🔴 #حوزه_تهران_باید_مستقل_شود (۱)
این جمله، چند صباحی است که از زبان اصحاب #حوزه_تهران بسیار شنیده می‌شود و شاید بتوان ادعا کرد که دغدغه‌ی تعداد قابل توجهی از طلاب، اساتید و مدیران #حوزه_تهران است.
اما آیا مسأله‌ی امروز #حوزه_تهران، #استقلال سازمانی آن از حوزه علمیه #قم است؟
#هویت_حوزه‌های_علمیه نسبت مشخصی با #جغرافیای_مکانی_و_زمانی آنها داشته است؛ منطقه‌ای که در آن قرار گرفته‌اند، نوع زندگی مردم، ملابسات سیاسی و اجتماعی خاص آن منطقه، همه در شکل‌گیری #هویت_یک_حوزه_علمیه مؤثر بوده است.
درعین‌حال؛ این #هویت پیوند مشخصی با #اساتید آن حوزه و #شخصیت‌های_مؤثر_سیاسی‌اجتماعی حاضر در آن جغرافیا دارد.
بی‌تردید هویت صدسال‌أخیر #حوزه_قم تحت تأثیر شخصیت حاج‌شیخ‌عبدالکریم‌حائری و آیةالله‌العظمی‌بروجردی و أخیراً امام‌راحل رحمةالله‌علیهم است، همان‌طور که هویت #حوزه_نجف در سال‌های أخیر، تحت تأثیر شخصیت آیات عظام حکیم و خویی رحمةالله‌علیهما است.
#استقلال_هویتی_حوزه_علمیه ی یک منطقه‌ی جغرافیایی، نقش اساسی در #کارآمدی آن حوزه برای دستیابی به اهداف تشکیل آن - تفقه در دین و ترویج آن و تلاش برای حاکمیت دین بر ساحت زندگی - داشته و دارد.
بررسی تاریخ به خوبی نشان می‌دهد هویت حوزه قم در بین دهه‌های سی و چهل شمسی تا چه اندازه در تحقق انقلاب اسلامی ۵۷ مؤثر بوده است.
برای مثال؛ #نقش_فلسفه در حوزه قم، #روش_استنباط محقق‌حائری و محقق‌بروجردی در پرورش شاگردانی که توان اداره و ارائه‌ی #نظام_فکری توانا برای ساخت #نظم_نوین_اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی را داشته‌اند، قابل ملاحظه است.
#مشروطیت نیز - به‌عنوان حادثه‌ای که تحت تأثیر عوامل گوناگون داخلی و خارجی شکل جدیدی به جامعه‌ی ایرانی بخشید - خود متأثر از #هویت_حوزه_تهران شد.
بی‌شک انگیزه‌ی برخی مشروطه‌خواهان همان اندازه که از جهت محدود نمودن قدرت سلاطین در إعمال قواعد دل‌بخواه قابل تقدیر است، از جهت تلاش برای ارائه‌ی نظام قانونگذاری بدون توجه به محور عبودیت در شریعت، می‌توانست آسیب‌رسان باشد.
اما بررسی محتوا و شکل #قانون_مدنی که جلد اول آن در سال ۱۳۰۷ و باقی تا سال ۱۳۱۴ به تصویب رسید، نشان می‌دهد غنای علمی و حضور فعّال و مؤثّر #حوزه_تهران، چگونه در تعدیل و إصلاح حرکتی که می‌توانست به استقرار اندیشه‌ی سکولار در ایران بیانجامد، مؤفّق عمل کرده است.
#تدوین کنندگان_پیش نویس_قانون_مدنی یا #محصول_حوزه_تهران و به طور مشخص، شاگرد میرزا حسن آشتیانی(ره) بوده‌اند و یا از بزرگان و اساتید #حوزه_تهران.
شاید اگر #استقلال_هویتی_حوزه_تهران در آن سال‌ها نبود، قانون مدنی - که حاوی قواعد اصلی روابط خصوصی میان مردم است - تحت تأثیر تحصیل‌کردگان سکولار به شکل دیگری تدوین می‌شد.
مواجهه‌ی فیلسوفان حوزه‌های علمیه ایران با اندیشه‌ی فیلسوفان غربی، با نوشته‌ها و تحقیقات اساتید فلسفه #حوزه_تهران آغاز شده است.
#هویت سیاسی-اجتماعی شهر #تهران عامل مهمی در انتقال سؤالات و نگرش‌های جدید فلسفی مطرح در غرب به ایران بوده است؛ برای مثال کتاب «بدایع‌الحکم» آقاعلی‌حکیم‌مدرس در پاسخ به پرسش‌های فلسفی خاصی که در اروپا مطرح شده و شاهزاده‌ای قاجاری آن را بازگو می‌کند، نوشته شده است.
ذوق فلسفی حاکم بر #حوزه_تهران و توجه به معقول، نقش مهمی در تحولات فکری سال‌های ملتهب منتهی به انقلاب اسلامی دارد.
همین مسیر است که فضا را برای بروز و ظهور شخصیتی چون #شهید_مطهری در تهران فراهم آورده است و از این راه اندیشه‌ی بزرگ‌مردی چون علامه‌طباطبایی(ره) را به رویارویی با اندیشه‌ی غربی فرا خوانده است ...
#محمدعبدالصالح_شاهنوش
#ششم_شهریور_نود_و_شش
@khanehtollabtehran
.
🔴 #حوزه_تهران_باید_مستقل_شود (۲)
... امروز نیز #حوزه_تهران با توجه به شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن، نیازمند #تکون_هویتی_جدید است؛ هویتی #مستقل، متناسب و متناظر با #هویت_شهر_تهران.
#تهران پایتخت #جمهوری_اسلامی ایران است؛ بافت جمعیتی خاصی دارد و فرهنگ‌ها و قومیت‌های سراسر کشور در این شهر کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند، همین امر باعث شده است به‌طور خودآگاه و ناخودآگاه؛ رفتار شهروندان تهرانی، رفتار و سبک زندگی شهروندان دیگر نقاط کشور را تحت تأثیر خود قرار دهد. هر آنچه در این شهر روی می‌دهد، به دیگر شهرها و روستاها نیز منتقل می‌شود.
نقش سیاسی شهر #تهران و تمرکز نهادهای حاکمیتی کلان نیز موجب شده #مسائل_کلان_جامعه پیش از همه جا در این شهر تبلور پیدا کند.
#تهران، عاصمه‌ی #أم‌القراء_أمت_اسلامی است و #قلب_نهضت و نظام، در بطن آن می‌تپد.
بر اساس آنچه گفته شد؛ #حوزه_تهران، می‌بایست #سامانه‌ی_دوسویه‌ی_ارتباط_حوزه‌های_علمیه شیعه خصوصاً حوزه_مقدس_قم با #حاکمیت_و_نظام_اسلامی باشد.
چشم بینا و رصدگر نهاد حوزه در ساخت نظام، #انعکاس‌دهنده‌ی_واقعیت‌ها، مسائل و نیازها به حوزه قم به زبان حوزوی و علوم اسلامی باشد.
به‌علاوه؛ با شناسایی و جذب نیروهای زبده و کارآمد از دیگر حوزه‌ها، امکان بهره‌برداری از استعدادهای حاضر در نقاط مختلف کشور را فراهم آورد.
#حوزه_تهران به‌خاطر تماس مستقیم با مسائل_عینی، باید #مولد_سویه‌ها_و_لایه‌های_رو_به_عینیت و #تمدن‌ساز دانش‌های اسلامی باشد و امکان به کارگیری تولیدات دانشی دیگر حوزه‌ها در #میدان_تمدن‌سازی_اسلامی را فراهم آورد.
به نظر می‌رسد بخشی از #ناکارآمدی_نسبی_امروز_حوزه در پاسخ‌گویی به مسائل و #نیازهای_انقلاب و نظام اسلامی، معلول #دوگانگی_ظرف_تولید_و_تحقق است؛ مسائل در تهران تولید می‌شود و در قم، با مختصات ویژه‌ی خودش، فهم می‌شود و جواب می‌گیرد.
به‌علاوه؛ باید از حضور برخی دانشگاه‌های مهمّ و تاثیرگذار کشور در تهران نیز یاد کرد.
#حوزه_تهران می‌تواند #حلقه‌ی_واسطی میان #حوزه_قم و #دانشگاه باشد که البته تا حدودی نیز اکنون از چنین حیثیتی برخوردار است.
#حوزه_تهران نیازمند #تکون_هویتی_مستقل و متمایز است. چه استقلال سازمانی آن از حوزه‌ی قم محقق شود یا نه، و چه امروز زمان آن فرا رسیده باشد یا نه، باید تمایز هویتی و کارکردی #حوزه_تهران فهم شود و بر این اساس، حوزه تهران، کارویژه‌ی خود را بیابد.
بی‌شک در این رهگذار؛ #حوزه_تهران نمی‌تواند منفصل از قم، به این مستوا برسد.
#محمدعبدالصلاح_شاهنوش
#ششم_شهریور_نود_و_شش
@khanehtollabtehran