هدایت شده از مدیریت در اسلام
▪️شاخصه‌های محلۀ مطلوب (۲)/ محور اول: #نظم_در_محله
طبق توضیحی که در پست قبل ارائه کردیم، اولین محور از محورهای مدیریت محله به #نظم مربوط می‌شود. نظم به طور کلی در نتیجۀ چهار تکلیف مدیریتی ایجاد می‌شود که از سوی امام و قوای سه‌گانه صورت می‌پذیرد. این چهار اقدام عبارت‌اند از:
۱. برنامه‌ریزی
۲. سازماندهی
۳. نظارت
۴. هماهنگی
بدون انجام این وظائف، تحقق هر نوع برنامۀ دیگر ناممکن است. لذا این چهار مورد با اصطلاح مخصوص «وظائف مدیر» شناخته می‌شود.
#برنامه‌ریزی از وظائف امام محله است که به صورت ویژه در سه سطح به شورای امناء محله یا همان پارلمان محلی تفویض می‌شود. هم‌چنین بخش مهمی از وظیفۀ #نظارت نیز بر عهدۀ شورای امناء است.
#سازماندهی که ابتدایی‌ترین مرحلۀ نظم‌بخشی به ساختار مدیریتی محله است شامل شکل‌دهی به ساختار ۱+۳ (امام+قوای سه‌گانه) و کشف، انتخاب و انتصاب #یاران_محله می‌شود.
#هماهنگی نیز از دیگر تکالیف امام محله است که یا مستقیماً از سوی خود او و یا با تعیین مسئول هماهنگی و با نماد شورای سران قوای محله تحقق پیدا میکند.
در پست‌های بعدی به نمادهای نظم در محله می‌پردازیم.
@madineyefazele
▪️شاخصه‌های محلۀ مطلوب (۴)/محور اول: #نظم_در_محله
۲. برخورداری از شخصیت حقوقی مستقل و قانونی در نظام اداری رسمی کشوری و شهری
محله در نظام سازماندهی دولت اسلامی اصلی‌ترین واحد اداری و اجرایی است که غالب برنامه‌های دولت در آن به منصۀ اجرا می‌رسد و عملیاتی می‌شود. لذا محله در نظام اداری مطلوب، دارای جایگاهی حقوقی، قانونی و رسمی است که باید در چارچوب قوانین موضوعۀ مرتبط مانند قانون تقسیمات کشوری به رسمیت شناخته شود. بر این اساس محله در کنار ده یا روستا به کوچک‌ترین واحد تقسیمات سیاسی-اداری کشور (در محدودۀ درون‌شهری) تبدیل می‌شود و اغلب نهادهای رسمی کشور موظف‌اند در آن نماینده‌ای به عنوان «یار» منصوب کنند که تحت امر امام محله و تحت هدایت، حمایت و نظارت نهادهای رسمی کشور فعالیت میکند.
در حال حاضر وفق تبصرۀ ۲ مادۀ ۴ قانون تقسیمات کشوری، محله به عنوان مجموعه ساختمان‌های مسکونی و خدماتی تعریف شده که از لحاظ بافت اجتماعی، ساکنان، خود را اهل آن می‌دانند و تعیین حدود آن به تقسیمات شهری شورای شهر و شهرداری سپرده شده، اما برای ادارۀ آن تشکیلات رسمی مانند ده یا دهستان تعریف نشده است.
بر اساس الگوی محلۀ فاضله، همانگونه که در قانون تقسیمات کشوری، برای محدوده‌های خارج از شهر مانند استان، شهرستان، بخش و دهستان استقلال سیاسی، اداری و تشکیلاتی لحاظ شده است، می‌بایست برای محدوده‌های درون‌شهری مانند منطقه، ناحیه و در نهایت محله نیز همین استقلال سیاسی و اداری به رسمیت شناخته شود.
