#نکات_فقهی #اصطلاحات_فقهی #علت #حکمت ✅ تفاوت علت و حکمت: 🔻«#علت» در اصطلاح فقها دلیلی است که هم تعمیم می دهد و هم تخصیص می زند. [تعمّم و تخصّص]؛ بنابراین اگر ثابت شود امری علت حکم است، با نبود آن امر، حکم از همان موضوع اصلی هم منتفی می شود (تخصّص) و با وجود آن امر در موضوع دیگر، حکم شامل آن موضوع هم می شود (تعمّم)؛ 🔹 اما «#حکمت» در اصطلاح فقها تعمیم می دهد، ولی تخصیص نمی زند [تعمّم و لاتخصّص]؛ یعنی اگر ثابت شود امری حکمت حکم است، با نبود آن امر، حکم از آن موضوع اصلی منتفی نمی شود (لاتخصّص)، ولی با وجود آن امر در موضوع دیگر، حکم شامل آن موضوع دیگر نیز می شود (تعمّم). 👈 به عنوان نمونه: اگر «اسکار» علت حرمت خمر باشد، در جایی که خمر مسکر نباشد، ـ مثل یک قطره از خمر ـ حرمت نیز منتفی می شود (تخصّص) و جایی هم که ماده دیگری (مثل فقاع) اسکار داشته باشد، حرمت به آن نیز #سرایت خواهد کرد. (تعمّم)؛ اما اگر اسکار حکمت حرمت باشد، درست است که فقاع مسکر هم حرام خواهد بود (تعمّم)، ولی خمر - حتی اگر مسکر نباشد - حرام است. (لاتخصّص) بنابراین حکمت قوی تر از علت است. 🔸 پس در مثال های مختلف باید بدانیم یک دلیل، علت حکم است و یا حکمت آن؛ مثلا با مشخص شدن اینکه بارداری در زنان، حکمت عده در طلاق است، حتی جایی که زن قطعا باردار نباشد، باز عده واجب خواهد بود. یا با مشخص شدن اینکه ظلم، حکمت ربا است، حتی در جایی که ربا موجب ظلم نباشد، حرام خواهد بود؛ مثل تعویض برنج خوب با برنج بد، به مقدار بیشتر. 🔺 برگرفته از فرمایشات استاد آیت الله علی #عندلیبی (زید عزه) در درس خارج فقه 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @dar_masire_ejtehad

#نکات_اصولی #اصطلاحات_اصولی #اطلاق_لفظی #اطلاق_مقامی ✅ فرق های اطلاق لفظی و اطلاق مقامی: 👇👇👇👇 1️⃣ فرق اول (در بیان #ماهیت) 🔹 اطلاق لفظی، «عدم القید» است و این عدم القید باعث می شود که لفظ شامل همه ی افراد خودش بشود. 🔸به خلاف اطلاق مقامی که لفظ در آن ملاک نیست تا از نوع «عدم القید» باشد، بلکه عقل از سکوت و در مقام بیان بودن مولا، عدم دخالت جزء یا شرط زائد را درک می کند. 2️⃣ فرق دوم (در ناحیه #دال) 🔹 استناد اطلاق در اطلاق لفظی، به خود لفظ است، به این معنا که لفظی وجود دارد که دارای حصص است و از اینکه مولا در مقام بیان است و قیدی نیاورده، معلوم می شود تمام حصص را اراده کرده است. 🔸اما استناد اطلاق در اطلاق مقامی، غیر لفظ است، به این معنا که اگر لفظی هم وجود داشته باشد، صرفا دال بر این است که فقط این اجزاء و شرایط واجب است؛ اما عقل از اینکه مولا در مقام بیان بوده و لفظی نیاورده، نفی جزء یا شرط زائد می کند. 3️⃣ فرق سوم (در ناحیه #مُدرِک) 🔹مدرک در اطلاق لفظی، عقل ابزاری است؛ زیرا به ظهور لفظی استناد می کند. 🔸 ولی مدرک در اطلاق مقامی عقل عملی [یکی از اقسام عقل منبع] است؛ زیرا عقلی که از سکوت و در مقام بیان بودن همه اجزاء و شرایط از سوی مولا، نفی جزء ثالث را درک می کند، عقل عملی حاکم به حسن و قبح است و استناد این ظهور به درک عقل عملی است. 👌نکته: هر سه فرق را می توان در یک فرق ادغام کرد؛ اما چون جهت بحث فرق می کند، دقت اقتضاء دارد هر کدام جداگانه نوشته شود. 💯 مثال👇👇👇 🔹 مثال اطلاق لفظی: مولا می گوید: «اعتق رقبه»؛ از اینکه در مقام بیان است و قید دیگری نیاورده، کشف می شود رقبه خاصی مراد نیست و اطلاق لفظی رقبه، شامل رقبه مومن و کافر می شود. 🔸 مثال اطلاق مقامی: نبی مکرم اسلام «صلی الله علیه و آله» در مقام تعلیم نماز به مسلمانان فرمود: «صَلوا کما رَأَیتُمُونِی أُصَلی»؛ همان‌گونه که می‌بینید من نماز می‌خوانم، نماز بخوانید. از اینکه آن حضرت در مقام بیان تمام اجزاء و شرایط بوده و جزء یا شرط زائدی را اتیان نکرده است، یا نسبت به جزء یا شرط خاصی سکوت کرده است، عقل نفی آن جزء یا شرط را درک می کند. 📚 برگرفته از فرمایشات استاد #مقیمی (زیدعزه) در درس خارج فقه 🔺 ارسالی از: جناب آقای امیر علی الهی (از طلاب خارج یک مدرسه شهیدین) 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔@Dar_masire_ejtehad

