(صفحه۱۸۶)
♦️آيات ۷۲ تا ۷۵ كه آخرين فصل سوره #انفال است ، راجع به ولاء مسلمین بعضی بعض دیگر ، و عدم ولاء میان مسلمین و كفار است.
سخن از پنج گروه كه چهار گروه آن از مسلمانان و يك گروه از غير مسلمانانند، به ميان آمده است .
آن چهار گروه عبارتند از:
1- مهاجران نخستين
2- انصار و ياران مدينه
3- آنها كه ايمان آوردند ولى مهاجرت نكردند.
4- آنها كه بعدا ايمان آوردند و به مهاجران پيوستند.
🔺گروهی از مسلمانهای صدر اسلام، مهاجرین اولین یا به تعبیر قرآن «السّابِقونَ الْاَوّلون» نامیده می شوند. مهاجرین اولین یعنی كسانی كه قبل از آنكه پیغمبر اكرم به مدینه تشریف ببرند مسلمان شده بودند و آن وقتی كه بنا شد پیغمبر اكرم خانه و دیار را، مكه را رها كنند و به مدینه بیایند، اینها همه چیز خود را یعنی زن و زندگی و مال و ثروت و خویشاوندان و اقارب خویش را یكجا رها كردند و به دنبال ایده و عقیده و ایمان خودشان رفتند.
🔺دسته ی دوم كه اینجا به آنها اشاره شده است، كسانی هستند كه قرآن آنها را «انصار» می نامد یعنی یاوران. مقصود، مسلمانانی هستند كه در مدینه بودند و در مدینه اسلام اختیار كرده بودند و حاضر شدند كه شهر خودشان را مركز اسلام قرار بدهند و برادران مسلمانشان را كه از مكه می آیند در حالی كه هیچ ندارند و دست خالی می آیند بپذیرند و نه تنها در خانه های خود جای بدهند و به عنوان یك مهمان بپذیرند بلكه از جان و مال و حیثیّت آنها حمایت كنند مثل خودشان. به طوری كه در تاریخ آمده است، منهای ناموس، هر چه داشتند با برادران مسلمان خود به اشتراك در میان گذاشتند و حتی برادران مسلمان را بر خودشان مقدّم می داشتند: وَ یُؤْثِرونَ عَلی اَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ كان بِهِمْ خَصاصَةٌ [۹ حشر].
🔺دسته ی سوم مسلمانانی بودند كه در مكه بودند. اینها مسلمان بودند اما مهاجرت نكردند، ماندند در مكه، در بلاد كفر (آنوقت مكه بلد كفر بود) . در واقع همت آن برادران مسلمان را نداشتند
🔺دسته ی چهارم مردمی بودند كه بالاخره مهاجرت كردند اما نه در روزهای سختی بلكه در روزهای سستی یعنی بعد از صلح حدیبیّه، بعد از آنكه كار مهاجرت آسان و قانونی شد!
♦️قرآن از هر چهار دسته یاد می كند. دسته ی مهاجرین اولین و دسته ی انصار را فوق العاده تجلیل می كند به طوری كه آنها را مؤمنین حقیقی می نامد. ولی آن دسته ای كه در مكه ماندند، به پای اینها نمی رسند. حتی می فرماید: شما آن حق ولایتی كه با دیگران دارید با اینها ندارید چون اینها در بلاد كفر ماندند؛ از حقوق اجتماعی كه باید داشته باشند مقداری محرومند. قرآن مخصوصاً میان مسلمانانی كه قبل از فتح مكه (حتی بعد از صلح حدیبیّه) مسلمان شدند و مسلمانانی كه بعد از فتح مكه مسلمان شدند تفاوتی قائل است. تصریح می كند كه: لایَسْتَوی مِنْكُمْ مَنْ اَنْفَقَ مِنْ قَبْلِ الْفَتْحِ وَ قاتَلَ اُولئِكَ اَعْظَمُ دَرَجَةً مِنَ الَّذینَ اَنْفَقوا مِنْ بَعْدُ وَ قاتَلوا [۱۰ حدید] می فرماید مردمی را كه قبل از فتح مكه در راه خدا انفاق و جهاد كردند نمی شود برابر حساب كرد با مردمی كه بعد از فتح مكه چنین كردند.
