#نکات_فقهی
#اصطلاحات
#اجماع
#لاخلاف
✅ شاید تا به حال در کتب درسی حوزه با اصطلاحات فقهی متعددی مواجه شده اید که به ظاهر ساده اند
👈 اما دقت در مفهوم آنها پنجره ای نو برای فهم مسئله را به روی ما می گشاید.🤔
💯 خصوصا اصطلاحاتی که معانی آنها نزدیک به هم است. مانند " #اجماع" و " #لاخلاف" که به تفاوت آنها اشاره می شود:👇👇👇👇
✅ فرق «اجماع» با «لاخلاف»:
اگر فقیهی در مساله ای ادعای اجماع کند، به این معناست که همه فقها این مساله را #مطرح کرده اند و همه نظر واحد داده اند.
اما اگر فقیهی ادعای «لاخلاف» کند، به این معناست که فقهایی که این مساله را مطرح کرده اند، در این مساله هم عقیده اند و اختلافی ندارند.
🔺بله، ممکن است فقهایی باشند که اصلا متعرض این مساله نشده اند.
👈 بنابراین اجماع قوی تر از لاخلاف است.
📚 حال کسی که این تفاوت ساده را بداند، قطعا راحت تر می تواند با متون انس بگیرد.
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔 @Dar_masire_ejtehad
#نکات_فقهی
#اصطلاحات_فقهی
#اجماع
#اجماع_مدرکی
✅ تفاوت قبل الاجماع و بعد الاجماع:
🔹 وقتی عبارت به این صورت باشد (یدل علیه #قبل الاجماع روایة ...) مشخص می شود اجماع #مدرکی است و حجیت ندارد؛ زیرا از این عبارت استفاده می شود که به نظر نویسنده مدرک مجمعین همین دلیلی است که به دست او رسیده است.
🔸 اما اگر عبارت به این صورت باشد (یدل علیه #بعد الاجماع روایة ....) مشخص می شود طبق نظر نویسنده این اجماع #حجت است. یعنی هر چند روایت وجود دارد، اما به دلایلی قطعا این روایت نمی توانسته مدرک مجمعین باشد.
📚 برگرفته از درس خارج فقه آیت الله #جوادی آملی (مبحث بیع، 90/08/22)
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔 @Dar_masire_ejtehad
هدایت شده از مطالب کانال در مسیر اجتهاد
#نکات_فقهی
#نکات_اصولی
#روش_شناسی_شیخ_طوسی
💠 انواع ادعای اجماع شیخ طوسی (ره) در کتاب «خلاف»:
1️⃣ گاهی در ابتدای فرمایش خود (عنوان مسأله) ادعای #اجماع آورده و پس از آن فتاوایی را نقل می کند.
🔺 در این صورت می توان همه آن #فتاوا را معقد اجماع دانست.
2️⃣ گاهی یک مساله را مطرح می کند و بعد از آن تفریعاتی میآورد و در پایان می فرماید: «دلیلنا اجماع الفرقه و..»
🔺 در این صورت تنها همان مدعای اول که در عنوان مسأله آمده، #معقد اجماع خواهد بود.
📚 مکاسب محرمه، ج1، ص 86.
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
👉 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
#نکات_اصولی
#اجماع_منقول
💠 حجیت اجماع منقول:
🔻 اجماع منقول حجت نیست؛ چون حجیت #اجماع از باب #کاشفیت قطعی است؛ یعنی وقتی فتاوای فقها مورد بررسی قرار می گیرد، باید کشف قطعی حکم شارع صورت گیرد.
🔹 این در حالی است که در اجماع#منقول صرفاً خبر واحد وجود دارد که فتوای فقها این چنین است و نقل فتوای فقها علم آور نخواهد بود، بلکه نهایتا ظن آور است و با توجه به اینکه فتاوای فقها حکم شرعی و موضوع حکم شرعی نیست، حجیت #تعبدی نخواهد داشت. بنابراین نقل فتاوا یقین آور نیست و حجیت تعبدی هم نخواهد داشت.
