✅ حجه الاسلام سید محسن حسینی فقیه در درس خارج فقه حکومتی بیان داشت:
⬅️ از جمله مهمترین سوال که در بحث فقه حکومتی مطرح میباشد، این است که آیا تعالیم اسلام منحصر در مسائل فردی و رابطه انسان با خدا است یا اینکه به تمام امور بشریت مانند مسئله حکومت، اداره جامعه و روابط انسانها نیز پرداخته است.
⬅️ حکومت در لغت به معنای منع و بازداشتن، کار محکم و استوار، داوری کردن، فیصله دادن و فرمانروایی کردن و ... آمده است. واژه حکومت از حکم گرفته شده. حکم به معنای حکومت، فرمانروایی کردن، قاطعیت و درنگ میباشد. در اصطالح علوم سیاسی و اجتماعی گفته شده است که حکومت و حکم به معنای فن کشورداری، تدبیر، اندیشه و تنظیم امور داخلی و خارجی یک کشور است. در اصطالح فقه و آموزه های دینی خلافت و ولایت از سوی خداوند برای هدایت و به کمال رسیدن بشر معنا شده است.
⬅️ نوع بشر، تشکیل حکومت را برای اداره اجتماع یک امری ضروری میداند و علماء بزرگی چون خواجه نصیرالدین طوسی، ارسطو، افلاطون، ابنسینا، ابن خلدون، علامه طباطبایی مفسر بزرگ قرآن و حضرت امام به آن تصریح کردهاند.
⬅️ مقوله تشکیل حکومت یک بحث است و اینکه اسلام جامعه را دعوت به تشکیل حکومت کرده، بحث دیگری است که علامه نیز میان این دو تفکیک قائل شده است. هر چند وظیفه حکومت در گام اول ایجاد امنیت، نظم و اجرای عدالت است ولی مقصد عالی از آن فراهم کردن زمینه دست یابی انسان به سعادت ابدی میباشد.
متن کامل: https://b2n.ir/a22806
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_حکومتی
#حجه_الاسلام_سید_محسن_حسینی_فقیه
🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
✅ آیت الله سید محمد موسوی در درس خارج «فقه» ذکر کرد:
⬅️ با تأمل در فرمایش پیامبر اسلام صلاللهعلیهوآله در خصوص قاعده لاضرر، متوجه میشویم که هر ضرری نفی شده است و تفاوتی ندارد که «لا» در لاضرر، لای نفی یا لای نهی باشد، یا اینکه محذوفی در نظر بگیریم و بگوییم« لاضرر متدارک »یا اینکه نظر امام خمینی رحمت الله علیه را بپذیریم که میفرماید؛ «در این روایت پیامبرصلاللهعلیهوآله یک حکم حکومتی صادر کرده است»
⬅️ با توجه به مطلب بیان شده در رابطه با دریافت دیرکرد توسط بانکها نیز میتوان گفت اگر شخصی که تسهیلاتی را از بانک دریافت کرده اما در پرداخت مبلغ تسهیلات کوتاهی میکند یا اصلا پرداخت نمیکند، به دلیل اضرار به غیر از سوی حاکم شهر مکلف به پرداخت خسارت میشود. پس با حکم حاکم اسلامی مبلغی به عنوان دیرکرد از او دریافت میشود که به آن خسارت تأخیر تادیه گفته میشود. نباید دریافت این مبلغ تحت عنوان جریمه باشد؛ زیرا دریافت جریمه جایز نیست.
⬅️ به نظر میرسد بیان فوق خالی از اشکال نیست. اشکال اول این است که؛ مالکیت مبلغی که به مشتری پرداخت شده است، سرمایهگذاران بانک است نه بانک؛ بنابراین باید خسارت به سرمایهگذاران تعلق بگیرد در حالی که امروزه بانک خسارت را برای خود دریافت میکند.
