#نکات_رجالی
#وجوه_عامه 5
💠 اصحاب #اجماع:
🔻 مرحوم کشی در سه قسمت از کتاب خود، در مورد 18 نفر از اصحاب، عبارتی به این مضمون نقل کرده است: «أَجْمَعَتِ الْعِصَابَةُ عَلَى تَصْحِيحِ مَا يَصِحُّ مِنْ هَؤُلَاءِ وَتَصْدِيقِهِمْ لِمَا يَقُولُونَ، وَأَقَرُّوا لَهُمْ بِالْفِقْهِ» (رجال کشی، ص238، 375 و 556) که در مورد معنای آن چند احتمال وجود دارد:
1️⃣ تنها وثاقت #راوی-بلاواسطه بعد از این افراد (مروی عنه اصحاب اجماع) اثبات میشود.
2️⃣ هر کجا خبر به یکی از این اصحاب اجماع رسید، بقیه روات #ثقه میشوند. طبق این مبنا، وثاقت روات بعدی ـ هر چند مروی عنه #باواسطه از اصحاب اجماع باشند ـ اثبات میشود.
3️⃣ هرگاه خبر به این افراد میرسد، وثاقت روات اثبات نمیشود، لکن خود خبر حجت و #معتبر میشود. (#موثوق-الصدور)
4️⃣ جمله کشّی ارتباطی به توثیق افراد یا اثبات اعتبار روایت ندارد، بلکه ظاهر در این معناست که خود این افراد فقیه و عالم و مورد اعتماد علما بودهاند و در مورد این 18 نفر، در میان بزرگان اتفاق نظر وجود داشته است. (نظر #صحیح)
📚 ر.ک: فقه بورس و اوراق بهادار، استاد #عندلیبی، ج1، ص 54
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_حدیثی
#درایه
💠 بررسی روایت عجیب مقراض:
🔹 «عَنْ دَاوُدَ بْنِ فَرْقَدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: كَانُوا بَنُو إِسْرَائِيلَ إِذَا أَصَابَ أَحَدَهُمْ قَطْرَةُ بَوْلٍ قَرَضُوا لُحُومَهُمْ بِالْمَقَارِيضِ وَ قَدْ وَسَّعَ اللَّهُ عَلَيْكُمْ بِأَوْسَعِ مَا بَيْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ جَعَلَ لَكُمُ الْمَاءَ طَهُوراً فَانْظُرُوا كَيْفَ تَكُونُونَ. (من لا یحضره الفقیه 1: 10؛ تهذیب 1: 356)
یعنی: «بنی اسرائیل چنان بودند که وقتی به یکی از آنها قطره ای ادرار اصابت می کرد، گوشتشان را با قیچی ها می بریدند ولی خداوند وسعتی به فراخی آسمان تا زمین به شما (مسلمانان) داد و آب را به عنوان پاک کننده ای برای شما قرار داد. پس بنگرید که چگونه هستید!»
شیخ صدوق (ره) در ذیل این حدیث می افزاید که چگونه شکر این نعمت بزرگ را بنماییم که خداوند امر را بر امت اسلام سهل کرد. (و هنگام اصابت ادرار به بدن، به جای بریدن گوشت، به شستن با آب بسنده شد.) این روایت در منابع اهل سنت از جمله سنن ابن ماجه و سنن ابی داوود با تعبیراتی مشابه آمده است.
🔸 نقد روایت:
این روایت به اتفاق رجالیون شیعه، دارای سندی #صحیح است؛ لذا علما به توجیه مضمون عجیب آن پرداختهاند:
1️⃣ توجیهات غیر مقبول:
🔹 علامه مجلسی مینویسد: «این در اندام هایی غیر از محل خروج ادرار بود و از نجاست خون (حاصل از بریدن گوشت بدن شان) نیز صرف نظر شده است و یا اصلا خون در دین آنها نجس نیست.» (ملاذ الأخيار 3: 38)
🔸 پدر علامه مجلسی مینویسد:
«در تورات محرفی كه الحال در دست يهودیان است، در سفر پنجم آن قدر از تكاليف شاقه هست كه وصف نتوان كرد، و اين حديث را صدوق و شيخ بسند صحيح روايت كردهاند و سنيان نيز در صحاح اين حديث را از حضرت سيد المرسلين صلّى اللَّه عليه و آله روايت كردهاند، و ظاهر است كه غير مخرج بول را مقراض می كرده اند.» (لوامع صاحبقرانی 1: 228)
همچنین مینویسد: «ظاهر روایت آن است که محل خروج ادرار از این قاعده مستثنی بود.» (روضة المتقین 1: 54)
🔹 فیض کاشانی مینویسد: «شاید حکم اینکه بنی اسرائیل گوشت بدن شان را قیچی کنند، مربوط به ادراری بود که از خارج به بدنشان اصابت می کرد و نه ادراری که به واسطه خروج از محلش، خود به خود به بدنشان (همان عضو) اصابت می نمود. و این اقتضاء می کند که اعضای بدنشان در مدتی اندک نابود شود ولی ممکن است بدن های آنها مانند پاشنه پای ما بوده باشد که با اندک قیچی کردنی، خون نیاید و یا ممکن است خون بیاید ولی خون در دین آنها نجس نباشد و یا از نجاستش صرف نظر شود.» (الوافي 6: 16)
🔸 میرزا حبیب الله خویی مینویسد: « قرض به معنای قطع است و در حدیث كان بني إسرائيل إذا أصاب أحدا قطرة من بول قرضوا لحومهم بالمقاريض، به معنای قطع کردن گوشت هایشان است.» (منهاج البراعة 8: 236)
🔹 طریحی می نویسد: « (از آنجا که لازمه قطع گوشت ها، خون آمدن است و خون هم مانند ادارار نجس است) شاید این حکم به خاطر شدت نجاست ادرار نسبت به خون وضع شده باشد. و این مربوط به ادراری است که از خارج به آنها اصابت کند نه ادراری که از محلش بیرون می آید زیرا در غیر این صورت، در مدت زمان اندکی، هلاک می شدند.» (مجمع البحرين 4: 227)
🔸 قرشی مینویسد: «اين سخن در ضمن حديثى در تفسير برهان و در تفسير بيضاوى بلفظ «قطع موضع النجاسة» نقل شده و اللّه العالم و شايد مراد از «لحوم» گوشت بدن نباشد.» (قاموس قرآن 4: 254)
👇 ادامه مطلب را در پیام بعدی بخوانید 👇
#نکات_حدیثی:
💠 بررسی اعتبار روضه کافی:
🔹 برخی معتقدند بین #روضه کافی و بقیه مجلدات آن تفاوت وجود دارد و روضه به قوّت آنها نیست. نسبت به سایر مجلّدات تواتر قطعی در همه نسلها و زمانها وجود دارد که آنها جزء کافی و از #کلینی هستند. اما نسبت به کتاب روضه دغدغه وجود دارد و اینکه بتوان از راه تواتر جزم پیدا کرد جزء کافی است، مقداری محل تأمل و اشکال است. حتی برخی از بزرگان روضه کافی را به ابن ادریس نسبت دادهاند، که البته غیر مقبول است.
🔸 به نظر ما هر چند روایات روضه کافی همه جا به قوت روایات اصول و فروع کافی نیستند. اما در عین حال بزرگانی از علمای سابق شهادت دادهاند که این کتاب جزء کافی است، شهادت آنها هم برای سایر فقها معتبر است. پس از طرفی حجّت وجود دارد که این روایت جزء کافی است و از طرف دیگر حجّت وجود داد آنچه در کافی است اعتبار دارد؛ چون کلینی شهادت به صحت روایات کافی داده است و #صحیح در کلام قدما به معنای لغوی استعمال میشود، یعنی «ما صدر من المعصوم ع لبیان الحکم الواقعی». بنابراین ضمّ این دو حجّت باعث میشود بتوان اعتبار روایات موجود در روضه کافی را همچون بقیه مجلدات آن اثبات کرد.
📚 برگرفته از فرمایشات استاد آیت الله #شب_زنده_دار (دام ظله) در درس خارج فقه 1396
👈 نکات #حدیثی بیشتر را اینجا ببینید.
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم