✅سیماى بى تفاوتان در قیامت
در حدیثى مى خوانیم :
➕ پیامبر اكرم (ص) فرمود :
«به خدایى كه جانم در دست اوست، از امت من گروهى از قبر برمى خیزند؛ در حالى كه در #قیافه بوزینه و خوك هستند. این قیافه ها به خاطر آن است كه آنان #قدرت نهى از منكر داشته، ولى با گناهكاران سازش كردند.»
👈والذى نفسى بیده لیخر جن من امتى من قبورهم فى صورة القروه والخنازیر بمداهنتهم فى المعاصى و كفهم عن النهى و هم یستطیعون
➕رسول اكرم (ص) فرمود :
«در شب معراج دیدم كه لب هاى گروهى را با #قیچى مى برند. پرسیدم : اینها كیانند؟! گفتند : كسانى هستند كه زبان نهى از منكر داشتند، ولى نهى نكردند.»
➕از حضرت على (ع) نقل شده است كه :
«اگر دانشمندى علم خود را كتمان كند، بد #بوترین افراد در قیامت خواهد بود.»
كوتاه سخن آنكه گاهى باید سكوت را شكست؛ زیرا سكوت نابجا بدعت است.
اگر :
سكوت علما سبب بدگمانى مردم به خود آنان شود؛
سكوت علما موجب جرأت ظالم شود؛
سكوت موجب تأیید ظالم شود؛
سكوت سبب شود كه معروفى منكر و یا منكرى معروف شود؛
سكوت موجب ضعف عقاید مسلمانان شود؛
سكوت موجب رشد انحرافات فكرى و بدعت شود؛
حرام است و باید سكوت را شكست؛ حتى اگر به انسان لطمه اى وارد شود.
❌كسانى كه #سكوت را شكستند!
➕ابن سكیت از یاران امام رضا و امام جواد و امام هادى علیهم السلام و معلم فرزندان متوكل خلیفه عباسى بود.
روزى متوكل از او پرسید : «فرزندان من بهترند یا حسن و حسین، دو فرزند على بن ابیطالب.»
او سكوت چندین ساله را شكست و گفت : #قنبر غلام على از تو و فرزندانت بهتر است، تا چه رسد به حسن و حسین!»
متوكل كه طاغوت و دیكتاتور زمان بود و هرگز توقع شنیدن چنین سخنى را نداشت، بشدت عصبانى شد و دستور قتل استاد را صادر كرد.
➕نمونه دیگر :
مؤمن آل فرعون كه مدت ها ایمان خود را مخفى مى كرد، در لحظه اى سكوت چند ساله را شكست و گفت : «اَتَقْتُلُونَ رَجُلاً اَنْ یَقُولَ رَبِّىَ اللَّه»( غافر، آیه 28)؛ آیا بنا دارید كسى كه موحد است و مى گوید : «پروردگارم خداست،» به قتل برسانید؟
➕نمونه دیگر :
امر به معروف و نهى از منكر كارى است كه زینب كبرى در كوفه و شام و مجلس یزید كرد؛ یعنى سكوت را شكست و گفتنى ها را گفت.
✅توجیهات بهانه جویان
در روایات مى خوانیم كه در آخرالزمان، گروهى امر به معروف را رها مى كنند و براى خود بهانه ها و عذرها مى آورند و كار خود را توجیه مى كنند؛ از جمله :👇
1️⃣گناه دیگران كارى به ما ندارد
بعضى به این دلیل كه :
➖«عیسى به دین خود، موسى به دین خود» و به دلیل اینكه : من و گناهكار را در یك قبر نمى گذارند، در برابر باطل ساكت مى مانند، در حالى كه در زمان عیسى نباید به دین موسى بود و اگر شما و گناهكار را در یك قبر نمى گذارند، ولى در یك جامعه گذاشته اند.
➖جرم در جامعه قابل سرایت است. یك خلاف از یك فرد، در كل جامعه #اثر دارد. براى مثال، یك نفر #سیگارى هواى همه محیط را آلوده مى كند. یك دروغ نیز همه ارتباطات را به هم مى ریزد. یك نگاهِ بد، سرچشمه #عیاشى و زنا و فرزند حرام زاده مى شود كه آن حرام زاده هر روز صدها فتنه و فساد مى كند.
➖یك گناه گاهى #زمینه ساز انواع گناهان دیگر مى شود. #شرابخوارى گناهى است كه انسان را #مست مى كند و در مستى هزاران حادثه پیش مى آید.
➕در حدیث مى خوانیم : «گناه در جامعه مثل سوراخ كردن #كشتى در دریاست» ؛ اگر مسافرى محل خود را سوراخ كند، همین كه آب وارد كشتى شد، همه را غرق خواهد كرد.
➕به هر حال، این تفكر كه گناه كسى در سرنوشت دیگران اثر ندارد، صحیح نیست. رسول خدا (ص) فرمود : «گناه مخفیانه تنها به گناهكار ضربه مى زند؛ ولى اگر از گناه علنى نهى نشود، به #همه مردم ضربه خواهد زد.»
