آیه ۷۸ سوره مؤمنون
وَ هُوَ الَّذِى أَنشَأَ لَكُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصَرَ وَ الْأَفْئِدَةَ قَلِيلاً مَّا تَشْكُرُونَ
و اوست كه براى شما گوش و چشمها و دلها آفرید، چه اندك سپاسگزارید.
♦️ابزار اصلى شناخت انـسـان ايـن سـه مـى بـاشـد، مـسـائل 👈🏻حـسـى را غالبا از طريق 👈🏻 #چشم و #گوش درك مى كند و مسائل 👈🏻غير حسى را به وسيله نيروى #عقل❗️
🔺از نعمت ايجاد #سمع و #بصر شروع كرده است ، چون اين دو نعمت از نعمت هايى است كه در ميان همه موجودات تنها 👈🏻حيوانات از آن بهره مند شده اند و اين دو نعمت در حيوانات به طور انشاء و ابداع خلق شده❗️
🔺با اين دو حس است كه حركات و سكنات دارنده آن 👈🏻 #ارادى است ، آن چه را مى خواهد از آنچه كه نمى خواهد جدا مى كند و در عالم جديدى قرار مى گيرد كه در آن لذت و عزت و غلبه و محبت و امثال آن جلوه مى كند. جلوه اى كه در عوالم قبل از حيوان ( گیاه و..)هيچ اثرى از آن ديده نمى شود❗️
🔺آنگاه #فوآد را ذكر كرد كه مراد از آن ، آن مبدأیی است كه آدمى به وسيله آن 👈🏻تعقل مى كند. و اين نعمت در ميان همه حيوانات تنها مخصوص 👈🏻انسان است❗️
🔺انسان كه داراى اين قوه عاقله است با اين قوه پا به فراز ماوراى محسوسات و جزئيات نهاده ، كليات را درك مى كند، و به قوانين كلى پى مى برد❗️
♦️آيـا كـسـانـى كـه ايـن سـه وسـيـله بزرگ شناخت را سپاس نگويند درخور سرزنش و ملامت نـيـسـتـند ❓و آيا دقت در ريزه كارى هاى اين سه وسيله مؤ ثر كافى نيست كه انسان را به خالق آنها آشنا سازد⁉️
♦️جمله (قيلا ما تشكرون ) در عين اينكه حقيقتى را مى رساند، بويى هم از عتاب و مذمت دارد❗️🌸🍃🌸🍃🌸
#تفسیر_قرآن
#مومنون
#تدبر
🆔https://eitaa.com/emamsadegh_ir
توضیحی در مورد آیات ۸۰ و۸۱ سوره مبارکه #نمل
🟣 واژه #سمع و مشتقات آن در قرآن در معانی و مصادیق مختلفی به کار رفته از جمله:
۱. قوه شنوایی؛
چون «فَلَمَّا سَمِعَتْ بِمَکْرِهِنَّ...؛ (یوسف، ۳۱)
پس چون [همسر عزیز] مکرشان را شنید».
۲. گوش؛
چون «خَتَمَ اللَّهُ عَلَی قُلُوبِهِمْ وَ عَلَی سَمْعِهِمْ و...؛ (بقره، ۷)
خداوند بر دلهای آنان، و بر گوش ایشان مهر نهاد».
۳. اطاعت پذیری و اطاعت ناپذیری؛
چون «وَلاَ تَکُونُواْ کَالَّذِینَ قَالُواْ سَمِعْنَا وَهُمْ لاَ یَسْمَعُونَ؛ (انفال، ۲۱)
و مانند کسانی مباشید که گفتند: شنیدیم[پذیرفتیم] در حالی که نمیشنیدند[نمیپذیرفتند]».
«إِن تَدْعُوهُمْ لاَ یَسْمَعُواْ دُعَآءَکُمْ...؛ (فاطر، ۱۴) اگر آنها را بخوانید، دعای شما را نمیشنوند».
مقصود از «لاتسمع» در آیه مورد نظر به معنای 👈🏻فهماندن و اطاعت پذیر کردن، هدایت و درک معنا است ، چنانکه مفسران بزرگ قرآن همچون علامه طباطبایی رحمهالله نیز همین معنا را پذیرفته اند.
