از سال 1390 که #سند_تحول_بنیادین مصوب شده است مجلس شورای اسلامی چند قانون برای #ریل‌گذاری و #تسهیل اجرای سند تحول تصویب کرده است؟ تقریباً هیچ!!! اگر برخی مصوبات مغایر و یا حداقل ره‌زن نداشته باشد! مسلَّم دولت‌ها در ارائه لایحه برای اجرای سند تحول کم‌کاری داشته‌اند اما مجلس نیز می‌توانسته برای تحقق اهداف سند تحول طرح ارائه دهد. اگر یک نگاه تربیتی بر کلیت مجلس شورای اسلامی حاکم باشد برای تحقق اهداف قانون اساسی و اهداف سند تحول طرح خواهد داشت. چند موضوع در این زمینه به نظر می‌رسد قابل طرح و پیگیری از طریق مجلس باشد: - تحقق و صیانت از #عدالت_آموزشی و الزام دولت به ارتقاء کیفیت #مدارس_دولتی از جمله موضوعاتی مهمی است که می‌تواند در دستور نمایندگان قرار گیرد. - زمینه‌سازی برای ارتقاء شایستگی وزیر آموزش و پرورش و مدیران کل استانی و در ادامه برنامه‌ریزی برای تحقق ثبات مدیریت در آموزش و پرورش که از الزامات اجرایی شدن سند تحول است. شاید حداقل بتوان طرحی را برای دور نگه‌داشتن مراکز حساس نظام تعلیم و تربیت - که به مثابه مغز و قلب نظام آموزشی هستند - از آفات انتصابات ساسی و جناحی را ارائه داد. البته ارتقاء موضوعاتی که مجلس و نمایندگان از وزیر آموزش و پرورش پیگیری و سؤال می‌کنند و سایه نداختن مسائل روزمره بر این مطالبات نیز می‌تواند جهت‌دهنده باشد. موضوع شفافیت و نسبت مراجع تصمیم‌گیر و قانون‌گذار در حوزه تعلیم و تربیت نیز از جمله موضوعاتی است که در ذیل سیاست‌های کلی نظام قانون‌گذاری ورود مجلس را می‌طلبد. 🆔 https://eitaa.com/abbasebayat

جدول فوق نتایج یک بررسی آماری از وضعیت انطباق شغلِ فرد شاغل، با رشته تحصیلی و مدارک حرفه‌ای او را در برخی از رشته‌های شغلی نشان می‌دهد. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که بین نظام آموزشی با نظام اشتغال شکافی عمیق وجود دارد. این اطلاعات میزان هدر رفت منابع را در کشور به خوبی نمایان می‌کند، #جهش_تولید را با چنین وضعیتی نمی‌توان محقق کرد، حداقل استمرار و پایداری تولید لازمه‌اش تغییر این وضعیت است. ارتقاء #کیفیت و #بهره‌وری نیز بدون اصلاح این وضع شعاری بیش نیست. اصلاح وضع موجود البته نیاز به قانون دارد و بخشی از آن نیز از طریق «قانون نظام آموزش و تربیت فنی، حرفه‌ای و مهارتی» در حال پیگیری است. اما بخش مهمی از تغییر وضع موجود به اصلاح نظام آموزشی (هم آموزش عمومی و هم آموزش عالی) وابسته است. ساختار و شاکله آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای و مهارتی در آموزش عمومی معیوب است. در اصلاح ساختار نظام آموزشی در اوایل دهه هفتاد در این زمینه انحراف شکل گرفته و مسیر غلط به اصرار ادامه پیدا کرده است. در سیاست‌گذاری ها و تعیین اهداف نیز همواره صرفاً به کمیت توجه