#مفاهیم_قرآن دیدگاه دوم: 3⃣1⃣ #حدیث_بسندگی 💠 حامیان این دیدگاه معتقدند قرآن اصلا قابل فهم نیست و تفسیر را ممنوع می دانستند. این دیدگاه هم در #اهل_سنت و هم در #شیعه وجود دارد؛ ولی بصورت جدی بحث درون شیعی هست، بخاطر روایاتی که در این زمینه هست و همچنین بعضی از استدلال هایی که می آورند می گویند فقط باید روایت و حدیث را مبنای تفسیر قرار داد. در #اهل_حدیث اهل سنت بویژه قدمایشان این دیدگاه وجود دارد، بخصوص در دوره ی احمد حنبل و قبل از او برخی قائل به این دیدگاه بودند. در شیعه هم اغلب #حدیث_گرایان یا #اخباریون این دیدگاه را داشتند. شیخ حر عاملی صاحب وسائل الشیعه به این مطلب تصریح کرده است که قرآن را نباید مستقیم استفاده کرد بلکه باید از روایات بهره گرفت. استرآبادی نیز که معروف به رئیس اخباریون است قائل به این نظریه است. در بین علمای ما که قائل به این مسئله هستند، تفاوتهایی وجود دارد و همه ی آنها روی این که تمام قرآن باید با حدیث تبیین شود دگم نیستند و عمدتا در مورد ظواهر این عقیده را دارند که باید با حدیث تبیین شوند. البته حدیث بسندگی شامل دو جریان است یک جریان، جریان به اصطلاح #تبیین_دین است که می گوید اساسا منبع دین، روایات است و ما فقط از روایات باید دین را استخراج کنیم. و جریان دیگر #تفسیر_قرآن است یعنی یک آیه را می خواهیم تفسیر کنیم حتما باید به روایات مراجعه کنیم. و البته بنظر می آید این جریان در برابر جریان قرآن بسندگی اهل سنت و عقل گرایی که اعتقاد داشتند همه چیز با عقل قابل درک است، شکل گرفته است. و در نهایت این دیدگاه می گوید قرآن با عقل ها فهمیده نمی شود و باید به روایات مراجعه کرد. 📕جلسه ی قرآن، استاد موحد 📆 99/8/24 #مفاهیم_قرآن #حدیث_بسندگی #تبیین_دین #تفسیر_قرآن 💯 @bayyenat313

#مفاهیم_قرآن 4⃣1⃣ #معنای_ظاهر_و_نص_در_اصول 💠 در #اصول ظاهر در مقابل باطن نیست بلکه در مقابل نص است. #نص یعنی اینکه جمله مورد نظر یک معنی بیشتر ندارد یعنی کاملا روشن است و هرجا بیان شود بیشتر از یک معنا فهمیده نمی شود مثلا می گویند" قل هو الله احد" هیچ کسی نمی فهمد که منظور از احد امکان دارد دو، سه و یا چهار باشد. بلکه یک احتمال دارد و آن یعنی اینکه خدا یکی است. و #ظاهر یعنی اینکه یک جمله چند معنا داشته باشد و معنایی که احتمالش قویتر باشد را ظاهر می گویند. 📕جلسه ی قرآن، استاد موحد 📆 99/8/24 #مفاهیم_قرآن #اصول #نص #ظاهر 💯 @bayyenat313

#مفاهیم_قرآن 5⃣1⃣ #حجیت_نص_و_ظاهر 💠 جریان دوم که جریان #منع_تفسیر است می گویند #ظاهر قرآن حجت نیست و نمی‌توانیم به ظهور آیات استناد کنیم. اکثر قائلین به این دیدگاه حجیت #نص را می‌پذیرند. ولی اکثر مفسرین و فقهای اصولی شیعه معتقدند علاوه بر اینکه نص برای ما حجت است ظاهر آیات نیز حجت است و ما بر اساس آن می توانیم حکم صادر کنیم و فتوا دهیم. 📕جلسه ی قرآن، استاد موحد 📆 99/8/24 #مفاهیم_قرآن #مانعین_تفسیر #فقهای_اصولی #حجیت_ظاهر 💯 @bayyenat313