#تاریخ_فقه #آثار #فقها 🔺 آشنایی با فقها و آثار مهم آنها (از قرن #چهارم تا قرن #یازدهم ) 🔺 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔@dar_masire_ejtehad

#تاریخ_فقه #آثار #فقها 🔺 آشنایی با فقها و آثار مهم آنها (از قرن #یازدهم تا قرن #چهاردهم ) 🔺 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔@dar_masire_ejtehad

#تاریخ_فقه #آثار #فقها 🔺 آشنایی با فقها و آثار مهم آنها (از قرن #چهاردهم تا قرن #پانزدهم ) 🔺 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔@Dar_masire_ejtehad

#شخصیت_شناسی #نکات_اخلاقی #فقه_وفقاهت 📣 شرح حال زندگی فقهای بزرگوار امامیه و توضیح کوتاهی در مورد آثار آنان به تدریج در کانال بارگذاری خواهد شد. 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#اصطلاحات_حدیثی #نکات_حدیثی #تواتر ✅ انواع تواتر 1️⃣ تواتر #لفظی 👈 وقتی لفظ و معنا متواترا به دست ما رسیده باشد. 🔺 مثل حدیث ثقلین و روایت «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» 2️⃣ تواتر #معنوی 👈 وقتی چند روایت با الفاظ مختلف ـ اما مضمون واحد ـ متواترا به ما برسد. 🔺مثل شجاعت امیرالمؤمنین علی ع که از روایات مختلف مثل جنگ خیبر، خندق و خوابیدن حضرت در بستر رسول خدا ص در لیله المبیت و... استفاده می شود. 3️⃣ تواتر #اجمالی 👈 وقتی چند روایت با چند مضمون مختلف به دست ما رسیده، که لااقل به صدور یکی از آنها یقین داریم. در نتیجه می توانیم اخص آنها (قدر متیقن آنها) را اخذ کنیم. 🔺مثل اینکه سه دسته روایت در مورد خبر واحد صادر شده است: دسته اول، دال بر لزوم اخذ خبر امامی است، دسته دوم، دال بر اخذ خبر هر ثقه ای است و دسته سوم، دال بر لزوم اخذ خبر عادل است، که قدر متیقن این سه دسته، لزوم اخذ خبر عادل (امامی ثقه عدل) است. 📚كفاية الأصول (طبع آل البيت)، ص302 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔@dar_masire_ejtehad