⬅️ اشکال دوم؛ نوعاً در این موارد خسارتی در کار نیست؛ زیرا سرمایه گذار به بانک وکالت داده است که با سرمایه او فعالیت اقتصادی انجام بدهد. حال اگر از اصل سرمایه مبلغی کسر شود، خسارت به مشتری وارد شده است اما اگر اصل سرمایه تغییری نداشته باشد، خسارتی به سرمایهگذار وارد نشده است لکن سودی به او داده نمیشود.
📝 متن کامل: https://b2n.ir/j47100
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#بانک
#آیت_الله_سید_محمد_موسوی
🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
✅ آیت الله هادوی تهرانی در درس خارج «مکتب و نظام اقتصادی اسلام» ذکر کرد؛
⬅️ از جمله اهداف دولت، تحقق اهداف اقتصادی است. اما باید توجه داشت که تحقق این هدف منحصرا بر عهده دولت نیست بلکه مردم نیز در تحقق آن دخیل هستند. اما در این میان دولت باید آن را مدیریت کند و پاسخگو باشد.
⬅️ عدالت یکی از اهداف اقتصاد میباشد که دو شاخصه رفاه عمومی و تعدیل ثروت در آن لحاظ شده است. مردم در تحقق عدالت به خصوص در بخش تعدیل ثروت به وسیله پرداخت مالیات شرعی مانند خمس و زکات، پرداخت مالیاتهایی که دولت تعیین میکند و کمک های بلاعوضی که به اقشار ضعیفتر میکنند، نقش دارند.
⬅️ تعدیل ثروت برای رفاه عمومی داری ملازمهای میباشد. زمانی که بخشی از امول دهکهای بالای جامعه به سمت دهکهای پایین جامعه میرود، هم تعدیل ثروت رخ میدهد؛ یعنی فاصله میان فقیر و غنی کاهش پیدا میکند و هم زمینه رفاه عمومی فراهم میشود.
⬅️ بخش خصوصی و مردم به صورت عام اگر فعالانه به صحنه اقتصاد قدم بگذارند، دولت میتواند به رشد اقتصادی برسد؛ بنابراین دولت برای رشد و دست یابی به قدرت، نیاز به مشارکت مردم دارد. از نگاه اقتصاد اسلامی چنین همکاری مردم با دولت، از وظایف آنها محسوب میشود.
⬅️ حق، آزادی فعالیت اقتصادی در چارچوب قوانین، حقی برای همه مردم است و به عنوان یکی از مبانی اقتصاد به شمار میرود. مردم آزاد هستند که به عنوان فعالیت اقتصادی هر کاری که میتوانند را انجام بدهند.
⬅️ آزادی فعالیت اقتصادی، در مفاهیم اسلام یک مفهوم کلی است که امروزه در قالب شاخصه های مشخص، عینیت پیدا کرده است که همه آنها مورد پذیرش اقتصاد اسلامی میباشد. همه آن شاخصهها باید تامین شود تا بتوان گفت اقتصاد اسلامی آزاد است.
📝 متن کامل: https://b2n.ir/j00656
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#اقتصاد
#آیت_الله_هادوی_تهرانی
🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
✅ آیت الله ملک زاده در بیانی مطرح کرد؛
⬅️ تفقّه جامع، یک نظریه، بلکه یک کلاننظریه یا فرانظریه در حوزه دینپژوهی، معرفت دینی و اسلامشناسی است.
⬅️ توصیف این نظریه با عنوان کلاننظریه به جهت گستردگیِ قلمرو آن است. بهرهگیری از عنوان فرانظریه برای آن، با لحاظ این نکته است که تفقه جامع، خود به تنهایی دربردارنده نظریات متعددی در حوزه دینپژوهی و معرفت دینی و شامل طراحی چارچوبها و الگوهایی جهت جریان و تحقق دین در حیات فردی و اجتماعی بشر و در واقع یک بسته نظری، معرفتی و روشی و مجموعهای از نظریات، چارچوبها، الگوها، تبیینها، تعریفها، بازتعریفها، تقسیمها و صورتبندیها در زمینه اسلامپژوهی و اسلامشناسی تخصصی و اجتهادی در گستردهترین پهنۀ ممکن است.
