✳️ #بازی_شطرنج (23) 🔸 «و آلات القمار كالنرد والشطرنج...» 📚 اللمعة الدمشقية، الشهيد الأول ج1 ص91 #فقه @Nardebane_feghahat

✳️ #بازی_شطرنج (24) 🔹 «آلات القمار كالنرد و الشطرنج...» 📚 شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام، المحقق الحلي ج2 ص3 #فقه @Nardebane_feghahat

✳️ #بازی_شطرنج (25) 🔸 قوله: (و القمار حرام) أي: عمله، و هو: اللعب بالآلات المعدة له على اختلاف أنواعها، من الشطرنج و النرد و غير ذلك، 📚 جامع المقاصد في شرح القواعد، المحقق الثاني (المحقق الكركي) ج4 ص24 #فقه @Nardebane_feghahat

✳️ #بازی_شطرنج (26) 🔹 امیدوارم که عبارات فوق را مطالعه کرده باشید. اگر بپذیریم که حرمت به شطرنجی تعلّق گرفته که آلت قمار است، آنگاه میتوان بحث کرد که آیا امروزه شطرنج از آلت قمار خارج شده یا نه، و آیا هنوز حکم حرمت برای آن باقی است یا خیر. @Nardebane_feghahat

🔹 بسیار شنیده‌ایم که: «أعرف المعارف: الضمیر أعرف الضمائر: المتکلم» لذا می‌بینیم که نحویون در ذکرِ ضمایر از متکلم آغاز می‌نمایند. 🔸 أعرفیت ضمیر مورد پذیرش همگان نیست، بلکه در رتبه معارف اختلافاتی به چشم می‌خورد. نظرات مختلف را در «شرح تسهیل ابن‌مالک» می‌توان یافت. مضاف در رتبه همان معرفه‌ای هست که به آن اضافه شده است (یعنی همان مضاف‌الیه) لذا اگر پذیرفتیم که ضمیر أعرف معارف است (دقت: أعرف‌تر غلط است!) آنچه به آن اضافه شده، نیز أعرف است. ✍ رضا حسینی @Nardebane_feghahat

✔️ آیت الله گرامی: 🔹 بعضی‌ها می‌گویند چرا آنقدر درس‌های حوزه فقط تکرار مکرّرات است و فقط نماز، حج، خمس و زکات مطرح می‌شود؟! اینها متوجه نیستند که درس حوزه برای مسأله گویی نیست. درس حوزه برای این است که قوه اجتهاد طلبه‌ها بالا برود و قوه اجتهاد با طرح مسائل مشکل است. 🔸 اگر مرجع یک جلد رساله دارد، چندین جلد کتاب استفتائات دارد. در استفتائات چیزهایی هست که معمولا در رساله‌ها نیست؛ چیزهایی است که خارج از حوزه بحث متعارف است و دفاتر مراجع همه آنها را هم جواب می‌دهند. 🔹 حوزه کار علمی را به خوبی انجام داده و ترجمه و تألیف را إلی ماشاء الله دارند؛ اما اینکه چقدر موفق بوده‌اند کار حکومت، دولت و مقامات اجرایی است. کار حوزه در مقام اجرایی نیست و مقام علمی است. حوزه در بُعد تألیفات به خوبی موفق بوده است. تذکرات به دولت هم کار مراجع بوده که در ملاقات‌ها درست انجام وظیفه کرده‌اند. @Nardebane_feghahat

✳️ #بازی_شطرنج (27) 🔸 آیت الله میرزا جواد تبریزی (علیه الرحمة) قائل بوده‌اند که حرمت شطرنج از باب «آلت قمار بودن» می‌باشد (یعنی اگر آلت قمار باشد، حرام است) ولی آیت الله شیخ جعفر سبحانی شطرنج را حرام می داند، هرچند اگر آلت قمار نباشد. 🔹 یعنی موضوعِ حرمت از دیدگاه امام خمینی و آیت الله تبریزی با موضوعِ حرمت از نظر آیت الله سبحانی و جناب قدیری متفاوت است‌. @Nardebane_feghahat