#سخن_بزرگان #نواندیشی #آزاداندیشی #دیدگاه_رهبری ✅ اهمیت نواندیشی فقهی از منظر مقام معظم رهبری «مدظله العالی» : 🔻 محقّقِ امروز نباید به همان منطقه‌ای که مثلاً شیخ انصاری (علیه‌الرّحمه) کار کرده است، اکتفا کند و در همان منطقه‌ی عمیق، به طرف عمقِ بیشتر برود. این، کافی نیست. 🔹 محقّق، باید آفاق جدید پیدا کند. این کار در گذشته هم شده است. مثلاً شیخ انصاری حکومت را در نسبت بین دو دلیل کشف و ابداع کرده است. بعد دیگران آمدند و تعمیق کردند و آن را گستراندند و مورد مداقّه قرار دادند. 🔸 آفاق و گستره‌های جدید در امر فقاهت لازم است. چه دلیلی دارد که بزرگان و فقها و محقّقان ما نتوانند این کار را بکنند؟ حقیقتاً بعضی از بزرگانِ این زمان و نزدیک به زمان ما، از لحاظ قوّت علمی و دقّت نظر، از آن اسلاف کمتر نیستند. منتها باید این اراده در حوزه راه بیفتد. 💯 باید این گستاخی و شجاعت پیدا شود و حوزه آن را بپذیرد. البته این طور نباشد که هر کس هر صدایی را بلند کرد، حوزه آن را قبول کند. درعین‌حال، نباید حرف جدید در حوزه و در چارچوبهای مورد قبول، مستنکر باشد. 🔺 دیدار با نخبگان حوزوی 1374/9/14 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#نکات_فقهی #اصطلاحات_فقهی #اجماع #اجماع_مدرکی ✅ تفاوت قبل الاجماع و بعد الاجماع: 🔹 وقتی عبارت به این صورت باشد (یدل علیه #قبل الاجماع روایة ...) مشخص می شود اجماع #مدرکی است و حجیت ندارد؛ زیرا از این عبارت استفاده می شود که به نظر نویسنده مدرک مجمعین همین دلیلی است که به دست او رسیده است. 🔸 اما اگر عبارت به این صورت باشد (یدل علیه #بعد الاجماع روایة ....) مشخص می شود طبق نظر نویسنده این اجماع #حجت است. یعنی هر چند روایت وجود دارد، اما به دلایلی قطعا این روایت نمی توانسته مدرک مجمعین باشد. 📚 برگرفته از درس خارج فقه آیت الله #جوادی آملی (مبحث بیع، 90/08/22) 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#شخصیت_شناسی 1 #کتابشناسی #الکافی #الکلینی ✅ آشنایی با کتاب کافی و مؤلف آن: 🔻مؤلف: ابو جعفر، محمد بن يعقوب كلينى رازى از برجسته ترين علماى شيعه در آغاز قرن چهارم هجرى (متوفاى 329 ق) 🔹 كتاب كافى جزو معدود کتاب هایی است که شامل مجموعه روايات در باب #اصول و فروع دين است و اولین کتاب از کتب اربعه حدیثی و شاید معتبرترین آنها باشد. 🔸 این كتاب از قديمى‌ترين و معتبرترين كتاب‌هاى روايى شيعه مى‌باشد كه در عصر #غيبت_صغرى نگاشته شده است و مرحوم کلینی مدت #بیست سال برای آن زمان صرف کرده است. 💠 از ويژگی هاى مهم اين كتاب: 1️⃣ هم عصر بودن مؤلف با نواب خاص امام زمان عج و دسترسى به آنهاست، خصوصا كه سال وفات ایشان مصادف با سال وفات آخرين نایب خاص (على بن محمد سمرى) بوده است. 2️⃣ مؤلف در اين كتاب مقيد به ذكر كل سند تا امام معصوم عليه السلام است و اين خود ارزش و اعتبار خاصى به روايات كتاب مى‌دهد. 3️⃣ شيخ كلينى اين كتاب را به درخواست يكى از دوستان خود به نگارش درآورده است؛ چنانچه خود در مقدمۀ كتاب تصریح کرده است. 4️⃣ ایشان عباراتی در مقدمه آورده، که برخی از آن، حجیت کل روایات و یا اعتبار کل روات کتاب را استفاده کرده اند. 📚 برگرفته از نرم افزار فقه اهل بیت (2) 🔰مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#نکات_حدیثی #نکات_وسائل_الشیعة #فتوای_شیخ_حر 💠 فتوای شیخ حر عاملی (ره) را چگونه به دست آوریم؟ ✅ از عناوین ابواب وسائل الشیعۀ، می‌توان به فتوای شیخ حر عاملی (ره) پی برد، با این توضیح که عناوین باب وسائل الشیعه، به دو صورت است: 1️⃣ گاهی بعد از کلمه «باب» یکی از احکام خمسه ذکر شده است؛ مثل «باب وجوب ..، باب استحباب...، باب کراهة..، باب حرمة...» در این صورت، ایشان فتوا به وجوب یا استحباب و.... داده است؛ مثلا ایشان در جلد 4، ص 35 می فرماید: «باب کراهة تخفیف الصلاۀ». 🔺از این عنوان به دست می آید ایشان از روایاتی که ذیل این باب ذکر کرده است، #مکروه بودن تخفیف نماز را برداشت کرده و به آن فتوا داده است. 2️⃣ گاهی ایشان واژه «وجوب، استحباب و ...» را ذکر نمی کند، بلکه تعبیر به «باب حکم ...» می کند، در این صورت معلوم می شود ایشان توقف کرده و در این مسأله فتوا نداده است؛ مثلا در جلد 10، ص 65 می فرماید: «بَابُ حُكْمِ مَنْ نَسِيَ غُسْلَ الْجَنَابَةِ حَتَّى مَضَى شَهْرُ رَمَضَانَ أَوْ بَعْضُه‏». 🔺این تعبیر می رساند ایشان در مورد قضای روزه کسی که در ماه رمضان جنب شده، ولی فراموش کرده غسل جنابت کند، #توقف کرده و فتوایی نداده است. 📚 برگرفته از فرمایشات استاد آیت الله علی #عندلیبی (زید عزه) در درس خارج فقه 🔺 ارسالی از: جناب حجت الاسلام یحیی گوهری (از اساتید سطح دو مدرسه شهیدین) 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad