🔰 اسراف
🖌 روزى خدمتكاران امام رضا عليه السلام ميوهاى خوردند، ولى تمامى آن را مصرف نكردند و باقيماندهاش را دور انداختند. امام عليه السلام كه آن را ديد، فرمود: سبحان الله! اگر شما از اين ميوه بى نياز شدهايد، مردمانى هستند كه بدان نيازمندند، به آنها كه نياز دارند بخورانيد. (1)
🖌 اسحاق بن عمار مىگويد: از امام صادق عليه السلام سؤال كردم: آيا مؤمن مىتواند ده دست لباس داشته باشد؟ فرمود: آرى ... پرسيدم: اين اسراف نيست؟ حضرت فرمود: اسراف آن است كه لباسى را كه براى مهمانى و حفظ آبروست در خانه و وقت كار بپوشى. (2)
📌 نكتهها:
♦️1. اسراف يكى از #گناهان #كبيره و حرام است. (3)
♦️2. اسراف گاهى در اموال شخصى است و گاهى در اموال غير شخصى. شخصى كه در اموال خود اسراف مىكند، حرمت تكليفى دارد اما ضمان ندارد، اما اگر اسراف مال ديگران باشد، چون اتلاف صدق مىكند، #ضامن است.
👈 البته استفاده از مال ديگران بدون اجازه هميشه ضمان دارد حتى اگر به مرحله اسراف هم نرسد.
♦️3. چند چيز اسراف #نيست مانند: اسراف در كار #خير، لباسهاى مورد #نياز، #عطر زدن، آنچه براى بدن #مفيد است و غذاى مورد نياز بدن هر قدر كه باشد.
♦️4. خوردن بيجا و زيادهروى در آن اسراف محسوب مىشود و مكروه است. (4)
#اسراف
________
📚 پی نوشت:
1- كافى، ج 6؛ ص 297.
2- مكارم الاخلاق، ص 98
3- تحريرالوسيله، ج 1، ص 275؛ فرهنگ فقه، ج 1، ص 479
4- توضيح المسائل مراجع، ج 2، ص 539، م 2637.
---------------
زمزم احکام
https://eitaa.com/zamzame_ahkam
🔰 اعتراف به گناه
🔸1. برخى از مردم فكر مىكنند نشانه صداقت اين است كه انسان كارهاى خلاف شرع خود را آشكار و در برابر ديگران بازگو كند، در حالى كه اعتراف و اقرار به گناه در برابر #ديگران جايز #نيست مگر در شرايط خاصى چون اقرار در برابر قاضى. (1)
🔸 2. اعتراف به گناه در برابر #خداوند مطلوب و زمينه ساز #توبه است و در دعاهايى همچون عرفه و كميل آمده است.
اما اعتراف به گناه در برابر ديگران، نوعى تمرّد محسوب مىشود. مگر اينكه با انگيزه عقلايى صورت گيرد مانند اعتراف در برابر پزشك براى درمان.
❓پرسش: آيا آشكار كردن گناه در جايى كه غرض عقلايى وجود دارد مانند آشكارنمودن گناه نزد پزشك جايز است؟
✅ پاسخ:
در آنجا كه ضرورتى داشته باشد و بدون آن ضرورت برطرف نشود اشكالى ندارد. (2)
#اعتراف_گناه
---------------
📚 پی نوشت:
1- استفتائات جديد تبريزى، ج 2، س 2005.
2- استفتائات جديد مكارم، ج 3، ص 622، س 1785.
---------------
زمزم احکام
https://eitaa.com/zamzame_ahkam
🔰 اجبار گناه
🖌 لازم است انسان از مطلق گناهان خوددارى كند.
اگر به #ناچار امر داير بين دو گناه بزرگ و كوچك شود، لازم است گناه #كوچك را انتخاب كند. (1)
❓پرسش: اگر شخص را به انجام گناه مجبور كنند، آيا حد و كفاره بر او واجب مىشود؟
✅ پاسخ: هرگاه آنچه به آن تهديد شده، قابل تحمل نباشد حد و كفاره ندارد. (2)
❓پرسش: اگر مسلمانى را مجبور كنند كه يكى از دو گناه را مرتكب گردد وگرنه او را مىكشند، تكليف او چيست؟
✅ پاسخ: لازم است گناه كوچك را انتخاب كند، مگر اين كه او را مجبور به #قتل انسان بى گناهى كنند كه در اين صورت ارتكاب جايز #نيست. (3)
#اجبار_گناه
---------------
📚 پی نوشت:
1. جامع المسائل فاضل، ج 1، ص 633.
2. استفتائات سبحانى، ج 2، ص 252، س 778.
3. جامع المسائل فاضل، ج 2، ص 633، س 2216.