🔸 از طرف دیگر نتیجه تابع أخس مقدمات است که نهایتا #ظن به فتوای فقها حاصل شده، که به تبع آن ظن به حکم شرعی ایجاد می شود، اما «إنّ الظن لایغنی من الحق شیئاً»
🔺ارسالی از استاد سید مرتضی #خاتمی سبزواری (از اساتید سطح 2 مدرسه شهیدین)
📚 تقریرات درس خارج اصول استاد علی #عندلیبی (زید عزه) در مدرسه شهیدین
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از طریق کانال #درمسیراجتهاد 👇دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
#نکات_رجالی
#وجوه_عامه 5
💠 اصحاب #اجماع:
🔻 مرحوم کشی در سه قسمت از کتاب خود، در مورد 18 نفر از اصحاب، عبارتی به این مضمون نقل کرده است: «أَجْمَعَتِ الْعِصَابَةُ عَلَى تَصْحِيحِ مَا يَصِحُّ مِنْ هَؤُلَاءِ وَتَصْدِيقِهِمْ لِمَا يَقُولُونَ، وَأَقَرُّوا لَهُمْ بِالْفِقْهِ» (رجال کشی، ص238، 375 و 556) که در مورد معنای آن چند احتمال وجود دارد:
1️⃣ تنها وثاقت #راوی-بلاواسطه بعد از این افراد (مروی عنه اصحاب اجماع) اثبات میشود.
2️⃣ هر کجا خبر به یکی از این اصحاب اجماع رسید، بقیه روات #ثقه میشوند. طبق این مبنا، وثاقت روات بعدی ـ هر چند مروی عنه #باواسطه از اصحاب اجماع باشند ـ اثبات میشود.
3️⃣ هرگاه خبر به این افراد میرسد، وثاقت روات اثبات نمیشود، لکن خود خبر حجت و #معتبر میشود. (#موثوق-الصدور)
4️⃣ جمله کشّی ارتباطی به توثیق افراد یا اثبات اعتبار روایت ندارد، بلکه ظاهر در این معناست که خود این افراد فقیه و عالم و مورد اعتماد علما بودهاند و در مورد این 18 نفر، در میان بزرگان اتفاق نظر وجود داشته است. (نظر #صحیح)
📚 ر.ک: فقه بورس و اوراق بهادار، استاد #عندلیبی، ج1، ص 54
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_فقهی
#اجماع
#لاخلاف
#متفردات
💠 اصطلاحات مختلف برای طرح #اجماع :
1️⃣ تعبیر اول: اجماع
در #اجماع علاوه بر اینکه معمول فقها متعرض مساله شده و نظر خودشان را بیان کردهاند، #اتفاق نظر هم وجود دارد.
2️⃣ تعبیر دوم: بلا خلاف
«#بلاخلاف» عبارت است از این که آنهایی که مساله را عنوان کردهاند، نسبت به حکم آن، اختلافی ندارند. بنابراین ممکن است اکثر فقها متعرض مساله نشده باشند اما آن کسانی که مساله را مطرح نمودهاند، نسبت به حکم آن اتفاق نظر دارند.
👈 بنابراین «بلاخلاف» نسبت به «اجماع» ضعیفتر است.
3️⃣ تعبیر سوم: بلا خلاف أجده یا لا نعلم فیه خلافاً
معنای این تعبیر این است که فرد تحقيق و فحص كامل نكرده ولی به مقداری که #تتبع نموده، مخالفی در مسأله نیافته است.
👈 این تعبیر از «بلاخلاف» ضعیفتر است زیرا «بلاخلاف» شهادت به عدم الخلاف است، اما این تعبیر شهادت به عدم خلاف نیست.
4️⃣ تعبیر چهارم: متفردات
این اصطلاح بیشتر در کلام سید مرتضی در کتاب «الانتصار فی ما انفردت به الإمامية» مطرح شده است.