✳️ #بازی_شطرنج (28) 🔹 باید دید که در روایات آیا «شطرنج بما هو شطرنج» حرام شده یا «بما هو میسر» و «بما هو آلةٌ للقمار» تحریم گردیده. 🔸 به این‌جا رسیدیم که دومی صحیح است، هم روایات را مطرح نمودیم و هم کلام فقها را ذکر کردیم. 🔹 برخی از دوستان فرموده‌اند که شیخ انصاری معتقد است که «عقل» از حیثِ کشفِ ملاک، عاجز و علیل است. 🔸 از سوی دیگر از علتِ اکثرِ احکام اطلاعی نداریم و شاید برخی حکمت باشد (نه علت) 🔹 هرچند که این فرمایش شیخ انصاری شاید با این کلیّت، تا حدی قابل مناقشه باشد، اما بالأخره ممکن است، هرچند که قبول داریم که کار دشوار و خطرناکی است (روشنفکرها سوء استفاده نکنند!) 🔹 در مورد شطرنج اگر از نصوص «مناط حرمت» به دست بیاید، قابل قبول است. 🔸 اما فرض کنیم که کسی از این راهِ سخت مسیر را طی نکند و راه آسانتری را در پیش بگیرد، و آن راهِ تغییر موضوع است. (از نامه امام خمینی به آقای قدیری چنین برداشت می‌شود که امام این راه را رفته، و این راه، مشکلاتِ راه دستیابی به مناط احکام را ندارد) 🔹 یعنی بحثِ ما در مورد شطرنج، از راه تغییر موضوع است، نه دستیابی به مناط احکام. پس ما فعلاً بحث تعلیلات را مطرح نمی‌کنیم، چون راه سختی است، هرچند که آن هم بسیار مهم و قابل تأمل است. #فقه #امام_خمینی @Nardebane_feghahat

✳️ #بازی_شطرنج (29) 🔸 در اطلاق‌گیری باید توجه داشت که هر حکمی برایِ موضوعِ خودش هست. پس صحیح نیست که روی «اسمِ شطرنج» تعصب داشته باشیم و بگوییم که: «شطرنج در روایات حرام اعلام شده، پس امروز هم حرمت دارد»! 🔹 «الأحکام تدور مدار الأسماء» درست نیست، بلکه: «الأحکام تدور مدار الموضوعات» زیرا «حکم» دائر مدارِ «اسم» نیست. همه قبول داریم که احکام، دائر مدار مصالح و مفاسد است (خلافاً للأشاعره) 🔹 خُب مصالح و مفاسد در اسماء است یا در موضوعات؟! قطعاً در موضوعات واقعیه. پس اگر «موضوع» تغییر یابد، مصلحت و مفسده نیز تغییر پیدا می‌کند، و بالنتیجه حکم هم عوض می‌شود. 🔸 بعبارة أخریٰ: از آن‌جهت که حکم، دائر مدار مفسده‌ای است که در موضوع وجود دارد، اگر آن مفسده منتفی گردد، حکم هم منتفی می شود. 🔹 اگر شطرنج امروز همان شطرنج گذشته باشد، قطعاً حرام است اما اگر تغییر موضوع یافته باشد، (مثلاً شطرنجِ گذشته آلت قمار باشد و شطرنجِ امروز آلت قمار نباشد) آیا می‌توانیم همان حکم را بر این شطرنج باز کنیم؟! #فقه @Nardebane_feghahat

