شماره (۹)
وارا (۳)
اگر قنشو خانوم لار وارا دؤزلدمیییدیله:
۱- دُرد بِئش داوارو اولان هِئچ وقت اُقد قاتوق ییغه بیلمزدی که تولوخ چالخویا عبران کره دوتا.
۲- رسم اولمازدو که چوخ داوارلو قُنشو تولوخ چالخویاندا، قُنشولارونا عیران کره پای وئره. اوندا آز داوارو اولان عیران کرهیه تامارزو قالاردو.
تامارزو = محروم
داوار = گوسفند اعم از بز و میش
(اگر خانمهای همسایه واره راه نمیانداختند:
۱- همسایهای که فقط پنج شش گوسفند داشت، هیچ وقت نمیتوانست آنقدر ماست جمع کند که بتواند مشک زده و دوغ، کره و روغن حیوانی درست کند. پس محروم میماند.
۲- رسم هدیه دادن دوغ و کره به همسایه واره شریک نمیبود، در نتیجه همسایهای که گوسفندان کمتری داشت، خودش و بچههایش از دوغ، کره و روغن محروم میماند.)
پایان
#گنجبنه_زبان_مادری
#عظیم_سرودلیر
۳۰ آبان ۱۴۰۳
۱ آذر ۱۴۰۳
۱ آذر ۱۴۰۳
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
سلام علیکم
این هم نتیجه پویش بیری واروموش بیری یوخوموش
۱ آذر ۱۴۰۳
بیری واروموش بیری یوخوموش (۱)
قُراوا یِئتیم نقیلی (۱)
(نقیلچی: کربلایی کاظم عبداللهی)
قُراوا یِتیم بیرگؤن گِئدیردی بیر نفر گُردو بیلهسینی دِئدی بونون بیر دَدَهسی وارودو چوخ ماهر شکارچویودو. آما بو اوغلان هِئچ زاددان بیرزاد چیخیبدی. قُراوا یِتیم گَلدی نَنَهسینه دِئدی:
- منیم دَدَم شکارچویوموش!
نَنَهسی دِئدی:
- هَیَه گِئدَردی گاهدان شکارا.
نَنه گِئددی بیر تفنگ گَتیردی وِئردی بیلَهسینه، دِئدی بو دَدَهیین تفنگیدی. قُراوا یِئتیم تفنگی آتدو چِگنینَه دؤشدؤ یولا. بیر نفر گُردو بیلَهسینی، دِئدی:
- بونون دَدَهسی شکارا گِئدَنیدی، اُنون بیر تفنگی وارودو که ایراق ایراقدان پاروللاردو. بو اسلحه هِئچ درددَن دَئگیل.
قُراوا یِئتیم قِئیِددی نَنَهسینه دِئدی:
- دِئیِللَه دَدَهمین بیر مهم، پارپار چِئکَن تفنگی واروموش. سَن مَنَه بُیون چِئکمیرئَی!
نَنَهسی دِئدی:
- مهملیگینین نتیجهسی بویودو که دَدَی هر دَفعهکه گِئددی شکارا گَلدی، شاه نوکرلَرینی گؤننَردی، دِئدی که گَرَگ وُردوقوی شکارو گَتیرئَی مَنَه. آخوردادا شاه دَدَهیی اُلدوردو. اونا خاطیر من بُیون چِئکمَهمیشَم. ایننیده اگر سَن گِئدیرئَی شکارا بیرجور گِئد که شاه بیلمَهسین سَن شکارا گِئدیرئَی.
قُراوا یِئتیم دَدَهسینین اصل تفنگینی نَنَهسیندَن آلدو، آتدو چیگنینَه، گِئددی شکارا. گِئددی چاتدو بیر داغا. داغدا گُردو بیر اُو (آهو) وار، اِئلَه شوق وِئریری که ایششیقی دونیانو دوتوب. یاتدو قاراقولا تفنگینَن اُوو ووردو، اُلدوردو، دریسینی سویدو گَتیردی. اُووُن دَریسی گوهر شبچراغودو.