---------------
زمزم احکام
https://eitaa.com/zamzame_ahkam
🔰 موارد #استثناء دروغ
🔸1. اگر امر بسيار #مهمى در پيش باشد مانند نجات جان مسلمان، گفتن دروغى كه از آن جلوگيرى كند اشكال ندارد. (1)
🔸 2. جايى كه هدف از دروغ گفتن #اصلاح بين مردم باشد، جايز است. بنابراين دروغ گفتن براى آشتى دادن بين دو يا چند نفر جايز است. (2)
🔸3. اگر انسان در حال #ناچارى مىتواند دروغ نگويد، نبايد دروغ بگويد بلكه بايد توريه كند يعنى چيز ديگرى غير ازآنچه شنونده متوجه مىشود قصد كند. (3)
🔸4. دروغ #مصلحتى كه گاه براى حفظ منافع گفته مىشود، مانند اين كه كسى نمىخواهد وسيله خود را به ديگرى بدهد، مىگويد ندارم، اين دروغ جزء موارد استثناء #نيست.
❓پرسش: آيا مىشود بنا بر مصلحت دروغ گفت؟
✅ پاسخ: دروغ از گناهان كبيره است و مصلحت انديشى موجب رفع حرمت نمىشود. (4)
#دروغ
---------------
📚 پی نوشت:
1. استفتائات امام خمينى( ره)، ج 2، ص 618، س 9.
2. فرهنگ فقه، ج 3، ص 603.
3. همان.
4. استفتائات امام خمينى، ج 2، ص 617.
---------------
زمزم احکام
https://eitaa.com/zamzame_ahkam
🔰 پنج نكته درباره تهمت
🔸1. يكى از گناهان #كبيره #تهمت است.
👈 تهمت آن است كه درباره برادر مسلمان، چيزى گفته شود كه در او وجود #ندارد. (1)
🖌 امام على (عليه السلام) مىفرمايد: المُؤمِنُ لا يَغُشُّ اخاه و لا يَخُونُهُ و لايَخذُلُهُ وَ لا يَتَّهِمُهُ (2)
مؤمن برادر مؤمنش را گول نمىزند، به او خيانت نمىكند، او را خوار نمىسازد و به او تهمت نمىزند.
🔸2. تهمت زدن به هركسى حرام است و نسبت به مرده و هركسى كه نمىتواند از خود دفاع كند، گناهش بيشتر است. (3)
🔸3. #شنيدن تهمت، مانند تهمت زدن، حرام و از گناهان كبيره است و بايد از كسىكه تهمت به او مىزنند دفاع كند و اگر قدرت ندارد يا فايده ندارد، بايد ترتيب اثر ندهد. (4)
🔸4. اگر كسى تهمت به كسى زده باشد و او مطلع شده باشد بايد او را راضى كند تا توبه او قبول شود و اگر مطلع نشده باشد، در توبه رضايت او شرط #نيست؛ ولى علاوه بر لزوم #دعا و #استغفار براى او بايد اگر قدرت دارد #رفع آن تهمت بنمايد و اگر قدرت بر اين كار ندارد بايد به واسطه تعريف او و امثال آن به اندازه ممكن جبران آن خسارت را بنمايد. (5)
🔸5. #سكوت در مقابل تهمت، جرم و گناه است. (6)
#تهمت
---------------
📚 پی نوشت:
1. فرهنگ فقه، ج 2، ص 152؛ توضيح المسائل آيةالله مظاهرى، ص 462، م 88.
2. بحارالانوار، ج 72، ص 194.
3. استفتائات جديد، مكارم، ج 1، ص 523، س 1719.
4. توضيح المسائل آية الله مظاهرى، م 94.
5. توضيح المسائل آيت الله مظاهرى، م 90.
6. صحيفه امام، ج 20، ص 443.
---------------
زمزم احکام
https://eitaa.com/zamzame_ahkam
🔰 نمازهاى جهرى
♦️1. در مواردىكه بايد حمد و سوره نماز بلند خوانده شود، #عمداً تمام يا بخشى از آن را آهسته بخواند، يا در جايى كه بايد آهسته خوانده شود، عمداً بلند بخواند، نمازش #باطل است
ولى اگر از روى #فراموشى يا #ندانستن مسأله باشد، نماز خوانده شده #صحيح است. (1)
♦️2. اگر نمازگزار در بين خواندن حمد و سوره بفهمد اشتباه كرده است (مثلًا مىبايست بلند بخواند ولى آهسته خوانده است) لازم #نيست مقدارى را كه خوانده، دوباره بخواند. (2)
#نمازهای_جهری
--------------
📚 منبع:
1. توضيح المسائل مراجع، ج 1، م 995.
2. همان.
---------------
زمزم احکام
https://eitaa.com/zamzame_ahkam
🔰 شكار با سگ شكارى (۲)
🔸چهارم- وقت #فرستادن سگ، نام خدا را ببرد و اگر عمداً نام خدا را نبرد، آن شكار حرام است، 👈 ولى اگر از روى #فراموشى باشد اشكال ندارد.
و اگر وقت فرستادن سگ نام خدا را عمداً نبرد و پيش از آن كه سگ به شكار برسد نام خدا را ببرد بنا بر احتياط واجب بايد از آن شكار اجتناب نمايد.
