مدرسه مطالعات فقه نظام
✅ آیتالله اعرافی در درس خارج «فقه تربیتی» بیان کرد؛
🔻عوامل تأثیرگذار بر نوع وظایف تربیتی حکومت
1️⃣ فلسفه سیاسی حکومتها.
2️⃣ رویکردهای متفاوت در تشکیل حکومت؛
⬅️ در نگاه فلسفی سیاسی اسلام - که فلسفه سیاسی اجتماعی و حکومتی است - در عصر غیبت نگاه فقیه در باب تشکیل حکومت، تأثیر زیادی بر نوع وظایف حکومت در باب تربیت دارد.
🔻 نهادهای تربیتی:
✅ نهاد خانواده: خانواده در مسائل تربیتی، هم در تربیت عام کلان و هم در تربیت خاص دینی وظیفه دارد.
✅ نهاد جامعه: کل جامعه به عنوان یک مجموعه در قبال تربیت مسئول هستند.
✅ نهاد عالمان: که امروزه مصداق آن حوزه است و وظایفی دارند.
✅ نهاد حکومت: حاکمیت میتواند مجمع چند عنوان باشد، هم از حیث اینکه مکلفی از مکلفان است و همه مکلفان در مسایل تربیتی وظیفه دارند. حکومت از سه جهت در تربیت جامعه وظیفه دارد؛ مکلف بودن، عالم دین بودن و به طور خاص حاکم بودن.
🔻 وظایف حکومت در امر تربیت:
1️⃣ تربیت دینی: که مراد از «تربیت دینی به معنای خاص» تربیت اعتقادی، اخلاقی و حکمی میباشد؛ یعنی آنچه که مربوط به مسائل دینی به معنای خاص است در محدوده اعتقادات و احکام و امثال اینها است.
🔻ادلهای که میتوان به صورت عام یا خاص به وظایف حکومت در امر تربیت دلالت داشته باشد عبارتند از؛
⬅️ اولین دلیل در این باب، آیات و روایاتی است که مربوط به وظایف انبیاء به طور کلی یا پیامبر اکرم صلی الله وعلیه وآله به طور خاص میباشند. مجموعهی آیات و روایاتی با موضوع وظایف انبیاء بیان شده است که نیازمند بررسی محتوایی دارد.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_تربیتی
#آیت_الله_اعرافی
🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
✅ آیت الله سیدمنذر حکیم در درس خارج «فقه نظام جامع خانواده» گفت:
⬅️ خانواده در مفهوم غربی عبارتاند از هر دو شخصی که زیر یک سقف به قصد زندگی مشترک با هم جمع شوند. در حالی که در مفهوم قرآنی گفته میشود «من ذکرٍ و أنثی» یعنی آن دو شخص باید مذکّر و مؤنّث باشند؛ از این رو دو همجنس نمیتوانند تشکیل خانواده بدهند.
⬅️ باید ارتباط زن و مرد در خانواده قانونمند باشد؛ به این معنا که در ابتدا دو شخص با یکدیگر نامحرم هستند اما به وسیله عقد شرعی محرمیّت میان آنها به صورت زوجیّت برقرار میشود.
⬅️ مبنای اولیه تشکیل خانواده به دلیل نیاز هر زن و مرد به همدیگر، تعاون و همکاری است. نیازهای مختلفی مانند: جسمی، جنسی، عاطفی و فکری نیز وجود دارند.
⬅️ در نظریههای جامعهشناسی، نظریهی استخدام مطرح است یعنی هر شخصی برای رسیدن به نیازهای خود، دیگری را به خدمت قرار میگیرد. اما قرآن کریم از عنصر زوجیّت استفاده میکند «و خلق منها زوجها». در واقع قرآن با این بیان به این سمت میرود که زوجین چگونه با همدیگر تعامل داشته باشند.
⬅️ قرآن کریم در خصوص عنصر هویّتی ازدواج سعی میکند انسان را از خودخواهی و خودمحوری بیرون بیاورد. همچنین خودخواهی انسان را تبدیل به خداخواهی میکند؛ یعنی این خودخواهی را به درجاتی که به خداخواهی منتهی شود ارتقا میدهد.