⬅️ در خور اشاره است که تاکنون در زبان فارسی، تعبیر کلاننظریه یا نظریۀ کلان، به صورت موردی و از سوی چند نویسنده، به عنوان معادلی برای «Grand Theory» و یا حتی «Paradigm» و نیز در مواردی از سوی نویسندگانی دیگر، برای اشاره به مصطلحات و مفاهیمی متفاوت به کار رفته است. همچنین تعبیر فرانظریه نیز گاهی به عنوان ترجمهای برای «Meta-Theory» مورد استفاده قرار گرفته است. اما در این کتاب، منظور از کلاننظریه و فرانظریه، همان است که در سطور پیشین و در وجه توصیف تفقه جامع به کلاننظریه یا فرانظریه بیان گردید، که چه بسا وجوه قرابت و تشابهی با تعریف اصطلاحی کلماتی همچون «Grand Theory»، «Paradigm» و «Meta-Theory» داشته باشد اما لزوماً با آنها یکی نیست.
⬅️ دانستیم که منظور از «تفقّه جامع» یا «اسلامشناسیِ اجتهادی جامع»، تحقیق در همه دین، برای تحقّق در همه زندگی است. پس متعلَّق جامعیت در تفقّه جامع، دو امر دین و زندگی است.
📝 متن کامل: https://b2n.ir/g24548
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#بیانات
#تفقه_جامع
#آیت_الله_محمد_حسین_ملک_زاده
🔎@fiqhenezam_com
✅ آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی در درس خارج «فقه سیاسی» بیان کرد:
⬅️ یکی از بهترین آیات، سه آیه مبارکه سوره شوری میباشد. چند عنوان در آیات مذکور وجود دارد که باید مورد توجه قرار بگیرد. نخست اینکه مفاد تشریع است؛ «شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا»، خطاب «لَكُمْ» به مسلمانان میباشد؛ به این معنا که برای شما مسلمانها، أی نهج أی أوضح أی بیّنَ، خداوند متعال دینی را آورده است. خدا از دین، «مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا وَالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ وَمَا وَصَّيْنَا بِهِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى» را تشریع کرده است.
⬅️ دومین مفاد معنای «مَا وَصَّى» است که دو احتمال برای آن مطرح شده است.
1️⃣ جامعیت اسلام. بگوئیم خدا میفرماید دینی را که برای شما تشریع کردم، متضمن توصیههایی است که به نوح، حضرت ابراهیم، حضرت موسی و عیسی کردم؛ در این صورت یعنی اسلام جامع همهی ادیان پیامبران اولوالعزم است.
2️⃣ اشتراک اسلام با ادیان پیشین. خداوند میخواهد بگوید روح همه ادیان یکی است. بسیاری از بزرگان اهلسنت طرفدار این نظر میباشند.
⬅️ به نظر میرسد احتمال اول که جامعیت دین را بیان میکرد صحیح باشد؛ بنابراین جمله «مَا وَصَّى» تا پایان این فراز از آیه، چنین معنا میشود؛ تشریعی را که برای مسلمین بیان شده، جامعٌ لجمیع الشرایع السابقه میباشد.
📝 متن کامل: https://b2n.ir/d18797
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_سیاسی
#آیت_الله_محمد_جواد_فاضل
🔎@fiqhenezam_com
✅ آیت الله محسن فقیهی در درس خارج «فقه پیشگیری از جرم» بیان کرد:
⬅️ آیا بحث پیشگیری از جرم، یک بحث روایی است یا قرآنی؟ این بحث در آیات زیادی وارد شده که نشان میدهد اهمیت زیادی دارد. در خصوص آثار این بحث چند دیدگاه وجود دارد:
1️⃣ محقق خویی و برخی از شاگردان ایشان معتقد هستند که دفع منکر واجب نیست بلکه رفع منکر واجب است. در این صورت لازم نیست مقدمات منکری از بین برود بلکه اگر منکری در خارج محقق شد، باید از آن جلو شود.
