🔶بررسی اجمالی موسيقی چند سوره
⚜سورهی عادیات
🔸این سوره با قسم به موجوداتی دونده (نظير اسبان جنگلی و ...) آغاز می شود كه یورش میآورند، نفس نفس میزنند، با سُم خود جرقه میافروزند و غبار میانگيزند، ایقاعات خاص این سوره و تركيب تند حركات و كثرت حركات كشيده در آن، عيناً تصویرگر این صحنهی پرشورند.
🔸آهنگ این سوره با قسمهای آن و هر دوی اینها با جواب قسم و مطلب پایان سوره، همخوانی تام دارد.
🔸در آغاز سوره به اسبان یورش برنده و سركش قسم یاد شده و در جواب قسم، ناسپاسی و سركشی انسان و «شدید» بودن او در «حبّ خير» یعنی دوستی مال آمده است.
🔸همچنين شروع سوره، تصویری از برانگيخته شدن جرقهی سُم اسبها و گرد و غبار ناشی از یورش و شيهههای آنهاست و پایان سوره، تصاویر زیر و رو شدن قبرها و آشکار شدن پنهانیها، دو صحنهی چشمگير و خيره كننده و به عبارتی «مشهود». همان «یوم مشهود» ی كه در سورهی هود به آن اشاره شده: { وَذَٰلِكَ يَوْمٌ مَشْهُودٌ }
🔸و در سورهی بروج به آن سوگند یاد شده است: { وَشَاهِدٍ وَمَشْهُودٍ }
🔸انسان پيش از آنكه آن روز مشهود فرا برسد، بر آنچه مبتلا به آن است، گواه است:
{ وَإِنَّهُ عَلَىٰ ذَٰلِكَ لَشَهِيدٌ }
🔸سورهی عادیات در كنار سورهی زلزال قرار دارد و قرینهی آن است.
🔸ارتباط موضوع و مضمون این سوره با سورهی عادیات نيز بسيار گویاست.
📚 حمل قرآن (پژوهشی در روششناسی تعلیم و تحفیظ قرآن مجید)
🖋 دکتر ابوالفضل خوشمنش
📖 ص ۳۴۱ و ۳۴۲
🏫 انتشارات حوزه و دانشگاه
🆔 http://eitaa.com/zekra114
⚜ مرحله پایانی
داستان سلسله رسالت و امامت الهی با حضرت ابراهیم آغاز میشود و با حضرت رضا، هر چند به پایان نمیرسد، اما وارد مرحله پایانی خود میگردد.
❇️ حضرت ابراهیم و امام رضا، هر یک به سبب احراز ویژگیهایی، برخوردار از خصایصی شاخص از جهت مسئولیت اجتماعی جهانی و بینالمللی هستند.
❇️ این دو شخصیت جهانی، هرچند اولین و آخرین پیامبر یا امام نیستند، اما جایگاه مهمی را به خود اختصاص میدهند.
✅ بسیاری از امور مهم در امر هدایت و تشریع با حضرت ابراهیم آغاز میشوند و بسیاری از امور مهم از همین جنس با حضرت رضا پایان میپذیرند:
1. حضرت ابراهیم، که شخصیتی معتبر و محترم نزد شرایع و ادیان آسمانی است، اولین پیامبر برخوردار از آوازه و دعوت ماندگار جهانی است.
2. حضرت ابراهیم پیامبری است که از نظر جغرافیایی، وسیعترین سیر بینالمللی را سمت غرب و جنوب برای ادای رسالت و مأموریتی بزرگ به ثمر رساند. امام رضا نیز سیری بینالمللی و بزرگ را به سوی مشرق، همچنان برای ادای رسالت بزرگ الهی به ثمر رساند.
