به عبارت دیگر 👇👇👇👇👇 فرق مصلح و مرتجع در چیست؟ مرتجع: مخالف هر نوع تغییر، پایبند به گذشته، و دشمن نوآوری، حتی اگر مفید باشد. مصلح: پذیرای پیشرفت، اما حساس به این‌که نوآوری به انحراف یا فساد منجر نشود. ✅ مصلح به آینده نگاه می‌کند، مرتجع در گذشته می‌ماند! #اسلام_و_زمانه l #اسلام_و_تجدد l #سنت_و_مدرنیته 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

دین و مسئله مد 🔹دین در مواجهه با مسئله مد، نه تأیید کامل دارد و نه رد کامل. 🔸مد معمولاً بر اساس سلیقه و خواست عمومی جامعه شکل می‌گیرد (هرچند در بسیاری از موارد، این خواست تحت تأثیر افراد یا جریان‌های خاص هدایت می‌شود). 🔺خواست عمومی جامعه گاهی می‌تواند صحیح باشد، اما در بسیاری از موارد نیز ممکن است اشتباه باشد؛ به‌طوری‌که با گذر زمان و پیشرفت تحقیقات علمی، نادرستی آن ثابت می‌شود. 📌از این رو، دین نسبت به مد، نه تأیید کلی دارد و نه رد کلی؛ بلکه آن را با توجه به نتایج و پیامدهایش می‌سنجد. #مسئله_مد l #اسلام_و_زمانه l #اسلام_و_تجدد l #سنت_و_مدرنیته 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

دین و نیازهای جدید بشر 🔹مسئله نیازهای بشر، موضوعی عمیق‌تر و مهم‌تر از ابزارها و مد است. 🔸در هر عصر و دوره‌ای، نیازهای انسانی همیشه در اولویت بوده‌اند. برخی از این نیازها ثابت و فرازمانی هستند؛ به این معنا که وابسته به زمان خاصی مثل گذشته یا حال نیستند و در همه دوره‌ها وجود داشته‌اند. 🔺 به عنوان مثال، نیاز انسان به گرم شدن در سرما یا نیاز به تشکیل خانواده و برقراری عدالت، از جمله نیازهایی هستند که همواره پایدار بوده‌اند. روش مواجهه با این نیازها نیز در طول زمان تغییر چندانی نکرده است. 🔹در مقابل، برخی نیازها زمان‌مند هستند و به ابزارها و روش‌های خاص هر عصر وابسته‌اند. دین در این موارد، زمان و شرایط را در نظر می‌گیرد و می‌تواند برای هر دوره نسخه‌ای متناسب با اقتضائات همان زمان ارائه دهد. 🔸 به عنوان مثال، شیوه تحقق عدالت در هر عصر ممکن است با توجه به ابزارها و پیچیدگی‌های آن دوره متفاوت باشد. 📌اینجا مفهوم روزآمدی دین اهمیت پیدا می‌کند. دین‌داران باید از نوآوری‌هایی که به تکامل و پیشرفت مادی و معنوی بشر کمک می‌کند استقبال کنند. البته، این نوآوری‌ها باید در راستای رشد و بهبود باشند؛ اگر به فساد، ظلم یا تباهی منجر شوند، دین آن‌ها را نمی‌پذیرد. #اسلام_و_زمانه l #اسلام_و_تجدد l #سنت_و_مدرنیته 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

همان‌طور که نوآوری در پاسخ به نیازهای ثابت نادرست است، عدم نوآوری در رفع نیازهای زمان‌مند نیز اشتباه خواهد بود. #اسلام_و_زمانه l #اسلام_و_تجدد l #سنت_و_مدرنیته 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

"وَإِذَا قِیلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا أَلْفَیْنَا عَلَیْهِ آبَاءَنَا ۚ أَوَلَوْ کَانَ آبَاؤُهُمْ لَا یَعْقِلُونَ شَیْئًا وَلَا یَهْتَدُونَ" (سوره بقره، آیه 170) قرآن یک مصلح نوآور ولی مخالف فساد و تباهی است. او با #تقلید_کورکورانه، #ارتجاع و #تحجر مخالف است. #اسلام_و_زمانه l #اسلام_و_تجدد l #سنت_و_مدرنیته 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