کرده‌ایم و کیفیت را فراموش کرده‌ایم. از جمله در قانون برنامه ششم توسعه، سهم آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای در متوسطه دوم 50 درصد، تعیین شده، بدون اینکه توجه‌ای به کیفیت و آمایش سرزمینی و مسائلی از این دست شده باشد. #هدایت_تحصیلی که مطالبه سند تحول بنیادین و نقشه جامع علمی کشور است نیز همچنان مغفول است و به آزمون‌های کلیشه‌ای رغبت سنج و استعداد سنج محدود می‌شود و در نهایت نیز با معیار نمره چند درس تعیین می‌شود. 🆔 https://eitaa.com/abbasebayat

تصویر فوق عناصری است که اثر اصلی و تعیین کننده در نظام تعلیم و تربیت دارند. البته می‌توان تصویر را با خطوط اثر نیز نمایش داد که بنا بر دلایلی از آن صرف نظر کرده‌ام. در همین تصویر برخی موازی کاری‌ها دیده می‌شود. و از همین جا می‌توان به ادغام برخی از شوراها حکم داد. البته اجرای آن #مرد_کهن می‌خواهد! اگر به تصویر عمق دهید، یعنی اعضای این شوراها را لیست کنید و مسیر تصمیم‌گیری را نیز در نظر داشته باشید دیگر ممکن نیست به ادامه وضع موجود حکم کنید. یکی از مهمترین نقدها به این وضعیت این است که اگر قصد #نظارت و مطالبه داشته باشیم پیدا کردن #مسئول و #پاسخ‌گو سخت می‌شود. به همین دلیل اکثر اوقات ابزار نظارتی کارآمد نیست. اگر همانطور که گفتم به تصویر عمق دهید به یک موضوع دیگر اذعان خواهید کرد و آن اثر #دولت است. حقیقتاً دولت‌ها در نظام جمهوری اسلامی از قدرت کافی و لازم برای پیشبرد امور برخوردارند. برای فردی با تجربه بنده اثر عملکرد یک معاون وزیر کاملاً مشخص است و اندازه اثر آن را چند برابر این شوراها می‌دانم. پس هیچ‌گاه تحت تأثیر این خط انحرافی که دولت اختیار ندارد قرار نمی‌گیرم. برای باز طراحی این ساختار نیز فکر شده است؛ تا چه زمانی امکان و موقعیت طرح و اجرا فراهم آید. پی‌نوشت: این تصاویر هر کدام بخشی از یک نقشه است که هر بار یک تکه از آن را به اشتراک می‌گذارم. برای بدست آوردن دید کامل باید پیام‌ها قبل را نیز در ذهن داشته باشید. 🆔 https://eitaa.com/abbasebayat

‏#تحول_بنیادین یعنی #انقلاب:‏ ‏«انقلاب یعنی پایه‌ها، زیربناها، شالوده‌ها، قسمت‌های اصلی، پیکره‌ها و بنیان‌‌های اساسی یک عمارت را تبدیل کنند به ‏پیکره‌هایی دیگر، به بنیان‌‌هایی دیگر، به دیوارهایی دیگر، به بدنه‌‌هایی دیگر، به اندام‌هایی دیگر؛ این اسمش انقلاب است.»1‏ 🆔 https://eitaa.com/abbasebayat

