📸 #عکسنوشت
🔰 استقلال قاضی و قضاوت او بر اساس فتوای خویش
🔻 سیره پیامبر اکرم اسلام (ص) و ائمه اطهار علیهم السلام اینگونه بوده است که هنگام گماردن کسی بر #جایگاه_قضا او را به استنباط خویش از قرآن فرا می خواندند و این خود نشان از خودایستایی و استقلال رای قضات در داوری دارد. گرچه این قاعده نیز مانند هر قاعده ی دیگری استثنائاتی دارد و برای نمونه اگر #ولی_امر در قلمرو قضا نهی صریحی دارد نهی صریح ایشان همچون حکم حکومتی بر اجتهاد قاضی منصوب مقدم است و قاضی در آن مورد حق داوری بر اساس فتوای خویش را ندارد.
💢 بریده ای از درس خارج #فقه_القضاء آیت الله علی اکبر رشاد
🆔 @Rashad_ir
📸 #عکسنوشت
🔰 نصب قاضی مفضول با وجود قاضی فاضل و افضل
🔻 حتی اگر بپذیریم که با وجود افضل گماردن مفضول و فاضل در جایگاه قضا روا نیست ولی گاه اقتضائات آفاقی و پیرامونی ما را بدان وا می دارد چرا که امروزه بسندگی کردن به افضل و خودداری از گماردن فاضل و مفضول در #جایگاه_قضا نیاز جامعه را بر نمی آورد و ناچار باید از ایشان نیز بهره برد. از آنجا که این امری عقلایی است در سنجش با رجوع ما به طبیب در می یابیم که با وجود طبیب افضل، اطباء فاضل و مفضول نیز شرعاً حق ورود به امر طبابت دارند و رجوع بیماران به ایشان نیز شرعاً و عقلاً رواست.
🔻 شاید کسی خرده بگیرد که چه فرقی هست میان #مفتی و قاضی که در مفتی واجب است به افضل و اعلم روی بیاوریم ولی در #قاضی می توان به مفضول رجوع کرد در پاسخ می توان گفت که ضرورت، ولی امر را بر آن وا می دارد که در کنار افضل مفضول را نیز بر امر قضا بگمارد و به او نیز ولایت قضایی را واسپاری نماید چرا که امروزه اگر جز این باشد نیاز جامعه ی اسلامی به قضا برآورده نمی شود و این نیازی است که در باب تقلید نیست چرا که همه مومنین می توانند از یک #فقیه که #اعلم است تقلید کنند ولی همه آنها نمی توانند برای قضا به یک قاضی که افضل است رجوع کنند.
💢 بریده ای از درس خارج #فقه_القضاء آیت الله علی اکبر رشاد
🆔 @Rashad_ir
📸 #عکسنوشت
🔰 مقام قضا امانتی الهی است که نمی توان آن را به کافر سپرد
🔻 خداوند متعال فرمان می دهد که به ستمگران اعتماد نکنید و مراجعه به #قاضی کافر که از مصادیق ستمگر است که به خود و خداوند ستم می کند در امور قضایی و ستاندن حق خویش اعتماد به او در امور خطیری مانند حفظ جان و مال و حقوق است. همچنین خداوند متعال فرمان می دهد که امانات را به اهل آنها بسپارید و روشن است که ارجمندترین و مهمترین امانات الهی #شؤون_حکومی و ولایی هستند و نمی توان آنها را به غیر مسلمان سپرد و رجوع دادخواه به قاضی کافر سپردن امانت الهی ولایت قضایی به دست نا اهل است.
🔻 در روایات ائمه اطهار علیهم السلام نه تنها نصب فرد فاقد شرایط و صلاحیت را در #جایگاه_قضا منع نموده اند بلکه طرفین نزاع را از تحاکم به چنین قضاتی بازداشته اند گرچه آن حاکم جور یا قاضی به سود شیعه رای بدهد چرا که حکم طاغوت نافذ نیست و رجوع به او تقویت طاغوت است. و به دلیل فحوی و قیاس اولوی هنگامی که رجوع به حاکم و قاضی مسلمانی که فاقد شرایط است روا نیست رجوع به حاکم کافر نیز روا نیست و از اساس میان کفر و ظلم و فسق ملازمه است.
