🔴 سلسه مباحث #نفس / جلسه ٧
✅ #اخلاق یک #علم از شاخههای #حکمت_عملی است. #انسان برای آموختن هر علمی از جمله علم اخلاق باید نزد استاد برود.
اخلاق، علم داستانگویی نیست. داستان، کسی را ملتزم نمیکند، بلکه قوه #خیال انسان را به خود مشغول میکند. در حالیکه اخلاق با قوه #عقل انسان کار دارد.
📌 علم اخلاق جزء علوم بایسته است نه شایسته. باید هر کسی آن را بداند، نه اینکه اگر بداند خوب است.
در مباحث اخلاقی بطور مثال از تعریف #حسد و علائم آن صحبت میشود. باید این علامتها را بشناسیم تا بفهمیم این عیب را داریم یا خیر. برای شناسایی و رفع آن باید نزد استاد رفت.
♻️ در مراتب سلوک عملی گفتیم که مرحله اول #تخلیه است که دوری از صفات و رذائل اخلاقی است.
🔹صفات و ملکات به سه دسته تقسیم میشوند:
1️⃣ صفات مَلَکی که مربوط به ملائکه است مثل: علم، #معرفت، #ادراک_حقایق، مجموعه فضایل، #مکارم و #محاسن_اخلاقی.
2️⃣ صفاتی که مربوط به #ابلیس است. مانند: #مکر و #خدعه و #تلبیس و #غشّ.
3️⃣ صفات حیوانی که به دو گروه تقسیم می شود:
🔸خصوصیت حیوانات چهارپا مانند: #حب_دنیا، #حب_مال، #حرص، #طمع، #بخل.
🔸خصوصیت حیوانات درندهخوی مانند: تهوّر، #غضب، #شتاب_زدگی، #عجله، #بد_خلقی.
♻️ مرتبه دوم در سلوک عملی، #تحلیه یا آراستگی به صفات مَلَکی است.
👈 تخلیه از رذائل و تحلیه به فضائل، هر دو کار سختی است به همین دلیل به این مراتب میگویند: #مجاهدت، #مبارزه، #جهاد.
به تعبیر پیامبر اکرم (ص) #جهاد_اکبر است یعنی از شمشیر زدن (#جهاد_اصغر) بسیار سختتر است.
در پی این مراتب، دو ویژگی در انسان پدیدار میشود:
#خلوص_نیت، و #حضور_قلب
📌 کسیکه جویای خلوص نیت و حضور قلب است، در پی #ذکر نباشد، دنبال مجاهدت نفس باشد. یعنی پاک کردن درون از صفات رذیله و آراستن خود به صفات پسندیده.
#نماز_مقبول، نمازی است که همراه با خلوص نیت و حضور قلب باشد.
♻️ #عبادت ۴ مرحله دارد:
1️⃣ مرحله اول، به دنبال رعایت اجزاء و شرایط عبادت هستیم مانند نماز. این #عبادت_فقهی است.
2️⃣ در این مرحله #آداب_نماز را رعایت میکنیم. مثلا خواندن دعا هنگام وضو گرفتن. با رعایت آداب نماز، به #نماز_کامل میرسیم.
3️⃣ در مرحله سوم، در #اسرار_نماز سیر میکنیم. نمازی که معراج المؤمن است فقط با رعایت اجزاء و شرایط یا رعایت آداب حاصل نمیشود، بلکه با توجه در اسرار آن حاصل میشود.
4️⃣ مرحله آخر، انجام عبادت به طور حقّ است و کمال عبادت (مانند نماز) است. چنین نمازی انسان را از زشتیها و #گناه باز میدارد.
امام صادق (ع) فرمودند: میخواهی ببینی نمازت قبول شده یا نه؟ ببین چقدر از گناه دور شدهای!
______________________
حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی
موضوع: #نفس / جلسه ٧
#مسجد_حضرت_امیر (ع)
@Fares_ir
🔴 مجموعه مباحث #مکارم_اخلاق / جلسه ۶۱
✅ چرا خداوند ما را #آزمایش میکند؟ انسانها دو دسته هستند:
👈 برخی در باب #کمال و #معرفت، از وضع موجود زندگیشان راضی هستند. اینها از خود #نماز و #روزه لذت میبرند، نه از آثار و نتایج نماز و روزه. این گروه دچار #غفلت میشوند.
👈 برخی متمرد و در مسیر عصیان هستند. خداوند آنها را در زندگی، پیشرفت داده است و زندگیشان رنگ و لعاب پیدا دارد و باورشان میشود که توانستهاند خواسته خودشان را بر خواسته خدا تفوق بدهند و بر خدا پیروز شدهاند. اینها دچار #مکر الهی هستند.
📌 انسانها در مسیر مکر و غفلت دچار #ابتلاء و #آزمون میشوند. ابزار این ابتلاء و آزمون از دیدگاه #قرآن و منابع دینی چیست؟
🔹 یکی از ابزارهای آزمون، #نعمت است. در کنار هر نعمت و بلایی که میآید یک مسئولیتی هم هست. کسانی که دچار غفلت میشوند این مسئولیت را نمیفهمند. به همین دلیل از پس هیچکدام از مسئولیتها برنمیآیند.