3. سلسله «امامت از سوی خدا برای مردم» با حضرت ابراهیم آغاز میشود و در میان انسانها، اوست که نخستین بار این نشان را میگیرد و بر حسب ظاهر و از حیث دسترسی ظاهری مردم به امام، با امام رضا خاتمه میپذیرد، بدین معنا که بعد از او، ائمه «صاحب عسکر» و در پی جور دستگاه خلافت، خانهنشین بلکه پادگاننشین میشوند و خانه ایشان در حصر و مراقبت دستگاه خلافت قرار میگیرد.
✅ بیگمان در دوره مورد اشاره اخیر نیز ائمه پس از امام رضا عهدهدار وظایف امامت و هدایت خود در میان امت هستند و از کوشش همآنان است که آیین اسلام بر جای میماند و مغلوب و مقلوب دست خلفای فاسد نمیگردد.
✅ شیوه این امامت و هدایت در خورد تحقیقی جداگانه است، اما وقوع چنین حالتی وجهی از حکمت الهی نیز میتوانسته باشد تا آحاد امت با موضوعی که در برهههای آتی از راه میرسید، یعنی حقیقت محرومیت و پدیده غیبت به تدریج آشنا شوند.
✅ شریعت پیامبر اکرم حاوی دروس کامل زندگی است. به همین جهت است که به تفصیل از ابراهیم و کوشش او میگوید.
❇️ رایت این شریعت به دست امامانی سپرده میشود که امام رضا در میان آنها شاخص است.
❇️ آیین اسلام به جهت خاتمیت خود، به دروس زندگی و اداره دین و دنیا بسیار پرداخته و این امر به سان سلسلهای روشن است که دو سر آن را با شباهتهای فراوان میان سیره ابراهیم و علیبن موسی الرضا میتوان دید.
❇️ انتباه و اندیشه جهانی در سیره ابراهیم و علیبن موسی الرضا مشهود و قابل تحلیل و مقایسه است.
✅ ابراهیم اولین شخصی است که در تاریخ انبیا و امم و تاریخ بشری، نشان «امامت» دریافت میکند. اگر حوزه حضور و مأموریت ابراهیم تا «غربیترین» نقاط میکشد، حوزه حضور امام رضا تا شرقیترین قسمت میآید.
✅ دعوت و احتجاج برای توحید، مأموریت مهم ابراهیم است؛ پس از گذر چندین هزار سال، همچنان رضا از آل محمد را میبینیم که با اندیشمندان و رؤسای شرایع و ادیان از توحید الهی میگوید.
🖋 دکتر ابوالفضل خوشمنش
📚 دوپیشوای ملل، حضرت ابراهیم و امام رضا علیهما السلام (سال ۱۳۹۱)
📖ص ۲۱۰-۲۱۱
🏢 مؤسسه فرهنگی و هنری امام رضا علیه السلام
🆔 http://eitaa.com/zekra114
قسمت اول .mp3
7.45M
⚜ گزیدهی نشست علمی《ضرورت بازنگری در شیوههای تعلیم و ترویج قرآن کریم》
🎙 جناب استاد لسانی فشارکی
رحمة الله و رضوانه علیه🔹قسمت اول 🏫 دانشگاه امام صادق
علیهالسّلام📆 خردادماه ۱۳۷۴ ◀️ ادامه دارد ... 🆔 http://eitaa.com/zekra114
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💠 وَالسَّمَاءِ وَالطَّارِقِ .....
آیات ابتدایی سوره مبارکه طارق
🎙استاد عبدالباسط محمد عبدالصمد
🆔 http://eitaa.com/zekra114
🔰درآميختگی قرآن با جسم انسان
✳️ عنوان پایانی را در باب آثار حمل قرآن، با این كلام امام صادق علیهالسلام آغاز می كنيم كه فرمودند:
«مَن قَرأَ القرآنَ و هو شابّ مؤمن إختلطَ القرآنَ بِلَحمِهِ و دَمه»
↩️ سخن فوق، ریشه ی انس مطلوب با قرآن را در سه عنصر قرائت، جوانی و ایمان دانسته است.
