🖊«قهر با مردم» در قرآن
✍🏻به قلم #استاد_موالی_زاده:
🔹مردم سالاری در اسلام بر خلاف دموکراسی تنها تاکتیکی برای تقویت نظام سیاسی نیست بلکه تجلی باطنی ملکوتی است که بر روی زمین برای ولی الله رخ می دهد . از این رو ، نگاه اسلام به مردم عاشقانه است نه کاسب کارانه .
برای روشن شدن این مطلب سیره حضرت یونس و برخورد وی با مردم خود را بررسی می کنیم.
💠انتقادات قرآن از یونس پیامبر
1️⃣یونس پیامبر در تقاضای عذاب الهی برای مردم خود که به دعوت توحیدیش اعتنا نکردند ، شتاب کرد . « فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَ لاَ تَكُنْ كَصَاحِبِ الْحُوتِ » (قلم/48)
2️⃣یونس پیامبر از دست مردم خود به سبب بی ایمانی آنها ، خشمگین شد «وَ ذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغَاضِباً »(انبیاء/87) و به بهانه فرارسیدن نزول عذاب الهی ، با قهر از میان مردم خود رفت .
3️⃣یونس پیامبر رفتار سخت و غضب آلود با مردم به سبب بی ایمانی آنها را خوب می دانست و خیال می کرد خداوند به سبب این رفتار بر او تنگ نمی گیرد « فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ»(انبیاء/87) اما وی در اشتباه بود و خداوند متعال از رفتارش در برابر مردم ناراضی بود .
4️⃣یونس پیامبر از مردم خود ناامید شد و در طلب عذاب الهی شتاب ورزید در حالی که مردم قوم یونس ، زمینه هدایت را بیش از اقوام دیگر پیامبران داشتند و با اندک تهدیدی ، توبه کردند و ایمان آوردند « إِلَّا قَوْمَ يُونُسَ لَمَّا آمَنُوا كَشَفْنا عَنْهُمْ عَذابَ الْخِزْيِ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا »(یونس/98)
🔸همانگونه که هدایت مردم در دست خداوند است ، عذاب کردن هم به دست اوست و در این میان حق نداریم از مردم مایوس شویم و به اقلیتی راضی باشیم .
🖊مردم و سلوک توحیدی ولی الله
یونس پیامبر پس از گرفتار شدن در شکم نهنگ به واسطه تدبیر الهی ، به ضعف خود در برخورد با مردم پی برد و آن را ناشی از کامل نشدن سلوک توحیدی دانست و دچار «غم» و اندوه شد و از خداوند طلب کرد تا از این «غم» نجات یابد « فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَ نَجَّيْنَاهُ مِنَ الْغَمِّ»(انبیاء/87) .
💢«صبر جمیل» در برابر ناهنجاری های ایمانی مردم در مقام هدایت آنها نیازمند مرتبه ای از سلوک در اسما الهی است که یونس پیامبر برای کسب این مقام و رتبه ملکوتی ، در ظلمات شکم نهنگ حبس شد تا با ذکر یونسیه به این مقام دست یابد «اَنْ لاَ إِلٰهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ»(انبیاء/87) و پس از آن دوباره به نزد قوم خود باز گردد تا با سعه وجودی که بدست آورده بتواند سلوک خود را به پایان برساند « وَ أَرْسَلْناهُ إِلى مِائَةِ أَلْفٍ أَوْ يَزِيدُونَ»(صافات/147)
🖊عذاب ترک مردم
اگر یونس پیامبر مقام ملکوتی انس با مردم را کسب نمیکرد تا قیامت در ظلمات شکم نهنگ حبس می شد« فَلَوْ لا أَنَّهُ كانَ مِنَ الْمُسَبِّحِينَ لَلَبِثَ فِي بَطْنِهِ إِلى يَوْمِ يُبْعَثُونَ»(صافات/146)
🔺در روایت امام علی آمده یونس در ابتدا ولایت علوی را انکار کرد و این انکار ملکوتی در قهر با مردم تجلی یافت ،آنگاه پس از سلوک در شکم نهنگ به ولایت کلیه علوی در ملکوت اقرار کرد .
#قهر
@almohkamat