♦️بررسى تاريخ اسلام نشان مى دهد كه #هجرت و #جهاد ،دو عامل اصيل در پيروزى اسلام در برابر دشمنان نيرومند بوده ، اگر هجرت نبود اسلام در محيط خفقان آور مكه از ميان مى رفت ، و اگر جهاد نبود اسلام هيچگاه رشد و نمو نمى كرد.
هجرت، اسلام را از شكل منطقه اى بيرون بيرون آورد و در شكل جهانى قرار داد، و جهاد به مسلمانان آموخت كه اگر تكيه بر قدرت نكنند دشمنانى كه پايبند منطق و حرف حساب نيستند هيچگونه حقى براى آنها قائل نخواهند شد!.
❤️پروردگارا! جامعه اسلامى را به لطفت بيدار كن و اتحاد و یاری به همدیگر را به آنها الهام و از خطرات پيوند و همكارى با دشمنان آگاه ساز.
پایان سوره مبارکه انفال. کانال تفسیر روزانه یک آیه
🌸🍃🌸🍃🌸
#تدبر
#تفسیر_قرآن
#انفال
🆔https://eitaa.com/emamsadegh_ir
🌸 سوره #کهف با حمد و ستایش خداوند آغاز مىشود، و با توحید و ایمان و عمل صالح پایان مىیابد.
از میان سوره هاى قرآن، حمد، انعام، سبأ، فاطر و كهف، باجمله ى «الحمدللّه» شروع شده است و در سه سوره از آنها سخن از آفرینش هستى است. در سوره ى حمد از تربیت و در اینجا از كتاب آسمانى سخن به میان آمده است. گویا هستى و آفرینش، همراه با كتاب و قانون، دو بال براى تربیت انسانها هستند.
محتواى این سوره همچون سایر سوره هاى «مکى» بیشتر بیان مبدأ و معاد و بشارت و انذار است.
مسأله مهم دیگر این که مسلمانان تا آن روز که توانایى دارند، باید به مبارزه ادامه دهند و در صورت عدم توانایى، همچون «اصحاب کهف» #هجرت نمایند.
جالب این که در این سوره به سه داستان اشاره شده (داستان اصحاب کهف، داستان موسى و خضر و داستان ذو القرنین) که بر خلاف غالب داستانهاى قرآن در هیچ جاى دیگر از قرآن سخنى از اینها به میان نیامده است و این یکى از ویژگیهاى این سوره است.🌸🍃
🆔https://eitaa.com/emamsadegh_ir
آیات ۵۶-۶۰ سوره عنکبوت ( صفحه۴۰۳)
🔵 در آیه ۵۶ ، عبارت (يَا عِبَادِىَ الَّذِينَ آمَنُواْ) ، خطاب به مومنينى كه در سرزمين كفر قرار دارند و نمى توانند تظاهر به ديندارى كنند و به سنت هاى آن عمل كنند، میگوید (إِنَّ أَرْضِى وَاسِعَةٌ فَإِيَّاىَ فَاعْبُدُونِ) وظيفهٔ آنان #مهاجرت است به مناطقى كه بتوانند آزادى مطلق يا آزادى نسبى را به دست آورند.
🟠 هدف آفرينش انسان بندگى خدا است ، همان بندگى كه رمز آزادگى و سرفرازى و پيروزى انسان در همه جبهه هاست ، و در جمله (فاياى فاعبدون ) به آن اشاره شده ، همانطوریکه در آيه۵۶ سوره ذاريات 👈🏻و ما خلقت الجن و الانس الا ليعبدون نيز آمده است .
🔵 هـر گـاه ايـن هـدف اسـاسى و نهائى زير پا بماند راهى جز #هجرت نيست ، زمين خدا وسيع اسـت ، و بـايـد بـه نـقـطه ديگرى قدم نهاد، و هرگز در چنين مواردى اسير مفاهيمى همچون قـبـيـله و قوم ، وطن ، و خانه و كاشانه نشد و تن به ذلت و اسارت در نداد كه احترام اين امور تا زمانى است كه هدف اصلى به مخاطره نيفتد.