⬅️ در تشکیل خانواده، اوّلین گام خروج از خودخواهی است. یعنی انسان از تنها بودن و از اینکه فقط به فکر خودش باشد و از «من» به «ما» تبدیل شود. زمانی که این ارتباط به وجود میآید، انسان براساس آگاهی و تجاربی که به دست میآورد احساس میکند باید از خودخواهی فاصله بگیرد و دیگرخواهی و دیگران را نیز در نظر بگیرد و برای دیگران حقّی قائل شود.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_نظام_جامع_خانواده
#آیت_الله_سید_منذر_حکیم
🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
🔻 آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی در درس خارج «فقه سیاسی» بیان کرد:
✅ آیه 208 سوره بقره «ادْخُلُوا فِي السِّلْمِ كَافَّةً» از جمله آیاتی است که دال بر وجود ابعاد فردی و اجتماعی بر دین دارد.
✅ معنای لغوی «سلم» در آیه، صلح و وحدت است که دال بر تکلیف شرعی مولوی میکند؛ یعنی یکی از واجبات جامعه مسلمین وحدت میباشد. وجوب وحدت، واجب اجتماعی است و نمی توان آن را واجب فردی دانست.
✅ به مناسبت حکم و موضوع میتوان گفت ایمان سلمآور است و دین وحدتی را ایجاد میکند که موجب تکامل انسان میشود. مدعی هستیم تنها عامل ایجادکننده وحدت در جامعه بشری، دین است. همچنین با قطع نظر از آیه مذکور، معتقد هستیم یگانه عامل تنظیم کننده عدالت در جامعه دین می باشد و حاصل ناعدالتی در جامعه ایجاد تفرقه است.
✅ امروزه تفکری در حال گسترش و تبلیغ است که میگوید سلم (وحدت) به وسیله حذف دین ایجاد میشود و آن چیزی که مانع از صلح به شمار میرود، دین است. این در حالی است که آیه مذکور فقط دین را عامل وحدت میداند.
✅ سلم یعنی سازش در جمیع ابعاد و امور به این معنا که هر شخصی باید حق خود را رعایت کند؛ از این رو رعایت حقوق یکی از مقدمات ایجاد سلم است. حال سوال اساسی این است که حقوق را چه کسی میتواند به نحو دقیق بیان کند؟ پاسخ منحصر در دین است و بشر عاجز از آن است که بتواند چنین برنامه دقیقی را ارائه بدهد.
✅ دین درصورتی می تواند سلم به معنای واقعی را اجرا کند که حاکم باشد. بدون تشکیل حکومت نمیتوان سلم (وحدت) را ایجاد کرد. یعنی زمانی که دین حاکم و قانون شد و مردم نیز ملزم به تبعیت از آن شدند، سلم محقق میشود.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_سیاسی
#آیت_الله_فاضل_لنکرانی
🔎@fiqhenezam_com
✅ آیتالله اراکی: فقه متعارف برای اداره نظام کافی نیست / فقه نظام پاسخگوی نیاز جامعه است نه فقه معاصر
⬅️ آیت الله اراکی با ذکر روند اقتصادی جامعه افزودند: اقتصاد جامعه روندی دارد که از یک نقطه شروع میشود و به نقطهای ختم مییابد. نظام اقتصادی مسائل پراکنده نیست مانند تولید. تولید یک رفتار جدا از رفتارهای اقتصادی دیگر نیست بلکه یک حلقه از یک زنجیره میباشد.
📖متن کامل سخنرانی بر روی لینک زیر موجود میباشد.
🌐https://b2n.ir/q68188
#فقه_نظام
#اقتصاد
#آیت_الله_اراکی
🆔@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
🔻 آیت الله هادوی تهرانی در درس خارج «مکتب و نظام اقتصادی اسلام» ذکر کرد:
✅ فقه اختصاص به حقوق و احکام ندارد بلکه استنباط مکتب (مانند مکتب اقتصادی) و نظام (مانند نظام اقتصادی) نیز از وظایف آن به شمار میرود.
✅ بیشترین تمرکز فقهای ما در استنباط احکام اقتصادی بوده و در حوزههای مکتب و نظام کمتر ورود کردهاند. اما با این حال پیشینهای از آن در تاریخ علمی حوزه وجود دارد؛ به عنوان مثال شهید صدر، شهید مطهری، مرحوم حکیمی، شهید بهشتی به بیان این مباحث پرداختهاند.