در مطالب قبل، ذره‌بین را بر قسمت بالایی تصویر فوق گذاشتیم و سؤال‌هایی در مورد ارتباط #دوره_دوم_متوسطه با ‏‏#زندگی، #کار، #سربازی، #کنکور و #دانشگاه پرسیدیم.‏ حالا در این تصویر ساختار نظام آموزشی -که در گفتگوهای عمومی به نظام 3-3-6 موسوم است- را ترسیم کرده‌ایم.‏ تصویری که نشان می‌دهد ساختار آموزشی ما از انعطاف برخوردار نیست و برای همه حدود یک میلیون دانش‌آموزی که هر ‏ساله به این سیستم وارد می‌شود یک جور برنامه‌ریزی کرده و تنها یک مسیر در نظر گرفته است.‏ اگر در نظام آموزشی قبل (1-3-3-5) گروهی از دانش‌آموزان این امکان را داشتند که حداقل بجای 12 سال، دیپلم خود را با ‏‏11 سال دریافت کنند، حالا با اجرای #سند_تحول_بنیادین این انعطاف حداقلی نیز دیگر وجود ندارد!!!‏ وقتی روی سن فارغ‌التحصیلی متمرکز می‌شوی و آن را با سایر اهداف نظام جمهوری اسلامی مثل #جهش_تولید، خانواده محوری و آماده شدن ‏برای زندگی واقعی و... می‌سنجی با سؤال بزرگی مواجه می‌شوی که مگر با این ساختار می‌شود؟ قطعاً آن بخش از تصویر که آغاز فرآیند #هدایت_تحصیلی و تربیتی را از پایه اول ابتدایی تا پایان پایه نهم نشان می‌دهد برای ‏شما محل سؤال است که چه اتفاقی در این مسیر می‌افتد؟ و آیا اساساً اتفاقی می‌افتد؟ و سؤال مهم‌تر این است که چگونه ممکن است به یکباره تمام نتایج این فرایند صرفاً در یک مرحله بروز داشته باشد؟!!‏ آن هم هدایت به بیش از 200 رشته تحصیلی در 3 شاخه؟!!‏ ‏#تحول_بنیادین یعنی #انقلاب:‏ ‏«انقلاب یعنی پایه‌ها، زیربناها، شالوده‌ها، قسمت‌های اصلی، پیکره‌ها و بنیان‌‌های اساسی یک عمارت را تبدیل کنند به ‏پیکره‌هایی دیگر، به بنیان‌‌هایی دیگر، به دیوارهایی دیگر، به بدنه‌‌هایی دیگر، به اندام‌هایی دیگر؛ این اسمش انقلاب است.»1‏ انقلاب یعنی جابجا شدن پی و ستون‌ها و ساختار کلان، اینکه به عنوان مثال داخل یک ساختمان را شروع کنیم یک دیوار را ‏جابجا کنیم و یک متر عقب و جلو کنیم یا شروع کنیم به عوض کردن کاشی و سرامیک تحول بنیادین رخ نداده است.‏ پی و شالوده، ساختار و نقشه نظام آموزشی برای تربیت مطابق اهداف تمدن اسلامی چیده نشده است. اضافه کردن چند ‏عنوان درس خوش ظاهر و با عناوین تحولی، تحول بنیادین نیست.‏ به نظر حقیر هنوز ساختارهای و شاکه‌های اصلی نظام تعلیم و تربیت احصاء نشده است و مورد توجه برای تحول قرار نگرفته ‏است و عمده کارها در حد نوسازی #ویترین نظام تعلیم و تربیت بوده.‏ یکی از ساختارهای کلان تصویر فوق است که به نظرم بنده در تحول بنیادین اتفاقاً مورد توجه واقع نشد و حتی در جهت ‏عکسِ وضع مطلوب حرکت شد!‏ اما ساختار مطلوب، مدل و طرحی همچون #درخت (#شجره) دارد. کلیاتی از آن با توجه و تمرکز و دقت در حدود کلی در ‏تصویر دوم دیده می‌شود. إن شاء الله در آینده به مرور به تشریح آن خواهیم پردخت.‏ در همین زمینه این مطلب را نیز ببنید:‏ https://eitaa.com/Abbasebayat/45‎ #‏1 #طرح_کلی_اندیشه_اسلامی_در_قرآن »» جلسه 16‏ 🆔 https://eitaa.com/abbasebayat