🟣 واژه #موت و مشتقات آن نیز در قرآن به چند معنی به کار رفته است، از جمله:
۱. موجود زنده ای که قوه و حس رشد و نمو در او زایل شده است؛ چون: 👈🏻«یُحْیِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا...؛ (روم، ۱۹) و زمین را بعد از مرگش زنده میسازد».،
«وَ یَقُولُ الاْءِنسَـنُ أَءِذَا مَا مِتُّ لَسَوْفَ أُخْرَجُ حَیًّا؛ (مریم، ۶۶) و انسان میگوید: آیا وقتی بمیرم، راستی زنده [از قبر] بیرون آورده میشوم؟»
۲. حزن بیش از حد که موجب بیزاری انسان از حیات و زندگی میشود چون؛ 👈🏻«وَ یَأْتِیهِ الْمَوْتُ مِن کُلِّ مَکَانٍ وَ مَا هُوَ بِمَیِّتٍ...؛ (ابراهیم، ۱۷) و مرگ از هر جانبی به سویش میآید؛ ولی نمیمیرد.
۳. زوال قوه عقل (جهالت) چون: 👈🏻«أَوَ مَن کَانَ مَیْتًا فَأَحْیَیْنَـهُ وَجَعَلْنَا لَهُ نُورًا یَمْشِی بِهِ فِی النَّاسِ کَمَن مَّثَلُهُ فِی الظُّـلُمَـتِ...؛ (انعام، ۱۲۲) آیا کسی که مرده[دل] بود و زنده اش گردانیدیم و برای او نوری پدید آوردیم تا در پرتو آن، در میان مردم راه برود، چون کسی که گویی گرفتار در تاریکیهاست ...»
🟣 با توجه به آنچه گذشت، برای تفسیر آیات ۸۰ و ۸۱ نمل چند راه وجود دارد.
الف: اینکه بگوییم مقصود از «موتی» مردگان (فیزیکی) و مقصود از «تسمع» شنیدن (فیزیکی) میباشد، که این تفسیر با عقل و نقل در تعارض است..
ب: بگوییم مقصود از «تسمع» 👈🏻(هدایت و پذیرش) و مقصود از «موتی» 👈🏻(کافران و مرده دلان ) میباشد و در این آیه، کافران به مردگان تشبیه شده اند و همانگونه که مردگان با شنیدن مطلبی، دیگر نمیتوانند هدایت شوند و آن را بپذیرند ، همینطور کافران هم چنین اند.
و مراد این است که ای پیامبر! اگر کافران این حق مبین را پذیرا نمیشوند و سخنان گرم تو در قلب سرد آنان اثر نمیکند و هدایت نمی یابند، جای تعجب نیست؛ چرا که تو نمیتوانی به مردگان مطلبی را بفهمانی که بشنوند و با پذیرش آن، هدایت یابند مخاطب تو زندگانند، آنان که روحی زنده و بیدار و حق طلب دارند، نه مردگان زنده نما که تعصب و لجاجت و استمرار بر گناه، فکر و اندیشه آنان را تعطیل کرده است.
حتی کسانی که زنده اند، اما گوشهای آنان کر است، نمیتوانی سخن خود را به آنان بفهمانی، به ویژه هنگامی که پشت کنند و از تو دور شوند، باز اگر نزدیک بودند ممکن بود سر در گوش آنان بگذاری و فریاد بکشی و کمی از امواج صوت تو در سامعه سنگین آنان منعکس گردد؛ اما آنان کرانی هستند که روی برتافته و مرتب دور میشوند! باز اگر آنان به جای گوش شنوا، چشم بینایی👈🏻 (قدرت تشخیص راه هدایت و ضلالت) داشتند در این صورت گرچه صدا به گوش آنان نمیرسید؛ اما ممکن بود با علامت و اشاره، صراط مستقیم را پیدا کنند؛ اما افسوس که آنان نابینا هم هستند (و نمی توانی نابینایان را از گمراهیشان باز گردانی و هدایت کنی)
و به این ترتیب تمام راههای درک حقیقت به روی آنان بسته است، تو تنها سخنان حق را به گوش کسانی میتوانی برسانی که به 👈🏻آیات ایمان میآورند و روح خضوع و تسلیم در برابر حق دارند.
مفسرانی همچون علامه طباطبایی، آیة اللّه مکارم شیرازی، زمخشری، ابن عاشور، فخر رازی این معنا را پذیرفته اند.🌸🍃🌸🍃🌸
#تفسیر_قرآن
#نمل
#تدبر
🆔https://eitaa.com/emamsadegh_ir