در ضمن تـعـبـيـر (يـا عـبـادى ) مـحبت آميزترين تعبيرى است كه از ناحيه خداوند به بـنـدگان مى شود، عبد بودن ، تاج افتخارى است حتى برتر از مقام رسالت و خلافت!
🟠 لیكن در برابر وظیفه مهاجرت ، وسوسههایى از درون و بیرون به انسان القا مىشود، از جمله:
💥 خطر مرگ ؛ انسان مىگوید ، اگر هجرت كنم ممكن است مرگ به سراغم بیاید. آیهى ۵۷ مىگوید: 👈🏻هر كجا باشید مرگ را مىچشید.
(كُلُّ نَفْسٍ ذَآئِقَةُ الْمَوْتِ ثُمَّ إِلَيْنَا تُرْجَعُونَ)
💥دل كندن از مسكن! كه براى انسان سخت است و وسوسه مىشود كه هجرت نكند، آیه۵۸ پاسخ مىدهد كه 👈🏻بهجاى مسكن دنیا به هجرتكنندگان، غرفههاى بهشتى پاداش مىدهیم.
(وَالَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ لَنُبَوِّئَنَّهُم مّنَ الْجَنَّةِ غُرَفاً تَجْرِى مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا نِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِينَ)
خداى تعالى در اين آيه نخست پاداش آنهايى را كه ايمان آورده، و عمل صالح كرده اند، بيان مى كند، و سپس آنان را «عامل» مى خواند، آنگاه همين عاملان را در آیه ۵۹ تفسير مى كند به 👈🏻كسانى كه صبر مى كنند، و بر پروردگار خود توكل مى نمايند و با اين بيان صبر و توكل را دو تا از خصايص مؤمنين دانسته،
🔵 اگـر درسـت بـيـنـديـشـيـم ريـشـه هـمـه فـضـائل انـسـانـى هـمـيـن #صـبـر و #تـوكـل اسـت : صـبـر عـامـل اسـتـقـامـت در بـرابـر مـوانـع و مـشـكـلات ، و توكل انگيزه حركت در اين راه پر نشيب و فراز است.
🟠پس بر هر مومن است، كه تا آنجا كه راهى براى دين دارى خود مى يابد، دين دارى را از دست نداده، بر هر اذيت و جفايى صبر كند، و چون كارد به استخوانش رسيد، و ديگر نتوانست مراسم دينى خود را در وطن خود به پاى دارد، آن وقت بايد از وطن بيرون شده و به سرزمينى ديگر مهاجرت كند، و بر دشوارى و تعب و رنج غربت نيز صبر و بر خدا توکل كند.
🔵 در آيه شريفه ۶۰ مؤمنين را دلخوشى و دلگرمى مى دهد، تا اگر خواستند در راه خدا مهاجرت كنند از جهت #رزق هم نگرانى نداشته باشند، و بدانند هر کجا باشند، خدا رزقشان را در آنجا مى دهد و بدانند كه رازقشان پروردگارشان است، نه آب و خاكشان، و به اين منظور مى فرمايد:
(وَكَأيِّن مِّن دَآبَّةٍ لَّا تَحْمِلُ رِزْقَهَا اللَّهُ يَرْزُقُهَا وَإِيَّاكُمْ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ)
🟠 هجرت، زمینهى پیدایش اخلاص است. كسانى كه هجرت نمىكنند و خود را وابسته به فرد، حزب، منطقه، قبیله، امكانات و توقّعات این و آن مىدانند، خواه ناخواه مسائل منطقهاى، نژادى، قبیلهاى، تنگنظرىهاى برخاسته از حسادتها و رقابتهاى منفى خودىها و بیگانگان، انسان را از اخلاص خارج مىكند، و هجرت به مناطقى كه مسائل فوق در آن نیست، بهترین زمینه براى پیدایش اخلاص است.
💙 امام باقرعلیه السلام ذیل این آیه فرمودند: از حاكم فاسق پیروى نكنید و اگر ترسیدید كه آنان سبب فتنه و انحراف در دین شما شوند، هجرت كنید. 🌸🍃🌸🍃🌸
#تفسیر_قرآن
#عنکبوت
#تدبر
🆔https://eitaa.com/emamsadegh_ir