اعتباریات و اهمیت آن در زندگی انسان.mp3
24.23M
👆 اعتباریات و نقش بی بدیل آن در زندگی انسان
از حکیم متاله استاد نیکزاد
#فلسفه
https://eitaa.com/darseostadnikza
باسمه تعالی
نقش بیبدیل اعتباریات در زندگی انسان
بحث حقایق و اعتباریات از مباحثی است که بزرگان ما از جمله مرحوم علامه طباطبایی و علامه شهید مطهری و آیت الله مصباح یزدی به تفصیل به آن پرداخته اند.
تعریف حقایق و اعتباریات و اقسام آنها
مراد از حقایق، ادراکات و مفاهیمی که از واقعیات خارجی حکایت میکنند. که خود بر دو قسم است قسم اول مفاهیمی است که ما به ازای خارجی دارند مانند مفهوم آب و آتش و سنگ و انسان و فرس و بقر و قسم دوم مفاهیمی است که منشا انتزاع خارجی دارند مانند مفهوم علت و معلول و واجب و ممکن و جوهر و عرض.
قسم اول همان مفاهیم ماهوی و قسم دوم همان مفاهیم فلسفی است. وجه اشتراک این دو دسته از مفاهیم این است که از واقعیات خارجی حکایت دارند.
اعتباریات، ادراکات و مفاهیمی است که از جعل و وضع و قراردادها حکایت دارند نه از واقعیات خارجی، مانند مفهوم ملکیت و زوجیت و ریاست و وکالت و وجوب و حرمت.
اعتباریات نیز به دو دسته اعتباریات تکلیفی مانند وجوب و حرمت و اعتباریات وضعی مانند ملکیت و زوجیت تقسیم میشوند. اعتباریات وضعی برخلاف اعتباریات تکلیفی هرچند مستقیماً به افعال اختیاری بشر تعلق نمیگیرد اما لوازم و آثاری دارند که به افعال اختیاری بشر تعلق میگیرد. فلسفه جعل و وضع آنها نیز همین لوازم و آثار است.
گستره اعتباریات
همه احکام شریعت در دین و همه قوانین و مقررات در نظام خانوادگی و اجتماعی و بین المللی از سنخ اعتباریات هستند. اگر اعتباریات نبود از احکام شرایع آسمانی ونیز همه قوانین و مقررات در زندگی بشر خبری نبود. از همین جا میتوان اهمیت بیبدیل اعتباریات در زندگی بشر را فهمید.
توانمندی بشر در جعل و اعتبار در زمینهها و عرصههای مختلف برای تنظیم امور زندگی از شگفت انگیزترین توانمندیهای بشر است. اگر اعتباریات نبود راهی برای تنظیم زندگی بشر و هدایت انسان به سعادت و خوشبختی نبود.
همه اعتباریات به صورت مستقیم ( اعتباریات تکلیفی) و یا غیر مستقیم( اعتباریات وضعی ) جهت تنظیم افعال اختیاری انسان برای وصول به مقاصد و مطلوبات و برآوردن نیازها و یا دفع و رفع موانع و مضرات است.
به عنوان نمونه اگر اعتبار ملکیت و ریاست و زوجیت و وکالت و ولایت و خلافت و وجوب و ممنوعیت و حقوق و تکالیف و الزامات نبود، راهی برای تنظیم زندگی بشر نبود و زندگی سراسر بینظمی و هرج و مرج و ظلم و تجاوز و ناامنی و طغیان و سرکشی بود.
تکیه اعتباریات بر واقعیات
چنانکه علامه طباطبایی گفتهاند اعتباریات، از دو سو بر حقایق و واقعیات تکیه دارد یکی از این جهت که اعتباریات از نوع مجازات و استعارات از حقایق و واقعیات هستند، هر اعتباری برگرفته از حقیقت است مثلاً ملکیت و زوجیت و ریاست و وجوب اعتباری، استعاره از ملکیت و زوجیت و ریاست و وجوب و ضرورت حقیقی و تکوینی است.
از جهت دیگر هر جعل و اعتباری برای رسیدن به مقصد حقیقی و یا رفع نیاز واقعی است مثلاً اعتبار وجوب خوردن و آشامیدن برای رفع گرسنگی و تشنگی و برآوردن نیاز جسمی است و اعتبار وجوب پایبندی به مقررات راهنمایی و رانندگی برای برقراری نظم و امنیت در رانندگی است. و اعتبار ملکیت و یا حقوق، برای حفظ حریم دیگران و جلوگیری از تجاوز به آن است.