✅ آسانترین و رایجترین نعمتی که خدا در اختیار عموم موجودات قرار داده است، خوردن است. همین خوردن، مسئولیتهایی را در کنار خود دارد که عبارتند از:
🔸 #اسراف نکردن
💠 در سوره اعراف آیه ۳۱ میفرماید: بخورید؛ ولی اسراف نکنید.
🔸 رعایت #تقوا
💠 از آنچه به دست آوردهاید به شرط اینکه حلال باشد و طیب بخورید. سپس تقوای الهی پیشه کنید. [انفال / ۶٩]
🔸 #شکرگزاری
💠 از آنچه خداوند به صورت #حلال و طیب به شما عنایت کرده است بخورید و #شاکر نعمتهای الهی باشید. [نحل / ۱۱۴]
🔸 تجاوز نکردن از #حدود_الهی
💠 از بهترینها و پاکیزههایی که به شما دادهایم بخورید ولی طغیان نکنید. [طه / ۸۱]
🔸 کمک به تهیدست
💠 از آن رزقی که به شما دادیم بخورید و تهیدست را نیز اطعام کنید. [حج / ۲۸]
🔸 #عمل_صالح
💠 ای پیامبران، از خوردنیهای طیب و پاکیزه بخورید و عمل صالح انجام بدهید که من به آنچه انجام میدهید آگاه هستم. [مؤمنون / ۵۱]
🔸 #تبعیت نکردن از #شیطان
💠 از آنچه در زمین حلال و طیب است بخورید و از گامهای شیطان پیروی نکنید که او #دشمن آشکار برای شماست. [بقره / ۱۶۸]
🔸 فساد نکردن
💠 از روزیهای خدا بخورید و بیاشامید اما تبهکارانه در روی زمین #فساد نکنید. [بقره / ۶۰]
🔸 خوردن از چیزی که نام خدا بر آن برده شده
💠 از آنچه [از گوشت حیوان حلال گوشتی] که [وقت ذبح شدن] نام خدا بر او برده شده بخورید [نه از ذبیحه گمراهان]. [انعام / ۱۱۸]
⭕️ ٩ مسئولیت برای خوردن بیان شد، چند موردش را انجام دادهایم؟ آزمون ما همین است. هر روز ما را سه وعده امتحان میکنند. این آسانترین نعمتی است که در اختیار ما هست. برای اینکه بتوانیم آزمون الهی از نعمت را پشت سر بگذاریم، باید نعمتشناس باشیم.
✅ یکی از سختترین نعمتهایی که به دست هر کسی هم نمیرسد، #حکومت و #پست و #مقام است.
💠 حضرت امیرالمؤمنین (ع) به اشعث بن قیس حاکم آذربایجان در نامه اینطور نوشتند: «این پستی که به تو دادهام راهی برای به دست آوردن نان و آب نیست. این پست، #امانت است. تو نسبت به مافوق خودت مسئول هستی. تو حق نداری در مقابل رعیت #استبداد داشته باشی. این پولهایی که در اختیار توست برای خداست. وثیقه و امانت است. آن را به مخاطره نینداز. تو نگهبان هستی تا آن را به من تحویل بدهی. درست عمل کن تا من که مافوق تو هستم، بدترین زمامدار برای تو نباشم»
👈 به ما دستور دادهاند که در حکومت باید دو چیز را رعایت کرد. اگر به کسی گفتند تو از فردا مسئول فلان جا هستی باید دو چیز را رعایت کند، البته اگر #هوای_نفس به او اجازه داد:
1️⃣ باید ببیند شایسته آن کار هست یا نه.
💠 حضرت رسول (ص) فرمودند: «کسی که خودش را در پذیرش پست و مقام جلوتر از بقیه قرار بدهد در حالی که میداند در میان مسلمانان بهتر از او وجود دارد، به خدا و پیامبر و مسلمانان #خیانت کرده است»
2️⃣ ببیند میتواند #اقامه_حق و #دفع_باطل بکند یا نه.
💠 ابن عباس میگوید حضرت امیر (ع) کفششان را وصله میکردند. از من پرسیدند: این کفش چقدر میارزد؟ گفتم: هیچ. حضرت فرمودند: «به خدا قسم این کفش بیارزش از حکومت بر شما برایم محبوبتر است مگر اینکه دو کار بکنم؛ حقی را اقامه بکنم یا باطلی را دفع کنم»
✅ بالاترین نعمت، نعمت وجود امام زمان (ع) است.
⭕️ از پس این نعمت چطور برمیآییم؟ ما در آزمون هستیم و مرتباً شکست میخوریم و میگوییم چرا به قرب خدا نمیرسیم!
___________________
حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی
جلسه هفتگی صبحهای جمعه | جلسه ۶۱
حسینیه آیت الله علوی تهرانی
@Fares_ir