👈 #متفردات یا عبارت «ممّا انفردت به الإمامیة» به معنای اجماعی بودن مسأله نیست.
بلکه به این معناست که این مسأله تنها توسط علمای #شیعه مطرح شده است؛ نه اینکه همه علمای شیعه آن را مطرح کرده باشند و یا در مورد آن اتفاق نظر داشته باشند.
📚 برگرفته از درس خارج فقه آیتالله #شبیری زنجانی (1394/10/7)
📌 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#سخن_بزرگان
#نکات_اصولی
#آیتالله_مکارم_شیزازی
💠 آسیب شناسی علم #اصول از منظر آیت الله مکارم شیرازی:
🔹 چینش مباحث علم اصول #مشوش است و کسی جرأت ندارد در این زمینه بحث کند؛ باید پیرایش شود و مطالبی که مربوط به این علم نیست حذف و آنچه نیاز است به آن افزوده شود
🔸برخی مباحث در باب الفاظ وارد شده که به این علم ربطی ندارد؛ بحث مقدمه واجب و اجتماع امر و نهی یک مبحث عقلی است . طلب و اراده بحث #فلسفی است، قواعد فقهی مثل قاعده لاضرر و قاعده تجاوز علم جداگانه ای هستند
🔹بحث #اجماع باید با تمام شاخ و برگ هایش در این علم مطرح شود؛ تصویب، قیاس ومصالح مرسله آن گونه که شایسته است بحث نشده اند.
🔸اختلاط برخی مسائل #فلسفی با علم اصول صحیح نیست. مسائل فلسفی در جای خود محترم هستند، اما جمعی از بزرگان اصولی اخیر که فیلسوف بودند اصول و فلسفه را با هم مخلوط کردند که از آن به عنوان خلط حقایق و اعتباریات بحث می شود.
🔹 برخلاف نظر برخی #اخباریون، روایاتی که درباره حجیت خبر ثقه آمده، روایاتی که درباره بطلان #قیاس آمده، همه جزو علم اصول هستند
🔸 اخباریون و مخالفان این علم به زبان منکر هستند اما به قلب و عمل اعتراف به این علم دارند؛ مقدمه #حدائق یک دوره علم اصول است که به نام مقدمات علم فقه نوشته شده است، جمعی که حجیّت دلیل عقلی و ظواهر قرآن را نفی می کنند با این کار عملا وارد بحث اصول شده اند منتهی نامش را علم اصول نمی گذارند.
📚 سخنان معظمله در دومین مجمع انجمن علمی اصول فقه حوزه
👈 نکات #اصولی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 فقه و اصول مدرسه شهیدین
#نکات_اصولی
💠 شخصیت علمی ناشناخته فضل بن شاذان نیشابوری
🔹 #اولین کسی که به مسأله اجتماع امر و نهی اشاره کرده و بین این مسأله و مسأله نهی از عبادات فرق گذاشته، مرحوم فضل بن شاذان (از اصحاب امام رضا (ع) تا امام عسکری (ع) و متوفای سال ۲۶۰ هجری) است.
🔸 او به درستی بین این دو مسأله فرق گذاشته است. ایشان اجتماع امر و نهی را موجب فساد عبادت نمیداند و معتقد است در صورت اجتماع و عدم وجود مندوحه، نماز در مکان غصبی #صحیح است؛ اما نهی از عبادت را موجب #بطلان عبادت میداند. (کافی، ج۶، ص۹۲ ــ ۹۶)
🔹 عجیب است که سید مرتضی که کمتر از ۲۰۰ سال بعد از ایشان زندگی میکرده، مسأله اجتماع را ذیل نهی از عبادات آورده است و شیخ طوسی هم #اجماع بر بطلان نماز در دار غصبی را ادعا کرده است.
📚 برگرفته از درس خارج اصول استاد آیت الله سید احمد #مددی (حفظه الله) _ ۱۳۹۴ش
👈 نکات #اصولی بیشتر را اینجا ببینید.
🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین قم