شورای #ستاد_راهبری_اجرای_نقشه_جامع_علمی کشور «سیاست‌های اجرایی و ضوابط اشتغال دانش‌آموختگان» را در شهریور ‏سال گذشته تصویب کرده و دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی که رئیس ستاد راهبری نیز هستند اخیراً این مصوبه را به ‏دستگاه‌های ذی‌ربط که بالغ بر 17 دستگاه می‌باشد ابلاغ کرده است.‏ در مطالب گذشته عرض شده است که یکی از تفاوت‌های در #سند_تحول_بنیادین و نقشه علمی کشور که به خوبی در حال بروز ‏است و سند تحول را از اجرا دور و نقشه جامع علمی را به اجرا نزدیک می‌کند تفاوت در چارچوب و ساختار نهادی و نظام اجرا ‏و نظارت این اسناد است.‏ در این مصوبه طی ده ماده، وظایف هر یک از دستگاه‌ها برای تحقق این سیاست‌ها مشخص شده است. در یک نگاه کلی نیز به ‏نظر می‌رسد تقسیم کار ملی به خوبی صورت گرفته است و به موضوعات مهمی نیز توجه شده است.‏ در ماده 2 این مصوبه #وزارت_آموزش_و_پرورش مکلف شده است که ظرف مدت حداکثر ۶ ماه با مشارکت تمامی دستگاه های ‏متولی و مجری مهارت دولتی و بخش‌های خصوصی ذی ربط برنامه اقدام موارد زیر را تهیه و به تصویب ستاد راهبری اجرای ‏نقشه جامع علمی کشور برساند:‏ ‏۲ـ۱ـ ارتقاء توانمندی‌های فنی‌وحرفه‌ای، مهارتی و اشتغال‌پذیری دانش‌آموزان متوسطه و آموزش حداقل یک #مهارت شغلی با ‏توجه به نیازهای بازار کار به تمامی دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه نظری؛ ‏۲ـ۲ـ ساماندهی رشته محل‌ها و به‌روزرسانی برنامه درسی رشته‌های فنی‌وحرفه‌ای و کارودانش متناسب با ظرفیت‌ها و اقتضائات ‏منطقه‌ای و همچنین تحولات اقتصادی، اجتماعی و فناورانه ظرف مدت حداکثر دو سال؛ ‏۲ـ۳ـ تعریف دوره‌های مهارت افزایی ویژه #مناطق_روستایی در برنامه درسی مقاطع متوسطه و هنرستان‌های این مناطق در ‏راستای ارتقاء سطح کیفی معیشت و تثبیت جمعیت مناطق روستایی؛ اگر به سوابق این صفحه مراجعه کنید چندین مطلب در این زمینه منتشر شده است و موضوع از دغدغه‌هایی بوده که بنده از ‏هر طریقی تحقق آن را پیگیری کرده‌ام؛ اما بنابر دلایلی که برخی را گاهاً به صورت سربسته در اینجا ذکر کرده‌ام مضوع به ‏صورت شایسته تحقق پیدا نکرده است. این موضوع تاکنون دوبار در دستور بررسی بوده اما بنابر دلایل پیش‌گفته نتیجه‌ای جزء ‏#حفظ_وضع_موجود نداشته است.‏ لازم است اکنون نیز توجه دهیم که بررسی موضوع در وزارت آموزش و پرورش بنابر شواهد، ممکن است فرایند درست را طی ‏نکند و نتیجه حفظ وضع موجود و یا حداکثر به اصلاح #ویترین منجر شود.‏ وظیفه کارشناسی ما ایجاب می‌کند بار دیگر تمام تلاش خود را از درون ساختار رسمی برای اصلاح و تغییر وضع موجود ‏‏(نتیجه سیستم کهنه و قدیمی 25 ساله فعلی اکنون برای همه قابل مشاهده است و نیاز به استدلال ندارد و خود عبارت تحول ‏بنیادین واجد همه استدلال‌ها و بررسی نتایج وضع موجود است) به‌کار گیریم اما صرفاً در ساختار رسمی محصور نخواهیم شد ‏و به صورت مستقل از روش‌های مختلف و ظرفیت‌های بیرونی (نهادهای مردم نهاد تعلیم و تربیت، رسانه‌ها، دستگاه‌های مسئول ‏و نظارتی) به پیگیری موضوع خواهیم پرداخت إن شاء الله.‏ 🆔 @abbasebayat

