#تفسیر_آیه29 #سوره_البقره پس از ذكر نعمت حیات و اشاره به مساله مبدء و معاد ، به یكى دیگر از نعمتهاى گسترده خداوند اشاره كرده مىگوید : او خدائى است كه آنچه روى زمین است براى شما آفریده ( هو الذى خلق لكم ما فى الارض جمیعا). و به این ترتیب ارزش وجودى انسانها و سرورى آنان را نسبت به همه موجودات زمینى مشخص میكند ، و درست از اینجا در مىیابیم كه این انسان را خدا براى امر بسیار پر ارزش و عظیمى آفریده است ، همه چیز را براى او آفریده او را براى چه چیز ؟ آرى او عالیترین موجود در این صحنه پهناور است و از تمامى آنها ارزشمندتر . تنها این آیه نیست كه مقام والاى انسان را یادآور مىشود ، بلكه در قرآن آیات فراوانى مىیابیم كه انسان را هدف نهائى آفرینش كل موجودات جهان معرفى مىكند ، چنانكه در آیه 13 سوره جاثیه آمده است : و سخر لكم ما فى السماوات و الارض : آنچه در آسمانها و هر چه در زمین است مسخر شما قرار داد. و در جاى دیگر به طور مشروحتر مىخوانیم : و سخر لكم الفلك.... و سخر لكم الانهار.... و سخر لكم اللیل و النهار.... و سخر لكم البحر.... و سخر لكم الشمس و القمر ... : كشتىهارا مسخر شما ساخت ... نهرها را مورد تسخیر شما قرار داد ... شب و روز را مسخر فرمانتان كرد ... شما را بر دریاها و اقیانوسها مسلط ساخت ... خورشید و ماه را نیز فرمانبردار و در خدمت شما قرار داد ... بار دیگر به دلائل توحید باز گشته مىگوید : سپس خداوند به آسمان پرداخت و آنها را به صورت هفت آسمان مرتب نمود ، و او به هر چیز آگاه است ( ثم استوى الى السماء فسواهن سبع سماوات و هو بكل شىء علیم). جمله استوى از ماده استواء گرفته شده كه در لغت به معنى تسلط و احاطه كامل و قدرت بر خلقت و تدبیر است ، ضمنا كلمه ثم در جمله ثم استوى الى السماء الزاما به معنى تاخیر زمانى نیست بلكه مىتواند به معنی تاخیر در بیان و ذكر حقایقى پشت سر هم بوده باشد. نكتهها: (نکته های آیات 28 و 29 سوره بقره) 1- تناسخ وعود ارواح آیه فوق ، از جمله آیات متعددى است كه عقیده به تناسخ را صریحا نفى ، مىكند ، زیرا عقیدهمندان به تناسخ چنین مىپندارند كه انسان بعد از مرگ بار دیگر به همین زندگى باز مىگردد منتها روح او در جسم دیگر ( و نطفه دیگر ) حلول كرده و زندگى مجددى را در همین دنیا آغاز مىكند ، و این مساله ممكن است بارها تكرار شود ، این زندگى تكرارى در این جهان را تناسخ یا عود ارواح مىنامند . آیه فوق صريحا مىگوید : بعد از مرگ ، یك حیات بیش نیست و طبعا این حیات همان زندگى در رستاخیز و قیامت است ، و به تعبیر دیگر آیه مىگوید : شما مجموعا دو حیات و مرگ داشته و دارید ، نخست مرده بودید ( در عالم موجودات بىجان قرار داشتید ) خداوند شما را زنده كرد ، سپس مىمیراند و بار ديگر زنده مىكند ، اگر تناسخ صحیح بود ، تعداد حیات و مرگ انسان بیش از دو حیات و مرگ بود . همین مضمون در آیات متعدد دیگر قرآن نیز به چشم مىخورد كه در جاى خود به آن اشاره خواهد شد. بنا بر این عقیده به تناسخ كه گاهى نام آن را تغییر داده ، عود ارواح مىنامند از نظر قرآن باطل و بى اساس است. بعلاوه ما دلائل عقلى روشنى داریم كه این عقیده را نفى مىكند و آن را به عنوان یكنوع ارتجاع و عقب گرد در قانون تكامل اثبات مىنماید كه در جاى خود از آن سخن گفتهایم. ذكر اين نكته نيز لازم است كه بعضى شايد آیه فوق را اشاره به حيات برزخى بدانند ، در حالى كه آیه هیچ دلالتى بر آن ندارد ، تنها مىگوید : شما قبلا جسم بىجانى بودید ، خداوند شما را زنده كرد ، بار دیگر مىمیراند ( اشاره به مرگ در پايان زندگى اين دنيا است ) سپس زنده مىكند ( اشاره به حیات آخرت ) سپس سیر تكاملى خود را به سوى او ادامه مىدهید . 2- آسمانهاى هفتگانه كلمه سماء در لغت به معنى طرف بالا است ، و این مفهوم جامعى است كه مصداقهاى مختلفى دارد ، لذا مىبینیم در قرآن در موارد گوناگونى به كار رفته است : 1 -گاهى به جهت بالا در قسمت مجاور زمین اطلاق شده ، چنانكه مىفرماید : ا لم تر كیف ضرب الله مثلا كلمة طیبة كشجرة طیبة اصلها ثابت و فرعها فى السماء آیا ندیدى خداوند چگونه مثل زده است گفتار پاك را به درخت پاكیزهاى كه ریشهاش ثابت و شاخهاش در آسمان است ( ابراهیم - 24 ) . 2 -گاه به منطقهاى دورتر از سطح زمین ( محل ابرها ) اطلاق شده ، چنان كه مىخوانیم : و نزلنا من السماء ماء مباركا : ما از آسمان آب پر بركتى نازل كردیم ( سوره ق آیه 9).