#بیری_واروموش_بیری_یوخوموش
#عظیم_سرودلیر
۲ آذر ۱۴۰۳
۲ آذر ۱۴۰۳
۲ آذر ۱۴۰۳
بیری واروموش بیری یوخوموش(۲)
قُراوا یِئتیم(۲)
خبرچیلَر شاها خبر وِئردیله که قُراوا یِئتیم گِئدیب گوهر شبچراغو ووروب گَتیریب. شاه مأمورلارونو گُننَردی گلدیله، دِئدیلَه:
- دِئیِللَه سَن گوهر شبچراغو گَئتیرمیشئَی. شاه دِئیِری گَرَگ گوهر شبچراغو وِئرئَی مَنَه!
مأمورلار گؤجؤنَن گوهر شبچراغو آلدولا آپاردولا قصرین حَیَطینده گِئچیرددیله بیر آغاجا. شَهَر بؤتِو ایششیق اُلدو. شاه دِئدی:
- من گَرَگ بو قُراوا یِئتیمه بیر مهم جایزه وِئرَم. بو درینی که گَتیریب بورا چوخ بیر مهم زاددو. الکی زاد دَئگیل.
وزیر حسودلوق اِئلَهدی. دِئدی:
- سَن که بونو چوخ تَعریفلیرئَی، اَیَه راست دِئیِری، گِئدسین قیرخ کرّه مادیانودا گَتیرسین. اُ بیر آتدو که قیرخدَنه کرّهسی وار. گِئدسین اُلارو گَتیرسین. گُرؤم گَتیرَه بیلَر!
شاه گلدی قُراوا یِئتیمه دِئدی:
- بو داغدا بیر دَنَه آت وار که قیرخ دَنَه کرّهسی وار، گَرَگ گِئدئَی اُلارو گَئتیرئَی!
قُراوا یِئتیم چیخدی قصردن، قالدو فیکیرلی که نَجور گِئدَه اُلارو گَئتیره. گَنَه قاباخکو کیشی بیلَهسینه راست گَلدی. قُراوا یِئتیم دِئدی:
- گَنَه باشوما لِو گَلدی. شاه دِئدی بیلَهمه که گَرَگ گِئدَم اُ آتو و قیرخ کرّهَسینی گَئتیرَم. من اُلارو نجور گَئتیریم؟
کیشی دِئدی:
- اُلارو سَن گَئتیرَه بیلمَی. اُردا بیردَنه بولاخ وار که اُلار گَلیلله اُردا سو ایچیللَه. سَن گِئدَندَه ایککی تولوخ شراب آپاررای تُکَرئَی بولاغون ایچینه. اُلار گَلَلله اُردا سو ایچَللَه هاموسو مست اُلاللا داها اُزلَرینی بیلمزلَه. اُندا سَن آتو میننَی دوشَرئَی یولا، کرّهلرَدَه اُنون دالوجا گَلَلله.
قُراوا یِئتیم دِئدی:
- شرابو هاردان گَئتیریم؟
کیشی دِئدی:
- گِئد شاها دِء اگر ایککی تولوخ شراب وِئرسَی گِئدَهرَم آتو کرّهلَراینَن گَئتیررَم. وِئرمَهسئَی یوخ.
قُراوا یِئتیم گِئددی شاها دِئدی:
- من ایککی تولوخ شراب ایستیرم.
شاه دِئدی:
- عیبی یوخ! سَن دُرد تولوخ ایسته. ایککی تولوخ که بیر زاد دَئگیل.
شاه دستور وِئردی ایککی تولوخ شراب گَتیردیله وِئردیله بیلَه سینه. قُراوا یِئتیم ایککی تولوخ شرابو آلدو آپاردو تُکدو بولاغا اُزودَه گِئددی اُ دوروَردَه برکیندی.
آت کرّهلَریاینَن گَلدی بولاغدان سویو ایچدیلَه، مست اُلدولا. قُراوا یِئتیم قاچدو آتولدو میندی آتون اؤستؤنه، چاپدوردو شهره سارو، کرّهلَردَه اُنون دالوجا قاچدولا. اِئلَه بیر آز قالموشدولا شهره چاتالا، آتون بیر آز هوشو گَلدی یِئرینه. دِئدی:
- قُراوا یِئتیم! دِئیِرَم اَن آششاقو! اَیَه اَنمَهسَی اِئلَه وُررام یِئرَه که تیکهتیکه اُللای.
قُراوا یِئتیم دِئدی:
- من دِئییرَم میزان گِئد یولویا! بودو اَلیمدَه همی شمشیر وار همی تفنگ. اَیَه دؤز یولویا گِئدمَهسَی وُررام بوینوی گِئدَر.
