💠 «جبّ‌الخزي»، جایگاه #ریاکار! ❖مرحوم آیت‌الله حاج سید ‌احمد زنجانی در کتاب ارزشمند "#أربعینیات" می‌نویسد: 🔻 📝 حضرت رسول «صلی‌الله‌علیه و آله» فرمود: «به خدا پناه برید از #جب_الخزی؛ عرض شد: آن چیست یا رسول‌الله؟ فرمود: آن، وادی ای است در #دوزخ که مهیا شده برای ریاکاران». و فرمود: «ریا کار، در قیامت ندا می‌شود که: ای فاجر! ای حیله‌کار! ای ریاکار! عملت تباه شد، اجرت باطل باشد، برو اجرت را از هر که برای او عمل کردی بگیر» از این حدیث شریف درمی‌آید که نه اینکه تنها عملش تباه و اجرتش ضایع شده، بلکه در دوزخ هم جایگاهی برای او مهیا شده. این است که پیغمبر (ص) امر به استعاذه کرده، می‌فرماید «به خدا پناه برید از آن». و سرّش هم اینست که ترک نماز، فقط بازخواستِ ترک واجب را دارد و جز این، عقاب و عتاب دیگری ندارد و اما عملِ آوردن آن به قصد ریا، هم بازخواست ترک نماز را دارد (چون نمازش درست نیست) و هم بازخواست ریا را؛ و اما ترک نوافل اصلا بازخواست ندارد ولی بجا آوردنش به داعی ریا بازخواست دارد. پس چه واجب و چه مستحب، نیاوردنش بهتر از آوردنِ ریایی است. شعر نا گفتن، به از گفتن که باشد نادرست بچه نازادن، به از شش ماهه افکندن جنین ❖ــــــــــــــ❖ (قَالَ ص‏ اسْتَعِيذُوا بِاللَّهِ مِنْ جُبِ‏ الْخِزْيِ‏ قِيلَ وَ مَا هُوَ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ وَادٍ فِي جَهَنَّمَ أُعِدَّ لِلْمُرَائِينَ‏ وَ قَالَ ص‏ إِنَّ الْمُرَائِيَ يُنَادَى يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَا فَاجِرُ يَا غَادِرُ يَا مُرَائِي ضَلَّ عَمَلُكَ وَ بَطَلَ أَجْرُكَ اذْهَبْ فَخُذْ أَجْرَكَ مِمَّنْ كُنْتَ تَعْمَلُ لَه‏) 📚 منیة‌المرید (شهید ثانی)، ص۳18 اربعینیات(اربعین اول، حدیث 32)؛ ص89 @zanjani_net

🔸افشای اسرار مردم ❖ مرحوم آیت‌الله‌ حاج سید احمد زنجانی در کتاب #اربعینیات دربارۀ حفظ حرمت #مؤمن و خودداری از #افشای امور پنهانی و #اسرار مردم می‌نویسد: 📝... أبوبَرْزه گفت: «حضرت رسول با ما نماز خواند و بعد تند برگشت و دست خود را به در مسجد نهاد و بعد به آواز بلندش ندا کرد که ای جماعتی که ایمان با زبان آورده و به دلش ایمان خالص نرسیده! عورات مؤمنین را تتبّع نکنید؛ (یعنی اسراری را که پنهان دارند، جستجو از آن‌ها نکنید) چون هر کسی که عورات مؤمنین را تتبّع کند، خداوند نیز عورت [لغزش و زشتی رفتار] او را تتبّع می‌کند و هر کسی که خدا، عورتش را تتبّع کند، رسوایش می‌کند، ولو در توی خانه‌اش باشد.» محاسن/1/104 مراد از عورات در حدیث شریف، امور پنهانی و اسرار نهانی است که نمی‌خواهند مردم به آن‌ها اطّلاع یابند. خداوند هم ستّار العیوب و سِرّپوش است. رأفتش اقتضا کرده که به پیغمبر امر فرموده که نهی از جستجو کردنِ اسرار نماید. این است که شدیداً نهی فرمود. و در حدیث دیگر فرمود که «هر کس کار زشتی را بشنود و آن را افشاء و پراکنده کند، او مثل همان کسی است که آن کار زشت را مرتکب شده باشد.» الفقیه/4/15 ❖ــــــــــــــ❖ و در حدیث دیگر، از حضرت رسول روایت شده که فرمود: «در مدینه، طایفه‌ای بودند که دارای عیوب بودند. چون از عیوب مردم ساکت شدند، خداوند نیز مردم را از عیوب آنها ساکت گردانید تا اینکه مُردند، در حالتی که نزد مردم عیوب‌دار نبودند و - به عکس این- در مدینه طایفه‌ای بودند که دارای عیوب نبودند. چون از عیوب مردم سخن گفتند، خداوند عیوبی از آنها اظهار کرد که همیشه با آن معروف بودند، تا اینکه مُردند.» أمالی طوسی؛44 پس اگر کسی عیب تو را جستجو کرده، پیش مردم فاش کند، چه‌قدر تو از او بدت می‌آید و تنفّر از او می‌کنی! اکنون تو نیز اگر سرّ کسی را فاش و عیب او را آشکار کنی، از خودت هم بدت آید. پس، پیرامون این کار برنگرد تا خداوند نیز پرده از روی کار تو برندارد.» خداوند ما را از فضاحت و رسوایی دنیا و آخرت حفظ کند. 📚 أربعینیات، ص302 (اربعین چهارم، ح38) @zanjani_net

🔸مستور داشتن عمل ❖ مرحوم آیت‌الله‌العظمی حاج سید احمد زنجانی در کتاب #اربعینیات دربارۀ پنهان داشتن عمل و پرهیز از بازگویی آن برای دیگران، می‌نویسد: 🔻 📓عن المفید في کتاب الاختصاص، عَنِ الْعَالِمِ ع أَنَّهُ قَالَ: «الْمُسْتَتِرُ بِالْحَسَنَةِ لَهُ سَبْعُونَ ضِعْفاً وَ الْمُذِيعُ لَهُ وَاحِدٌ وَ الْمُسْتَتِرُ بِالسَّيِّئَةِ مَغْفُورٌ لَهَا وَ الْمُذِيعُ لَهَا مَخْذُولٌ».اختصاص/162 یعنی حضرت (مراد از عالم در اصطلاح محدّثین، حضرت رضا علیه‌السلام است) فرمود: «ستر کنندۀ حسنه، مر او را هفتاد مقابل است و فاش کنندۀ آن، مر او را یک است و ستر کنندۀ معصیت، مورد بخشایش؛ و فاش کنندۀ آن، مورد خذلان است.» از حدیث شریف درمی‌آید که هم اطاعت و هم معصیت، در هر دو، ستر و پنهان داشتن مطلوب است. امّا در اطاعت که مهر اخلاص بر سرش زده شده، فاش کردن و بر سر زبان آوردن آن، مهر اخلاص را از سر آن برمی‌دارد که رو به فساد و تباهی می‌گذارد و امّا در معصیت، فاش کردن آن موجب جرأت دیگران و ضعف ایمان می‌شود. اینست که مخفی داشتن عمل در طاعت، درجه ثواب آن را بالا می‌برد و در معصیت، درِ بخشایش را به روی صاحبش باز می‌کند؛ چون در نافرمانی که پردۀ حیا را پاره می‌کند، در ستر آن، پردۀ دیگری بر روی عملش می‌کشد. بدین وجه، استحقاق عفو و گذشت پیدا می‌کند. باری، منظور از مستور کردن عمل و دور داشتن آن از جریان زبان، حصار کشیدن است بر دور رکن اخلاص، که از شرّ ریا در امان باشد؛ ولی این، در غیر فرائض است و امّا در فرائض، مطلوب، آفتابی شدن عمل است؛ مثل نماز که در مسجد و با جماعت باشد و اذانش هم در بلندی به صدای بلند گفته شود و لکن ثواب مسجد و جماعت، آن هم بسته به اخلاص است که منظور امتثال امر الهی باشد و الّا آن هم مصیبت است که یا از اجر جماعت و مسجد، آب به دستش خواهند ریخت و یا اصل نماز را پیچیده به بغل خود داده، از نو نماز دیگر از او خواهند خواست و یا علاوه بر نماز دیگر، عقاب و عتاب هم خواهند کرد. خلاصه، از این مصیبت‌ها یکی دامنگیرش خواهد شد! 🔺اربعینیات؛ ص 83(اربعین اول،ح29) @zanjani_net