✔️ آیت الله جوادی آملی: 🔸 انسان باید هر روز محاسبه کند که در مقابل گذر عمر خود، چه چیزی به دست آورده است. 🔹 وجود مبارک امام کاظم می‌فرمایند: «لَیسَ مِنَّا مَنْ لَمْ یحَاسِبْ نَفْسَهُ فِی كُلِّ یوْمٍ فَإِنْ عَمِلَ حَسَناً اسْتَزَادَ اللَّهَ وَ إِنْ عَمِلَ سَیئاً اسْتَغْفَرَ اللَّهَ مِنْهُ وَ تَابَ إِلَیهِ» فرمود کسی شیعه ماست که برای خود یک محاسبه داشته باشد که امروز من چه کردم؟ چه چیزی گیر من آمده؟ من ۲۴ ساعت عمر دادم، وقت دادم، این ۲۴ ساعت دادم، چه چیزی گرفتم؟ همان‌ طوری که برای کالای خود حسابی باز می ‌کند که ضرر کردم یا نفع بردم یا هیچ کدام از اینها نصیب من نشد، عمری که داده است اگر حساب نکند که من امروز چکار کردم؟ چه خدمتی کردم؟ چه عبادتی کردم؟ فرمود این از ما نیست! «لَیسَ مِنَّا مَنْ لَمْ یحَاسِبْ نَفْسَهُ فِی كُلِّ یوْمٍ». اگر ـ إن‌ شاء الله ـ کار خیر انجام داد، عبادتی انجام داد، خدمتی انجام داد، خدا را شکر بکند و از خدا مزید و افزودن آن را بخواهد و اگر ـ خدای ناکرده ـ لغزشی مرتکب شد، استغفار کند، راه برای او باز است. @Nardebane_feghahat

✳️ «انسان، حیوان ناطق؟!» (1) ✔️ بخشی از سخنان آیت الله جوادی آملی در دیدار عوامل سازنده سریال موسی کلیم الله ۹۵/۱۰/۲۲ 🔸 دو غده در تفکر غرب وجود دارد، یکی انکار معاد و دیگری انکار تجرد روح، این تفکر باطل کاری کرده است که آنها انسان را تنها «حیوان ناطق» بدانند! 🔹 آثار این تفکر خود را در جایی نشان می‌دهد که برای مثال، غرب خیال می کند «ازدواج» یعنی جمع بین مذکر و مونث، یا خیال می کند «مرگ» پوسیدن و پایان انسان است، در حالی که در تفکر پیامبر (ص) ازدواج ، نصف دین است و یا می‌فرماید مرگ از پوست به در آمدن است نه پوسیدن. 🔸 در قرآن می فرماید «فوت» در کار نیست بلکه «وفات» است؛ یعنی همه چیز را خدا در اختیار دارد و از انسان می‌گیرد؛ این مطالب باید خود را در هنر و سینمای کشور نشان بدهد. #حیوان_ناطق @Nardebane_feghahat

✳️ «انسان، حیوان ناطق؟!» (2) ✔️ آیت الله جوادی آملی در دیدار با اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد: 🔸 غرب، انسان را یک حیوان ناطق می‌بیند که تنها میزانِ دارویِ او با دیگر حیوانات متفاوت است. 🔹 قرآن و ائمه(علیهم‌السلام) آنجا که سخن از شکم و خوردن است، انسان را در کنار حیوان ذکر می کنند، اما آنجا که صحبت از علم، عقل و جان است، انسان را در کنار فرشتگان نام می برند. #حیوان_ناطق @Nardebane_feghahat

✳️ «انسان، حیوان ناطق»؟! (3) ✔️ آیت الله جوادی آملی: 🔸 الآن پیش ما انسان، فصل اخیرش «ناطق» است؛ «جوهر، جسم، نام، حساس، متحرک بالإرادة، ناطق» این ناطق را ما «فصل اخیر» میدانیم، اما در دعای نورانی امام سجاد(علیه‌السلام) ناطق، فصل اخیر نیست بلکه «حامد» فصل اخیر است؛ یعنی اگر انسان ناطق بود ولی خدا را حمد نکرد، انسان نیست! 🔹 مسلماً حضرت که نمی‌خواهد به کسی اهانت کند و بد بگوید! بلکه می‌گوید اگر کسی نداند این نعمت از کیست و این نعمت را بجا صرف نکند و لساناً نگوید «الحمد لله رب العالمین» بله! او «حیوان ناطق» است اما انسان نیست، چون فصل اخیر انسان، حامد بودن و حمید بودن است. #حیوان_ناطق @Nardebane_feghahat

