🔰 اسراف
🖌 روزى خدمتكاران امام رضا عليه السلام ميوهاى خوردند، ولى تمامى آن را مصرف نكردند و باقيماندهاش را دور انداختند. امام عليه السلام كه آن را ديد، فرمود: سبحان الله! اگر شما از اين ميوه بى نياز شدهايد، مردمانى هستند كه بدان نيازمندند، به آنها كه نياز دارند بخورانيد. (1)
🖌 اسحاق بن عمار مىگويد: از امام صادق عليه السلام سؤال كردم: آيا مؤمن مىتواند ده دست لباس داشته باشد؟ فرمود: آرى ... پرسيدم: اين اسراف نيست؟ حضرت فرمود: اسراف آن است كه لباسى را كه براى مهمانى و حفظ آبروست در خانه و وقت كار بپوشى. (2)
📌 نكتهها:
♦️1. اسراف يكى از #گناهان #كبيره و حرام است. (3)
♦️2. اسراف گاهى در اموال شخصى است و گاهى در اموال غير شخصى. شخصى كه در اموال خود اسراف مىكند، حرمت تكليفى دارد اما ضمان ندارد، اما اگر اسراف مال ديگران باشد، چون اتلاف صدق مىكند، #ضامن است.
👈 البته استفاده از مال ديگران بدون اجازه هميشه ضمان دارد حتى اگر به مرحله اسراف هم نرسد.
♦️3. چند چيز اسراف #نيست مانند: اسراف در كار #خير، لباسهاى مورد #نياز، #عطر زدن، آنچه براى بدن #مفيد است و غذاى مورد نياز بدن هر قدر كه باشد.
♦️4. خوردن بيجا و زيادهروى در آن اسراف محسوب مىشود و مكروه است. (4)
#اسراف
________
📚 پی نوشت:
1- كافى، ج 6؛ ص 297.
2- مكارم الاخلاق، ص 98
3- تحريرالوسيله، ج 1، ص 275؛ فرهنگ فقه، ج 1، ص 479
4- توضيح المسائل مراجع، ج 2، ص 539، م 2637.
---------------
زمزم احکام
https://eitaa.com/zamzame_ahkam
🔰 احتكار
🔸معتب كه عهده دار خدمات منزل امام صادق عليه السلام بود، مىگويد: بر اثر كميابى مواد غذايى در بازار مدينه قيمت اجناس بالا رفت. امام عليه السلام به من فرمود: در منزل چه مقدار خواربار داريم؟ گفتم: به قدر مصارف چندين ماه.
فرمود: همه آنها را در بازار براى فروش عرضه كن. معتب از سخن امام به شگفت آمد، عرض كرد: اين چه دستورى است كه مىفرماييد؟ حضرت سخن خود را دوباره تكرار كرد و با تأكيد فرمود: تمام خواربار موجود منزل را ببر و در بازار به فروش برسان.
🔸 معتب گفت: پس از آن كه امر حضرت را اجرا نمودم و خواربار موجود منزل را فروختم به من فرمود: اينك وظيفه دارى احتياجات غذايى منزل مرا، مانند مردم، روز به روز خريدارى كنى. (1)
📌 دو نكته درباره احتكار
🔹1. انباركردن اجناس مورد نياز مردم به ويژه غذا و دارو، به طمع گران شدن و به نيت ثروتاندوزى، ستم بر بندگان خدا به ويژه قشر كم درآمد جامعه بوده و حرام است.
👈 پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: مَنجَمع طعاماً يَتربّص به الغلاء أربعين يوماً فقد بَرِئَ منالله وبَرِئالله مِنه (2)
كسى كه خوراك مردم را به مدت چهل روز و به طمع گران شدن احتكار كند از خداوند بيزار و خداوند نيز از او بيزار است.
🔹2. احتكار عبارت است از حبس كردن طعام به منظور گرانى قيمت، در حال #نياز مسلمانان.