🔸 اصل اساسی در معاشرت با مردم ❖ مرحوم آیت‌الله‌العظمی حاج سید ‌احمد زنجانی در کتاب ارزشمند "أربعینیات"، می‌نویسد: بدیهی است که خداوند تبارک و تعالی به مقتضای حکمت بالغه خود، همان طوری که این پنج انگشت را در یک دست، متساوی خلق نکرده، بلکه بزرگ و کوچک و بلند و کوتاه آفریده؛ همان طور هم افراد نوع انسان را یک دست نیافریده، بلکه توانا و ناتوان، دانا و نادان آفریده؛ امّا اینها را چون پیچ و مهره‌های چرخ، به هم مربوط و محتاج قرار داده. حتّی شاه را به رعیّت، و بلکه احتیاج توانگران بر مستمندان بیشتر از احتیاج اینها است بر آنها. پس در راه انداختن چرخ زندگانی در عالم، همه محتاج همند؛ مانند پنج انگشت که در مشت گرفتن چیزی، همه محتاج همند که به کمک یکدیگر آن را از زمین بردارند. اکنون که همه به هم مربوط و محتاج همند، لازم است که رفتار هر یک با دیگران عادلانه باشد؛ یعنی همان طور باشد که خدا فرموده که راضی باشد برای مردم، آن چه را که برای خود راضی است و مکروه بدارد بر مردم، آن چه را که برای خود مکروه می‌دارد؛ یعنی روا بدارد بر آنها آن چه را که برای خود روا می‌دارد و ناروا بدارد بر آنها آن چه را که برای خود ناروا می‌داند. آن هم با این می‌شود که در معامله با مردم، خود را به جای آنها و آنها را به جای خود فرض نماید؛ مثلاً اگر ارباب است، خود را رعیّت فرض کند و اگر رعیّت است، ارباب؛ آن گاه خود را راضی کند بر آن چه دلخواه طرف است. #آداب_معاشرت #معاشرت #اربعینیات 🔺 اربعینیات، ص227 @zanjani_net

🔸حدّ خوش‌خلقی! ❖ مرحوم آیت‌الله‌العظمی حاج سید احمد زنجانی در کتاب ارزشمند #اربعینیات، می‌نویسد: 🔻 حضرت رسول (صلی الله علیه وآله) فرمود که «جبرئیل روح‌الأمین از نزد پروردگار عالم به من نازل شد و گفت ای محمد! بر تو باد خوش‌خلقی؛ چون که بد خلقی، خیر دنیا و آخرت را می‌برد. آگاه باشید که شبیه‌ترین شما بر من، خوش‌خلق‌ترین شما است.» در حدیث دیگر هم می‌فرماید که: «نزدیکترین بر من در مجلس در روز قیامت، خوش‌خلق‌ترین شما است.» پس حسن خلق، به موجب این حدیث شریف، موجب خیر دنیا و آخرت است امّا در دنیا معلوم است که مردم دوستش می‌دارند و در مجالس، از محبّت آنها برخوردار می‌شود؛ لهذا هم همنشینان وی از او محظوظ می‌شوند و هم او از آن‌ها -به عکس بدخلق که در محافل، سرخوش نامیده راهش نمی‌دهند- و امّا در آخرت هم که از نعمت جوار حضرت، برخوردار می‌شود. و لکن با حفظ وظیفۀ دینیّه، یعنی برخلاف وظیفه دینیّه با ساز رفقای بد نرقصد؛ مثلاً آنها به قمار و شراب و سایر انواع فجور دعوتش کنند او خودداری کرده و دعوت آن‌ها را قبول نکند. دست رد به سینه آنها زدن در این حال، بدخلقی نیست بلکه بدخلقی را آن‌ها میکنند که او را برخلاف وظیفه‌اش وادار می‌کنند. حتّی پدر و مادر انسان که واجب‌الاطاعه هستند، پای حرام که در میان آمد اطاعت آنها واجب نیست چون در حدیث هست که «به هیچ مخلوقی در معصیت خالق اطاعت نیست» . پس قماربازی و شرابخواری که معصیت خالق است، در آن‌ها به هیچ کس اطاعت جایز نیست ولو اینکه پدر و مادر باشد. خلاصه، حدّ خوش‌خلقی تا آنجا است که امر به معصیت خداوند عالم نکشد و الّا دوصد لعنت بر آن خوش‌خلقی‌ای که انسان را به آتش خشم الهی می‌راند. امّا بعد از تأمین وظیفۀ دینیّه، خوش‌خلقی بهترین صفت است که هم در دنیا و هم در آخرت خوش می‌گذرد. پس رفیقی که با تو به خوش‌خویی و خوش‌رفتاری رفتار می‌کند، تو چه قدر از او راضی و خوشحال می‌شوی؟ اکنون تو نیز با روی باز و خلق نیکو و چهره گشاده، با او برخورد کن تا او هم از اخلاق پسندیده تو برخوردار شده، از تو راضی و خشنود گردد که موجب رضای خدا است. 🔺اربعینیات؛ ص 229(اربعین چهارم، ح1) (عيون أخبار الرضا علیه‌السلام، ج‏2، ص38 و 50) @zanjani_net