✳️ نکته‌ای در مورد نماز عید فطر و قربان 🔸 مرحوم صدوق در کتاب «المقنع» و مرحوم ابن أبی عقیل قائلند در عصر غیبت، خواندنِ نماز عید فطر و قربان مشروع نیست (البته اکثر فقهاء مشروع می‌دانند) 🔹 سید مرتضی، ابوالصلاح حلبی، شیخ مفید، شیخ طوسی در تهذیب و مبسوط قائلند که نماز عیدین در عصر غیبت فقط باید به صورت فرادا خوانده شود و اقامه آن به جماعت صحیح نیست. @Nardebane_feghahat

✳️ «انسان، حیوان ناطق»؟! (4) ✔️ آیت الله جوادی آملی: 🔸 در دعای اول صحیفه سجادیه که دعای حمد است، میفرماید اگر امتی یا جامعه‌ای نعمت‌ها را صرف بکنند و خدا را حمد نکنند «وَ لَوْ کَانُوا کَذَلِکَ لَخَرَجُوا مِنْ حُدُودِ الْإِنْسَانِیَّةِ إِلَی حَدِّ الْبَهِیمِیَّةِ فَکَانُوا کَمَا وَصَفَ فِی مُحْکَمِ کِتَابِهِ: ﴿إِنْ هُمْ إِلَّا کَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِیلًا﴾»؛ این یک دعای مصطلح نیست، عقلی است. میگوید اگر کسی حیوان ناطق بود، نعمتها را صرف کرد، اما نگفت «الحمد لله رب العالمین» یعنی معتقد نبود که این نعمت از کجا آمده و چگونه باید صرف بکند، انسان نیست. او ناطق است، اما انسان نیست! #حیوان_ناطق @Nardebane_feghahat

✔️ إنا لله و إنا إلیه راجعون 🔹 درگذشت دانشمند فرهیخته، جناب آیت الله آقای سید محمد ترحینی عاملی (مؤلف كتاب ارزشمند الزبدة الفقهية) را تسلیت عرض می‌کنیم. ان‌شاءالله روح پاکش با حضرات اهل‌بیت محشور باشد. @Nardebane_feghahat

✳️ «انسان، حیوان ناطق»؟! (5) ✔️ آیت الله جوادی آملی: 🔹 آنچه در بحث انسان‌شناسی محور است، علوم و اصول تجریدی است و هیچ ارتباطی با تجربه ندارد، آنچه ما با آن کار داریم و مشکل ما را حل می‌کند علوم تجریدی است، چرا که ما نمی‌خواهیم دام‌پروری کنیم، می‌خواهیم انسان‌پروری کنیم، اما هنوز بسیاری نمی‌دانند که تفاوت انسان و دام چیست. برخی خیال می کنند انسان یک حیوان ناطق است، یعنی جانوری است که حرف می‌زند، اما دین می‌گوید انسان، «حیّ متألّه» است. #حیوان_ناطق @Nardebane_feghahat