✅ اهداف اقتصادی اسلام بر اساس نظر معظم بزرگان در درون جامعه اسلامی، موضوع عدالت اقتصادی است. اما در مقایسه با دارالکفر موضوع قدرت هدف است.
✅ در بحث عدالت دو عنصر رفاه عمومی و تعدیل ثروت مطرح است. در رفاه عمومی حاکم اسلامی موظف است با استفاده از ابزار زکات و خمس آحاد مردم را بر اساس شرایطی که زندگی می کنند (روستایی، شهری و...) به سطح خط معیشت برساند. این وظایف منحصر در حاکم نیست بلکه متوجه جامعه اسلامی است و حاکم به عنوان متولی آن است.
✅ اسلام تفاوت در بهرهمندی را پذیرفته است؛ به این معنا که قرار نیست همه مردم از سطح بهرهمندی یکسانی برخوردار شوند بلکه مهم کم شدن فاصله طبقاتی میباشد. بر این اساس نظریه جامعه بیطبقه توحیدی، از نظر ما یک نظریه التقاطی ترکیبی از نظریات مارکسیستی و اسلامی است.
✅ سرمایه داری و مارکسیست به لحاظ تئوریک قابل طرح هستند اما در عمل قابل پیاده سازی نمیباشند؛ به همین دلیل در این دو نظریه حرکتی به سمت همدیگر مشاهده میشود یعنی سرمایه داری به سمت مارکسیست و مارکسیست به سمت سرمایه داری در حال حرکت است.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#اقتصاد
#آیت_الله_هادوی_تهرانی
🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
✅ آیتالله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛
🔻 تعینات دال بر عدم اعتبار رأی مردم
✅ دلیل دوم: اسناد نقلی دال بر جانشینی فقیه در عصر غیبت از معصوم علیهم السلام در اداره امور اجتماع و مسلم انگاری عدم اعتبار رأی مردم در اداره شئون آنها در عصر حضور امام علیه السلام.
❇️ مقبوله ابن حنظله: قال سألت أبا عبْد اللَّهِ (ع) عنْ رجلین من أصحابنا بینهما منازعة فی دَین او میراث فتحاکما إلى السلطان وَ إلى القضاة أیحلّ ذلِکَ؟ ...
⬅️ این روایت از جمله پر بحث ترین روایت باب فقه است که بیشترین بحث را از جهت سند و دلالت به خود اختصاص داده است.
امام خمینی از این روایت دفاع کرده و بر این باور میباشد که اگر هم روایت حسنه باشد، آن را میپذیریم.
🔻 دلالت روایت:
⬅️ با توجه به سوال و جواب مشخص می شود که روایت در خصوص قضا است در حالی که بحث از ولایت عامه میباشد. امام خمینی بر این نظر است که روایت در مقام طراحی اصل کلان سیاسی است و از این روایت سه مطلب استفاده می شود نخست: مراد از فقیه، قاضی است. دوم: فقیه والی است و سوم: مراد از ولایت اداره همه شئون انسان است. در نتیجه امام بر این باور است که با استناد به این روایت می توان گفت رای مردم جایگاهی ندارد.
⬅️ بنظر میرسد مطالب ناظر به این روایت باید در دو بخش بررسی و نقد داوری بیان شود:
🔻 بررسی:
⬅️ از روایت حداقل سه برداشت کلان میشود؛
1️⃣ اثبات ولایت فقیه و تشکیل حکومت اسلامی که امام صادق (ع) آن را طراحی میکند. دلیل این سخن بخشی از کلام امام است که میفرماید: «فإنّی قَدْ جَعَلْتُهُ عَلَیْکُمْ حاکِماً» کلمه حاکم در این جمله اختصاص به زمان حضور ندارد و قطعا مراد از آن زمان غیبت است. بر اساس این برداشت نباید روایت را محصور در موضوع قضاوت کرد.
2️⃣ آیت الله نائینی می فرماید به دلیل تعبیر «قَدْ جَعَلْتُهُ عَلَیْکُمْ حاکِماً» منحصر به قضاوت نیست و نظر به ولایت عامه دارد. اما مراد از ولایت چنین نیست که در همه شئون دخالت کند.
3️⃣ این روایت مختص به قضا است و مراد از حاکم در آن قاضی است و متعرض شأن ولایت نشده است.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_سیاسی
#آیت_الله_علیدوست
🔎@fiqhenezam_com