2️⃣ دفع منکر واجب است؛ یعنی وظیفه داریم قبل از اینکه جرمی در خارج محقق شود، از آن جلوگیری کنیم.
⬅️ آثار زیادی بر هر کدام از این دو دیدگاه بار میشود؛ به عنوان نمونه پلیس به خودرویی مشکوک شود آیا اجازه دارد که آن را بازرسی کند؟ با اینکه مالک، خلافی را مرتکب نشده اما آیا میتوان وارد حریم خصوصی او شد؟ اگر گفته شود دفع منکر واجب نیست، پلیس حق بازرسی خودرو را ندارد. اما اگر گفته شود دفع منکر واجب است پلیس میتواند با وجود قرائن یا گزارشات و با ظن به وجود جرم، خودرو را بازرسی کرد.
⬅️ آیا مبنای جمهوری اسلامی بر وجوب رفع منکر است یا دفع منکر؟ اگر وجوب رفع منکر باشد، بسیاری از اقدامات مانند استراق سمع جایز نیست، امر به معروف هم فقط در حد تذکر است. اما اگر قائل به وجوب دفع منکر باشد، باید مقدمات زیادی فراهم کنید که مردم به گناه آلوده نشوند.
📝 متن کامل: https://b2n.ir/y32469
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_پیشگیری_از_جرم
#آیت_الله_محسن_فقهی
🔎@fiqhenezam_com
انا لله و انا الیه راجعون
▪️ارتحال حضرت آیت الله العظمی علوی گرگانی را به محضر امام زمان علیه السلام و مقام معظم رهبری و عموم شیعیان و دوستان اهل بیت علیهم السلام تسلیت عرض می نماییم.
🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
✅ آیتالله علیاكبر رشاد در درس خارج «فقه الولایه» بیان کرد:
⬅️ واژه «ولایّت» که در حوزه عرفان و سلوک عنوان میشود، وجه سیاسی ندارد و نمیتوان آن را با ولایّت در حوزه سیاسی و حکومت به یک معنا دانست؛ به همین جهت «ولایّت» در علوم مختلف معنا و دلالت خاص خود را دارد که اصطلاح متناسب با آن علم و عرف را باید از آن توقع داشت.
🔻«ولایّت» به معنی عام به پنج قسمت تقسیم می شود:
⬅️ ولایت تکوینیه: مراد از آن رابطه علّیمعلولی است که بین علّت و معلول برقرار میباشد. منشأ اعمال ولایت «ولیّ» دارای ولایّت تکوینیّه، «قُرب» میباشد؛ یعنی پیوند نزدیک و تأثیر- تأثری.
⬅️ ولایّت تشریعیّه نیز به همین ترتیب است؛ یعنی در قلمرو شریعت (شریعت به معنای اصطلاحی آن) آن کسی که بی واسطه میتواند تصرف کند، خداوند متعال و رسول گرامی اسلام صلیاللهعلیهوآله میباشد. این نسبت میان خداوند متعال و رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم با مرتبه شریعت و احکام شرعی نیز وجود دارد و به همین دلیل است که پیامبر در احکام شرعی تصرف میکند.
⬅️ ولایّت حضانیّه و قیومیّه: مراد این است که بین کسی که دارای شأنیّت ولایی است با مولی علیه، یک پیوند و رابطه عمیقی وجود دارد و بر اثر آن، «ولیّ» حق تصرف، نقل و انتقال اموال، حفظ حقوق و اداره شئون او را برعهده دارد و باید مصالح او را تأمین کند.
⬅️ الولایه السیاسیّه و الحکومیّه : این معنا محل بحث میباشد. کاربرد ماده «ولایّت» در مسائل سیاسی و در ادبیات فقهی از ظرافتهایی برخوردار است؛ به این که میان «ولیّ» و «مُولّی علیه» رابطه وثیقی به نام «رابطه حبّی» وجود دارد. این پیوند عاطفی و اعتقادی است.
📝 متن کامل: https://b2n.ir/u68969
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_الولایه
#آیت_الله_علی_اکبر_رشاد
🔎@fiqhenezam_com