✳️ درس خارج فقه آیت الله #سبحانی 92/08/29 ✔️ قاعده الإقرار العقلاء علی أنفسهم جائز ❓آیا این قاعده در کتب اهل سنت هم آمده؟ 🔸 قبل از آنکه مفردات قاعده را معنا کنیم، باید ببینم که آیا این قاعده در کتب اهل سنت هم هست یا نیست، در کتاب های ما به همین صورت آمده که معروف است، یعنی «إقرار العقلاء علی أنفسهم جائز». 🔸 ولی مرحوم آیة الله کاشف الغطاء در آن کتابی تحریر المجلة ‌در آنجا دو جور نقل می‌کند: «اقرار العقلاء علی أنفسهم جائز» گاهی دارد: «إقرار العقلاء علی أنفهسم نافذ» یعنی به جای کلمه‌ی «جائز» کلمه‌ی «نافذ» را به کار برده است. 🔹 اما در کتب اهل سنت قاعده به شکل دیگر است. آنها این قاعده را چنین نقل می‌کنند: «المرء مؤاخذ بإقراره» ولی تعبیر ما بهتر از تعبیر آنهاست. خلاصه آنها (اهل سنت) می‌گویند: «المرء مؤاخذ بإقراره»، منتها نمی‌گویند که این اقرار علی نفع است یا علی ضرر، مگر اینکه بگویند در کلمه‌ «اقرار» ضرر خوابیده است. 🔹 در هر حال این تعبیر ماست که: «إقرار العقلاء علی أنفهسم جائز أو نافذ» اما تعبیر آنها این است: «المرء مؤاخذ بإقراره»‌. #قواعد_فقهیه @Nardebane_feghahat

✔️ قاعده «إقرار العقلاء علی أنفسهم جائز» با چنین متنی مطلقاً در روایات اهل سنت نیامده است. در مصادرِ حدیثیِ شیعه نیز وجود ندارد. اولین بار شیخ طوسی آن را در کتاب «الخلاف» که یک کتاب فقهی است، ذکر کرده. در کتب حدیثی هم اولین بار در «عوالی اللئالی ابن أبی جمهور» آمده که وضعیتش مشخص می‌باشد. #قواعد_فقهیه @Nardebane_feghahat

✔️ مرحوم ملا محمد جواد خراسانی (رضوان الله تعالی علیه): 🔹 المشهور أنّ «الحادث» هو المسبوق بالعدم. و قيل: هو المسبوق بالغير، ليشمل المعدوم بعد الوجود، و لا حاجة إليه لأنّ العدم الحاصل بعد الوجود، مسبوق بالعدم‏. 📚 هدایة الاُمّة إلی معارف الأئمة ص65 #کلام @Nardebane_feghahat

✳️ آیا دوتا میت را می‌شود داخل یک قبر گذاشت؟ (1) ✔️ درس خارج فقه آیت الله مظاهری 90/02/18 🔸 مشهور در بین فقهاء این است که دوتا میت را در یک قبر نمی‌شود گذاشت. مثلا زن و شوهر با هم مُرده‌اند، می‌خواهند این‌ها را یک قبر برایشان درست بکنند یا مثلاً پسر و پدر، آیا این کار می‌شود یا نه؟ 🔹 مشهورِ فقها گفته‌اند نه، دلیلی برای مسئله ندارند جز یک روایتی که می‌خواهند از فحویٰ استفاده بکنند. #فقه #مظاهری @Nardebane_feghahat