✴️ آميخته شدن قرآن با گوشت و خون، تعبيری گویا از حالتی است كه قاری و حامل قرآن پس از رسيدن به آن، جدایی از قرآن را مقاومت نخواهد توانست.
✳️ همان گونه كه جدا كردن قطعه ای گوشت از كالبد وی امکان پذیر نخواهد بود، مگر این كه درد فراق، جان وی را بسوزاند.
✴️ قرآن از «سلوك» خود در قلوب مجرمان خبر داده و از عدم تأثّر و ایمان آنان شکوه كرده، از «سلوك» و
نفوذ خویش در قلوب و جلود مؤمنان سخن گفته و آن را به شيواترین بيان ترسيم كرده است:
📖 اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتَابًا مُتَشَابِهًا مَثَانِيَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمْ وَقُلُوبُهُمْ إِلَىٰ ذِكْرِ اللَّهِ ۚ ذَٰلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهْدِي بِهِ مَنْ يَشَاءُ ۚ وَمَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ
✳️ قلب و پوست و گوشت جوانی برخوردار از صفای ایمان، هرگز كمتر از نواری شکل یافته از ماده های شيميایی نظير هيدروكربن ها و دی اكسيد كرُم در ضبط و نگهداری آثارصوتی نيست.
✴️ نوار كاست، صوت مرده را نگه می دارد و این یکی صوت زنده و زاینده و فزاینده را.
✳️ این قرآن، با نفوذ به درون قلب، تاریکی ها را از دل می زداید، تاریکی هایی كه گاه خودِ انسان نيز از وجود آنها غافل است.
✴️ حضرت امير علیه السلام فرمود:
«القرآن أفضل ُ الذكرِ، به تُشرحُ الصدورُ و تَستنيرُ السرائر».
✳️ این قرآن است كه بهترین ذكر است، بهترین یاد و سخن است.
✴️ سينه با آن گشوده و گشاده می شود و نهان آدمی بدان طلب نور می كند.
✳️ در اینجا، سخن از «تنوّر» نيست، سخن از «استناره ی سرائر» است، سخن از بر آمدن در طلب نور و گرفتن نور به خود است.
✴️ خداوند در قرآن، گاه، آگاهی خود را از آنچه در دل های انسان ها می گذرد، در قالب تهدید ذكر می كند.
✳️ تاریکی و روشنی سرائر، امری نيست كه به آسانی و طبق اراده ی انسان، در اندك زمانی و به هر طریقی صورت پذیرد.
✴️ روح و سرائر را تطهير و تزكيه كننده ای از جنس خود آن ها باید. این ذكرِ ميسر و نافذ الهی است كه در اعماق زوایا و خفایای روح نفوذ می كند؛ آن را می پاید؛ هنر تزكيه ی درون را به نحو احسن داراست.
📚 حمل قرآن (پژوهشی در روششناسی تعلیم و تحفیظ قرآن مجید)
🖋 دکتر ابوالفضل خوشمنش
📖 ص ۳۸۳_۳۸۶
🏫 انتشارات حوزه و دانشگاه
🆔 http://eitaa.com/zekra114
⚜ از جاهلیت مکه تا مدنیت مدینه
📋 چکیده
خداوند متعال ابراهیم خلیل(ع) را مأموریت برافراشتن دیوارهای کعبه و گشودن اولین خانۀ همگانی و بزرگترین منبر جهانی در نقطهای دور از هیاهوهای تمدنی مناطق بینالنهرین و شام و مصر داد.
🕋 آن «بیت خدا» و «خانۀ همگانی»، ذخیرهای برای آیندۀ دیانت و فرهنگ و معنویت بشر بود و بعدها هستۀ شهری شد که خود، «مادرِ شهرها» نام گرفت.
❎ پیامبر(ص) سیزده سال در این شهر که زمینی سخته و سوزان و مردمانی سرسخت و خشن داشت، دعوت و استقامت کرد اما آزارهای دشمنان و مخالفان، او را وادار به ترک مکه و درآمدن به مدینه کرد.
