قرآن و نهجالبلاغه 🌸🌸
📝 شرح و تفسیر خطبه ۱۰۱ بخش سوم 🔺خبر از وقوع فتنه 🔴 فتنه حاکمان شام و سرانجام دردناکشان: ↩️ اشاره
📝 شرح و تفسیر خطبه ۱۰۲ بخش اول
⚖ حسابرسی اعمال در قیامت
🔭 خطبه در يك نگاه:
اين خطبه از دو بخش تشكيل يافته: بخش اوّل كه قسمت كوتاهى است، اشاره به حوادث سخت روز رستاخيز دارد، كه خداوند اوّلين و آخرين را براى رسيدگى به حساب دقيق و دادن پاداش و كيفر اعمالشان جمع مى كند.
در بخش دوم اشاره به فتنه هاى وحشتناكى دارد كه همچون پاره هاى شب تاريك روى مى آورند و مردم را در فشار شديد قرار مى دهند و سرانجام گروهى از مجاهدان راستين، در برابر آنها به پا مى خيزند. امام عليه السلام در اين بخش مخصوصاً روى شهر بصره انگشت مى گذارد و به فتنه هايى كه دامن اين شهر را مى گيرد، اشاره مى كند.
📝 شرح خطبه
وحشت عظيم محشر!
همان گونه که در بالا اشاره شد، امام(عليه السلام) در بخش اوّل اين خطبه، جهت آماده سازى دل ها، اشاره به وضع مردم در روز قيامت مى کند و در عباراتى کوتاه و تکان دهنده، ويژگى هاى وحشت انگيز آن روز را شرح مى دهد. مى فرمايد: «آن روز روزى است که خداوند اوّلين و آخرين را براى رسيدگى به حساب دقيق و دادن جزاى اعمال، جمع مى کند; در حالى که همه، با خضوع (و وحشت) به پا خاسته اند!». (وَ ذلِکَ يَوْمٌ يَجْمَعُ اللهُ فِيهِ الأَوَّلِينَ وَ الآخِرِينَ لِنِقَاشِ الْحِسَابِ، وَ جَزَاءِ الأَعْمَالِ، خُضُوعاً، قِياماً).
تعبير به «اوّلين» و «آخرين» اشاره به اين حقيقت است که قيامت و حساب اعمال، براى همه انسان ها در يک روز و يک زمان خواهد بود; همان گونه که قرآن مجيد مى فرمايد: «وَ کُلُّهُمْ آتِيهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فَرْداً; و همگى روز رستاخيز، تک و تنها نزد او حاضر مى شوند.»(1) و در جاى ديگر مى فرمايد: «قُلْ إِنَّ الأَوَّلِينَ وَ الآخِرينَ * لَمَجْمُوعُونَ إِلَى مِيقَاتِ يَوْم مَعْلُوم; بگو اوّلين و آخرين همگى در روز معيّنى گردآورى مى شوند».(2)
تعبير به «نِقَاش» که به معناى دقّت در محاسبه است، نشان مى دهد در آن روز کمترين و کوچک ترين اعمال مورد حساب قرار مى گيرد و به آن پاداش يا کيفر داده مى شود.
تعبير به «خضوع» و «قيام» اشاره به اين است که مردم در روز قيامت همچون کسانى هستند که در دادگاهها، در برابر قضات عدل، حاضر مى شوند و در حالى که ايستاده اند آثار وحشت در آنها نمايان است.
در آيات قرآن نيز به اين معانى اشاره شده; در يک جا مى فرمايد: «خُشَّعاً أَبْصَارُهُمْ...; در حالى که چشمانشان از شدت وحشت به زير افتاده...»(3) و در جايى ديگر مى فرمايد: «يَوْمَ يَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعَالَمينَ; روزى که مردم در پيشگاه پروردگار جهانيان مى ايستند».(4)
✍ پی نوشت:
1. سوره مريم، آيه 95.
2. سوره واقعه، آيات 49 - 50.