✳️ آیا دوتا میت را می‌شود داخل یک قبر گذاشت؟ (2) ✔️ درس خارج فقه آیت الله مظاهری 90/02/18. 🔹 اگر قبر دو طبقه‌ای باشد، علی الظّاهر اشکالی ندارد، مثل این‌که مثلا شوهر را می گذارند در یک لحدی و روی لحد را می‌پوشانند، بعد زن را می‌گذارند روی لحد او که این الان رسم هم شده در مشاهد مشرفه یا در قبرستانهای فعلی هم این کار را می‌کنند، درباره این ظاهراً اشکالی نیست. عرفاً هم میتوانیم بگوییم دو تا قبر است، و یک قبر نیست. 🔸 اگر ضرورتی در کار بیاید و بخواهند دو تا میت را در یک قبر بگذارند، آن هم اشکالی نیست و نقل هم می‌کنند، هم شیعه نقل کرده است هم سنی؛ این‌که پیامبر اکرم در جنگ احد این کار را کردند حتی دو تا هم نه، سه چهار نفری یک قبر درست می‌کردند و این‌ها را بعضی اوقات روی هم، بعضی اوقات در کنارِ هم دفن می‌کردند. لذا در صورت ضرورت هم حرفی نداریم و ظاهراً اشکالی در مسئله نیست. آن فعل رسول گرامی لااقل دلالت بر جواز را می‌کند، اما در حال ضرورت. 🔹 بحث ما آنجاست که ضرورتی نباشد، دو طبقه هم نباشد، بلکه بخواهند مثلاً پدر و پسر را در یک قبر پهلوی هم بخوابانند. یک لحد برای دو نفر. آیا این جایز است یا نه؟ ادامه درس ایشان در 👇 https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/mazaheri/feqh/89/900218/ #فقه @Nardebane_feghahat

✔️ آیت‌الله محمد مهدی شب زنده دار: 🔹 کسی که می‌خواهد به فقاهت برسد و فقیه شود، دو شیوه برای او وجود دارد: 🔸 یک روش، روش رایج امروز است که یک کتاب فقهی را مبنا قرار می‌دهند و استاد و شاگرد به دنبال ادله و فروعاتی را که او مطرح کرده می‌گردند؛ اما در گذشته عکس این روش عمل می‌کردند، آن‌ها به روایات مسلط می‌شدند و بر اثر همین تسلط به روایات «ینحدر عنه الفقه» فقه از او تراوش می‌کرد. لذا اگر طلبه به این شیوه عمل کند، که مثلاً به کتاب «وسائل الشیعة» مکرر رجوع کند، به ‌مرور به ابواب و مسائل فقهی مسلط می‌شود. #فقه @Nardebane_feghahat

✳️ نظرات برخی فقها در مورد «نوفلی» 🔸 يوجد إختلاف بين الأعلام في وثاقة النوفلي ( أي الحسين بن يزيد النوفلي) وقبول رواياته، فقد ذهب السيد الحكيم في المستمسك ج ١٢ ص ٤٢٤ والسيد السيستاني في تقريرات مكان المصلي ص ٦٥ وتقريرات الاجتهاد والتقليد ص ٩١ والسيد الصدر في بحوث في شرح العروة الوثقى ج ٣ ص ١٤ والشيخ الايرواني في بحثه خارج الفقه ١١ ربيع الثاني ١٤٣٩، إلى عدم وثاقته. 🔹 و ذهب الشيخ المجلسي الاول في روضة المتقين ج ١٤ ص ٥٩ والوحيد البهبهاني في تعلقته على منهج المقال ج ٢ ص ٣٠٨ وج ٤ ص ٣٠٢ والشيخ النوري في خاتمة المستدرك ج ٤ ص ١٥٩ وج ٧ ص ٢٩٠ والشيخ المامقاني في التنقيح ج ٢٣ ص ١٥٥ والسيد الخوئي في المعجم والسيد الخميني في كتاب الطهارة ج ٢ ص ١٦ والمكاسب المحرمة ج ١ ص ٢٣٠ والسيد الشبيري والشيخ التبريزي في تنقيح مباني العروة كتاب الطهارة ج ٢ ص ١٢٧ والشيخ الشهيدي، إلى وثاقته بوجهين مختلفين بينهم. #رجال @Nardebane_feghahat

✔️ آیت‌الله جوادی آملی ‏ ۱۴۰۱/۲/۱۵ 🔸 مال را به منزله ستون فقرات یک ملّت و جامعه است که این ثروت مملکت را نباید به دست سفیهان سپرد، زیرا ثروت مملکت عامل قیام و استقامت و پایداری یک ملّت است. 🔹 اگر سفیه ستون فقرات یک ملّت را به دست بگیرد این ستون را می‌شکند و این ملّت را زمین‌گیر می‌کند. 🔸 ملتی که ستون فقراتش شکسته است این قدرت قیام ندارد چه رسد به مقاومت، تا برسد به اقتصاد مقاومتی. @Nardebane_feghahat