#مفاهیم_قرآن 6⃣1⃣ #ادله معتقدین به #قرآن_بسندگی و اینکه قرآن برای عموم قابل فهم است. 💠 ۱- خدا در قرآن می فرماید قل یا ایها الکافرون. قل یا اهل الکتاب. مورد خطاب خداوند #کفار هست و کفار #افراد_خاص نیستند، و علی القاعده وقتی خداوند با آنها صحبت می کند آنها باید متوجه کلام خدا بشوند. و همین طور #اهل_کتاب وقتی خداوند آنها را مورد خطاب قرار می دهد بدیهی است باید متوجه کلام خدا بشوند. شبهه این است که خطاب قرآن عمومی است و به همین دلیل همه افراد متوجه آیات قرآن می شوند که باید گفت تمام آیات قرآن #خطاب_عمومی نیست و قرآن آیاتی دارد که #خطاب_خصوصی هست و قابل فهم برای عموم نیست. البته مانعین تفسیر معتقدند همان آیاتی را که اینان خطاب عمومی در نظر می گیرند نیز مخاطب خود پیامبر اکرم است و خطاب عمومی نیست و پیامبر باید نقل قول کند. 📕جلسه ی قرآن، استاد موحد 📆 99/8/24 #مفاهیم_قرآن #ادله_قرآن_بسندگی #خطاب_عمومی #خطاب_خصوصی 💯 @bayyenat313

#مفاهیم_قرآن 7⃣1⃣ #ادله معتقدین به #قرآن_بسندگی و اینکه قرآن برای عموم قابل فهم است. 💠 ۲- دلیل دوم اینکه خود قرآن می فرماید: ✅وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ و قطعا قرآن را براى پندآموزى آسان كرده‏ ايم پس آيا پندگيرنده‏ اى هست .(سوره مبارکه قمر آیه ۱۷) #ذکر یعنی #پی_بردن_به_حقیقت_و_معنا این آیه چهار بار در سوره قمر تکرار شده است. خداوند صریحا می فرماید ما قرآن را آسان کردیم برای فهم آیا کسی هست که بیاید و بفهمد. پس وقتی آسان شده هرکسی می فهمد. پاسخ این است که خداوند در آیه فوق می فرماید و قطعا قرآن را براى پندآموزى آسان كرده‏ ايم ولی نگفته است چگونه آسان کرده‌ایم. #چگونگی_آسان_شدن_قرآن در سوره مریم و سوره دخان آمده است خداوند می فرماید ما قرآن را به زبان تو آسانش کردیم یعنی وقتی پیامبر اکرم تبیینش کند آسان می شود. ✅ فَإِنَّمَا يَسَّرْنَاهُ بِلِسَانِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ در حقيقت، [قرآن‌] را بر زبان تو آسان گردانيديم، اميد كه پند پذيرند.(سوره مبارکه دخان آیه ۵۸) ✅ فَإِنَّمَا يَسَّرْنَاهُ بِلِسَانِكَ لِتُبَشِّرَ بِهِ الْمُتَّقِينَ وَتُنْذِرَ بِهِ قَوْمًا لُدًّا ما حقایق این قرآن را بی‌تردید به زبان تو سهل و آسان کردیم تا به آن اهل تقوا را بشارت دهی و معاندان لجوج را بترسانی.(سوره مبارکه مریم آیه ۹۷) ✅ بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ ۗ وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ (ما هر رسولی را) با معجزات و کتب و آیات وحی فرستادیم و بر تو این ذکر (یعنی قرآن) را نازل کردیم تا برای مردم آنچه را که به آنان فرستاده شده بیان کنی و برای آنکه عقل و فکرت کار بندند.(سوره مبارکه نحل آیه ۴۴) 📕جلسه ی قرآن، استاد موحد 📆 99/8/24 #مفاهیم_قرآن #ادله_قرآن_بسندگی #ذکر 💯 @bayyenat313

#مفاهیم_قرآن 8⃣1⃣#آیات_متشابه_در_رد_قرآن_بسندگی ✅هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آيَاتٌ مُحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ... اوست خدایی که قرآن را بر تو فرستاد که برخی از آن کتاب آیات محکم است که اصل و مرجع سایر آیات کتاب خداست و برخی دیگر متشابه است، ...(سوره مبارکه آل عمران آیه ۷) 💠 مراد از #آیات_محکم، آیاتی است که در معنی آنها یک نوع #صراحت و اتقانی وجود دارد که خواننده بدون تردید و اشتباه به معنای آنها پی می برد مثل همین آیه که می فرماید: آیات قرآن بر دو دسته محکم و متشابه هستند، که آیه دلالتی صریح بر معنی خود دارد. و هر کسی که آیه را بخواند و با لغت عربی آشنا باشد بدون تردید معنی آنرا متوجه می شود. اما #آیات_متشابه، آیاتی هستند که مقصود از آن برای شنونده روشن نیست. و چنان نیست که شنونده به محض شنیدن، معنی آن را درک کند. بلکه در این که منظور چیست؟، تردید دارد، و متشابه یعنی آنکه #معنایش برای ما مشتبه می شود و #مصداقشان برای ما مشخص نمی باشد. ✔️ در قرآن موارد متعددی آیات متشابه وجود دارد که ما نمی توانیم تشخیص دهیم منظور خداوند چه بوده است و با این وصف، وجود آیات متشابه در قرآن تصریح می کند که بعضی از آیات متشابه هستند و ممکن است با غیر مراد اشتباه شوند و این آیه پاسخ دیدگاه قرآن بسندگی و کسانی که معتقدند قرآن برای عموم قابل فهم است می باشد زیرا معنا و مصداق آیات متشابه برای ما روشن نیست. 📕جلسه ی قرآن، استاد موحد 📆 99/8/24 #مفاهیم_قرآن #آیات_محکم #آیات_متشابه 💯 @bayyenat313