ملاک اعتباریات
مهمترین و اصلیترین ملاک در اعتباریات، سودمندی حقیقی و حکیمانه بودن و عدم لغویت است. بر این اساس به گونهای میتوان اعتباریات را به صدق و کذب متصف کرد. صدق اعتباریات به حکیمانه بودن و سودمندی حقیقی آن برای زندگی بشر و تامین سعادت او و کذب اعتباریات به لغویت و یا زیانمندی آن برای سعادت بشر است.
تفاوت حقوق و اخلاق
حقوق و اخلاق هرچند هر دو اعتباری هستند اما تفاوتهایی با هم دارند در وجه تفاوت میان حقوق و اخلاق دیدگاههای متفاوتی وجود دارد، بهترین دیدگاه چنانکه برخی از بزرگان( مرحوم آیت الله مصباح یزدی )گفتهاند این است که تفاوت این دو در هدف و غایت است. غایت مقررات حقوقی تامین مصالح اجتماعی دنیوی بشر مانند برقراری نظم و امنیت و عدالت و بهداشت و رفاه و زندگی مسالمت آمیز و جلوگیری از هرج و مرج و ظلم و تبعیض و ناامنی است اما غایت در مقررات اخلاقی، خودسازی و تهذیب نفس و تعالی روحی و بالاتر از همه آنها جلب خرسندی خداوند و رسیدن به مقام قرب الهی است.
تفاوتهای دیگر مانند نقش داشتن نیت و انگیزه در افعال اخلاقی و نقش نداشتن آن در افعال حقوقی و یا تنها اجتماعی بودن مقررات حقوقی برخلاف مقررات اخلاقی که هم جنبه اجتماعی و هم جنبه فردی دارد ناشی از تفاوت در هدف و غایت است.
عبادات در شریعت از سنخ اخلاقیات است زیرا هدف از وضع آنها تعالی روحی و تقرب الی الله است و در صحت آنها انگیزه قربی شرط است.
#فلسفه
پیوند ایتا:
https://eitaa.com/darseostadnikzad
پیوند تلگرام:
https://t.me/darsostadnikzad
دوران بین اقل و اکثر(۴).mp3
20.04M
👆 خارج اصول (۲۴)؛ سال تحصیلی ۱۴۰۳، دوران امر بین اقل و اکثر (۴). از استاد آیت الله نیکزاد
#اصول
🆑 @darseostadnikzad
ولایت فقیه(۲۴).mp3
15.86M
👆درس خارج فقه(۲۴)، سال تحصیلی۱۴۰۳؛ مبحث ولایت فقیه(۲۴) از استاد آیت الله نیکزاد
#فقه
🆑 @darseostadnikzad
دوران اقل و اکثر (۵)mp3.mp3
20.02M
👆 خارج اصول (۲۵)؛ سال تحصیلی ۱۴۰۳، دوران امر بین اقل و اکثر (۵). از استاد آیت الله نیکزاد
#اصول
🆑 @darseostadnikzad
ولایت فقیه(۲۵).mp3
23.4M
👆درس خارج فقه(۲۵)، سال تحصیلی۱۴۰۳؛ مبحث ولایت فقیه(۲۵) از استاد آیت الله نیکزاد
#فقه
🆑 @darseostadnikzad
دوران بین اقل و اکثر (۶).mp3
28.33M
👆 خارج اصول (۲۶)؛ سال تحصیلی ۱۴۰۳، دوران امر بین اقل و اکثر (۶). از استاد آیت الله نیکزاد
#اصول
🆑 @darseostadnikzad
ولایت فقیه (۲۶).mp3
27.85M
👆درس خارج فقه(۲۶)، سال تحصیلی۱۴۰۳؛ مبحث ولایت فقیه(۲۶) از استاد آیت الله نیکزاد
#فقه
🆑 @darseostadnikzad
کتاب الشهادات(۵).mp3
9.56M
👆مروری برکتاب الشهادات از تحریر الوسیله(۵). از آیت الله نیکزاد
#فقه
🆑 @darseostadnikzad
اسفارجلد۶ (۲۳).mp3
20.39M
👆درس اسفار ملاصدراجلد۶، جلسه بیست وسوم. الموقف الثانی فی البحث عن صفاته( ص۱۱۸). از حکیم متاله استاد نیکزاد
#فلسفه
https://eitaa.com/darseostadnikza
حد زنا.mp3
22M
👆مروری برکتاب کتاب الحدود، حد زنا(۱) از تحریر الوسیله. از آیت الله نیکزاد
#فقه
🆑 @darseostadnikzad
اسفار جلد۶(۲۴).mp3
16.69M
👆درس اسفار ملاصدراجلد۶، جلسه بیست وچهارم. فصل۲ فی قسمة آخری رباعیة للصفات الثبوتیة(ص۱۲۳) از حکیم متاله استاد نیکزاد
#فلسفه
https://eitaa.com/darseostadnikza
تفسیر سوره دهر( ۵).mp3
17.02M
👆تفسیر سوره دهر(۵) از مفسر گرانقدر آیت الله نیکزاد
#تفسیر
🆑 @darseostadnikzad
تنبیهات اقل و اکثر(۱).mp3
17.44M
👆 خارج اصول (۲۷)؛ سال تحصیلی ۱۴۰۳، تنبیهات اقل و اکثر (۱). از استاد آیت الله نیکزاد
#اصول
🆑 @darseostadnikzad
ولایت فقیه(۲۷).mp3
14.64M
👆درس خارج فقه(۲۷)، سال تحصیلی۱۴۰۳؛ مبحث ولایت فقیه(۲۷) از استاد آیت الله نیکزاد
#فقه
🆑 @darseostadnikzad
تنبیهات اقل و اکثر(۲).mp3
17.78M
👆 خارج اصول (۲۸)؛ سال تحصیلی ۱۴۰۳، تنبیهات اقل و اکثر (۲). از استاد آیت الله نیکزاد
#اصول
🆑 @darseostadnikzad
ولایت فقیه(۲۸).mp3
16.16M
👆درس خارج فقه(۲۸)، سال تحصیلی۱۴۰۳؛ مبحث ولایت فقیه(۲۸) از استاد آیت الله نیکزاد
#فقه
🆑 @darseostadnikzad
ولایت فقیه (۲۹).mp3
21.72M
👆درس خارج فقه(۲۹)، سال تحصیلی۱۴۰۳؛ مبحث ولایت فقیه(۲۹) از استاد آیت الله نیکزاد
#فقه
🆑 @darseostadnikzad
تنبیهات اقل و اکثر (۳).mp3
33.73M
👆 خارج اصول (۲۹)؛ سال تحصیلی ۱۴۰۳، تنبیهات اقل و اکثر (۳). از استاد آیت الله نیکزاد
#اصول
🆑 @darseostadnikzad
ولایت فقیه(۳۰).mp3
68.04M
👆درس خارج فقه(۳۰)، سال تحصیلی۱۴۰۳؛ مبحث ولایت فقیه(۳۰) از استاد آیت الله نیکزاد
#فقه
🆑 @darseostadnikzad
تنبیهات اقل و اکثر (۴).mp3
33.92M
👆 خارج اصول (۳۰)؛ سال تحصیلی ۱۴۰۳، تنبیهات اقل و اکثر (۴). از استاد آیت الله نیکزاد
#اصول
🆑 @darseostadnikzad
حد زنا(۲).mp3
15.62M
👆مروری برکتاب کتاب الحدود، حد زنا(۲) از تحریر الوسیله. از آیت الله نیکزاد
#فقه
🆑 @darseostadnikzad
اسفارجلد۶(۲۶).mp3
15.44M
👆درس اسفار ملاصدراجلد۶، جلسه بیست وششم. ادامه فصل۳ (ص۱۲۸) از حکیم متاله استاد نیکزاد
#فلسفه
https://eitaa.com/darseostadnikza
تفسیر سوره دهر(۶).mp3
88.29M
👆تفسیر سوره دهر(۶) از مفسر گرانقدر آیت الله نیکزاد
#تفسیر
🆑 @darseostadnikzad
اسفارجلد۶(۲۷).mp3
17.96M
)👆درس اسفار ملاصدراجلد۶ جلسه بیست وهفتم، فصل۴، فی تحقیق القول بعینیة الصفات الکمالیة للذات الاحدیة(ص۱۳۳. از حکیم متاله استاد نیکزاد
#فلسفه
https://eitaa.com/darseostadnikza