3️⃣خجالت
گاهى سكوت و رها كردن امر به معروف و نهى از منكر، سرچشمه #روحى و روانى دارد. فرد خجالت مى كشد و حیا مى كند.
➖این نوع حیا در روایات اسلامى مورد #انتقاد است و باید این صفت را كسى كه گرفتار آن است، با #تمرین از خود دور كند. او باید بداند كه عار و خجالت موقت در دنیا، نتیجه اى جز آتش ابدى در #قیامت نخواهد داشت.
2️⃣امر و نهى خلاف #آزادى فردى است
➖آزادى، كلمه مقدسى است كه در سایه آن هزاران كار #نامقدس انجام گرفته است. معناى آزادى آن نیست كه، هر كسى بتواند هر كارى انجام دهد؛ زیرا این نه با عقل سازگار است و نه هیچ فرد و جامعه و رژیمى به آن تن مى دهد.
➖آزادى در چهارچوب قانون الهى و عقل و فطرت صحیح است؛ وگرنه مى شود هرج و مرج و #بى بند و بارى و #مزاحمت این و آن و كارشكنى و صدها آفت دیگر.
➖اگر #كودكان را آزاد مى گذاشتیم، در روى زمین انسانى باقى نمى ماند؛ چون همه آنان خودشان را به نحوى #نابود مى كردند و در معرض خطر قرار مى دادند.
➖اگر آزادى #كنترل نشود، سنگ روى سنگ قرار نمى گیرد. در زندگى اجتماعى، آزادى باید بر اساس سلامتى جامعه و مقررات فراگیر معنا شود و آزادى شخصى نباید آزادى دیگران را #سلب كند و اگر كسى از اراده و آزادى خود #سوء استفاده كرد، باید مهار شود.
4️⃣ترس
گاهى انسان امر به معروف و نهى از منكر نمى كند، زیرا مى ترسد. از چه؟ ...
➖مى ترسد مشترى و خریدار جنس او #كم شود؛ ولى باید بداند كه به فرموده حضرت على (ع) امر و نهى، #رزق كسى را قطع نمى كند.
➖مى ترسد دوستانش را از دست بدهد؛ ولى باید بداند بهترین دوست او، خداست.و بالاخره دوستان، او را رها خواهند كرد.
➖مى ترسد به حرفش #اعتنایى نشود؛ ولى باید بداند كه به پاداش بزرگى مى رسد؛ گرچه مردم به سخن او گوش ندهند.
➖مى ترسد مورد #تهدید قرار گیرد؛ ولى باید بداند كه خدا با اوست و مرگ به دست خداست.
➖مى ترسد مردم نیز از #عملكرد او انتقاد كنند؛ ولى این نیز براى كسانى كه اهل #خودسازى هستند، كمالى است.
➕در روایات متعدد از رسول خدا (ص) و على بن ابیطالب و امام صادق (ع) بارها نقل شده است : «امر به معروف و نهى از منكر كنید و نترسید؛ زیرا نه #رزق شما قطع، و نه #مرگ شما نزدیك مى شود.
5️⃣با یك گل بهار نمى شود
➖گاهى سكوت دیگران، انسان را به سكوت وا مى دارد؛ طوریكه فرد با خود مى گوید : با یك گل بهار نمى شود.»، در اینجا نیز باید مسلمان #روحیه #خط شكنى داشته باشد و از #نیش و نوشها نهراسد.
➖او باید بداند كه امر به معروف در آن فضاى مرگبار و ساكت، #پاداش بیشترى دارد. به همین دلیل در حدیث مى خوانیم : «بهترین جهاد، كلمه #حقى است كه انسان در برابر رهبر ستمگر بگوید؛
➖چون اطراف رهبران ستمگر، افراد متملق و #چاپلوسى هستند كه همه كارهاى طاغوت را زیبا جلوه مى دهند و او خیال مى كند كه همه كارهایش صحیح است (زُیِّنَ لِفِرعَون سُوُء عَمَلِه)؛ و در آن فضاى سكوت و چاپلوسى اگر شیر دلى پیدا شود و حق را بگوید و سكوت را بشكند، بزرگترین #شهامت را از خود نشان داده است و بهترین اجر و پاداش را دریافت خواهد كرد.
6️⃣انحراف فكرى
➖بعضى انحراف فكرى دارند و مسائل را #جبرى مى پندارند و مى گویند : «خدا خواسته است كه این كارها باشد. به ما چه ربطى دارد كه مانع شویم؟
➖این منطق نظیر سخن بعضى است كه #شرك خود را به خدا نسبت مى دادند و مى گفتند : «اگر خدا مى خواست، ما غیر او را عبادت نمى كردیم. اكنون كه بت پرستیم، لابد خدا به آن راضى است!