#مفاهیم_قرآن #دلایل_دیدگاه_تفریطی 9⃣1⃣ شش دلیل از کتاب #البیان مرحوم آیت اللّه #خوئی برای عدم حجیت ظاهر قرآن 💠 ایشان در بخشی تحت عنوان «ادلة اسقاط حجية ظواهر الکتاب» دیدگاه کسانی که ظاهر قرآن را حجت نمی دانند مطرح کرده؛ دلائلشان را آورده و پاسخ می دهد: و قد خالف جماعة من المحدثين و انكروا حجية ظاهر الكتاب و منعوا عن العمل به، استدلوا على ذلك بامور: ١. اختصاص فهم القرآن ٢. النهى عن التفسير بالرأى ٣. غموض معانى القرآن ٤. العلم بإرادة خلاف الظاهر ٥. المنع عن اتباع المتشابه ٦. وقوع التحريف في القرآن 📕جلسه ی قرآن، استاد موحد 📆 99/9/1 #فهم_قرآن #دلایل_دیدگاه_تفریطی #حدیث_بسندگی #منع_تفسیر #عدم_حجیت_ظواهر_قرآن 💯 @bayyenat313

#مفاهیم_قرآن #دلایل_دیدگاه_تفریطی 0⃣2⃣ بیان دلایل مانعین تفسیر، به نقل از کتاب البیان مرحوم خوئی: ۱. #اختصاص_فهم_قرآن 💠 فهم قرآن اختصاصی است. دلیل آن هم روایاتی است مانند مرسله ی شعیب بن انس که بیان امام صادق علیه السلام به ابوحنیفه است و نیز روایت زید شحّام که خطاب امام باقر علیه السلام به یکی از بزرگان فقهی بنام قتاده است. در هر دوی این روایات امامان علیهما السلام به طرف مقابل خرده گرفتند که تو چه حقی داری که قرآن را تفسیر می کنی؟ فقط اهل بیت علیهم السلام می توانند قرآن را بفهمند و تفسیر کنند. مثلا امام باقر علیه السلام به قتاده می فرمایند: تو حتی یک حرف از قرآن را هم نمی فهمی. 📕جلسه ی قرآن، استاد موحد 📆 99/9/1 #فهم_قرآن #دلایل_دیدگاه_تفریطی #حدیث_بسندگی #منع_تفسیر #عدم_حجیت_ظواهر_قرآن #اختصاص_فهم_قرآن 💯 @bayyenat313

