◀️شبهه #شماره_2458 ⛔️ سوال: ⛔️ @Wiki_Shobhe چرا خدایی که هم عقل را آفریده و هم قدرت اختیار مشخصی را و هم محیط مشخصی را برای زندگی وی از قبل مشخص کرده است و خود از همان ابتدا از سرنوشت وی که خودش با چنین آفریده هایی تعیین نموده است آگاه بوده است بهشت و جهنم را قرار داده است؟ #اعتقادی #بهشت_و_جهنم #قضا_و_قدر #اختیار ✅◀️ پاسخ : ▶️✅ @Wiki_Shobhe 💢این سوال شما برمی گردد به اینکه نقش اراده انسان با توجه به قضا و قدر الهی چیست؟آیا با وجود قضا و قدر انسان از خویش اراده دارد یا خیر؟ ✔️اگر برای انسان اراده ثابت شود آنگاه مسئول اعمالی که انجام می دهد میباشد و لذا بهشت و جهنم هم معنا می یابد البته خداوند در حساب و کتاب آخرت تمام شرایط را لحاظ میکندتلقی صحیح از قضا و قدر و فهم دقیق آن می تواند در حل اشکالات مربوط به آن راه گشا باشد. 🔶قضا یعنی حتمیت حادثه ای که البته این حتمیت از ناحیه علل و اسباب اوست و قدر یعنی کسب حدود و مشخصات و خصوصیات که آن هم از ناحیه علل و اسباب آن حادثه می باشد 🔸و قضا و قدر الهی در واقع عبارت است از انبعاث و سرچشمه گرفتن همه علل و اسباب از اراده و مشیت و علم حق که علت العلل است یعنی هرعاملی که درجهان خودنمایی میکند،تجلی علم و اراده حق و مظهر خواست خداوند و آلت اجرای قضاو قدر اوست. 🔷البته این امکان وجود دارد که قضا و قدر حتمی نباشدیعنی عاملی که خود از مظاهر قضا و قدر الهی و حلقه ای از حلقه های علیت است،عامل تغییر و تبدیل سرنوشتی شود که آن راهم قضا و قدر الهی اقتضاء کرده باشد. 🔹مثلا کسی به بیماری خاصی مبتلا است و سرنوشت او همان است(و البته این هم از علت خاصی ناشی میشود)اگر همراه پرهیز مناسب داروی مناسب مصرف نماید،این پرهیز و استفاده از دارو علت دیگری است و سرنوشت دیگری را به همراه دارد و موجب ازبین رفتن بیماری میشود یعنی سرنوشت قبلی بیمار را تغییر میدهد و این به موجب قضاو قدر است و اگرهم دارو را نخورد و رنجور شود و یا دوای زیانبخشی را بخورد و بمیرد،باز به اقتضای قضا و قدر است؛و بالاخره هرچه بکند نوعی سرنوشت و قضا و قدر است و نمیتواند از حوزه قضا و قدر بیرون باشد و سرش اینست که قضا و قدر عاملی در عرض سایر عوامل جهان نیست بلکه مبدا و منشاء و سرچشمه همه عامل های جهان است،هرعاملی که بجنبد و اثری از خود بروز دهد،مظهری از مظاهر قضا و قدر است و تحت قوانین آفرینش. 🔺و به همین دلیل برای هر حادثه ای،هر اندازه علل و اسباب مختلف و جریان های مختلف وجود داشته باشد،قضا و قدرهای گوناگونی هم متصور است و آن جریانی که واقع میشود و صورت میگیرد به قضا و قدر الهی است و آن جریانی که متوقف میشود به قضا و قدر الهی است. 🔻علاوه براین،در بین سلسله حوادثی که درجهان به وقوع میپیوندند،باید حساب جداگانه ای برای اعمال و افعال انسان بازکرد زیرااعمال و افعال انسان از آن سلسله حوادثی است که سرنوشت آن به هزاران علل بستگی دارد که ازآن جمله اراده و اختیار انسان است و لذا آنچه انسان با اراده و اختیار خود بر میگزیند و انجام میدهد،مشمول قضا و قدر الهی است.[1]اگر چه خداوند از ازل می دانسته که چه کسی معصیت میکند اما این نه بدان معناست که انسان در انجام معصیت مجبور باشد چون متعلق علم الهی صدور معلولات از علل خاص خود آنهاست و در نظام عینی خارجی، علت ها متفاوتند گاهی علتها طبیعی اند و گاهی شعوری یعنی دربعضی از علتها،اراده و اختیار جزءالعلة است مثل آنچه را که انسان انجام میدهد و اگر علم ازلی خداوند تعلق گرفته است به افعال و اعمال انسان به این معناست که او از ازل میداند که چه کسی به موجب اختیار و آزادی خود اطاعت میکند و چه کسی معصیت. ▪️بله انسان در داشتن اختیار مجبور است یعنی نمی تواند مختار نباشد.به عبارت خلاصه خداوند از ازل،همه افعال و احوال ما را میداند؛خداوند می داند که ما با اراده و اختیار خود،چه کارهایی را انجام میدهیم و با اراده و اختیار خود چه رفتارهایی را ترک میکنیم؛تمام اسبابی که منتهی به فعل ما میشوند را خداوند مجموعاً میداند. 🔲این طور نیست که خدا فقط بداند که آقای الف در روز شنبه مثلاً آبمیوه میخورد؛بلکه خدا میداند که چرا آب میوه می خورد و پول آن را از کجا تهیه کرده است،چه انگیزه ای دارد،این کار را با اختیار خودش یا با اکراه دیگری انجام میدهدو... ♨️یعنی خداوند مجموعه علل و عوامل پدید آمدن یک فعل را می داند و اختیار و اراده آدمی در این مجموعه قرار گرفته است ، بنابر این با این قید که خداوند می داند من با اختیار خودم فلان کار را انجام می دهم وقتی خواستم آن فعل را انجام دهم طبق علم خداوند آن فعل همراه با اختیار من خواهد بود[2]. [1] برای توضیح بیشتر رجوع شود به: انسان و سرنوشت ، شهید مطهری ص52-130 [2]- بحار الانوار ج 90 ص294 باب 16 روایت23 منبع: پایگاه حوزه کانال 🇮🇷 ویکی شبهه🇮🇷 در ایتا: https://eitaa.com/Wiki_Shobhe