✅ او در مدینه توانست دعوت خویش را بگسترَد، میان مهاجر و انصار، پیمان برادری پدید آورَد و با قبایل جزیرةالعرب و سران کشورهای مهم جهان ایجاد ارتباط و مکاتبه کند و در نهایت، تصویری جامع و منشوری از مدنیت مبتنی بر اخلاق و عدالت و معنویت به دست دهد.
❇️ اجزای سیمای مدینه را در سورههای مختلف قرآن، بهخصوص سورههای مکی میتوان یافت و از بین سورهها، سورۀ حجرات تصویر رسایی از طرح مدینۀ نبوی به ما ارائه میدهد.
✅ حال اگر این سوره را کنار سورۀ فتح قرار دهیم، به مقایسهای دست خواهیم یافت که مبیّن انتقال از جاهلیت مکه به فضای مدنیّتِ مدینه و نشانگر عمق کوشش آخرین فرستادۀ الهی برای عائلۀ انسانی است.
🖋 دکتر ابوالفضل خوشمنش
📔 مجله پژوهشهای قرآن و حدیث، دوره ۴۸، شماره ۲، اسفندماه ۱۳۹۴، صفحه ۱۹۵-۲۲۱
🌐 لینک مشاهده و دریافت مقاله:
https://jqst.ut.ac.ir/article_58654.html
🆔 http://eitaa.com/zekra114
⚜تقدیم و تأخیر الفاظ و عبارات
تقدیم و تأخیر الفاظ و عبارات یکی از فنون بلاغت است که برای آن وجوه و فواید متعددی برشمردهاند.
✅ یحییبن حمزه یمنی در کتاب " الطراز"، شش وجه را برای وجوب و جواز تقدیم لفظ در قرآن و زبان عربی برشمرده و سیوطی نیز در" الإتقان" ده مورد از وجوه و عوامل تقدیم و تأخیر را در قرآن با ذکر امثله آورده است.
❇️ در اینجا نمونههایی از تقدیم و تأخیر الفاظ را در قرآن که موجب فزونی شیوایی کلام شده است، با آغاز از سوره فاتحه از نظر میگذرانیم:
💠 مَالِكِ یوْمِ الدِّینِ (4) إِیاكَ نَعْبُدُ وَ إِیاكَ نَسْتَعِینُ (5/ فاتحه).
❇️ در آیه پنجم، ضمیر مفعولی بر فعل مقدم شده است. اصل سخن «نعبُدُک و نستعینُک» بوده است، اما ضمیر متصل تبدیل به ضمیر منفصل شده و بر فعل نیز مقدم گشته است.
✅ این حالت، آهنگ سخن را موزون ساخته و البته تحصیل حکمت دیگری را نیز در سخن رقم زده است؛
✅ تقدیم ضمیر، انحصار معبود را در راز و نیاز و جستن یاری از او بیش از پیش تثبیت کرده و بر اهمیت آن تأکید، افزوده است.
نمونهای دیگر در سوره شرح:
💠 أَلَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ (1) وَ وَضَعْنَا عَنْكَ وِزْرَكَ (2) الَّذِی أَنْقَضَ ظَهْرَكَ (3) وَ رَفَعْنَا لَكَ ذِكْرَكَ (4/ شرح).
✅ روشن است که حق جار و مجرور تقدم بر فعل نیست و در آیه نخست، اصل سخن به صورت «أَلَمْ نشْرحْ صدْرَكَ لَك» بوده است، اما با آمدن آن به شکلی که هم اکنون در کلامالله مجید وجود دارد، موسیقی درونی و برونی کلام را موزون ساخته است. همین حالت در مورد آیههای دو و چهار این سوره هم صادق است.