🔸نهایت جوانمردی با این سه خصلت! ❖ مرحوم آیت‌الله‌العظمی حاج سید احمد زنجانی در کتاب ارزشمند #أربعینیات، می‌نویسد: 🔻 حضرت رسول (صلی‌الله علیه وآله) فرمود: «هر که با مردم معامله کند و به آنها ظلم نکند و به آنها خبر گوید و دروغ به آنها نگوید و به آنها وعده بدهد و خلف به آن‌ها نکند، پس او مروّتش کامل و عدالتش ظاهر و أخوّتش واجب و غیبتش حرام است.» این سه موضوع که حضرت بیان فرمود، یکی، راجع به حال است و دیگری به گذشته و سیّمی به آینده. مطالب دنیا نیز از این سه زمان بیرون نیست؛ یا معامله است که در زمان حال با مردم می‌کند؛ یا خبر است که از زمان گذشته حکایت می‌کند و یا وعده است که در زمان آینده انجاز می‌کند. اگر در هر سه این موضوع، کوزه‌اش از آب، سالم بیرون آمد که در معامله، مردم را مغبون نکرد و در خبر، صادق اللّسان و در وعده، صحیح القول گردید، مردم اطمینان به او می‌رسانند و می‌دانند که او دارای مروّت کامل و صاحب عدالت ِظاهر است؛ پس دست برادری به او می‌دهند و از او بدگویی و غیبت نمی‌کنند. شرع هم به برادری این گونه اشخاص، ترغیب و از غیبت آنها تحذیر می‌کند. پس اگر کسی دارای این سه وصف باشد، تو چقدر از او خوشت می‌آید و از معامله وی رضامند هستی و به وعده‌هایش خاطر جمعی داری؟! پس برای خود نیز این اوصاف را جمع کن تا از خودت هم راضی شوی و مردم هم از معامله‌ات خشنود گردند. خدا و پیغمبر (صلی‌الله علیه وآله) و رهبران دینی هم همه از تو خشنود گردند. خدایا! ما را در راه راست نگه‌دار و ما را بد معامله و بدزبان و بدقول قرار مده! خود، زبان ما را، چه در معامله و چه در خبر و چه در وعده، از آن‌چه خلاف رضای تو است حفظ کن! [«مَنْ عَامَلَ‏ النَّاسَ‏ فَلَمْ‏ يَظْلِمْهُمْ‏ وَ حَدَّثَهُمْ فَلَمْ يَكْذِبْهُمْ وَ وَعَدَهُمْ فَلَمْ يُخْلِفْهُمْ، فَهُوَ مِمَّنْ كَمُلَتْ مُرُوَّتُهُ وَ ظَهَرَتْ عَدَالَتُهُ وَ وَجَبَتْ أُخُوَّتُهُ وَ حَرُمَتْ غِيبَتُهُ»] 🔺اربعینیات؛ ص 295(اربعین چهارم، ح34) (عيون أخبار الرضا علیه‌السلام، ج‏2، ص30 و 34) @zanjani_net

🔸عرفه و زیارت امام حسین علیه‌السلام ❖ مرحوم آیت‌الله‌العظمی حاج سید احمد زنجانی در کتاب ارزشمند #أربعینیات، می‌نویسد: 🔻 یزید بن عبدالمَلِک [می‌گوید:] من در حضور حضرت أبی ‌عبدالله [الصادق] علیه‌السلام بودم که قومی الاغ‌سوار بر او مرور کرد. حضرت فرمود: «این‌ها کجا می‌روند؟» عرض کردم: «قبور شهدا (شهدای اُحد)» فرمود: «چه چیز مانعشان شده از زیارت قبر شهید غریب (حضرت سیّد الشهداء)؟» پس مردی از اهل عراق به حضرت عرض کرد: «زیارتش واجب است؟» فرمود: «بهتر از حجّ و عمره، و حجّ و عمره» تا بیست بار شمرد، و بعد فرمود: «مقبول و متقبّل شده.» گفت: به خدا قَسَم، من بلند نشده بودم تا اینکه مردی حضورش مشرّف شد و عَرض کرد: «من نوزده حج به جا آورده‌ام. پس بر من دعا کُن که خداوند به من تمامیِ بیست را روزی کُند.» پس فرمود: «آیا قبر حسین