💢 بریده ای از درس خارج #فقه_القضاء آیت الله علی اکبر رشاد
🆔 @Rashad_ir
📸 #عکسنوشت
🔰 برکناری قاضی منصوب از سوی ولی امر
🔻 شأن قضا اصالتا از #شؤون_ولی_امر است و او این شأن را برای مدتی به غیر واگذار نموده است و در اصل قاضی اوست و برگماردگان و منصوبین او به نیابت و وکالت از او به قضا می پردازند و هرگاه اراده کند می تواند وکیل را از این سمت براندازد و این وکالت را باطل کند و اگر جز این باشد ما ولایت ولی امر را به حدودی خودساخته تحدید و مرزبسته نموده ایم. اینکه بگوییم ولی امر #حق_نصب و گماردن قضات بر جایگاه قضا را داراست ولی حق برکناری ایشان را ندارد کاستن از دایره ی شؤون ولی امر است.
🔻 گماردن و برکناری قضات از سوی #قاضی_القضاة و رییس قوه ی قضاییه پذیرفته است چرا که او به نیابت از ولی امر حق چنین تصرفاتی را دارد ولی قضات دیگر چنین رواداشت و ولایتی را از سوی ولی امر ندارند. افزون بر اینکه نصب و برکناری قضات هم تراز از سوی یکدیگر مایه ی غرض ورزی های شخصی و اختلال نظام قضایی کشور می شود. همچنین کسی می تواند قاضی منصوب را برکنار کند که او را بر #جایگاه_قضا نشانده و در این منصب گمارده باشد.
🔻 فساد یک قاضی بر قاضی دیگر آشکار شود و یا فردی به عنوان خواهان و شاکی دادخواست و شکایت خویش از یک #قاضی را به نزد قاضی دیگر ببرد در این صورت بر اساس قوانین و ضوابط چه بسا یک قاضی هم تراز چنین شأن و اختیاری را از سوی ولی امر پیدا کند که میان آنها داوری کرده و چه بسا قاضی همتراز خود را برکنار نماید.
💢 بریده ای از درس خارج #فقه_القضاء آیت الله علی اکبر رشاد
🆔 @Rashad_ir
📸 #عکسنوشت
🔰 اذن قضا به عامی مقلد در هنگام نبود مجتهد جامع الشرایط
🔻 اگر #مصلحت اقتضا کند می توان فردی که همه ی شرایط قضا را ندارد و تنها از برخی از آنها بهره مند است را در #جایگاه_قضا نشاند. برای نمونه گاه قاضی مجتهد به شمار بسنده و کافی در دسترس ولی امر نیست مانند دوران حکمرانی امیرالمومنین علیه السلام که اینگونه بود و ایشان شریح قاضی که از برخی از شرایط قضا بی بهره بود را به مصالحی در منصب قضا گماردند ولی به او فرمودند هر حکمی که کردی پیش از اجرا بر من عرضه دار تا درستی آن را معلوم کنم و در واقع قاضی امام بود و شریح کارگزار و دستیار امام در قضا بود.
🔻 برخی از #فقها گفته اند که عامی #مقلد می تواند به رواداشت و اذن مجتهد جامع الشرایط به امر قضا بپردازد همانگونه که برای نمونه محقق کرکی به پادشاهان صفوی معاصر خویش اذن حکومت بر جامعه اسلامی را داده بود و حکومت کلان سیاسی فراتر و اعم از امر قضاست و آن را نیز در بر می گیرد. همچنین هر شأنی که برای امام معصوم علیه السلام هست از جمله حکومت و قضا، فقیه جامع الشرایط نیز در زمان غیبت مکانی یا زمانی امام معصوم از آن برخوردار است کما اینکه مرحوم امام نیز می فرمودند که ولایت فقیه همان ولایت رسول الله است و از آنجا که امام معصوم می تواند عامی مقلد را اذن قضا دهد برای ولی امر و #فقیه_جامع_الشرایط نیز دادن اذن قضا به عامی مقلد رواست.
💢 بریده ای از درس خارج #فقه_القضاء آیت الله علی اکبر رشاد
📌 توجه: تصویرسازی این عکسنوشت با کمک هوش مصنوعی انجام شده است!
🆔 @Rashad_ir