❇️ در اکثر قریب به اتفاق مواضع قرآن کریم، تقدم «دنیا» بر «آخرت» به صورتهای مختلف و الفاظ گوناگون رعایت شده است، از آن جملهاند:
💠 فَمَا جَزَاءُ مَنْ یفْعَلُ ذَلِكَ مِنْكُمْ إِلا خِزْی فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ یوْمَ الْقِیامَةِ یرَدُّونَ إِلَى أَشَدِّ الْعَذَابِ وَ مَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ (85 / بقره)؛
💠 فِی الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ (220 / بقره)؛
💠 لَهُمُ الْبُشْرَى فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ فِی الآخِرَةِ (64 / یونس)؛
💠 وَ هُوَ اللَّهُ لا إِلَهَ إِلا هُوَ لَهُ الْحَمْدُ فِی الأولَى وَ الآخِرَةِ وَ لَهُ الْحُكْمُ وَ إِلَیهِ تُرْجَعُونَ (70 / قصص)؛
💠 أَوَلَمْ یرَوْا كَیفَ یبْدِئُ اللَّهُ الْخَلْقَ ثُمَّ یعِیدُهُ إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ یسِیرٌ (19) قُلْ سِیرُوا فِی الأرْضِ فَانْظُرُوا كَیفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ ینْشِئُ النَّشْأَةَ الآخِرَةَ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ (20) یعَذِّبُ مَنْ یشَاءُ وَ یرْحَمُ مَنْ یشَاءُ وَ إِلَیهِ تُقْلَبُونَ (21) ... وَ قَالَ إِنَّمَا اتَّخَذْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْثَانًا مَوَدَّةَ بَینِكُمْ
فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا ثُمَّ یوْمَ الْقِیامَةِ یكْفُرُ بَعْضُكُمْ بِبَعْضٍ وَ یلْعَنُ بَعْضُكُمْ بَعْضًا وَ مَأْوَاكُمُ النَّارُ وَ مَا لَكُمْ مِنْ نَاصِرِینَ (25/ عنکبوت)
✅ اما در مواردی این نسبت برعکس شده و آهنگ آیه یا عبارت با بافت آهنگین سوره همگام شده است:
💠 وَ الضُّحَى (1) وَ اللَّیلِ إِذَا سَجَى (2) مَا وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَ مَا قَلَى (3) وَ لَلآخِرَةُ خَیرٌ لَكَ مِنَ الأولَى (4) وَ لَسَوْفَ یعْطِیكَ رَبُّكَ فَتَرْضَى (5/ ضحی)؛
💠 أَمْ لِلإنْسَانِ مَا تَمَنَّى (24) فَلِلَّهِ الآخِرَةُ و َالأولَى (25) وَ كَمْ مِنْ مَلَكٍ فِی السَّمَاوَاتِ لا تُغْنِی شَفَاعَتُهُمْ شَیئًا إِلا مِنْ بَعْدِ أَنْ یأْذَنَ اللَّهُ لِمَنْ یشَاءُ وَ یرْضَى (26/ نجم).
🖋 دکتر ابوالفضل خوشمنش
📚 نظماهنگ قرآن، ائتلاف لفظ و معنا در کلام وحی (۱۳۹۹)
📖 ص 168-170
🏢 مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری متن
🆔 http://eitaa.com/zekra114
🟣 سوره های ناس و فلق
🟠 سوره ۱۱۴: ناس
✨بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ✨
قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ ﴿۱﴾ مَلِكِ النَّاسِ ﴿۲﴾ إِلَهِ النَّاسِ ﴿۳﴾ مِنْ شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ ﴿۴﴾ الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ ﴿۵) مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ ﴿۶﴾
🟣 سوره ناس، دربرگیرنده شش آیه است که نیمی از آیات آن از «ربّ، ملکِ، اله» سخن میگوید و نیم دیگر از شرّی که باید از آن بدو پناه برد؛ همو که سازنده انسان است و از وسوسههای دیوِ درونِ آدمی همواره مطلع است:
📖 وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ وَنَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ ۖ وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ (قاف: ۱۶)
🟠 از این رو میتوان نیمی از این سوره را از آنِ پروردگار متعال و نیم دیگرِ آن را از آنِ انسان شمرد.