#پنجره_جمعیتی فرصتی برای تربیت: خلق دنیای آینده و تشکیل تمدن نوین اسلامی کشور عزیزمان ایران از سال 1385 تا سال 1430 یک #فرصت_طلایی را در اختیار دارد. نسبتِ جمعیتِ در سن کار و فعالیت (15-64 سال) به کل جمعیت هرگاه به بیش از 70 درصد برسد این پنجره ایجاد می‌شود که فرصتی بی‌بدیل برای رشد اقتصادی بر پایه منابع انسانی است. این در مورد کمیت موضوع است! اگر کمی عمیق‌تر بیندیشیم و به این فکر کنیم که این #جمعیت_فعال چگونه به حداکثر بهره‌وری و کیفیت خواهد رسید؟! آن‌گاه در پاسخ به نظام تعلیم و تربیت می‌رسیم. بر اساس پیش‌بینی مرکز آمار ایران هر ساله بیش از یک پنجم جمعیت کشور در اختیار نظام تعلیم و تربیت قرار دارد. این جمعیت را در 12 سال دوره تحصیل عمومی ضرب کنید. درک بزرگی این واقعیت هم سهل است و هم سخت! نظام تعلیم و تربیت اکنون در حال #خلق_دنیای_آینده است. فرآیند #جامعه‌سازی اکنون و سال‌های آتی در حال شدن است. ضریب توجه و یا غفلت امروز ما به نظام تعلیم و تربیت، اثری بیش از یک انعکاس تصاعدی در آینده دارد. این واقعیت قطعاً برای نظام سلطه جهانی و سرمداران #سند_2030 آشکار است و از کوچکترین روزنه‌ها، حداکثر بهره‌برداری را خواهد کرد. آیا جبهه انقلاب می‌تواند لحظه‌ای از آنچه در نظام تعلیم و تربیت می‌گذرد غافل شود؟!! اینجاست که اثر حذف و اضافه شدن یک مفهوم یا داستان یا یک بیت از یک شعر از کتاب‌های درسی معنا پیدا می‌کند. وزن نظام #تربیت_معلم در آینده ایران را اینگونه باید سنجید. تصویب قوانین و مقرارت نظام آموزشی را باید در این حیطه اثر سنجید. آیا می‌توان به #زاویه‌ها بی توجه بود؟!! 🆔 @abbasebayat

تأملی مختصر در مورد #هدایت_تحصیلی: ۲ عامل کلی فرآیند هدایت تحصیلی را تحت تأثیر منفی قرار می‌دهد: عامل اول این است که دانش‌آموزان شناخت درست و کافی از علاقه‌مندی‌هایشان پیدا نمی‌کنند؛ در نتیجه انتخاب رشته با علاقه آنها همسان نمی‌شود. در اینجا مسئله #نظام_آموزشی است، یکی از اهداف تربیت، بارور کردن استعداد‌ها و فراهم آوردن زمینه شناخت فرد از خودش است، نظام آموزشی وظیفه دارد دانش‌آموزان را به خودشناسی برساند؛ اما این وظیفه در نظام آموزشی به‌ خوبی ایفا نمی‌شود. در چرایی آن نیز باید گفت که نظام آموزشی نتوانسته فرصتِ تجربه عملی و عینی شغل‌های مختلف در جامعه و یا حداقل متناسب با بوم آن منطقه را برای دانش‌آموزان فراهم آورد. در واقع وقتی فرصت تجربه واقعی نباشد ظهور و بروز علاقه‌مندی کاذب است. اگر بخواهیم این را با یک مثال توضیح دهیم، مثل این است که کسی صرفاً تاکنون طعم چند میوه محدود را