونَ» خام خوارى مورد مدح اسلام نيست و در مورد مصرف گوشت سفارش شده است. 📚(تفسير نور، ج7، ص559) @Yekaye