علیه‌السلام را زیارت کرده‌ای؟» عرض کرد: «نه.» فرمود: «زیارت او بهتر از بیست حج است.» اَخبار در فضیلت زیارت قبر آن حضرت علیه‌السلام زیاد است. ثواب آن در اَخبار، معادل ثواب حجّ و عمره است؛ و بیست حج و عمره، و بیست‌و‌دو عمره، و هشتاد حجّ، و صد حج، و هزار حج و عمره، به اختلافِ اَخبار هست. و شاید اختلافِ اَخبار، از جهت اختلاف مراتب زائرین باشد. و در ایّامِ زیارت مخصوصه، ثوابش بیشتر است؛ مثلاً در روز عید، صد حجّ و صد جهاد، و در روز عرفه، هزار حج و هزار عمره و هزار جهاد. خلاصه، ثوابش محدود به حدّ خاصّی نیست؛ اقلّش غفران ذنوب است، به شرطی که به درجۀ قبول برسد. اللّهمّ ارزقنا زیارتهم في الدنیا، و شفاعتهم یوم القیامة، بمحمّد و آله. 🔺ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 94 أربعینیات،ص۱۳۹ (اربعین دوم؛ح۲۲) @zanjani_net

🔸پاداش پایداری و ممارست بر کارهای خوب ❖ مرحوم آیت‌الله‌العظمی حاج سید ‌احمد زنجانی در کتاب ارزشمند "#أربعینیات"، می‌نویسد: حضرت صادق علیه‌السلام فرمود: «هیچ مؤمنی نیست که برای خود، سنّت حسنه و یا چیزی از خیر، رسم کرده باشد و بعد بین او و بین آن مانعی شده، او را از آن بازداشته باشد، مگر این‌که خداوند می‌نویسد برای او، آن‌چه را که او بر خود رسماً اجرا می‌نمود در روزهای دنیا.» مثلاً رسمش این بوده که هر شب، نماز شب می‌خوانده و یا هر روز یک جزء قرآن تلاوت می‌نموده و یا در اوقات نماز، اذان اعلامی می‌گفته و یا در مسجد به جماعت حاضر می‌شده و یا هر روز در اوّل روز و شب صدقه می‌داده و یا در مشاهد و غیر مشاهد، به زیارت نزدیک و دور مشرّف می‌شده و یا در عصر هر پنجشنبه به زیارت اهل قبور و یا شب هر جمعه به دعای کمیل و یا در روز آن به غسل جمعه و یا در آخر روزش به دعای سمات مواظبت داشته و یا این‌که در هر ماه، سه روز روزه می‌گرفته و یا ایّام رجب و شعبان را روزه‌دار بوده و یا در هر شب از ماه مبارک، دعای افتتاح و یا ابوحمزه ثمالی را می‌خوانده و یا در هر شب، پیش از خواب، آیة الکرسی و یا سوره تکاثر و کافرون می‌خوانده و یا در هر هفته، صله رحم و یا اطعام فقرا می‌نموده و یا در هر ماه، به عمره مفرده و یا به زیارت یکی از ائمّه علیهم‌السلام مشرّف می‌شده و یا در هر سال، حجّ بیت‌الله و یا قربانی عید اضحی می‌نموده. خلاصه در هر روز یا شب یا هفته یا ماه یا سال، رسم خاصّی از عبادت و احسان داشته باشد الّا این‌که مانعی پیش آمد کرده، به مرسوم همیشگی‌اش نرسیده باشد، خداوند برای او همان عمل خیر را که رسم و عادتش بر آن جاری بوده، می‌نویسد هرچند این‌که آن مانع در تمامی ایّام دنیا، او را از آن باز داشته باشد. این هم یکی از الطاف غیر متناهی الهی است که از تخمِ نكاشته، خرمن تحویلش می‌دهد. [عَنْ أَبِي عَبْدِ اللهِ علیه‌السلام قَالَ: «مَا مِنْ مُؤْمِنٍ سَنَّ عَلَى نَفْسِهِ‏ سُنَّةً حَسَنَةً أَوْ شَيْئاً مِنَ الْخَيْرِ، ثُمَّ حَالَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ ذَلِكَ حَائِلٌ إِلَّا كَتَبَ اللهُ لَهُ مَا أَجْرَى عَلَى نَفْسِهِ أَيَّامَ الدُّنْيَا.» المحاسن، ج‏1، ص28، ح 10] 📚اربعینیات، اربعین دوم،ص137، حدیث21 @zanjani_net