🔸پنجم- شكار به واسطه زخمى كه از دندان سگ پيدا كرده بميرد پس اگر سگ، شكار را #خفه كند، يا شكار از دويدن يا ترس بميرد حلال نيست.
🔸ششم- كسى كه سگ را فرستاده وقتى برسد كه حيوان مرده باشد، يا اگر زنده است به اندازه سر بريدن آن وقت نباشد 👈 و چنانچه وقتى برسد كه به اندازه سر بريدن وقت باشد (مثلًا حيوان چشم يا دم خود را حركت دهد، يا پاى خود را به زمين بزند) چنانچه سر حيوان را نبرد تا بميرد حلال #نيست.(1)
#شكار_با_سگ_شكارى
------------------
📚 پینوشت:
1. توضيح المسائل مراجع، م 2609؛ تحريرالوسيله، ج 3، ص 239، م 3
---------------
زمزم احکام
https://eitaa.com/zamzame_ahkam
🔰 اجزاى فراموش شده در نماز
🖌 اجزاى فراموش شده در نماز سه گونه اند:
🔹1. اجزايى كه اگر فراموش شود نماز #باطل است مانند فراموش كردن اركان نماز.
🔹2. اجزايى كه اگر فراموش شود بايد بعد از نماز #جبران شود مانند سجده و تشهد فراموش شده.
🔹3. اجزايى كه نياز به جبران #نيست مانند بقيه واجبات نماز مثل حمد، سوره و تسبيحات.
#اجزای_فراموش_شده_نماز
------------------
زمزم احکام
https://eitaa.com/zamzame_ahkam
🔰فراموشى كه #جبران نياز ندارد
🔸1. اگر چيزى را كه ركن #نيست فراموش كند و ركن بعد از آن را بجا آورد، مثلا حمد را فراموش كند و مشغول ركوع شود، نمازش صحيح است. (1)
🔸2. اگر چيزى را كه ركن نيست فراموش كند و چيزى را كه بعد از آن است و آن هم ركن نيست بجا آورد مثلا حمد را فراموش كند و سوره را بخواند چنانچه مشغول ركن بعد شده باشد مثلا در ركوع يادش بيايد كه حمد را نخوانده بايد بگذرد و نماز او صحيح است و اگر مشغول ركن بعد نشده باشد بايد آنچه را فراموش كرده بجاآورد و بعد از آن چيزى را كه اشتباها جلوتر خوانده دوباره بخواند. (2)
🔸3. اگر قرائت يا تكبيرات يا قنوتها را فراموش كند وبجا نياورد، نمازش صحيح است. (3)
#احکام_نماز
#فراموشی
------------------
📚 پینوشت:
1. توضيح المسائل مراجع، م 981 و 1111.
2. همان، م 1112.
3. همان، م 1530
------------------
زمزم احکام
https://eitaa.com/zamzame_ahkam
🔰 سه نكته درباره بدبينى
🖌 بدبينى يكى از گناهان كبيره است كه سرچشمه بسيارى از ناكامىها، نااميدىها و گناهان است. (۱)
🖌 قرآن كريم مىفرمايد: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ (۲)
اى كسانى كه ايمان آوردهايد! از بسيارى از گمانها بپرهيزيد، چرا كه بعضى از گمانها گناه است.
📌 سوءظن داراى چند قسم است و هر يك حكم خاص خود را دارد:
🔹۱. شخصى به مسلمانى سوءظن دارد و بر مبناى اين سوءظن ترتيب اثر مىدهد و آن را در رفتار و يا گفتار خود آشكار مىكند.
👈 اين قسم از سوءظن قطعاً #حرام است و مورد اتفاق فقها است.
🔸۲. نسبت به مسلمانى، گمان بدى به ذهن انسان خطور كند (بدون اختيار و ناخودآگاه) و خود شخص از اين حالت ناراحت بوده و ابداً اين گمان را در رفتار و گفتار خود نشان ندهد بلكه در صدد رفع آن برآيد.
👈 اين قسم از سوءظن قطعاً حرام #نيست چون چنين حالت و خطورى براى ذهن، غيراختيارى است و نهى كردن از امر غير اختيارى قبيح است. (۳)
🔹۳. انسان نسبت به مسلمانى گمان بدى ببرد و به اين امر عقيده داشته باشد. همچنين بدون يقين حكم به بدى او كند و از اين حالت ناراحت هم نباشد اما اين حالت را در رفتار و گفتار خود بروز ندهد و تنها قلباً از او متنفّر باشد.
👈 اين قسم از سوءظن مورد بحث است. برخى از علما مانند شهيد ثانى و مرحوم مجلسى (ره) اين قسم را حرام مىدانند. (۴)
#بدبینی
#گناهان_كبيره
-------------------
📚 پی نوشت:
۱. فرهنگ فقه، ج ۴، ص ۵۴۷.
۲. حجرات/ ۱۲.
۳. الميزان، ذيل آيه ۱۲، سوره حجرات.
۴. مرآة العقول، ج ۱۱، ص ۱۶.
------------------
زمزم احکام
https://eitaa.com/zamzame_ahkam