3. سوره قمر، آيه 7.
4. سوره مطففّين، آيه 6.
↩️ ادامه دارد..
@Nahjolbalaghe2
#در_محضر_اهل_بیت
🏷 نگهدارى با عمل!
☀️ امام علی علیه السلام :
✓ «هرگاه خبرى را شنيديد آن را براى پايبندى و عمل فرا گيريد نه براى بازگويى؛ زيرا راويان علم بسيارند و پايبندان آن اندك».
⁙ «اعْقِلوا الخَبرَ إذا سَمِعْتموهُ عَقلَ رِعايَةٍ لا عَقلَ رِوايَةٍ، فإنَّ رُواةَ العِلمِ كَثيرٌ و رُعاتَهُ قَليلٌ».
📚نهج البلاغه، حكمت ٩٨
@Nahjolbalaghe2
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#موعظه
❤️ معجزه پیامبر، علی علیه السلام است
🎥 استاد کاشانی
@Nahjolbalaghe2
قرآن و نهجالبلاغه 🌸🌸
. 📝ترجمه کتاب الغدیر ✅ قسمت: پانصد و سی و هشت 🔷#واقعهغدیرخم #علامهامینی ↩️ ﻭﻟﺎﺩﺕ ﻭ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﻛﻤﻴ
.
📝ترجمه کتاب الغدیر
✅ قسمت: پانصد و سی و نه
🔷#واقعهغدیرخم
#علامهامینی
🔹ﺳﻴﺪ ﺣﻤﻴﺮﻱ
" ﺩﺭﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﻝ 173 ﻩ ﻕ " ﻏﺪﻳﺮﻳﻪ 01
ﺍﻱ ﺩﻳﻦ ﺑﻪ ﺩﻧﻴﺎ ﻓﺮﻭﺵ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎﺭﻱ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﭼﺮﺍ ﺑﻪ ﻋﻠﻲ، ﻭﺻﻲ ﻛﻪ ﺍﺣﻤﺪ (ﺹ) ﺍﺯ ﺍﻭ ﺧﺸﻨﻮﺩ ﺑﻮﺩ، ﻛﻴﻨﻪ ﻣﻲﻭﺭﺯﻱ؟ ﻛﻴﺴﺖ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺍﺣﻤﺪ (ﺹ) ﺍﻭ ﺭﺍ، ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻏﺪﻳﺮ ﺧﻢ ﻓﺮﺍ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻳﺎﺭﺍﻧﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻧﺶ ﺑﻮﺩﻧﺪ، ﺑﭙﺎﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻭ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ: ﺍﻳﻦ، ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﺍﺑﻲ ﻃﺎﻟﺐ، ﻣﻮﻟﺎﻱ ﺁﻥ ﻛﺲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﻮﻟﺎﻱ ﺍﻭﻳﻢ. ﺍﻱ ﺧﺪﺍﻱ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﺑﺪﺍﺭ ﻭ ﺑﺎ ﺩﺷﻤﻨﺎﻧﺶ ﺩﺷﻤﻦ ﺑﺎﺵ ﻏﺪﻳﺮﻳﻪ 02 ﭼﺮﺍ ﺩﺭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﭘﺮ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﻣﻴﺎﻥ " ﻃﻮﻳﻠﻊ " ﻭ ﺭﻳﮕﺴﺘﺎﻥ " ﻛﺒﻜﺐ " ﺍﺳﺖ، ﺩﺭﻧﮓ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻲ؟ ﺣﻤﻴﺮﻱ، ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻗﺼﻴﺪﻩ ﮔﻮﻳﺪ: ﻭ ﺩﺭ ﺧﻢ ﻏﺪﻳﺮ، ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻛﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﻪ ﺍﻣﺮﻱ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﺍﻱ ﻣﺤﻤﺪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﭙﺎﺧﻴﺰ ﻭ ﺧﻄﺒﻪ ﺑﺨﻮﺍﻥ. ﻭ ﺍﺑﺎ ﺍﻟﺤﺴﻦ ﺭﺍ، ﺑﺎ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﻛﻦ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﻲ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻜﻨﻲ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﻱ. ﭘﺲ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ، ﻋﻠﻲ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻓﺮﺍ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﻛﻪ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﻱ
ﻣﺼﺪﻕ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﻣﻜﺬﺏ ﺑﻮﺩﻧﺪ، ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮﺩ ﻭﻟﺎﻳﺖ ﺭﺍ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻭ ﺍﺭﺍﺳﺘﻪ ﺍﻱ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺖ ﻧﺴﭙﺮﺩ. ﻋﻠﻲ ﺭﺍ ﻣﻨﺎﻗﺒﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﻮﺷﺎﺋﻲ - ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺗﻠﺎﺵ ﻛﻨﺪ - ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﻧﻤﻲ ﻳﺎﺑﺪ. ﻣﺎ ﺑﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﺩﻭﺳﺘﻲ ﺑﻪ ﺩﻭﺩﻣﺎﻥ ﻣﺤﻤﺪ (ﺹ) ﻣﻲﮔﺮﻭﻳﻢ، ﻭ ﺩﻭﺳﺘﺪﺍﺭﺍﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺷﺎﻳﺎﻥ ﻣﻬﺮ ﻭ ﻣﺤﺒﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻲﺩﺍﻧﻴﻢ، ﺍﻣﺎ ﺁﻧﻜﻪ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻏﻴﺮ ﺍﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺳﺖ، ﻣﺤﺒﻮﺏ ﻣﺎ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺴﻲ ﭼﻮﻥ ﺑﻤﻴﺮﺩ، ﺑﻪ ﺩﻭﺯﺥ ﺭﻭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺣﻮﺽ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺩﺭ ﻧﻴﺎﻳﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺁﻳﺪ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﺘﺮ ﮔﺮﺯﺩﻩ ﺍﻱ ﻛﻪ ﺳﺎﺭﺑﺎﻥ ﺗﺎﺯﻳﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﮔﺮﺩﻧﺶ ﻣﻲﺯﻧﺪ، ﺗﺎ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﺘﺮﺍﻥ ﻧﻴﺎﻣﻴﺰﺩ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻴﻤﺎﺭ ﻧﻜﻨﺪ، ﺗﺎﺯﻳﺎﻧﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺧﻮﺭﺩ. ﺩﻟﻢ ﭼﻮﻥ ﺑﻪ ﻳﺎﺩ ﺍﺣﻤﺪ (ﺹ) ﻭ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺍﻭ ﻣﻲﺍﻓﺘﺪ، ﮔﻮﺋﻲ ﺑﻪ ﺷﻬﭙﺮ ﭘﺮﻧﺪﻩ ﺗﻴﺰ ﺑﺎﻟﻲ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺯﻣﻴﻦ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﻳﺎ ﺍﺯ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺯﻣﻴﻦ، ﺩﺭ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺍﺳﺖ. ﻭ ﺩﻝ ﺍﺯ ﺷﻮﻕ ﺁﻥ ﺩﻭ، ﭼﻨﺎﻥ ﻣﻲﻃﭙﺪ ﻛﻪ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺍﺳﺖ ﭘﺮﺩﻩ ﺭﺍ ﺑﺸﻜﺎﻓﺪ، ﻭ ﺍﺯ ﺩﻧﺪﻩ -ﻫﺎﻱ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﺪﺭ ﺍﻓﺘﺪ. ﺍﻳﻦ، ﻣﻮﻫﺒﺘﻲ ﺍﻟﻬﻲ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﺧﺪﺍ ﺑﻪ ﺑﻨﺪﻩ ﺍﺵ
ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ، ﻓﺰﻭﻧﻲ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ. ﻭ ﭼﻮﻥ ﺍﻭ ﻧﺒﺨﺸﺪ، ﻣﻮﻫﺒﺘﻲ ﺩﺭ ﻛﺎﺭ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﺍﻭ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺭﺍ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﻣﻲﺯﺩﺍﻳﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺛﺎﺑﺘﺶ ﻣﻲﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻋﻠﻢ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻭ ﻧﺎﻧﻮﺷﺘﻪ ﺩﺭ ﻧﺰﺩ ﺍﻭ ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﻦ ﻗﺼﻴﺪﻩ 112 ﺑﻴﺖ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻪ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﺳﻴﺪ ﻃﺎﻳﻔﻪ " ﺷﺮﻳﻒ ﻣﺮﺗﻀﻲ " ﺁﻥ ﺭﺍ ﺷﺮﺡ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺳﺎﻝ 1313 ﺩﺭ ﻣﺼﺮ ﭼﺎﭖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﻭﻱ ﺩﺭ ﺷﺮﺡ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺖ، ﻭ ﺍﻧﺼﺐ ﺍﺑﺎ ﺣﺴﻦ ﻟﻘﻮﻣﻚ ﺍﻧﻪ ﻫﺎﺩ ﻭ ﻣﺎ ﺑﻠﻐﺖ ﺍﻥ ﻟﻢ ﺗﻨﺼﺐ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ: ﺍﻳﻦ ﻟﻔﻆ، ﻳﻌﻨﻲ ﻟﻔﻆ (ﻧﺼﺐ) (ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﻴﺖ ﺑﺎﻟﺎ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ) ﺟﺰ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻭ ﺧﻠﺎﻓﺖ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﻝ ﻧﻴﺴﺖ. ﻭ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﺷﺎﻋﺮ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ: ﺟﻌﻞ ﺍﻟﻮﻟﺎﻳﻪ [ ﺻﻔﺤﻪ 54] ﺑﻌﺪﻩ ﻟﻤﻬﺬﺏ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﺩﺭ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺩﺍﺭﺩ، ﺯﻳﺮﺍ ﺁﻧﭽﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺑﻪ ﻋﻠﻲ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺤﺒﺖ ﻭ ﻧﻔﺮﺕ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺻﻞ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺑﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻭﻓﺎﺕ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﺣﺎﻓﻆ ﻧﺴﺎﺑﻪ " ﺍﺷﺮﻑ ﺑﻦ ﺍﻋﺰ " ﻛﻪ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺑﻪ " ﺗﺎﺝ ﺍﻟﻌﻠﻲ ﺍﻟﺤﺴﻴﻨﻲ " ﻭ ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﻝ 610 ﺍﺳﺖ، ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻦ ﻗﺼﻴﺪﻩ ﺭﺍ ﺷﺮﺡ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
↩️ ادامه دارد...
@Nahjolbalaghe2
قرآن و نهجالبلاغه 🌸🌸
📝تفسیر سوره مبارکه حج آیات ۱۵ الی ۱۷ 📖 منبع: تفسیر «نمونه» آیت الله مکارم شیرازی ✔️ نکته ها: ۱ ـ
📝تفسیر سوره مبارکه حج آیات ۱۵ الی ۱۷
📖 منبع: تفسیر «نمونه» آیت الله مکارم شیرازی
↩️ در بعضى از روایات مى خوانیم: مشرکان مکّه از پیامبر(صلى الله علیه وآله) تقاضا کردند از آنها جزیه بگیرد، و اجازه بت پرستى به آنها بدهد! پیامبر(صلى الله علیه وآله) فرمود: من جز از اهل کتاب جزیه نمى گیرم، آنها در پاسخ نوشتند: تو چگونه چنین مى گوئى در حالى که از مجوس منطقه هَجَر جزیه گرفته اى؟!