#مفاهیم_قرآن #رد_دلایل_دیدگاه_تفریطی #پاسخ_دلیل_اول_(اختصاص_فهم_قرآن) 1⃣2⃣ هـدف و منظور این گونه احادیث و روایات، فهم ظاهر قرآن نیست بلکه منظور از آن به طورکلی این است که فهم حقیقت قرآن و پی بردن به عمق و تأویلات آن، آشـنا بودن باظاهر و باطن، ناسـخ و منسوخش، اختصاص به کسانی دارد که مورد خطاب و طرف سخن قرآن می باشـند، ✔️چنانکه روایت اول در این معنی صـراحت دارد زیرا در این روایت سؤال از معرفت وشناخت عمیق و واقعی و تشخیص دقیق ناسخ و منسوخ بوده، امام نیز ابوحنیفه را در ادعاي چنین ادعاي بزرگی، مورد توبیخ و ملامت قرار داده است. و ✔️در روایت دوم نیز کلمه «تفسـیر» به کـار رفته است و #تفسـیر به معنـاي #کشـف_حقیقت_و_پی_بردن_به_عمق_و_ریشه_آیـات_قرآن و به معناي #پرده_برداشتن_از_ظواهر_قرآن_می باشد و این، علم بزرگ و خطیري است که در فراخور همه کس نیست 🖌ولی فهمیدن ظواهر آیات قرآن به طورساده براي عموم اهل زبان ممکن است، آنچه این روایت ها براي عموم غیرقابل درك می دانند، همان شناخت کامل قرآن و تأویل یا تفسیر عمیق آن می باشد نه ظواهرش. روایاتی نیز این حقیقت را تأیید می کنند زیرا از آنها نیز استفاده می شود که فهمیدن ظاهر قرآن اختصاص به معصومین ندارد. ✔️گـواه دیگر بر این گفتـار آن است که در روایت اول، امـام به ابوحنیفه می فرمایـد: خداونـد از کتـاب خود حـتی یـک حرف هم به تو ارث نـداده است، امام با این بیان، به این معنی اشاره می کند که خداوند اوصـیا وجانشـینان حق پیامبر را وارث قرآن کرده، به این مقام عالی اختصاصشان داده است، آنجاکه می فرماید: ✅ ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتَابَ الَّذِينَ اصْطَفَيْنَا مِنْ عِبَادِنَا (سپس کتاب آسمانی را به گروهی از بندگان برگزیده خود به میراث دادیم).(آیه 32 سوره مبارکه فاطر) 💠بنـابراین، فهم و شـناخت واقعی وکامـل قرآن و آیـاتش و پی بردن به حقیقت آن و تأویلاتش اختصاص به اولیاي خاص و بنـدگان ممتاز خدا دارد و دیگران بهره و نصیبی در آن ندارند. این است معنـاي گفتـار امـام صـادق(ع) به ابـوحنیفه، زیرا درست نیست که گفته شـود، ابـوحنیفه کوچـکترین چیزي از قرآن را نمی دانست و حتی مثلا «قل هو الّله احد» و مانند آن را که معناي صریح و روشنی دارد، نمی فهمید. این بود خلاصه معناي روایاتی که می گویند کلید فهم قرآن تنها در دست عده خاص و افراد مخصوصی است. 📕جلسه ی قرآن، استاد موحد 📆 99/9/1 #فهم_قرآن #دلایل_دیدگاه_تفریطی #حدیث_بسندگی #منع_تفسیر #عدم_حجیت_ظواهر_قرآن #اختصاص_فهم_قرآن 💯 @bayyenat313

#مفاهیم_قرآن #دلایل_دیدگاه_تفریطی 2⃣2⃣ بیان دلایل مانعین تفسیر، به نقل از کتاب البیان مرحوم خوئی: ۲. #روایات_نهی_از_تفسیر_به_رأی 💠 روایات فراوانی وجود دارد که تفسیر به رأی را ممنوع می داند و از پیامبر صلي الله علیه واله هم نقل شده است. رأی یعنی نظر، تفسیر به رأی یعنی خود فرد در مورد تفسیر قرآن اجتهاد کند و نظر بدهد. پس این یعنی در تفسیر قرآن باید به روایات رجوع کرد. مانعین تفسیر می گویند هر کسی بخواهد قرآن را تفسیر کند، کارش تفسیر به رأی است مگر اینکه نظر معصومین را بگوید. تفسیر ظاهر قرآن نیز تفسیر به رای می باشد، زیرا مراد آیه مشخص نمی باشد. 📕جلسه ی قرآن، استاد موحد 📆 99/9/1 #فهم_قرآن #دلایل_دیدگاه_تفریطی #حدیث_بسندگی #منع_تفسیر #عدم_حجیت_ظواهر_قرآن #ممنوعیت_تفسیر_به_رأی 💯 @bayyenat313