➕(وَ قالَ الَّذینَ اَشْرِكُوا لَو شْاءَ اللَّهُ ما عَبَدْنا مِنْ دُونِهِ مِنْ شَى ء (35 نحل))
➕و یا مى گویند : «اگر فلان كار خوب است، چرا خدا #خودش انجام نمى دهد؛ براى مثال، اگر #سیر كردن گرسنگان خوب است، خداوند خودش به آنان روزى دهد؛ چرا ما خرج آنان را بپردازیم؟»
➖(قالَ الَّذینَ كَفَرُوا لِلَّذینَ آمَنُوا اَنُطْعِمُ مَنْ لَو یَشآءُ اللَّهُ اَطْعَمَه (یس / 47))
➖گویا این افراد از اینكه خداوند مردم را آزاد قرار داده و با دادن و گرفتن نعمتها #آزمایش مى كند، غافلند. خدا به انسان فكر داده است تا دنبال بت نرود؛ رحم داده است تا به فقرا #انفاق كند و از این راه #رشد كند.
➖متأسفانه، در معناى «#انتظار» نیز بعضى گرفتار انحراف فكرى شده اند. براى مثال مى گویند : «ما منتظریم كه حضرت مهدى (ع) تشریف بیاورند و خودش كارها را درست كند.»
➖اینها انتظار را همچون «احتضار» گرفته اند كه انسان پاى خود را رو به #قبله گذارد و منتظر آمدن فرشته قبض روح شود؛ غافل از آنكه، معناى انتظار، آماده باش است و نه بى تفاوتى. كسى كه در شب منتظر خورشیدِ صبح است، هرگز در #تاریكى انتظار نمى كشد؛ بلكه #چراغى و نورى تهیه مى كند و در روشنایى منتظر روز مى ماند.
7️⃣توقع نابجا
➖بعضى توقع دارند كه هرچه گفتند #فوراً عمل شود. آنها به خاطر توقعى كه دارند، امر به معروف و نهى از منكر نمى كنند و مى گویند : «نگرانیم كه به گفته ما عمل نشود.»
➖ این گونه افراد توقع نابجایى دارند؛ زیرا مگر مردم #همه سخنان انبیا و امامان معصوم را گوش دادند؟ ما باید مسائل را نسبى و درصدى بررسى كنیم و اگر به تمام اهداف نرسیدیم :
➕به همان چند درصد #قانع شویم. حضرت رسول اكرم (ص) به حضرت على (ع) فرمود : «به خدا سوگند كه اگر حتى یك نفر را خداوند توسط تو #هدایت كند، براى تو از آنچه خورشید بر او مى تابد، بهتر است.»
در این حدیث، پیامبر عزیز به هدایت یك نفر نیز قانع است.
➗نمونه دیگر از توقع نابجا آن است كه مى خواهد #همین امروز و همین الان در كمال رفاه و آسایش با حفظ همه شؤون و عزّت، آن هم با یك تذكر كار انجام شود و اگر به یكى از مسائل فوق #ضربه اى وارد شود، مى گوید : «من وظیفه اى ندارم!
8️⃣دیگران هستند
➖گروهى امر به معروف و نهى از منكر نمى كنند و مى گویند : «اگر لازم باشد، فلان #شخصیت، یا مقام و یا فلان انجمن اسلامى و دیگران هستند.»
➖ غافل از آنكه امر به معروف همچون #نماز، وظیفه همه است امكان دارد آن خلافى را كه شما #مشاهده كردى، فلان مسؤول یا رئیس مشاهده نكند.
➖ یا ممكن است آن مسؤول فكر مى كند كه پشتوانه مردمى ندارد و اگر افرادى مثل #شما فریاد بزنند، دیگران نیز قیام مى كنند و مى گویند : جانا كه سخن از دل ما مى گوئى!»
آرى! غفلت دیگران دلیلى براى توجیه غفلت ما نیست.
🔟با یك صحنه از دور خارج مى شود
➖افرادى امر به معروف و نهى از منكر مى كنند، ولى #موفق نمى شوند و این شكست براى همیشه در روح آنان اثر #منفى مى گذارد؛ طورى كه همیشه با خود مى گویند : «فایده ندارد؛ زیرا در فلان وقت گفتم و اثرى نكرد.»
➗این افراد نیز باید بدانند كه
اولاً : شما در همان دفعه اى كه به ظاهر شكست خوردى، #پاداش بزرگى از طرف خداوند دریافت كردى.
ثانیاً شاید در برابر تذكر شما سرسختى نشان بدهند و گوش به سخن شما ندهند، ولى حرف در #درون هر فرد، #دیر یا #زود اثر خواهد گذاشت.
➖به علاوه، شكست در یك یا چند مورد، دلیل بر #ترك این وظیفه الهى نیست. مگر شما اگر به #نسخه پزشكى عمل كردى و نتیجه اى نگرفتى، براى همیشه بیمارى را #تحمل مى كنى؟ یا پزشك و نسخه را آن قدر تغییر مى دهى، تا به نتیجه برسى؟!