آت گُردو اَیَه دؤز گِئدمییَه قُراوا یِئتیم وُراجاق بوینو گِئدَه. دؤشدو یولا گِئددی. قصریده اُلانلار باخدولا گُردولَه قُراوا یِئتیم مادیانو مینیب گَلیری، دالوسوجادا قیرخ کرّهسی گَلیللَه. گَتیردیله بولارو سالدولا تِولؤیَه، قُراوا یِئتیم دستور وِئردی بیلَهلَرینه یِئم تُکدولَه. آتلارادا قُراوا یِئتیمدَن ساوای هِئچکیم یوخونا گِئدَه بیلمیردی.
وزیر شاها دِئدی:
- بیلیرئَی نمَهدی؟ سَن که بونو بیر بِئلَه تعریفلیرئَی، بیر کشور وار، اُنون شاهونون قیزینه یِددی یوز نفر ایستییَن گَئلیب. ایککی ایلدی دوروبلا قاپودا. هِئچ بیری قُرخوداننان دِئیَهبیلمیری که بیز گَلمیشایگ بو قیزی ایستیریگ. قُراوا یِئتیم اگر دؤز دِئیِری، گِئدسین او قیزی اِئلچیلیگ اِئلَهسین آلسون گَتیرسین سَنَه.
شاه گلدی قُراوا یِئتیمَه دِئدی:
- گَرَگ گِئدئَی فلان شهره. اورانون شاهونون قیزینه یِددی یوز نفر ایستییَن وار. گَلیب دوروبلا قاپودا، ایککی ایلدیدَه هِئچ بیری دانوشا بیلمیری که دِئیَه بیز گَلمیشئیگ قیزئییی ایستَهمَهگَه، اُ قیزی آلای گَتیرئَی مَنَه.
قُراوا یِئتیمئی نَنَهسی دِئدی:
- من دِئمَهدیم سَنَه! من اِئلَه دَدهیین اسلحهسینی بونا گُرَه سَنَه بُیون چِئکمیردیم. دَدهیی آخور بولار اُلدؤردؤلَه.
خلاصه، قُراوا یِئتیم آتو میندی، دؤشدؤ یولا. گَنَه اُکیشینی گُردو. کیشی بیلَهسینه دِئدی:
- سَن هر یِئرَه کِددئی صلوات چُوُر. ایشئی قاباقا گِئدَر.
دالو وار...
#بیری_واروموش_بیری_یوخوموش
#عظیم_سرودلیر
۲ آذر ۱۴۰۳
بیری واروموش بیری یوخوموش (۳)
قُراوا یِئتیم(۳)
قُراوا یِئتیم یولدا گُردو بیر نفر قبیراستانلوخدادو. بونون بیر یِککَهدَه قولاقو وار. دِئدی:
- صلوات سَنئی قولاقویا! سَن بوردا نیلیرئَی؟
کیشی دِئدی:
- صلوات قُراوا یِئتیمَه که گِئددی قیرخ کرّه مادیانونان گوهر شبچراغو گَتیردی. من نَمَه اِئلَهمیشَم! من فقط قولاق آسورام، اُلولَر هرنه دانوشسالا من اِئشیدیرَم.
اوغلان دِئدی:
- من اِئلَه قُراوا یِئتیمَم.
کیشی دِئدی:
- منیدَه اُزویَه یولداش اِئلیرئَی؟
قُراوا یِئتیم دِئدی:
- هَیَه!
اُلار یولداش اُلدولا. بیر آز گِئدَندَن سورا گُردؤلَه بیر دگیرمان وار که دگیرمانچو گَلَن اونو آتورو آغزونا، گَنَهدَه دِئیِری، آجوندان اُلدوم. قُراوا یِئتیم دِئدی:
- صلوات سَنئی قارنویا! اِئلَه یِئیِرئَیو توخ اولمورای! نه خبرئینی! دگیرمانچو دِئدی:
- صلوات قُراوا یِئتیمَه که گِئددی قیرخ کرّه مادیانونان گوهر شبچراغو گَتیردی. من اِئلَه یِئییرَم توخ اُلمورام. منَه نَمَه صلواتو؟ صلوات قُراوا یِئتیمَهدی.
اوغلان دِئدی :
- من اِئلَه قُراوا یِئتیم.