پیامبر(صلى الله علیه وآله) فرمود: أِنَّ الْمَجُوسَ کَانَ لَهُمْ نَبِیٌّ فَقَتَلُوهُ وَ کِتَابٌ أَحْرَقُوهُ: مجوس پیامبرى داشتند و کتاب آسمانى، پیامبرشان را به قتل رساندند، و کتاب او را آتش زدند !.(۶)
در حدیث دیگرى از اصبغ بن نباته مى خوانیم: على(علیه السلام) بر فراز منبر فرمود: سَلُونِی قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِی: از من سؤال کنید پیش از آن که مرا نیابید . اشعث بن قیس (منافق معروف) برخاسته، گفت: اى امیر مؤمنان! چگونه از مجوس جزیه گرفته مى شود، در حالى که کتاب آسمانى بر آنها نازل نشده و پیامبرى نداشته اند؟
على(علیه السلام) فرمود: آرى اى اشعث، قَدْ أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ کِتَاباً وَ بَعَثَ إِلَیْهِمْ نَبِیّاً: خداوند کتابى بر آنها نازل کرده و پیامبرى مبعوث نموده است .(۷)
و در حدیثى از امام سجاد على بن الحسین(علیه السلام) مى خوانیم پیامبر فرمود: سَنُّوا بِهِمْ سُنَّةَ أَهْلِ الْکِتَابِ یَعْنِی الْمَجُوسَ: با آنها طبق سنت اهل کتاب رفتار کنید، منظور پیامبر اسلام مجوس بود .(۸)
ضمناً، باید توجه داشت: واژه مجوس جمع است و مفرد آن مجوسى است.
* * *
۳ ـ صابئان چه کسانى هستند؟
از آیه فوق اجمالاً استفاده مى شود که: آنها نیز پیرو بعضى از مذاهب آسمانى بوده اند، به خصوص که در آیه، میان طائفه یهود و نصارا قرار گرفته اند.
بعضى آنها را از پیروان یحیى بن زکریا مى دانند که مسیحیان او را یحیى تعمید دهنده مى نامند.
بعضى معتقدند: آنها برخى از عقائد یهود و برخى از عقائد مسیحیان را گرفته و به هم آمیخته اند، و لذا مذهب آنها را برزخى میان این دو مذهب مى دانند.
صابئان براى آب جارى اهمیت زیادى قائلند، و لذا بسیارى از آنها در کنار نهرهاى بزرگ زندگى مى کنند.
مى گویند: به بعضى از ستارگان نیز احترام مى گذارند، و به همین جهت، متهم به ستاره پرستى شده اند، هر چند ظاهر آیه فوق این است که آنها در صف مشرکان نیستند.(۹)
* * *
۴ ـ گروه منحرفان از توحید
در آیات فوق، به پنج گروه از مذاهب تحریف یافته اشاره شده که شاید ترتیب آنها در اینجا بر حسب انحرافشان از اصل توحید است، یهود کمترین انحراف را نسبت به دیگران از توحید دارند، و صابئان که گروه برزخى در میان یهود و نصارا هستند در مرحله دومند.
سپس نصارا با پذیرش تثلیث و خدایان سه گانه انحراف بیشترى یافته، و مجوس با تقسیم کردن کل عالم به دو بخش خیر و شرّ و قائل شدن به دو مبدأ در سراسر جهان هستى در مرحله چهارم قرار دارند.
و اما مشرکان و بت پرستان که گرفتار بیشترین انحرافند، در آخر ذکر شده اند.
✍ پی نوشت:
۶ ـ وسائل الشیعه ، جلد ۱۱، ابواب جهاد العدوّ، باب ۴۹، صفحه ۹۶ (جلد ۱۵، صفحه ۱۲۶، چاپ آل البیت).
۷ و ۸ ـ وسائل الشیعه ، جلد ۱۱، ابواب جهاد العدو، باب ۴۹، صفحه ۹۶. (جلد ۱۵، صفحه ۱۲۸، چاپ آل البیت).
۹ ـ براى توضیح بیشتر به جلد اول تفسیر نمونه ، ذیل آیه ۶۲ سوره بقره مراجعه کنید.
✔️ پایان
@Nahjolbalaghe2