🟣 نظیر این تقسیم را در اولین سوره قرآن کریم نیز میبینیم. و این خود یکی از مناسبتهای میانِ آغاز و انجام کتاب الله است.
🟠 میان دو سوره آغاز و پایان قرآن، تناسبهای دیگری نیز میتوان برشمرد؛ از آن جمله است وجود سخن از ربوبیت، سپس مالکیت و ملکیت و پس از آن، الوهیت در این دو سوره:
قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ = اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمینَ
مَلِكِ النَّاسِ = مَالِکِ یَوْمِ الدّینِ
إِلَهِ النَّاسِ = اِیّاکَ نَعْبُدُ وَ اِیّاکَ نَسْتَعِینُ
🖋 دکتر ابوالفضل خوشمنش
📔 تناسب سورهها: تنظیر و تدبّر در سورههای حزب مفصل
📖 ص ۴۷ و ۴۸
🏢 مرکز طبع و نشر قرآن کریم
🆔http://eitaa.com/zekra114
ضرورت بازنگری در شیوهشیوههای تعلیم قرآن ۲.mp3
7.96M
⚜ گزیدهی نشست علمی《ضرورت بازنگری در شیوههای تعلیم و ترویج قرآن کریم》
🎙 جناب استاد لسانی فشارکی
رحمة الله و رضوانه علیه
🔹قسمت دوم
🏫 دانشگاه امام صادق علیهالسّلام
📆 خردادماه ۱۳۷۴
◀️ ادامه دارد ...
🆔 http://eitaa.com/zekra114
⚜ فرقان و نور
یکی از تنظیرها در میان دو سوره است که یکی مکّی و دیگری مدنی خوانده شده است و میان تاریخ نزول آنها نیز سالها فاصله است، اما دست تدبیر حکیم، آنها را در جمع توقیفیِ قرآن در کنار یکدیگر قرار داده است:
❇️ سوره فرقان، هنگام وصف «عِبَادُ الرَّحْمَنِ»، طی جملهای کوتاه بیان میکند که ایشان اهل بزه منافی عفت نیستند: «وَلا يَزْنُونَ» (فرقان، 68)
❇️ سوره قرینه آن - یعنی سوره نور - تفصیلی بیمانند از احکام حاوی تدبیر و پیشگیری مربوط به این موضوع عظیم را پیش رو میگذارد:
💠 اين سورهای است که ما آن را فرو فرستاده و مقرر فرمودیم و در آن آياتی روشن فرو فرستادیم تا متذکّر شوید. (1)
💠 زن زناکار و مرد زناکار را صد تازیانه بزنید، و مبادا که در امر اجرای حدود الهی، دلسوزی بیجا مانع کار شما گردد اگر به خدا و روز قيامت ايمان داريد؛ و بايد جمعى از مؤمنان شاهد کیفر ایشان باشند.
💠 مرد زناكار جز با زن زناكار یا مشرك نكاح نكند و زن زناكار هم جز با مرد زانى یا مشرك نكاح نکند و اين كار بر مردان مؤمن حرام است.
💠 و آنان كه به زنان باعفت نسبت زنا دهند، سپس چهار شاهد عادل بر ادعاى خود نياورند، ایشان را هشتاد تازيانه بزنيد و ديگر شهادت ایشان را نپذيريد كه ایشان مردمى فاسقاند.
💠 مگر آنهايى كه بعد از آن کار به درگاه خدا توبه كنند و در مقام اصلاح برآیند که خداوند آمرزنده و مهرورز است.
💠 و آنان كه به زنان خود نسبت زنا دهند و شاهدی جز خود بر آن نداشته باشند، بايد هر يك از ایشان چهار مرتبه به نام خداوند شهادت دهد كه او از راستگويان است.