سکولاریسم و تحجر، دو لایه از ارتجاع 🔹اسلام می‌تواند در هر زمانی نیازهای بشر آن عصر را پاسخ گوید دین می‌تواند راهبرد‌های خود را بر نیازهای متغیر هر عصر تطبیق دهد و نسخه نوآورانه ارائه دهد. ولی همواره در مقابل او دو جبهه وجود دارد: 1️⃣ آن‌هایی که با نوآوری مخالفند (متحجرین) 2️⃣ آن‌هایی که به بهانه نوآوری و حل مسئله، اسلام را منحل می‌کنند! (#سکولاریسم) 📌اینها نه اسلام را می‌شناسند و نه برایش دل می‌سوزانند 📍اما کسی که اسلام را شناخته باشد با هیچ کدام از این دو همراه نیست. #اسلام_و_زمانه l #اسلام_و_تجدد l #سنت_و_مدرنیته l #تحجر 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official .

دقیقا مخالفان نوآوری، اصلاح و پیشرفت، متحجر و سکولار هستند. گاها هیاهوی زیادی هم دارند. ولی نباید از آن‌ها ترسید باید ثبات قدم داشت #سکولاریسم l #اسلام_و_زمانه l #اسلام_و_تجدد l #سنت_و_مدرنیته l #تحجر 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

#برش_کتاب اهمیت مسئله اسلام و نیازهای زمان مسئله‌ «مقتضیات زمان» مسئله‌ مهمی است و البته بیشتر طبقه تحصیل کرده و دنیادیده درباره این مطلب سؤال می‌کنند. من خودم از اینکه بیشتر با این طبقات تماس دارم و برخوردهای زیادتری دارم، احساس می‌کنم که این یک عقده روحی عجیبی است که آیا انسان می‌تواند مسلمان باشد و در عین حال خودش را با مقتضیات زمان تطبیق دهد یا نه؟ گاهی می‌پرسند اساساً با توجه به اینکه مقتضیات زمان تغییر می‌کند، چگونه می‌شود انسان دیندار بماند؟ چون لازمه دینداری این است که انسان خودش را در مقابل مقتضیات زمان نگاه دارد، و مقتضیات زمان تغییر می‌کند و چاره‌‏ای نیست. گاهی از کیفیتش سؤال می‌کنند که چگونه بایستی انسان خودش را تطبیق بدهد؟ یک عده می‌گویند انطباق پیدا کردن، ضد دین و مذهب است. یک عده هم این موضوع را بهانه قرار داده و علیه دین تبلیغ می‌کنند، می‌گویند به همین دلیل انسان نباید پایبند به دین باشد چون دین مانع تجدد و نوخواهی و پیشروی است و انسان اگر بخواهد در این دنیا ترقی داشته باشد باید طرفدار تجدد و نوخواهی و دشمن کهنه باشد، پس به همین دلیل انسان نباید دیندار باشد. 📚 شهید مرتضی مطهری، اسلام و نیازهای زمان، ج1 ، ص 23 #اسلام_و_زمانه l #اسلام_و_تجدد l #سنت_و_مدرنیته 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

نیازهای بشر: ثابت یا سیال؟ 🔹برخی بر این باورند که تمامی نیازهای بشر در طول زمان تغییر می‌کنند و هیچ نیازی ثابت نیست. به عنوان مثال، نیاز به دین را با نیاز به هیزم مقایسه می‌کنند و معتقدند که هر دو نیاز منسوخ شده‌اند. این دیدگاه دارای دو جنبه فلسفی و اجتماعی است. 🔸از نظر فلسفی، این دیدگاه بیان می‌کند که همه چیز در جهان در حال تغییر است و هیچ چیز ثابت نیست، همانند ضرب‌المثلی که می‌گوید: «هیچ‌کس دو بار نمی‌تواند در یک رودخانه قدم بزند.» اما آیا واقعاً همه چیز تغییر می‌کند؟ ▪️این نگاه بر اساس رویکرد فیزیکالیستی و مادی‌گرایانه است که همه چیز و تمام نیازهای بشر را مادی و متغیر می‌داند. اما بسیاری از اندیشمندان این نگاه را نمی‌پذیرند. 🔹 زیرا معتقدند که روح و نیازهای روحی و فطری بشر فرازمان و ثابت هستند. حتی بسیاری از قواعد طبیعی و مادی نیز تلاش می‌کنند فرازمان باقی بمانند. 🔸به عنوان مثال، چارلز داروین به قانون تکامل معتقد است، یعنی جانداران در حال تغییر و تکامل هستند. اما آیا خود قوانین داروین نیز در حال تکامل‌اند؟ 📌این بحث نشان می‌دهد که نیازهای بشر تنها مادی نیستند. بسیاری از جنبه‌های روحی و فطری بشر و حتی قواعد زندگی بشر وجود دارند که فرازمان و ثابت هستند. #اسلام_و_زمانه l #اسلام_و_تجدد l #سنت_و_مدرنیته 🌱اندیشه رضوان @andishehrezvan_official