چشیده، وقتی از او در این رابطه سؤال کنید یا به همه اظهار بی‌علاقه‌گی می‌کند و به اجبار و اکراه ممکن است یکی را بگوید و یا اینکه به هر حال دامنه انتخاب او در حد همان چند میوه محدود است. اگر در آینده با طمع‌های بیشتری آشنا شود ممکن است که علاقه‌مندیش تغییر کند. همین عامل یکی از موارد تغییر رشته دانش‌آموزان و دانشجویان در مقاطع بالاتر است. این موضوع اهمیت دوره ابتدایی و متوسطه اول را نشان می‌دهد. که نظام آموزشی ما از این نظر از آن غافل است. حالا در این فرآیند نظام آموزشی یک استراتژی غلط را دنبال می‌کند و یک فهم اشتباه هم دارد، فکر می‌کند مشکل کمبود مشاوره است!!! در صورتی که مشاوره چگونه می‌تواند حقیقت یک طعم را به دانش‌آموز بچشاند؟! آن هم مشاوری که در واقع خودش تجارب محدودی دارد! که در بیشتر اوقات نتیجه مشاوره شغلی‌اش نتیجه عکس دارد. عامل دوم فضای اجتماعی و فرهنگی و اجبار خانواده نیز عامل دیگر عدم تطابق انتخاب رشته تحصیلی با علاقه دانش‌آموزان است. ممکن است دانش‌آموز به یک رشته حقیقتاً علاقه‌مند باشد اما بنابر فرهنگ غالب اجتماعی یا وضعیت اشتغال آن شغل و یا نظر اطرافیان این علاقه‌مندی را کنار بگذارد و به سمت رشته‌ای برود که علاقه‌اش نیست اما از نظر خانواده و اطرافیان موقیت شغلی و درآمد بهتری در آینده خواهد داشت. این مورد گاهی در مورد برخی از خانواده‌ها از دوران کودکی شروع می‌شود و با فراهم آوردن زمینه‌ها و تجارب خاص در یک حوزه، استعدادهای فرزندشان را در یک جهت خاص رشد می‌دهند و اجازه شکوفایی استعداد در سایر حوزه‌ها به صورت ناخودآگاه از کودک سلب می‌شود. پی‌نوشت: این نوشته مصاحبه‌ای بود که یکی از خبرگزاری‌ها با بنده در این رابطه بعد از انتشار پست عدم ارتباط رشته تحصیلی با شغل داشت، اما اینقدر غیرحرفه‌ای آن را تنظیم و منتشر کرده بود که بنده صلاح دیدم آن را خودم بازنویسی و منتشر کنم! 🆔 @abbasebayat

کسانی که پیگیرِ عدم برگزاری #کنکور_سراسری هستند باید پاسخ دهند راه جایگزینشان چیست؟!‏ وگرنه آنچه رشته و دانشگاه را تعیین خواهد کرد میزان #آقازادگی، مقدار #اختلاس پدر، و #بدهکاری_بانکی خواهد بود!‏ 🆔 @abbasebayat

مجموعه پوسترهای ذکر فضائل امیرالمؤمنین شماره 40 تا 4 🆔 https://eitaa.com/abbasebayat

تصویر فوق نحوه ارتباط مدرسه با ستاد وزارت آموزش و پرورش را نشان‌ می‌دهد. در کنار آن ارتباط واحدهای عملیاتی (صف) با واحدهای مدیریت و برنامه‌ریزی (ستاد) در دو وزارت‌خانه دیگر نیز برای درک بهتر نمایش داده شده است. اگر بخواهیم همه فرایند جاری شدن یک تصمیم را در آموزش و پرورش به نمایش بگذاریم تصویر کاملاً پیچیده خواهد شد، لذا صرفاً بر روی زنجیره اصلی متمرکز شده‌ایم. هم در مورد وجود هر کدام از این سلسله مراتب می‌توان بحث کرد و هم