✔️ مرحوم آخوند خراسانی (رضوان الله علیه): 🔹 إن ستر العورة هو حفظها عن خصوص النظر إلى بشرتها، لأنه المنصرف من سترها، فلا يحرم النظر إلى حجمها من وراء ثوب رقيق يحكي الحجم، و إن كان الأحوط تركه. 📚 اللمعات النیرة ص46 #فقه @Nardebane_feghahat

✔️ مرحوم محدث نوری (قدس الله نفسه الشریف): 🔹 كان عند ميرلوحي المعاصر للمجلسي، الساكن معه في أصبهان كتب نفيسة جليلة ككتاب الرجعة لفضل بن شاذان والفرج الكبير في الغيبة لأبي عبد الله محمد بن هبة بن جعفر الوراق الطرابلسي و كتاب الغيبة للحسن بن حمزة المرعشي و غيرها و لم يطلع عليه المجلسي (رحمه الله) مع كثرة احتياجه إليها. 🔸 فإن لعدم العثور أسباباً كثيرة سوى عدم الفحص، منها: ضنّة صاحب الكتاب كما في المورد المذكور! 📚 خاتمة مستدرک الوسائل ج1 ص32 #میرلوحی @Nardebane_feghahat

✔️ مرحوم ملا احمد اردبيلی (رضوان الله علیه): 🔹 «...تختلف الأحكام بإعتبار الخصوصيات و الأحوال و الأزمان و الأمكنة و الأشخاص و هو ظاهر، و بإستخراج هذه الإختلافات و الإنطباق على الجزئيات المأخوذة من الشرع الشريف إمتياز أهل العلم و الفقهاء (شكر الله سعيهم و رفع درجاتهم)» 📚 مجمع الفائدة و البرهان ج3 ص436 #اصول @Nardebane_feghahat

🔹 حضرت رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌) یا یکی از پیغمبران گذشته (علیهم‌السلام) با اصحاب خود در بیابان، از تپه‌ای بالا می‌رفتند و اصحاب با صدای بلند تکبیر و تهلیل می‌گفتند، آن حضرت فرمود: «أَرْجِعُوا أَصْواتَکمْ، فَإِنهُ قَرِیبٌ سَمِیعٌ، فَإِنکمْ لا تُنادُونَ بَعِیداً وَ لا أَبْکمَ؛ آهسته بگویید، زیرا خدا نزدیک و شنوا است، شما که خدای دور و یا ناشنوا را صدا نمی‌زنید». 🔸 در اسلامبول، خطیبی بعد از خطبه و ترغیب به جنگ و اینکه امیرالمؤمنین «رشاد»، قامَ بِنَفْسِهِ إِلَی الْجِهادِ (خود در جبهه‌­ی جنگ حضور به هم رسانیده است) برای نصرت اسلام و پیروزی مسلمان‌ها دعا کرد، و اهل مجلس مثل صدای زنبور آمین گفتند، نه با صدای بلند و نه خیلی آهسته، بلکه با صدای متوسط. در قرآن کریم هم می‌فرماید: «وَ لاَ تَجْهَرْ بِصَلاَتِک وَ لاَ تُخَافِتْ بِهَا وَ ابْتَغِ بَینَ ذَ لِک سَبِیلاً؛ نمازت نه را بلند بخوان، و نه آهسته [و با صدای بدون جوهره]، بلکه راهی بین آن دو را بجوی». 🔹 در روایات نیز بنده ندیده‌ام که صدای بلند مطلوب باشد، بلکه عکس آن را دیده‌ام. 📚 در محضر بهجت، ج2 ص10 @Nardebane_feghahat