#مفاهیم_قرآن #رد_دلایل_دیدگاه_تفریطی #پاسخ_دلیل_دوم(نهی_از_تفسـیر_به_رأي) 3⃣2⃣تفسـیر به معنـاي برداشـتن پرده ابهـام و نشان دادن معناهاي غیرظاهري لفظ است، تکیه به معناي ظاهري لفظ را تفسـیر نمی نامند، زیرا در معناي ظاهري ابهامی نیست تا با به کار بردن تفسیر پرده ابهام بالا رود و عمق وحقیقت آن نمایان شود. بر فرض اگر معنـاي ظـاهري هم، تفسـیر نامیـده شود، تفسـیر به رأي و اظهار نظر دلبخواهی نیست، بلکه تفسـیري است بر اساس فهم عمومی و عرفی که عموم و یا بیشتر مردم آن معنی را از همان لفظ می فهمند. مثلا: اگر کسـی یکی از خطبه هـاي نهـج البلاغه، گفتار عمیق و پر ارج علی(ع) را به طور ساده و دور از تکّلف ترجمه کنـد، قرائن لازم وشواهد موجود راکه عرفا از الفاظ آن فهمیده می شود، در این ترجمه رعایت نماید، هیچ گاه این عمل، تفسـیر به رأي نامیده نمی شود. امام صادق(ع) نیز در گفتارخویش به این حقیقت اشاره فرموده آنجا که می گویـد: راستی مردم با غور در آیات متشابه و پیچیده قرآن، بدبخت و بیچاره شدند زیرا آنها معناي این سلسـله آیات را نفهمیدند و پی به عمق و معناي واقعی آن نبردند و از پیش خود تأویلاتی بر آیات آن یافتنـد وخود را در برابر اوصـیاي خـدا و دانایان حقیقی قرآن، مسـتغنی و بی نیاز دیدند و از آنان نپرسـیدند تا آشنایشان سازند. بـاز در اینجـا می بینیم که منظور امـام (ع) از تفسـیر به رأي ممنوع و حرام، این است که کسـی بـدون مراجعه به اهـلبیت و بـدون اسـتمداد ازگفتار آنان و الهام گرفتن از افکارشان، مسـتقلا از روي قرآن به دلخواه خود فتوا وحکمی از احکام الهی راصادرکند، درصورتی که رسول خدا عترت و اهلبیتش را پشـتوانه و همدوش قرآن معرفی کرده است و مردم باید در این گونه موارد به آنان مراجعه کنند و هدایت شوند. اگر یک مفتی و یا مفسـر، عمومات و مطلقات قرآن و قوانین عمومی آن را در نظر بگیرد، از تخصـیص ها و تقیید ها و از تبصـره ها و اسـتثناهایی که به وسـیله ائمه (ع) بر این گفتار ها و قوانین عمومی قرآن به عنوان توضـیحات واردشده، غفلت ورزد، آنرا تفسیر به رأي و برداشت دل بخواهی می نامند که در این روایت ها سخت مورد انتقاد قرار گرفته و ممنوع شده است. از همه آنچه گفته شـد، چنین بر می آیـد که: گرفتن معنـاي ظـاهري الفاظ قرآن، آن هم با در نظر گرفتن قرائن وشواهـدي که در قرآن و یا درگفتار ائمه (ع) وجود دارد و با رعایت قواعـد عقلی و عرفی که مخالف هیچ یک از این قواعد و معیارها نباشد، تفسـیر به رأي بلکه اصلا تفسیر نامیده نمی شود. گذشـته از این، دلایـل و روایـات فراوانی در دست داریم که مراجعه به قرآن وگرفتن معنـاي ظاهري آن را تجویز میکننـد و بر آن تشویق و تأکیـد می نمایند وجمع این دو گروه از دلایل و روایات به این است که بگوییم: تفسـیر به رأي غیر از عمل به ظواهر الفاظ قرآن است که اولی حرام و ناروا و دومی جایز و شایسته می باشد. 📕جلسه ی قرآن، استاد موحد 📆 99/9/1 #فهم_قرآن #دلایل_دیدگاه_تفریطی #حدیث_بسندگی #منع_تفسیر #عدم_حجیت_ظواهر_قرآن #ممنوعیت_تفسیر_به_رأی 💯 @bayyenat313

#مفاهیم_قرآن #دلایل_دیدگاه_تفریطی 4⃣2⃣ بیان دلایل مانعین تفسیر، به نقل از کتاب البیان مرحوم خوئی. ۳. #عمیق_بودن_معانی_قرآن 💠 یکی دیگر از دلایل طرفـداران عدم حجیت ظواهر قرآن این است که: قرآن داراي معانی بلند و دقیق و مشـتمل بر مطالب فوق العاده مشکل و عمیق می باشد و همان معانی دقیق و مطالب مشکل مانع از درك مفاهیم و مقاصد آیات قرآن می باشند. همانطور که می دانیم افراد معمولی از درك مطـالب قسـمتی از کتاب هـای علمـای گذشـته عاجز و ناتواننـد و تنها عـده معـدود و انگشـت شمـاری می تواننـد، مطـالب اینگونه کتابها را درك کننـد. این افراد که از درك مطالب کتاب های دانشـمندان عاجزنـد، چگونه می توانند به سادگی پی به حقایق قرآن ببرند و به نکات و دقایق آن دست یابند، درصورتی که قرآن کلام خداست و علوم گذشـته و آینده و دانش اولین و آخرین در آن جمع شده است؟ 📕جلسه ی قرآن، استاد موحد 📆 99/9/1 #فهم_قرآن #دلایل_دیدگاه_تفریطی #حدیث_بسندگی #منع_تفسیر #عدم_حجیت_ظواهر_قرآن 💯 @bayyenat313