@madineyefazele
▪️شاخصه‌های محلۀ مطلوب (۵)/محور اول: #نظم_در_محله
۳. مسجدمحوری
مسجد در جامعۀ آرمانی اسلام، محور رهبری و مدیریت اجتماع است و آن را در تمام رده‌ها و سطوح اداره میکند. همانگونه که مسجدالنبی یا از نگاهی دیگر مسجد کوفه محور رهبری و مدیریت امت اسلام است، مسجد جامع پایتخت یا «جامع عاصمه» مرکز رهبری و مدیریت کشور اسلامی، مسجد جامع شهر مرکز رهبری و مدیریت شهر اسلامی و بالأخره مسجد محله مرکز رهبری و مدیریت محله است. پس مسجد محله شعبه‌ای از #نهاد ملی و بین‌المللی مسجد است که همچون یک پیکرۀ واحد و به‌مثابۀ دارالامامۀ جامعۀ اسلامی، تمام شئون اجتماعی و اداری را در دایرۀ تسلط و نظارت خود دارد.
مسجدمحوری اصلی‌ترین نماد #نظم در ساختار مدیریتی جامعۀ اسلامی است. در جامعۀ اسلامی تمام نهادهای حکومتی، سیاسی و اداری تابع مسجد، بلکه از ملحقات مسجد به شمار می‌روند و مابین نهادهای ادارۀ کشور با نهاد مسجد رابطۀ اقتداء و تقلید سازمانی برقرار می‌شود. این قاعده در محله به این شکل حاکم می‌شود که تمام نهادهای حاضر در محله از جمله مدرسه، سرا، بازار و اصناف و غیرهم دارای نماینده‌ای در یکی از شوراهای سه‌گانۀ محله هستند و تحت هدایت و نظارت امام محله در ادارۀ امور محله همکاری و تعامل دارند.
پس مسجد مطلوب هم از لحاظ اجتماعی و مردمی دارای #مرجعیت است و هم از لحاظ سیاسی، اداری و حکومتی دارای #قدرت است. همه چیز از مسجد آغاز می‌شود و در آن اختتام می‌یابد و حتی ابتدایی‌ترین امور در محله مانند کسب و کار و حتی سکونت نیز باید تحت نظارت مسجد صورت گیرد.
@madineyefazele
▪️شاخصه‌های محلۀ مطلوب (۶)/محور اول: #نظم_در_محله
۴. امام‌محور و صاحب قرارگاه مرکزی امامت در مسجد محله
امام محله مانند امام کشور که امتی چند ده میلیونی را امامت میکند، امت چند هزار نفری خود در محله را امامت میکند. پس ضرورت وجود امام در محله هیچ تفاوتی با ضرورت وجود ولی فقیه در کشور ندارد.
تفاوت امام محله با امام جماعت در معنای رایج و مألوف آن در این است که مأمومین امام جماعت چند ده یا چند صد نمازگزار در داخل مسجد هستند و مأمومین امام محله تمام اهالی محله‌اند.
ریاست امام بر محله از سنخ ریاست شرعی است که از جهت فلسفی بر دو رکن #هدایت و #خدمت (جهت تحقق عدالت) استوار است. از جهت روش رهبری، ریاست او از سنخ ولایت فقیه است که مبتنی بر روش اجتهادی اعمال می‌شود. از جهت شرایط، امام محله باید شخصی عالم (به علم شرعی و علم مدیریت)، عادل (به عدالت شرعی و عدالت اخلاقی)، مدیر و مدبر باشد. پس شخص غیرحوزوی و غیرمعمم در هیچ شرایطی نمی‌تواند به‌عنوان امام قبول منصب کند.
امام برای مدیریت محله دارای سه قوۀ فکری، اجرایی و قضایی است که وظائف او نسبت به این قوا در سه محور #هدایت، #حمایت و #نظارت خلاصه می‌شود، یعنی امامت محله مانند امامت کشور نوعی مدیریت کلان ارزشی است، نه مدیریت اجرایی.
اختیارات امام محله مانند امام کشور نظراً اختیارات مطلقه است، هرچند در عمل ممکن است مانند امام کشور محدودیت‌هایی را در تصرف در امور بنا به مصالح مختلف در نظر داشته باشد.
امام محله همچنانکه قوای تحت امر خود را هدایت، حمایت و نظارت میکند، خود نیز از سوی امام جمعه هدایت، حمایت و نظارت می‌شود.
@madineyefazele