چرا مسئله #اسلام_و_زمانه مهم است؟ 🔹این موضوع به این پرسش می پردازد که آیا اسلام به درد جهان امروز و بشر معاصر می خورد؟ 🔸طبیعی است که برای این مسئله باید تک تک نیازهای بشر و نیز گزاره‌های اسلام مورد توجه باشد. 🔺 با این حال می‌توان به صورت کلی این ادعا را بررسی کرد که آیا ادیان هم مثل کالاها و ابزارها قدیمی می‌شوند یا نه 📍برخی معتقدند اسلام هم تاریخ انقضا دارد در نتیجه اگر می‌خواهیم از اسلام سخن بگوییم بایستی به عنوان یک پدیده تاریخی به آن بنگریم نه به عنوان نسخه‌ای برای جهان امروز. اینجاست که تاریخی نگری دین رخ می‌دهد. ⬅️در مقابل برخی معتقدند گرچه برخی گزاره‌های جزئی زمانمند هستند ولی بنیان اسلام و راهبردهای آن فرا زمان می‌باشند در نتیجه اسلام تنها یک پدیده تاریخی نیست بلکه یک ایده و یک مکتب در کنار ایسم‌های دیگر است که می‌خواهد نیازهای بشر را پاسخ گوید؛بلکه فراتر از ایسم... #دین_و_تاریخ | #اسلام_و_زمانه | #اسلام_و_تجدد | #سنت_و_مدرنیته 🌱اندیشه رضوان @andishehrezvan_official

🔍چه کسانی به دین از نگاه تاریخی می‌نگرند؟ 🔹بسیاری از فیلسوفان و اندیشمندان مدرن و پست‌مدرن بر این باورند که دین تنها یک پدیده تاریخی است و نه یک حقیقت فرازمانی. آن‌ها معتقدند دین محصول شرایط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی هر دوران خاص است. در واقع، دین بازتاب شرایط زمانی و مکانی خود بوده و نه یک حقیقت ثابت. 🔸 در این دیدگاه، جامعه‌شناسان مدرن ادیان را محصول زمان و مکان خاص می‌دانند و حتی برخی آن‌ها را برای جوامع امروز ناکارآمد یا غیرضروری می‌پندارند. بدین جهت، از منظر این نگاه، تفاوتی میان ادیان ابراهیمی (اسلام، مسیحیت، یهودیت) و دیگر آیین‌ها مثل هندوئیسم یا بودیسم وجود ندارد؛ چرا که همه این‌ها پاسخ‌هایی به نیازهای زمانه خود هستند. 🔄 نگاه تاریخی به دین تأکید می‌کند که دین یک پدیده اجتماعی است که در پاسخ به تغییرات زمانه خاص و نیازهای انسانی آن دوران شکل می‌گیرد و با گذشت زمان باید دچار تحول و از نسخه قدیمی آن دست کشید. #دین_و_تاریخ I #اسلام_و_زمانه I #اسلام_و_تجدد I #سنت_و_مدرنیته I#تاریخی_نگریI #پدیدارشناسی I #جامعه_شناسی_دین 🌱اندیشه رضوان @andishehrezvan_official

نسبیت اخلاق؛ درست یا نادرست؟ 🔸برخی معتقدند: اخلاق نسبی است. چیزی که امروز خوب است، شاید فردا بد شود! 🔺حتی به احادیث و روایاتی مثل «فرزندان خود را با اخلاق خود تربیت نکنید، چون برای زمانه‌ای دیگر خلق شده‌اند.» هم تمسک می‌کنند. ▪️ولی آیا به راستی این سخن و ایده، درست است؟ 🔹 اگر منظور تغییر آداب و رسوم است، درست! مثل اینکه فرزندان ما باید کامپیوتر یاد بگیرند، نه فقط قلم و کاغذ. 💻 🔹 اما اصول اخلاقی، مثل صداقت و عدالت، همیشه ثابت‌اند و زمان نمی‌شناسند. ⚖️ #نسبیت I #اخلاق I #حقوق I #اسلام_و_زمانه I #سنت_و_مدرنیته I #عدالت 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official