💠 و بار پنجم شهادت دهد كه لعنت خدا بر او باد اگر از دروغگويان باشد.
💠 و کیفر از آن زن نيز رفع برداشته خواهد شد اگر نخست چهار مرتبه به نام خداوند شهادت دهد كه آن مرد از دروغگویان است.
💠 و بار پنجم بگوید كه خشم خداوند بر خود وی باد، اگر اين مرد از راستگويان باشد.
💠 و اگر فضل و رحمت خدا شامل حال شما نمیبود، و اگر نه اين بود كه خداى مهربان توبه پذير و باحکمت است، با توبه از شما رفع عذاب نمیكرد. ....
💠 آنان كه دوست دارند كه در ميان اهل ايمان، كار منكرى اشاعه و شهرت یابد ایشان را در دنيا و آخرت کیفر دردناك خواهد بود و خدا مىداند و شما نمىدانيد.
💠 و اگر فضل و رحمت خدا و رأفت و مهرورزی او شامل حال شما مؤمنان نبود، در عقابتان عجله مىكرد، ولى او دارنده رأفت و مهرورز است.
💠 اى كسانى كه آوردهايد، از پي گامهای شيطان نروید؛ كه هر كه از پى گامهای شيطان برود، او وی را به كار زشت و منكر وا خواهد داشت؛ و اگر فضل و رحمت خدا نبود احدى از شما پاك و پیراسته نمىشد؛ و ليكن خداوند هرکه را بخواهد پاك مىسازد كه خداوند شنوا و دانا است......
💠 مردان و زنان و بندگان و کنیزان خود را که شايستگى ازدواج دارند، همسر دهید. اگر تنگدست باشند خداوند ایشان از فضل خويش غنی خواهد ساخت كه خداوند دارای گشایشی گسترده و آگاه به امور و مصالح بندگان است.
🔆 سوره در ادامه، از خداوندی سخن میگوید که نور آسمانها و زمین است و «خانههایی» که روشن به نور اویند و نیز از راههای پاک ماندن خانههای مردمان!
✅ اما چنانکه اشاره شد، گویی تمام آنچه که در بالا از سوره نور ذکر شد، تبیین و تفصیلی از یک اصل و همان عبارت فشرده از سوره فرقان است: «وَلا يَزْنُونَ» (فرقان، 68).
✅ میبینیم که سوره نور چه میزان ظرایف اخلاقی و لطایف و طرایف تربیتی را پیش رو مینهد تا اساس تربیت و اخلاق، بر نزاهت و عفاف باشد و زمینههای فساد به تدریج فراهم نیاید و مقدمات آن به تدریج چیده نشود.
✅ و میبینیم که زبان قرآن کریم، تنها زبان خشک قانون نیست؛ بیانی است که در آن، قانونگذاری و قانونگرایی، با هنر و داستانسرایی، با تمثیل و موعظه، با حقیقت و واقعیت، با فطرت و فکرت و بسی بایستههای دیگر، شیوهای واحد و بدیع را پیش روی مینهد.
❇️ حال، مخاطب قرآن، آن را از هر جانب از جوانب بالا که بگیرد، به جوانب دیگر نیز میرسد.
✅ سوره نور، تنها از قیود و قوانین مربوط به بزه و گناه مزبور سخن نمیگوید، بلکه به روشی که متناسب با بیان مدنیِ آن است، ابعاد موضوع را میکاود و راههای منع مقدمات آن عمل را نیز تعلیم میدهد.
🖋 دکتر ابوالفضل خوشمنش
📚 تناسب سورهها، تنظیر و تدبر در سورههای حزب مفصل
📖 ص ۲۹_ ۳۳
(با اندکی تلخیص)🏢 مرکز طبع و نشر قرآن کریم (۱۳۹۹) 🆔 http://eitaa.com/zekra114