کیشی دِئدی:
- منیدَه یولداش اِئلیرئَی اُزؤیَه؟
قُراوا یِئتیم دِئدی:
- هَیَه!
اُنودا اُزؤیؤنَن گُتؤردو. دؤشدؤلا یولا گِئددیلَه. یولدا گُردولَه بیر نفر وار که بیر سوپاندو وار. گُتؤرؤرؤ یوزباتمان داشو قُیورو سوپاندا آتورو گِئدیری. بو داغو هاممارلورو گِئچیری اُ داغو هاممارلورو. قُراوا یِئتیم دِئدی:
- صلاوات سَنئی سوپاندویا!
کیشی دِئدی:
- صلوات قُراوا یِئتیمَه که گِئددی قیرخ کرّه مادیانونان گوهر شبچراغو گَتیردی. من دونیانو هاممارلورام آما هِئچ زاد یوخومنو. قُراوا یِئتیم دِئدی:
- من اِئلَه قُراوا یِئتیمَم.
کیشی دِئدی:
- منیدَه یولداش اِئلیرئَی اُزؤیَه؟
قُراوا یِئتیم دِئدی:
- هَیَه!
اُنودا گُتؤردؤ دؤشدؤله یولا. گِئدیردیله یولدا گُردولَه که بیر نفر بیر گادومونو گُتؤرؤرؤ قُیورو قُما، اُبیری گادومونو گُتؤرؤرؤ قُیورو ساوایا، اُبیریسینی ایلاما، اُبیریسینی کردستانا. بیر نِچچه گادومنا هامو ایرانو دُلانورو . قُراوا یِئتیم دِئدی:
- صلاوات سَنئی گادومویا!
کیشی دِئدی:
- صلوات قُراوا یِئتیمَه که گِئددی قیرخکرّه مادیانونان گوهر شبچراغو گَتیردی. من بیر بِئلَه قاچورام نمهواروم؟ قُراوا یِئتیم دِئدی:
- من اِئلَه قُراوا یِئتیمَم.
کیشی دِئدی:
- منیدَه یولداش اِئلیرئَی اُزؤیَه؟
قُراوا یِئتیم دِئدی:
- هَیَه! گَل گِئدَگ.
اُلدولا دُرد نفر، دؤشدؤلَه یولا. چاتدولا شاهون قاپوسونا. سُروشدولا:
- بوردا نَه خبردی؟
دِئدیلَه:
- بیز ایککی ایلدی گَلمیشایگ بو شاهون قیزینین خواستگارلوقونا. جرأتیمیز یوخدو دِئیَگ. دِئیِبلَه اگر دِئسَهییز بوینویوزو وُرروق. داهو دِیَه بیلمیریگ. قُرخودان قِئیدِدَهدَه بیلمیریگ. بیلمیریگ نمه اِئلییَگ.
قُراوا یِئتیم دِئدی:
- قُیون بیز دِئیَگ! بیز دِئیَهجَهییگ.
مامورلارا دِئدیلَه:
- بیز گَلمیشیگ قیزین خواستگارلوقونا.
مأمورلار دِئدیلَه:
- بیخود دانوشمایون.
دِئدیلَه:
- گَلمیشئیگ. هر نه اُلاجاق اُلسون.
مأمورلار شاها دِئدیلَه:
- بولار گَلیب بوجور دِئیِللَه. بولارون بُینونو وُراخ؟
شاه دِئدی:
- گَلسینلَه ایچَهری گؤرَگدا. من قیزیمی وِئرمَهگَه شرایط واروم.
دالو وار...
#بیری_واروموش_بیری_یوخوموش
#عظیم_سرودلیر
۳ آذر ۱۴۰۳
بیری واروموش بیری یوخوموش(۴)
قُراوا یِئتیم(۴)
گَلدیله ایچَهری. قولاقچو قولاق آسدو گُرَه اولار جلسهلرینده نَمَه دِئیِللَه. اِئشیددی که جلسهدَه شاه دِئیِری: قیرخدَنه قازان دؤگؤ آسون. اگر بولارو یِئدیلَه من قیزیمی وِئررَم. یِئمَهدیله وِئرمَم. دَگیرمانچو دِئدی بو ایش مینمنَن. منیم شانسوم گَئتیریب. بو دؤردؤ قیرخ قازانو بؤتِو یِئدی ، هاموسونو بِئکارلادو.