🔹 3. احتكار حرام است مخصوصاً اگر به قصد #اضرار به مسلمانان باشد يا موجب اخلال در نظام زندگى اجتماعى آنان شود. (3)
🔹4. ذخيره كردن مواد غذايى براى مصرف #شخصى، احتكار نيست.
#احتکار
---------------
📚 پی نوشت:
1. اخلاق فلسفى، ج 2، ص 354.
2. بحارالانوار، ج 62، ص 292.
3. فرهنگ فقه، ج 1، ص 294.
---------------
زمزم احکام
https://eitaa.com/zamzame_ahkam
🔰 اسراف در غذا خوردن
🖌 اسراف در لغت به معناى تجاوز از حد و ميانهروى است.
👈 قرآن مىفرمايد: ... كُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ (1)
بخوريد و بياشاميد ولى زيادهروى نكنيد كه خداوند اسراف كاران را دوست ندارد.
📌 غذاى مورد #نياز بدن هر قدر كه باشد اسراف محسوب نمىشود.
💡امام صادق عليه السلام فرمود: ليس فيما اصلح البدن اسراف (2)
آنچه بدن بدان نياز دارد (تا بتواند وظايف خويش را به خوبى انجام دهد) اسراف نيست.
🖌مسأله: خوردن بيجا، پرخورى و زيادهروى مكروه است. (3)
👈 برخى تصور مىكنند كه فقط دور ريختن اسراف است در حالى كه زيادهروى در مصرف، هم اسراف محسوب مىشود و هم آسيب به خود.
👈 بايد به گونهاى غذا طبخ و توزيع شود كه غذا دور ريخته نشود و از طرفى هم شايسته است با توجه به اينكه ميل و اشتهاى افراد متفاوت است، آنها كه ميل كمترى به غذا دارند به اطلاع ميزبان برسانند تا از زياد آمدن و اسراف در غذا جلوگيرى شود.
#اسراف
------------------
📚 پینوشت:
1. اعراف/ 31
2. سفينة البحار، ج 1، ص 616
3. توضيح المسائل مراجع، ج 2، ص 607
---------------
زمزم احکام
https://eitaa.com/zamzame_ahkam
🔰 غذا دادن به ديگران از نظر احكام شرعى
اقسامى دارد که در اينجا به چند قسم آن اشاره مىشود: 🔻
♦️1. اطعام واجب
🔹الف) اطعام فقرا در #نذر و #كفارات
مانند كفاره خوردن عمدى روزه كه يكى از موارد آن اطعام 60 فقير است براى هر روز و كفاره شكستن قسم كه بايد ده فقير را اطعام كند و يا در كفاره نذر يكى از موارد آن اطعام 60 فقير است. (1)
🔹ب) اطعام همسر و فرزندان
اطعام همسر و فرزندان به اندازه برطرف شدن نياز او بر شوهر واجب است. مقدار و كيفيت آن بستگى به شئون خانوادگى و موقعيت اجتماعى زن دارد. (2)
🔹ج) اطعام اسير (3)
واجب است اطعام اسير و سيراب كردن او در صورت #نياز.
👈 امام على عليه السلام فرمود: اطعامُ الاسير و الاحسان اليه حق واجب (4)
اطعام اسير و نيكى به او حقى است واجب.
👈 امام صادق عليه السلام فرمود:
اطعامُ الاسير حقٌّ عَلى مَن أَسرَه (5)
اطعام اسير حقى است بر گردن كسى كه او را اسير نموده.
🔹د) اطعام #مضطر
👈 مسأله: بر هر مسلمانى واجب است مسلمان ديگرى را كه نزديك است از گرسنگى يا تشنگى بميرد نان و آب داده و او را از مرگ نجات دهد. (6)
#غذا_دادن_به_دیگران
------------------
📚 پینوشت:
1. فرهنگ فقه، ج 1، ص 581
2. جواهر، ج 31، ص 331
3. جواهر، ج 21 ص 130
4. وسائل الشيعه، ج 15، ص 182
5. همان مدرك
6. توضيح المسائل مراجع، م 2635؛ جواهر، ج 36، ص 432
------------------
زمزم احکام
https://eitaa.com/zamzame_ahkam