در مورد کیفیت آن. اما فکر می‌کنیم تصویر به قدرکافی گویا است و در دل خود نقد و راه حل مربوط را نشان می‌دهد. یک جمله مختصر: وقتی مدرسه هویت مستقل ندارد و به عنوان یک نهاد اجتماعی تلقی نمی‌شود و رکن نیست، طبیعی است که برای آن باید ده‌ها قیّم تدارک دید! از دو تجربه بین‌المللی نیز مختصراً یاد کنم: 1- در چین وزارت آموزش عمومی و عالی یکی است و تعیین تمام مدیران مدارس به عهده ستاد است و هیچ واحد میانی در آن بین نیست.(البته طول دوره مدیران چندین برابر اینجاست نزدیک ده سال) 2- در آلمان ضمن اینکه وزارت آموزش عمومی و عالی یکی است وقتی این ساختار را در ایالت‌ها و شهرها دنبال می‌کنی ساختارها و نهادهای گسترده‌تری را شامل می‌شود، مثلاً در برلین یک اداره برای امور فرهنگی، اجتماعی، هنری و آموزشی وجود دارد. #موقعیت_شناسی_نظام_تعلیم_و_تربیت #حکمرانی #تعلیم_و_تربیت #تمرکز #بازآرایی_ساختارها 🆔 https://eitaa.com/abbasebayat

ما میخواهیم خروجی این دستگاه عظیم، این ماشین بزرگ، یک خروجی‌ای باشد منطبق بر تفکّر اسلامی.خب حالا آن انسان مطلوب جامعه‌ی اسلامی و انقلاب اسلامی و نظام اسلامی چه خصوصیّاتی دارد؟ در این مورد هم البتّه خیلی صحبت شده -همه صحبت کرده‌اند، بنده هم مطالبی همیشه عرض کرده‌ام، دیگران هم گفته‌اند- امّا حالا اگر بخواهیم به طور خلاصه در چند جمله که متناسب با آموزش و پرورش هم هست، آن انسان طراز اسلامی‌ای را که توقّع هست آموزش و پرورش او را تربیت کند معرّفی کنیم، این جور تعریف میکنیم که انسانی باشد با این خصوصیّات: اوّلاً مؤمن باشد؛ ایمان اوّلین شرط است. ثانیاً خردمند باشد؛ یعنی عقل را به کار بگیرد. «لَعَلَّکُم تَعقِلون»(۲) در قرآن ببینید چقدر هست! اندیشمند باشد؛ یعنی فکر کند. عقل فقط برای پیدا کردنِ راه‌های عملیِ زندگی نیست؛ عمده برای فکر کردن و اندیشیدن است، که این از دانشمند شدن مهم‌تر است. اگر بخواهیم دانشمندان خوبی داشته باشیم، باید اندیشمندان خوبی داشته باشیم. بعد، دانشمند شدن و کسب علم؛ این هم یک خصوصیّت است. مجاهد و اهل عمل باشد؛ یعنی نشستن و حرف زدن و صرفاً فکر کردن و حرّافی کردن کافی نیست، باید اهل عمل باشد که حالا در این زمینه هم بحثهای زیادی وجود دارد. عمل هم عمل مجاهدانه و پیگیر [است]؛ همان [عملی] که در عرف شرع مقدّس اسلام «جهاد» گفته میشود که آن وقت این جهاد در اینجا جهاد فی‌سبیل‌الله است، جهادِ موردِ ترغیبِ شرع است. انسانِ باانصافی دربیاید، [انسانِ] بانظمی دربیاید، متخلّق به اخلاق اسلامی دربیاید؛ اینها خصوصیّات انسانی است که ما توقّع داریم در آموزشی که شما میدهید و پرورشی که شما میکنید، یک چنین انسانی به وجود بیاید. بیانات رهبر انقلاب در ارتباط تصویری با رؤسا و مدیران آموزش و پرورش سراسر کشور: 11 شهریور99