گَنَه جلسه اِئلَهدیله. قولاقچو قولاق آسدو گُردو دِئیِللَه که فلان داغدا فلان کشورده بیر دَنَه گؤل وار. اگر گِئدسَهلَه اُ گؤلؤ گَتیرسَهلَه، من قیزیمی وِئررَم. گادومچو دِئدی اُ منیم ایشیمدی. دؤردؤ اُلار جلسهدَن چیخانا گِئددی اُ گؤلؤ گَتیردی. تا اُلار گَلدیَله بو شرایطی دِئیَهلَه بولار گؤلو وِئردیلَه بیلَهلَرینه.
دِئدیلَه قیزی وِئرمیریگ. بونو دِئیَننَه، سوپاندچو اَل اِئلَهدی سوپاندا بیر بُیوگ قَیَه قویدو سوپاندا، تِولادوتِولادو ووراندا قصرین بیر یانو گَلدی آششاقو. دِئدیلَه: آمان دخیل، وِئریریگ. سوپاندویو داهو تؤلاما! قیزی، اعزاز و احترامونان وِئردیله قُراوا یِئتیمه. بولار قیزی گُتؤردؤلَه گَتیردیلَه. یولدا یولداشلارو قُراوا یِئتیمَنَن سُروشدولا:
- قیزی هارا آپاراجاقای؟
قُراوا یِئتیم دِئدی:
- شاهادا!
یولداشلارو دِئدیلَه:
- اگر شاها آپاراجاقای، داها بیز سَنَه یولداش دَئگیلیگ. شاه نهکارادو! اگر اُزویه آپارورای بیزدَه یانویجا گَللیگ. اگر اُزویه آپارمورای، بیز قِئیِدَرئیگ گِئدَهریگ.
قُراوا یِئتیم دِئدی:
- خوب، آپاررام اُزومه.
شاها خبر وِئردیله که قُراوا یِئتیم قیزی آلوب گَئتیریری. شاه دِئدی:
- شهری بَزَهیین، اتاقلارو بَزَهیین!
شهری بزَهدیله، گوهر شبچراغو گِئچیرددیله قصره، شهر چراغان اُلدو. آما گُردوَله که قیزی قُراوا یِئتیم آپاردو اُز اُوُنه، بولارا سارو گَلمَهدی.
شاه دستور وِئردی که قُراوا یِئتیمَی گَتیرَهلَه چِئکَهلَه دارا. قُشون چِئکدیلَه که قُراوا یِئتیمی دوتالا گَتیرَهلَه، سوپاندچو سوپاندو چِئکدی ووراندا شاهون قُشونونون یاروسو گِئددی. بیرده ایستهدی سوپاندو تولویا، دِئدیلَه آمان دخیل! وُرما! بیز سَنی شاه اِئلیریگ. اُ شاهو ایستَهمیریگ. هاموسو تسلیم اُلدولا، اُ شاهو بِئییندَن آپاردولا، شاهون قصرینی، قیرخ کرّه مادیانو، گوهر شبچراغودا وِئردیله قُراوا یِئتیمَه. قُراوا یِئتیم اُلدو شاه. یولداشلارودا هربیریسی اُلدولا درباروننا بیرکارا. یِئدیله، ایچدیله، خوش گِئچیرددیله. نقیلده چیخدی باشا. ساغلوق سلامتلیگ قالسون اُخویانلارا، اِئشیدَنلَره
پایان
#بیری_واروموش_بیری_یوخوموش
#عظیم_سرودلیر
۴ آذر ۱۴۰۳
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
قُراوا یِئتیم نقیلی
نقیل دِئیَن: کربلایی کاظم عبداللهی (محمدی) از روستای گلخندان
۴ آذر ۱۴۰۳
دوشنبههای رضوی
چاناق آبخوری حرم مطهر امام رضا علیه السلام در زمانهای گذشته
سقاهای حرم با مشک چرمی از قنات آب آورده و این کاسه را پر میکردند و زوًار تشنه با کاسههای برنجی حاشیهی بالا سنگاب، از داخل آن آب برداشته و مینوشیدند.
به رئیس سقاها، سقاباشی میگفتند که یک اصطلاح ترکیاست
این سنگاب از سنگ یک تکه تراشیده شده است
۵ آذر ۱۴۰۳